سید محمدحسین طباطبائی: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح لینک
جز (←در قم) |
Khoshnoudi (بحث | مشارکتها) (اصلاح لینک) |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
|امضا= | |امضا= | ||
}} | }} | ||
'''سید محمدحسین طباطبایی'''([[سال ۱۲۸۱ هجری شمسی|۱۲۸۱]]- [[سال ۱۳۶۰ هجری شمسی|۱۳۶۰ش]]) مشهور به '''علامه طباطبایی''' [[مفسر]]، [[فیلسوف]]، [[اصول|اصولی]]، [[فقیه]] و [[عرفان|عارف]]. وی از عالمان تأثیرگذار [[شیعه]] در فضای فکری و مذهبی [[ایران]] در [[قرن چهاردهم هجری شمسی|قرن ۱۴ش]] بود. او نویسنده [[تفسیر المیزان]] و [[شیعه در اسلام (کتاب)|شیعه در اسلام]] و کتاب‌های فلسفی [[بدایة الحکمة]]، [[نهایة الحکمة]] و [[اصول فلسفه و روش رئالیسم]] است. | '''سید محمدحسین طباطبایی'''([[سال ۱۲۸۱ هجری شمسی|۱۲۸۱]]- [[سال ۱۳۶۰ هجری شمسی|۱۳۶۰ش]]) مشهور به '''علامه طباطبایی''' [[تفسیر قرآن|مفسر]]، [[فلسفه اسلامی|فیلسوف]]، [[اصول فقه|اصولی]]، [[مجتهد|فقیه]] و [[عرفان|عارف]]. وی از عالمان تأثیرگذار [[شیعه]] در فضای فکری و مذهبی [[ایران]] در [[قرن چهاردهم هجری شمسی|قرن ۱۴ش]] بود. او نویسنده [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]] و [[شیعه در اسلام (کتاب)|شیعه در اسلام]] و کتاب‌های فلسفی [[بدایة الحکمة (کتاب)|بدایة الحکمة]]، [[نهایة الحکمة (کتاب)|نهایة الحکمة]] و [[اصول فلسفه و روش رئالیسم (کتاب)|اصول فلسفه و روش رئالیسم]] است. | ||
علامه طباطبایی در [[حوزه علمیه قم در دوره معاصر|حوزه علمیه قم]] به جای اشتغال به [[فقه]] و [[اصول]]، درس [[تفسیر قرآن]] و فلسفه برقرار کرد. این کار او موجب رونق دانش تفسیر در حوزه علمیه قم شد. روش تفسیری او [[تفسیر قرآن به قرآن]] بود. در دوران تعطیلی درس فلسفه، با برقراری جلسات هفتگی با شاگردان خاص خود تدریس مبانی فلسفی [[ملاصدرا]] و [[حکمت متعالیه]] را ادامه داد. بسیاری از مدرسان فلسفه در حوزه علمیه قم شاگردان او بودند. | علامه طباطبایی در [[حوزه علمیه قم در دوره معاصر|حوزه علمیه قم]] به جای اشتغال به [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]]، درس [[تفسیر قرآن]] و فلسفه برقرار کرد. این کار او موجب رونق دانش تفسیر در حوزه علمیه قم شد. روش تفسیری او [[تفسیر قرآن به قرآن]] بود. در دوران تعطیلی درس فلسفه، با برقراری جلسات هفتگی با شاگردان خاص خود تدریس مبانی فلسفی [[ملاصدرا]] و [[حکمت متعالیه]] را ادامه داد. بسیاری از مدرسان فلسفه در حوزه علمیه قم شاگردان او بودند. | ||
