روضة الواعظین و بصیرة المتعظین (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

'''رَوضَةُ الْواعِظین وَ بَصیرَةُ الْمُتَّعِظین''' نوشته [[فتال نیشابوری]] (م ۵۰۸) از علمای ۵ و ۶ [[هجری قمری]] درباره تاریخ زندگانی [[پیامبر اکرم]] (ص) و [[اهل بیت]] (ع) است. این کتاب در ۹۶ مجلس تنظیم شده و همواره مورد توجه و استناد عالمان و بزرگان دین قرار داشته است.

روضة الواعظین یکی از منابع [[بحارالانوار]] به شمار می‏‌رود. در برخی موارد روضة الواعظین به اشتباه به [[شیخ مفید|شيخ مفيد]] نسبت داده شده است.

نام کتاب بنا بر آن چه در ابتدای کتاب آمده «روضة الواعظين و بصيرة المتعظين» است اما برخی منابع به نام «روضة الواعظين و تبصرة المتعظين» از آن یاد کرده‌اند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۰۴، ص۸۳.</ref>

این کتاب درباره تاريخ و مناقب [[چهارده معصوم|معصومين]] (ع) و همچنين مواعظ و اخلاقيات و به گفته خود مؤلف در [[اصول دین|اصول]] و [[فروع دین|فروع دين]] و زهد و مواعظ است.

== محتواى كتاب‏ ==

اين كتاب شبيه كتاب‏‌هاى [[امالی‌نویسی|امالى]]، در ۹۶ مجلس تنظيم شده است:

* سه مجلس در ماهيت عقل و برترى آن و معرفت خداوند و شگفتی‌هایی که بر بزرگی خداوند دلالت دارد.

* مجلس چهارم تا ششم در باره [[نبوت]].

* مجلس هفتم تا یازدهم درباره اميرالمؤمنين (ع).

* مجلس سیزدهم تا شانزدهم درباره [[حضرت زهرا]] (س).

* مجلس هفدهم تا سى و يكم شرح حال و مناقب [[ائمه اطهار]] و پس از آن فروع دين و مباحث اخلاقى است.

اين مجالس به فراخور موضوع، گاهی مفصل (مانند مجلس دوم) و گاهی مختصر (مانند مجلس نوزدهم) است. فتال در تنظيم مجلس‏‌ها، پيوستگى تاريخى را رعايت نكرده است مانند اینکه ولادت [[پیامبر (ص)]] را بعد از بعثت می‌آورد و برخى مباحث مانند جنگ‌ها و [[غزوه|مغازی]] پیامبر را هم طرح نكرده است.<ref>فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ترجمه مهدوی دامغانی، ۱۳۶۶ش، ص۱۵.</ref>

== انگيزه نگارش‏ ==

::''از جوانى براى مردم مجالسى داشتم و به پرسش ‌هاى آنان درباره اصول و فروع پاسخ می ‌دادم. سپس از من خواستند پند و اندرز و سخنان بازدارنده از گناه برايشان بگويم ولى آن را در كتابى جامع نيافتم لذا خود به اين كار اقدام كرده و به جمع‏ آورى سخنان معصومين و اخبار آنان همت گماشتم كه خود كارى پر زحمت بود. اسناد اين روايات را هم حذف كردم زيرا براى اخبار رايج و مشهور، نيازى به ذكر اسناد نيست''.<ref>فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۴۰۳ق، ص۱۵.</ref>

كتاب روضة الواعظين از زمان تأليف، مورد توجه و استناد قرار گرفته است. اين كتاب يكى از منابع [[بحارالانوار]] به شمار می‏رود. مؤلف تأكيد می‌‏كند كه هيچ روايتى در اين كتاب نياورده مگر اينكه معناى صحيح و مطابق دیدگاه [[شيعه]] براى آن داشته است.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/10349 کتابخانه دیجیتال نور.]</ref>

== منابع كتاب‏ ==

منابع اين كتاب عبارتند از: [[کافی]] از [[کلینی|محمد بن یعقوب کلینی]]، كتب متعدد [[شیخ صدوق]] مانند [[امالی صدوق|امالی]]، [[خصال صدوق|خصال]]، [[عیون اخبار الرضا]]، [[کمال الدین]]، و [[معانی الاخبار]]، كتب [[شیخ مفید|شيخ مفيد]] بخصوص [[امالی مفید|امالى]] و [[الارشاد شیخ مفید|ارشاد]]، كتب [[شیخ طوسی|شيخ طوسى]] كه در غالب موارد، عبارات آنان آمده و در مواردى تلخيص يا تلفيق شده است.<ref>روضة الواعظین، ترجمه مهدوی دامغانی، ۱۳۶۶ش، ص۱۵.</ref>

گاهی به اشتباه اين كتاب به شيخ مفيد نسبت داده شده كه درست نيست. ظاهرا منظور از شيخ مفيد، ابو عبد الله محمد بن محمد بن نعمان درگذشته ۴۱۳ هجرى نيست. بلكه منظور محمد بن حسين نيشابورى ملقب به مفيد است كه پدر بزرگ [[ابوالفتوح رازی|ابوالفتوح رازى]] و برادر شيخ [[عبدالرحمن مفيد نيشابورى]] است.<ref>فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ترجمه مهدوی دامغانی، ۱۳۶۶ش، ص۱۵ و ۱۶.</ref>

این کتاب در سال ۱۳۶۶ هجری شمسی توسط محمود مهدوی دامغانی، به فارسی ترجمه شده است.

{{پانویس2}}