کاربر ناشناس
رقیه دختر پیامبر(ص): تفاوت میان نسخهها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Ahmadnazem (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Mgolpayegani جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
| آثار =}} | | آثار =}} | ||
'''رُقَیة بنت رسول | '''رُقَیة بنت رسول الله''' <small>(درگذشت ۲ق.)</small> فرزند [[حضرت محمد (ص)]] و [[خدیجه]]. نخست با عتبه فرزند [[ابولهب]] ازدواج کرد اما با نزول آیه [[سوره تبت|«تبت یدا»]]، از او جدا شد و به ازدواج [[عثمان بن عفان]] درآمد. وی در دو [[هجرت (ابهامزدایی)|هجرت]] حضور داشت. رقیه در سال دوم هجرت درگذشت و در [[قبرستان بقیع]] به خاک سپرده شد. | ||
از نظر برخی محققان شیعه مانند [[سید جعفر مرتضی عاملی]]، رقیه فرزند رسول خدا(ص) و خدیجه نبوده است، بلکه او فرزند هاله، خواهر خدیجه بوده است، ولی از آنجا که در خانه پیامبر(ص) پرورش یافته، به دختر رسول خدا(ص) شهرت یافته است. | از نظر برخی محققان شیعه مانند [[سید جعفر مرتضی عاملی]]، رقیه فرزند رسول خدا (ص) و خدیجه نبوده است، بلکه او فرزند هاله، خواهر خدیجه بوده است، ولی از آنجا که در خانه پیامبر (ص) پرورش یافته، به دختر رسول خدا (ص) شهرت یافته است. | ||
{{فرزندان پیامبر(ص)}} | {{فرزندان پیامبر(ص)}} | ||
==نسب== | ==نسب== | ||
رقیه دختر [[خدیجه دختر خویلد|خدیجه بنت خویلد]]<ref> الاستیعاب، ج۴، ص۱۱۳۹-۱۱۴۰</ref> پیش از [[هجرت]] در مکه زاده شد. از او به بزرگترین، دومین و حتی کوچکترین دختر رسول خدا(ص) یاد شده است.<ref> | رقیه دختر [[خدیجه دختر خویلد|خدیجه بنت خویلد]]<ref> الاستیعاب، ج۴، ص۱۱۳۹-۱۱۴۰</ref> پیش از [[هجرت]] در مکه زاده شد. از او به بزرگترین، دومین و حتی کوچکترین دختر رسول خدا (ص) یاد شده است.<ref>الاستیعاب، ج۴، ص۱۸۳۹</ref> | ||
==ازدواج و هجرت== | ==ازدواج و هجرت== | ||
رقیه، با [[عتبة بن ابی لهب]] ازدواج کرد اما پس از آنکه، آیه «تَبَّتْ یدَا أَبِی لَهَبٍ وَتَبَّ»<ref> مسد، آیه۱</ref> نازل شد، عتبه به دستور [[ابولهب|پدرش]]، رقیه را [[طلاق]] داد.<ref> بلاذری، ج۱، ص۴۰۱</ref> او سپس با [[عثمان بن عفان]] [[ازدواج]] نمود. و با او به [[حبشه]] هجرت کرد. با مهاجرت پیامبر(ص) از [[مکه]] به [[مدینه]]، او نیز از حبشه به مدینه آمد.<ref> الاستیعاب،ج۳، ص۱۰۳۸؛ ج۴، ص۱۱۳۹-۱۱۴۰</ref><ref> اعلام النساء، ج۱، ص۴۵۷؛ الاستیعاب، ج۳، ص۱۰۳۸؛ابنسعد، ج۸، ص۳۵</ref> | رقیه، با [[عتبة بن ابی لهب]] ازدواج کرد اما پس از آنکه، آیه «تَبَّتْ یدَا أَبِی لَهَبٍ وَتَبَّ»<ref> مسد، آیه۱</ref> نازل شد، عتبه به دستور [[ابولهب|پدرش]]، رقیه را [[طلاق]] داد.<ref> بلاذری، ج۱، ص۴۰۱</ref> او سپس با [[عثمان بن عفان]] [[ازدواج]] نمود. و با او به [[حبشه]] هجرت کرد. با مهاجرت پیامبر(ص) از [[مکه]] به [[مدینه]]، او نیز از حبشه به مدینه آمد.<ref> الاستیعاب،ج۳، ص۱۰۳۸؛ ج۴، ص۱۱۳۹-۱۱۴۰</ref><ref> اعلام النساء، ج۱، ص۴۵۷؛ الاستیعاب، ج۳، ص۱۰۳۸؛ابنسعد، ج۸، ص۳۵</ref> | ||
منابع تاریخ اسلام با تردید از فرزندانی به نام عبدالله و عمرو از او و عثمان بن عفان نام بردهاند، که در کودکی از دنیا رفته است.<ref> ابن سعد، ج۸، | منابع تاریخ اسلام با تردید از فرزندانی به نام عبدالله و عمرو از او و عثمان بن عفان نام بردهاند، که در کودکی از دنیا رفته است.<ref> ابن سعد، ج۸، ص۳۵؛الاستیعاب، ج۴، ص۱۸۴۰؛ ج۳، ص۱۰۳۷</ref> | ||