طباطبایی شاگردان متعددی را تربیت کرد که [[مرتضی مطهری]]، [[سید محمد حسینی بهشتی]]، [[محمدتقی مصباح یزدی]]، [[حسن حسن‌زاده آملی]]، [[عبدالله جوادی آملی]] و [[ناصر مکارم شیرازی]] از جمله آنان بودند. وی نشست‌های علمی‌ای با [[هانری کربن]]، فیلسوف و شیعه‌شناس [[فرانسه|فرانسوی]]، داشت که زمینه‌ساز معرفی [[تشیع]] به اروپاییان شد. | طباطبایی شاگردان متعددی را تربیت کرد که [[مرتضی مطهری]]، [[سید محمد حسینی بهشتی]]، [[محمدتقی مصباح یزدی]]، [[حسن حسن‌زاده آملی]]، [[عبدالله جوادی آملی]] و [[ناصر مکارم شیرازی]] از جمله آنان بودند. وی نشست‌های علمی‌ای با [[هانری کربن]]، فیلسوف و شیعه‌شناس [[فرانسه|فرانسوی]]، داشت که زمینه‌ساز معرفی [[شیعه|تشیع]] به اروپاییان شد. | ||
درباره علامه طباطبایی کتاب‌های متعددی منتشر شده و چندین همایش برای معرفی اندیشه‌های او برگزار شده است. یک فصل از مجموعه تلویزیونی [[حدیث سرو (مجموعه تلویزیونی)|حدیث سرو]] نیز به شناسایی شخصیت او اختصاص یافته است. دانشگاه علامه طباطبایی در [[تهران]] به نام او نامگذاری شده است. | درباره علامه طباطبایی کتاب‌های متعددی منتشر شده و چندین همایش برای معرفی اندیشه‌های او برگزار شده است. یک فصل از مجموعه تلویزیونی [[حدیث سرو (مجموعه تلویزیونی)|حدیث سرو]] نیز به شناسایی شخصیت او اختصاص یافته است. دانشگاه علامه طباطبایی در [[تهران]] به نام او نامگذاری شده است. | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
براساس زندگی‌نامه خودنوشت علامه طباطبایی، او در سال ۱۲۸۱ش در [[تبریز]] متولد شده است؛<ref>طباطبایی، «زندگی من»، ص۳۹.</ref> اما در کتاب «الطباطبائی و منهجه فی تفسیره المیزان» دست‌خطی به او منسوب است که در آن تولدش در [[۲۹ ذی‌الحجه]] [[سال ۱۳۲۱ هجری قمری|۱۳۲۱ق]] (مصادف با [[۲۶ اسفند]] ۱۲۸۲ش) ذکر شده است.<ref>اوسی، الطباطبائی و منهجه فی تفسیره المیزان، ۱۴۰۵ق، ص۳۹.</ref> [[سید محمدحسین حسینی تهرانی]]، از شاگردان علامه طباطبائی، تولد او را [[۲۹ ذی‌القعده]] ۱۳۲۱ق می‌داند.<ref>حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۲۵.</ref> | براساس زندگی‌نامه خودنوشت علامه طباطبایی، او در سال ۱۲۸۱ش در [[تبریز]] متولد شده است؛<ref>طباطبایی، «زندگی من»، ص۳۹.</ref> اما در کتاب «الطباطبائی و منهجه فی تفسیره المیزان» دست‌خطی به او منسوب است که در آن تولدش در [[۲۹ ذی‌الحجه]] [[سال ۱۳۲۱ هجری قمری|۱۳۲۱ق]] (مصادف با [[۲۶ اسفند]] ۱۲۸۲ش) ذکر شده است.<ref>اوسی، الطباطبائی و منهجه فی تفسیره المیزان، ۱۴۰۵ق، ص۳۹.</ref> [[سید محمدحسین حسینی تهرانی]]، از شاگردان علامه طباطبائی، تولد او را [[۲۹ ذی‌القعده]] ۱۳۲۱ق می‌داند.<ref>حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۲۵.</ref> | ||
اجداد پدری وی از [[سادات حسنی]] بوده و نسل او از طریق پدر به [[ابراهیم بن اسماعیل دیباج]] بن [[حسن مثنی]] فرزند [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] می‌رسد<ref> حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۳۲.</ref> و از طرف مادر نیز از اولاد [[امام حسین(ع)]] بود.<ref>شمس، سیری در سیره علمی و عملی علامه طباطبایی از نگاه فرزانگان، ۱۳۸۷ش، ص۴۲.</ref> تا ۱۴ پشت او همگی دانشمند و عالم بودند.<ref> حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۳۵.</ref> سید محمدحسین، در ۵ سالگی، مادر و در ۹ سالگی پدرش را از دست داد.<ref>طباطبایی، «زندگی من»، ص۳۹؛ طباطبائی، بررسی‌های اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۹.</ref> برادر کوچکتر او [[سید محمدحسن الهی|سید محمدحسن]] معروف به سید محمدحسن الهی (۱۲۸۶-۱۳۴۷ش)، (۱۲۸۶-۱۳۴۷ش.) [[عرفان|عارف]] و [[فلسفه اسلامی|فیلسوف]] بود.<ref> حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۳۷-۴۰.</ref> | اجداد پدری وی از [[سادات حسنی]] بوده و نسل او از طریق پدر به [[ابراهیم بن اسماعیل دیباج]] بن [[حسن مثنی]] فرزند [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] می‌رسد<ref> حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۳۲.</ref> و از طرف مادر نیز از اولاد [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] بود.<ref>شمس، سیری در سیره علمی و عملی علامه طباطبایی از نگاه فرزانگان، ۱۳۸۷ش، ص۴۲.</ref> تا ۱۴ پشت او همگی دانشمند و عالم بودند.<ref> حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۳۵.</ref> سید محمدحسین، در ۵ سالگی، مادر و در ۹ سالگی پدرش را از دست داد.<ref>طباطبایی، «زندگی من»، ص۳۹؛ طباطبائی، بررسی‌های اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۹.</ref> برادر کوچکتر او [[سید محمدحسن الهی|سید محمدحسن]] معروف به سید محمدحسن الهی (۱۲۸۶-۱۳۴۷ش)، (۱۲۸۶-۱۳۴۷ش.) [[عرفان|عارف]] و [[فلسفه اسلامی|فیلسوف]] بود.<ref> حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۳۷-۴۰.</ref> | ||
=== ازدواج و فرزندان === | === ازدواج و فرزندان === | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
=== دوران تحصیل و تدریس === | === دوران تحصیل و تدریس === | ||
سید محمدحسین به مدت شش سال (۱۲۹۰ تا ۱۲۹۶ش) پس از آموزش [[قرآن]] که در روش درسی آن روزها قبل از هر چیز تدریس می‌شد، آثاری چون گلستان و بوستان را فراگرفت.<ref>طباطبائی، بررسی های اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۹.</ref> سپس وارد [[مدرسه طالبیه تبریز]] شد و به فراگیری ادبیات عرب، علوم نقلی، [[ | سید محمدحسین به مدت شش سال (۱۲۹۰ تا ۱۲۹۶ش) پس از آموزش [[قرآن]] که در روش درسی آن روزها قبل از هر چیز تدریس می‌شد، آثاری چون گلستان و بوستان را فراگرفت.<ref>طباطبائی، بررسی های اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۹.</ref> سپس وارد [[مدرسه علمیه طالبیه (تبریز)|مدرسه طالبیه تبریز]] شد و به فراگیری ادبیات عرب، علوم نقلی، [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] پرداخت و از سال [[سال ۱۲۹۷ هجری قمری|۱۲۹۷]] تا [[سال ۱۳۰۴ هجری شمسی|۱۳۰۴ش]] مشغول فراگیری دانش‌های مختلف اسلامی گردید.<ref>غیاثی کرمانی، «اقیانوس حکمت: زندگی نامه علامه سید محمدحسین طباطبائی»، ص۸۰و۸۱.</ref> او زیر نظر میرزا علینقی خطاط به یادگیری فنون خوشنویسی پرداخت و در تعلیم خط به مقام استادی رسید.<ref> تاجدینی، یادها و یادگارها، ۱۳۷۴ش، ص۱۰و۱۱.</ref> | ||