هنگامی که خدیجه به پیامبر(ص)، [[اسلام]] آورد، رقیه نیز به او [[ایمان]] آورد و با او [[بیعت]] کرد.<ref> اعلام النساء، ج۱، ص۴۵۷</ref> | هنگامی که خدیجه به پیامبر (ص)، [[اسلام]] آورد، رقیه نیز به او [[ایمان]] آورد و با او [[بیعت]] کرد.<ref> اعلام النساء، ج۱، ص۴۵۷</ref> | ||
{{نقل قول طبقاتی|عرض=40|تراز=left | {{نقل قول طبقاتی|عرض=40|تراز=left | ||
|خط اول={{وسط چین}}هنگامی که رقیه از دنیا رفت{{سخ}}[[رسول خدا]] فرمود:{{پایان}} | |خط اول={{وسط چین}}هنگامی که رقیه از دنیا رفت{{سخ}}[[رسول خدا]] فرمود:{{پایان}} | ||
خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
==درگذشت== | ==درگذشت== | ||
هنگامی که رسول خدا(ص) عازم بدر بود رقیه به حصبه مبتلا | هنگامی که رسول خدا (ص) عازم بدر بود رقیه به حصبه مبتلا شد. پیامبر (ص) به عثمان دستور داد تا پیش او بماند<ref> الاستیعاب، ج۳، ص ۱۰۳۸</ref> رقیه در [[رمضان]] سال دوم هجری(روز پیروزی [[جنگ بدر]]) درگذشت.<ref> الاستیعاب، ج۳، ص۱۰۳۸</ref> | ||
در منابع شیعه درگذشت رقیه ناشی از ضرب و شتم توسط عثمان ذکر شدهاست.<ref>الكافی(ط -الإسلامية)، | در منابع شیعه درگذشت رقیه ناشی از ضرب و شتم توسط عثمان ذکر شدهاست.<ref>الكافی(ط -الإسلامية)، ج۳، ص۲۳۶</ref> علت این ضرب و شتم، اتهام نشان دادن مخفیگاه [[مغیرة بن ابی العاص]] به پیامبر دانسته شدهاست.<ref> مجلسی، ج۲۲، ص۱۶۷</ref> | ||
[[پرونده:بقعه های بقیع.jpg|بندانگشتی|[[بقعه]] دختران پیامبر (ص) در کنار بقعه [[ائمه بقیع]]]] | [[پرونده:بقعه های بقیع.jpg|بندانگشتی|[[بقعه]] دختران پیامبر (ص) در کنار بقعه [[ائمه بقیع]]]] | ||
گزارشهایی از گریه زنان، از جمله [[فاطمه(س)]] بر سر قبر او نقل شده است.<ref> اعلامالنساء، ج۴، ص۴۵۸</ref> [[خلیفه دوم]] با تازیانه مانع از گریه زنان بر سر قبر او میشد تا اینکه پیامبر(ص)، او را از این عمل بازداشت.<ref> اعلامالنساء، ج۴، ص۴۵۸</ref> پیامبر خدا با گفتن اینکه «هر کس امشب عمل زناشویی انجام داده است وارد قبر نشود»، عثمان را، از دخول در قبر منع کرد.<ref> اعیانالشیعه، ج۳، ص۴۸۷</ref> | گزارشهایی از گریه زنان، از جمله [[فاطمه(س)]] بر سر قبر او نقل شده است.<ref> اعلامالنساء، ج۴، ص۴۵۸</ref> [[خلیفه دوم]] با تازیانه مانع از گریه زنان بر سر قبر او میشد تا اینکه پیامبر (ص)، او را از این عمل بازداشت.<ref> اعلامالنساء، ج۴، ص۴۵۸</ref> پیامبر خدا با گفتن اینکه «هر کس امشب عمل زناشویی انجام داده است وارد قبر نشود»، عثمان را، از دخول در قبر منع کرد.<ref> اعیانالشیعه، ج۳، ص۴۸۷</ref> | ||
نام او در [[دعای ماه رمضان]] آمده است. | نام او در [[دعای ماه رمضان]] آمده است. | ||
خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
===مدفن=== | ===مدفن=== | ||
بقعه منسوب به دختران پیامبر(ص)؛ رقیه، [[ام کلثوم دختر پیامبر (ص)|ام كلثوم]] و [[زینب بنت رسول الله|زینب]] از بقعههایی بود كه در شمال قبور [[امامان شیعه]] و جنوب غربی قبور همسران پیامبر(ص) و | بقعه منسوب به دختران پیامبر (ص)؛ رقیه، [[ام کلثوم دختر پیامبر (ص)|ام كلثوم]] و [[زینب بنت رسول الله|زینب]] از بقعههایی بود كه در شمال قبور [[امامان شیعه]] و جنوب غربی قبور همسران پیامبر (ص) و نزدیک قبر [[عثمان بن مظعون]] قرار داشت. منابع از دفن رقیه در بقیع، نزدیك به قبر [[عثمان بن مظعون]]، بر پایه سفارش پیامبر (ص) حكایت دارند.<ref> ابن شبه، ج۱، ص۱۰۳؛ ابن سعد، ج۸، ص۳۷</ref> در گذشته بر این قبور ضریحی برنجی قرار داشت.<ref> جعفریان، ج۵، ص۲۴۱.</ref> این بقعه توسط [[وهابیون]] تخریب شد. | ||