علامه طباطبایی بعد از تحصیل در مدرسه طالبیه، همراه برادرش، سید محمدحسن، به [[نجف]] رفت و از سال ۱۳۰۴ تا [[سال ۱۳۱۴ هجری شمسی|۱۳۱۴ش]] به تحصیل علوم دینی پرداخت.<ref>غیاثی کرمانی، «اقیانوس حکمت: زندگی نامه علامه سید محمدحسین طباطبائی»، ص۸۱ و۸۲.</ref> در ۱۳۱۴ش به تبریز برگشت و تا [[سال ۱۳۲۵ هجری شمسی|۱۳۲۵ش]] که در آنجا ساکن بود، به کشاورزی مشغول شد و در کنار کار کشاورزی به تألیف و تحقیق می‌پرداخت.<ref>غیاثی کرمانی، «اقیانوس حکمت: زندگی نامه علامه سید محمدحسین طباطبائی»، ص۸۲.</ref> | علامه طباطبایی بعد از تحصیل در مدرسه طالبیه، همراه برادرش، سید محمدحسن، به [[نجف]] رفت و از سال ۱۳۰۴ تا [[سال ۱۳۱۴ هجری شمسی|۱۳۱۴ش]] به تحصیل علوم دینی پرداخت.<ref>غیاثی کرمانی، «اقیانوس حکمت: زندگی نامه علامه سید محمدحسین طباطبائی»، ص۸۱ و۸۲.</ref> در ۱۳۱۴ش به تبریز برگشت و تا [[سال ۱۳۲۵ هجری شمسی|۱۳۲۵ش]] که در آنجا ساکن بود، به کشاورزی مشغول شد و در کنار کار کشاورزی به تألیف و تحقیق می‌پرداخت.<ref>غیاثی کرمانی، «اقیانوس حکمت: زندگی نامه علامه سید محمدحسین طباطبائی»، ص۸۲.</ref> | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
=== درگذشت === | === درگذشت === | ||
علامه طباطبائی در [[۲۵ آبان]] سال [[سال ۱۳۶۰ هجری شمسی|۱۳۶۰ش]] برابر با [[۱۸ محرم]] [[سال ۱۴۰۲ هجری شمسی|۱۴۰۲ق]] از دنیا رفت.<ref> حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۱۳۱.</ref> جنازه‌اش، فردای آن روز از [[مسجد امام حسن عسکری (قم) |مسجد امام حسن عسکری]] تا [[حرم حضرت معصومه]]، [[تشییع]] شد. [[آیت‌الله سید محمدرضا گلپایگانی]]، از مراجع تقلید شیعه، بر پیکرش [[نماز میت|نماز]] خواند و در حرم حضرت معصومه به خاک سپرده شد.<ref>حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۱۳۱.</ref> | علامه طباطبائی در [[۲۵ آبان]] سال [[سال ۱۳۶۰ هجری شمسی|۱۳۶۰ش]] برابر با [[۱۸ محرم]] [[سال ۱۴۰۲ هجری شمسی|۱۴۰۲ق]] از دنیا رفت.<ref> حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۱۳۱.</ref> جنازه‌اش، فردای آن روز از [[مسجد امام حسن عسکری (قم) |مسجد امام حسن عسکری]] تا [[حرم حضرت معصومه(س)|حرم حضرت معصومه]]، [[تشییع جنازه|تشییع]] شد. [[سید محمدرضا گلپایگانی|آیت‌الله سید محمدرضا گلپایگانی]]، از مراجع تقلید شیعه، بر پیکرش [[نماز میت|نماز]] خواند و در حرم حضرت معصومه به خاک سپرده شد.<ref>حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۱۳۱.</ref> | ||
== زندگی علمی == | == زندگی علمی == | ||
=== در نجف === | === در نجف === | ||
علامه طباطبائی پس از اتمام دروس مقدماتی در [[تبریز]]، در [[سال ۱۳۰۴ش]]/۱۳۴۴ق راهی [[نجف]] شد<ref> حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۲۵.</ref> و ۱۰ سال در [[حوزه علمیه نجف]] به تکمیل معلومات خود در شاخه‌های مختلف علوم اسلامی پرداخت. وی [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] را نزد [[محمدحسین | علامه طباطبائی پس از اتمام دروس مقدماتی در [[تبریز]]، در [[سال ۱۳۰۴ هجری شمسی|سال ۱۳۰۴ش]]/۱۳۴۴ق راهی [[نجف]] شد<ref> حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۲۵.</ref> و ۱۰ سال در [[حوزه علمیه نجف]] به تکمیل معلومات خود در شاخه‌های مختلف علوم اسلامی پرداخت. وی [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] را نزد [[محمدحسین غروی نائینی|میرزای نایینی]]، [[محمدحسین غروی اصفهانی]] و [[سید ابوالحسن اصفهانی]]، [[علم رجال]] را نزد [[سید محمد حجت کوه‌کمری]]، [[فلسفه اسلامی|فلسفه]] را نزد [[سید حسین بادکوبه‌ای]]، ریاضیات و هندسه را نزد [[سید ابوالقاسم خوانساری ریاضی|آقا سید ابوالقاسم خوانساری]] و [[اخلاق]] و [[عرفان]] را از [[سید علی قاضی طباطبایی]] آموخت.<ref>طباطبایی، «زندگی من»، ص۴۰؛ حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۲۱؛ شمس، سیری در سیره علمی و عملی علامه طباطبایی از نگاه فرزانگان، ۱۳۸۷ش، ص۳۴، ۵۱، ۶۵ و ۶۶؛ طباطبايى، شيعه در اسلام، ۱۳۷۸ش، پیش‌گفتار، ص۱۳.</ref> | ||
=== در تبریز === | === در تبریز === | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
=== در قم === | === در قم === | ||
[[پرونده:علامه سید محمد حسین طباطبائی.jpg|180PX|بندانگشتی|علامه طباطبایی (دوران قم)]] | [[پرونده:علامه سید محمد حسین طباطبائی.jpg|180PX|بندانگشتی|علامه طباطبایی (دوران قم)]] | ||
علامه طباطبایی از سال [[سال ۱۳۲۵ هجری شمسی|۱۳۲۵ش]] در [[قم]] ساکن شد و فعالیت علمی خود را از سرگرفت.<ref>شمس، سیره علمی و علمی علامه طباطبایی از نگاه فرزانگان، ۱۳۸۷ش، ص۳۵.</ref> او درس [[تفسیر]] و [[فلسفه]] را در [[قم]] آغاز کرد<ref>طباطبايى، شيعه در اسلام، ۱۳۷۸ش، پیش‌گفتار، ص ۱۳.</ref> و به تدریج، دروس حکمت مانند کتاب [[شفاء]] و [[اسفار]] را با تمام موانع و مخالفت‌هایی که وجود داشت،{{یادداشت| در ارتباط با مخالفت‌هایی که با تدریس علامه طباطبایی (به صوررت موقت) در حوزه علیمه قم صورت گرفته گزارش‌های مختلفی ازاین افراد نقل شده است: [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه ای]]، [[علی دوانی]]، [[سید محمدحسین حسینی تهرانی|سید محمد حسین حسینی تهرانی]]، [[حسینعلی منتظری]] و [[محمدتقی مصباح یزدی|مصباح یزدی]]. وجه مشترک تمام این گزارش‌ها اظهار مخالفت صریح یا تلویحی و غیرمستقیم از سوی [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت الله بروجردی]] به عنوان رییس حوزه آن زمان ورعایت پاره‌ای از مصالح است.http://erfanvahekmat.com/a/R }} متداول ساخت و شاگردان فراوانی نیز تربیت کرد.<ref>طباطبايى، شيعه در اسلام، ۱۳۷۸ش، پیش‌گفتار، ص۱۴.