== دیدگاه شیعه و اهل سنت== | == دیدگاه شیعه و اهل سنت== | ||
از نظر اهلسنت رقیه دختر پیامبر(ص) و خدیجه(س) و همسر عثمان بن عفان بوده است.<ref> الاستیعاب، ج۴، ص۱۸۳۹</ref> و به دلیل ازدواج او و [[ام کلثوم دختر پیامبر (ص)|ام کلثوم]] با عثمان، عثمان را ذوالنورین میخوانند. | از نظر اهلسنت رقیه دختر پیامبر (ص) و خدیجه (س) و همسر عثمان بن عفان بوده است.<ref> الاستیعاب، ج۴، ص۱۸۳۹</ref> و به دلیل ازدواج او و [[ام کلثوم دختر پیامبر (ص)|ام کلثوم]] با عثمان، عثمان را ذوالنورین میخوانند. | ||
در میان علمای شیعه نسبت به رقیه چندین دیدگاه وجود دارد: | در میان علمای شیعه نسبت به رقیه چندین دیدگاه وجود دارد: | ||
*رقیه همسر عثمان، دختر رسول خدا(ص) نبوده، بلکه دختر هاله خواهر خدیجه و [[ربیبه]] پیامبر (ص) بوده است.<ref> الصحیح من سیره النبی، ج۱، ص۱۲۵-۱۲۳</ref><ref> ابوالقاسم علی بن احمد کوفی علوی، الاستغاثه، به نقل از اعیانالشیعه، ج۷، ص۳۵</ref><ref> ابوالقاسم علی بن احمد کوفی علوی، الاستغاثه ص۷۵، به نقل از اعلامالنساءالمومنات، ص۳۵۳</ref> اما رقیه دختر پیامبر پس از [[بعثت]] به دنیا آمده است.<ref> الصحیح من سیره النبی، ج۱، ص۱۲۵-۱۲۳</ref> | *رقیه همسر عثمان، دختر رسول خدا (ص) نبوده، بلکه دختر هاله خواهر خدیجه و [[ربیبه]] پیامبر (ص) بوده است.<ref> الصحیح من سیره النبی، ج۱، ص۱۲۵-۱۲۳</ref><ref> ابوالقاسم علی بن احمد کوفی علوی، الاستغاثه، به نقل از اعیانالشیعه، ج۷، ص۳۵</ref><ref> ابوالقاسم علی بن احمد کوفی علوی، الاستغاثه ص۷۵، به نقل از اعلامالنساءالمومنات، ص۳۵۳</ref> اما رقیه دختر پیامبر پس از [[بعثت]] به دنیا آمده است.<ref> الصحیح من سیره النبی، ج۱، ص۱۲۵-۱۲۳</ref> | ||
*رقیه دختر خدیجه است نه دختر پیامبر(ص). زیرا خدیجه پیش از ازدواج با رسول خدا(ص) شوهر داشته است. | *رقیه دختر خدیجه است نه دختر پیامبر (ص). زیرا خدیجه پیش از ازدواج با رسول خدا (ص) شوهر داشته است. | ||
*رقیه دختر پیامبر (ص) و حضرت خدیجه بوده است. | *رقیه دختر پیامبر (ص) و حضرت خدیجه بوده است. | ||
خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{ | {{پانویس|۲}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
* ابن عبدالبر، یوسف بن عبد الله،الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجیل، ط الأولی، ۱۴۱۲/ق۱۹۹۲م. | * ابن عبدالبر، یوسف بن عبد الله،الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجیل، ط الأولی، ۱۴۱۲/ق۱۹۹۲م. | ||
* امین، سید محسن، أعیانالشیعة، تحقیق وتخریج: حسن الأمین، دارالتعارف للمطبوعات، بیروت. | * امین، سید محسن، أعیانالشیعة، تحقیق وتخریج: حسن الأمین، دارالتعارف للمطبوعات، بیروت. | ||
* بلاذری، احمدبن یحیی بن جابر، انساب الاشراف، تحقیق سهیل زكارو، ریاض زركلی، | * بلاذری، احمدبن یحیی بن جابر، انساب الاشراف، تحقیق سهیل زكارو، ریاض زركلی، بیروت، دارالفكر، ۱۴۱۷ق. | ||
* جعفریان، رسول، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، تهران، نشر علم، ۱۳۸۹ش. | * جعفریان، رسول، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، تهران، نشر علم، ۱۳۸۹ش. | ||
* حسون، محمد، مشکور، علی، اعلام النساء المومنات، انتشارات اسوه، ۱۴۱۱ق. | * حسون، محمد، مشکور، علی، اعلام النساء المومنات، انتشارات اسوه، ۱۴۱۱ق. |