</ref> وی را احیاگر علوم عقلی و تفسیر قرآن در [[حوزه علمیه قم]] دانسته‌اند.<ref>طباطبايى، شيعه در اسلام، ۱۳۷۸ش، پیش‌گفتار، ص۱۴.</ref> | علامه طباطبایی از سال [[سال ۱۳۲۵ هجری شمسی|۱۳۲۵ش]] در [[قم]] ساکن شد و فعالیت علمی خود را از سرگرفت.<ref>شمس، سیره علمی و علمی علامه طباطبایی از نگاه فرزانگان، ۱۳۸۷ش، ص۳۵.</ref> او درس [[تفسیر]] و [[فلسفه اسلامی|فلسفه]] را در [[قم]] آغاز کرد<ref>طباطبايى، شيعه در اسلام، ۱۳۷۸ش، پیش‌گفتار، ص ۱۳.</ref> و به تدریج، دروس حکمت مانند کتاب [[شفاء]] و [[الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة (کتاب)|اسفار]] را با تمام موانع و مخالفت‌هایی که وجود داشت،{{یادداشت| در ارتباط با مخالفت‌هایی که با تدریس علامه طباطبایی (به صوررت موقت) در حوزه علیمه قم صورت گرفته گزارش‌های مختلفی ازاین افراد نقل شده است: [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه ای]]، [[علی دوانی]]، [[سید محمدحسین حسینی تهرانی|سید محمد حسین حسینی تهرانی]]، [[حسینعلی منتظری]] و [[محمدتقی مصباح یزدی|مصباح یزدی]]. وجه مشترک تمام این گزارش‌ها اظهار مخالفت صریح یا تلویحی و غیرمستقیم از سوی [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت الله بروجردی]] به عنوان رییس حوزه آن زمان ورعایت پاره‌ای از مصالح است.http://erfanvahekmat.com/a/R }} متداول ساخت و شاگردان فراوانی نیز تربیت کرد.<ref>طباطبايى، شيعه در اسلام، ۱۳۷۸ش، پیش‌گفتار، ص۱۴.</ref> وی را احیاگر علوم عقلی و تفسیر قرآن در [[حوزه علمیه قم]] دانسته‌اند.<ref>طباطبايى، شيعه در اسلام، ۱۳۷۸ش، پیش‌گفتار، ص۱۴.</ref> | ||
گفته شده شهرت علامه طباطبایی در [[تهران]] و حوزه‌های علمی [[ایران]]، هنگامی آغاز شد که از تبریز به قم مهاجرت کرد و درس تفسیر و فلسفه و بحث و گفتگوهای علمی را شروع کرد.<ref>طباطبايى، شيعه در اسلام، ۱۳۷۸ش، پیش‌گفتار، ص۱۳.</ref> | گفته شده شهرت علامه طباطبایی در [[تهران]] و حوزه‌های علمی [[ایران]]، هنگامی آغاز شد که از تبریز به قم مهاجرت کرد و درس تفسیر و فلسفه و بحث و گفتگوهای علمی را شروع کرد.<ref>طباطبايى، شيعه در اسلام، ۱۳۷۸ش، پیش‌گفتار، ص۱۳.</ref> | ||
=== جلسات علمی تهران === | === جلسات علمی تهران === | ||
در دوران سکونت در [[قم]]، یکی از فعالیت‌های علامه طباطبایی شرکت در جلساتی علمی و فلسفی در [[تهران]] بود.<ref>طباطبائی، شیعه در اسلام، ۱۳۷۸ش، پیش‌گفتار، ص۱۳.</ref> این جلسات با افرادی همچون [[هانری کربن]]، [[سید حسین نصر]]، [[سید جلال‌الدین آشتیانی|سید جلال الدین آشتیانی]]، [[مرتضی مطهری]] و [[غلامحسین ابراهیمی دینانی]] و با محوریت علامه طباطبایی درباره مسائل [[فلسفه|فلسفی]] و عرفانی شیعه برگزار می‌شد.<ref>«[https://www.mehrnews.com/news/5350080 انقلابیونی که خوش نداشتند علامه طباطبایی با هانری کربن دیدار کند]»، خبرگزاری مهر.</ref> او در سفرهای پیاپی به تهران، با علاقه‌مندان به حکمت و معارف اسلامی تماس داشت و گاه با مخالفان دین و حکمت نیز بحث و مناظره می‌کرد.<ref>طباطبائی، شیعه در اسلام، ۱۳۷۸ش، پیش‌گفتار، ص۱۳.</ref> | در دوران سکونت در [[قم]]، یکی از فعالیت‌های علامه طباطبایی شرکت در جلساتی علمی و فلسفی در [[تهران]] بود.<ref>طباطبائی، شیعه در اسلام، ۱۳۷۸ش، پیش‌گفتار، ص۱۳.</ref> این جلسات با افرادی همچون [[هانری کربن]]، [[سید حسین نصر]]، [[سید جلال‌الدین آشتیانی|سید جلال الدین آشتیانی]]، [[مرتضی مطهری]] و [[غلامحسین ابراهیمی دینانی]] و با محوریت علامه طباطبایی درباره مسائل [[فلسفه اسلامی|فلسفی]] و عرفانی شیعه برگزار می‌شد.<ref>«[https://www.mehrnews.com/news/5350080 انقلابیونی که خوش نداشتند علامه طباطبایی با هانری کربن دیدار کند]»، خبرگزاری مهر.</ref> او در سفرهای پیاپی به تهران، با علاقه‌مندان به حکمت و معارف اسلامی تماس داشت و گاه با مخالفان دین و حکمت نیز بحث و مناظره می‌کرد.<ref>طباطبائی، شیعه در اسلام، ۱۳۷۸ش، پیش‌گفتار، ص۱۳.</ref> | ||
جلسات علامه با [[هانری کربن|کُربَن]] به مدت ۲۰ سال (۱۳۷۸ تا ۱۳۹۹ق)<ref>حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۷۶.</ref> هر پاییز با حضور جمعی از اهالی فلسفه تشکیل می‌شد و در آن مباحث اساسی دین و فلسفه و... مطرح می‌شد.<ref>طباطبائی، شیعه در اسلام، ۱۳۷۸ش، پیش‌گفتار، ص۱۳ و۱۴.</ref> به گفته دکتر [[سید حسین نصر]] چنین جلساتی در سطح بالا و با افقی وسیع در [[جهان اسلام]] امروز بی‌نظیر بوده است و حتی می‌توان گفت که از دوره قرون وسطی که تماس فکری و معنوی اصیل بین [[اسلام]] و [[مسیحیت]] قطع شد، چنین تماسی بین شرق اسلامی و غرب حاصل نشده است.<ref>طباطبائی، شیعه در اسلام، ۱۳۷۸ش، پیش‌گفتار، ص۱۴.</ref> | جلسات علامه با [[هانری کربن|کُربَن]] به مدت ۲۰ سال (۱۳۷۸ تا ۱۳۹۹ق)<ref>حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۷۶.</ref> هر پاییز با حضور جمعی از اهالی فلسفه تشکیل می‌شد و در آن مباحث اساسی دین و فلسفه و... مطرح می‌شد.<ref>طباطبائی، شیعه در اسلام، ۱۳۷۸ش، پیش‌گفتار، ص۱۳ و۱۴.</ref> به گفته دکتر [[سید حسین نصر]] چنین جلساتی در سطح بالا و با افقی وسیع در [[جهان اسلام]] امروز بی‌نظیر بوده است و حتی می‌توان گفت که از دوره قرون وسطی که تماس فکری و معنوی اصیل بین [[اسلام]] و [[مسیحیت]] قطع شد، چنین تماسی بین شرق اسلامی و غرب حاصل نشده است.<ref>طباطبائی، شیعه در اسلام، ۱۳۷۸ش، پیش‌گفتار، ص۱۴.</ref> | ||
| خط ۱۱۵: | خط ۱۱۵: | ||
== آثار == | == آثار == | ||
از سید محمدحسین طباطبایی بیش از ۳۰ کتاب و چندین مقاله به جا مانده است. [[مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی | از سید محمدحسین طباطبایی بیش از ۳۰ کتاب و چندین مقاله به جا مانده است. [[مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی|مرکز تحقیقات نور]] مجموعه آثار او را در قالب نرم افزار آثار علامه طباطبایی منتشر کرده است. <ref>[https://www.noorshop.ir/fa/product/6383/ نرم‌افزر مجموعه آثار علامه طباطبایی. مرکز نور]</ref> بخشی از آثار او بدین قرار است: | ||
{{ستون-شروع|۳|فاصله=۳|جداساز=۳}} | {{ستون-شروع|۳|فاصله=۳|جداساز=۳}} | ||
#[[تفسیر المیزان]] | #[[تفسیر المیزان]] | ||
| خط ۱۵۷: | خط ۱۵۷: | ||
=== تفسیر روایی البیان === | === تفسیر روایی البیان === | ||
علامه طباطبایی قبل از نوشتن [[تفسیر المیزان]]، در تبریز اقدام به نوشتن تفسیری با محوریت احادیث کردند. نام این تفسیر نیمه تمام [[تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث و القرآن]] است و چنان‌که از یادداشت‌های مؤلف به دست می‌آید، ایشان در فاصله سال‌های ۱۳۶۴ ق تا ۱۳۶۹ق مشغول نوشتن این تفسیر بوده است. و احتمالا به علت ورود ارتش [[روسیه]] به تبریز و بحران‌های بعد ازآن این کتاب ناتمام مانده است.<ref>رک: طباطبائی، تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث و القرآن، ج۱، ص۲۴-۲۷.</ref> این تفسیر چند سال بعد از درگذشت علامه منتشر شده و از اول [[قرآن]] تا پایان [[سوره یونس]] را دربرمی گیرد. | علامه طباطبایی قبل از نوشتن [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]]، در تبریز اقدام به نوشتن تفسیری با محوریت احادیث کردند. نام این تفسیر نیمه تمام [[تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث و القرآن]] است و چنان‌که از یادداشت‌های مؤلف به دست می‌آید، ایشان در فاصله سال‌های ۱۳۶۴ ق تا ۱۳۶۹ق مشغول نوشتن این تفسیر بوده است. و احتمالا به علت ورود ارتش [[روسیه]] به تبریز و بحران‌های بعد ازآن این کتاب ناتمام مانده است.<ref>رک: طباطبائی، تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث و القرآن، ج۱، ص۲۴-۲۷.</ref> این تفسیر چند سال بعد از درگذشت علامه منتشر شده و از اول [[قرآن]] تا پایان [[سوره یونس]] را دربرمی گیرد. | ||
=== تعلیقه بر بحار الانوار === | === تعلیقه بر بحار الانوار === | ||
علامه طباطبایی معتقد بود که [[بحار الانوار]] بهترین دائرة‌المعارف [[شیعه]] در زمینه احادیث و دارای یک فصل‌بندی مطلوب و توضیحات مناسب در ذیل احادیث است. ولی از آنجا که [[علامه مجلسی]] در مسائل فلسفی مسلط نبوده، گاه در توضیحاتی که درباره احادیث نوشته دچار اشتباه شده است. به همین دلیل بنا شد علامه طباطبایی در چاپ جدید بحارالانوار نکاتی را در حاشیه بیافزاید. این کار تا اوایل جلد هفتم بحار انجام شد و کتاب با توضیحات او منتشر شد. ولی به دلیل این که نقدهای علامه بر نظریات علامه مجلسی خوشایند عده‌ای نبود و از طرفی علامه طباطبایی حاضر نشد از مواضع خود صرف‌نظر کند، این حاشیه‌نویسی ناتمام ماند.<ref>حسینی طهرانی، مهرتابان، ۱۴۲۶ق، ص۵۵-۵۷.</ref>{{یادداشت| حسینی طهرانی پاسخ علامه به منتقدین را چنین نقل کرده: در مکتب شيعه ارزش جعفر بن محمّد الصّادق از علاّمۀ مجلسي بيشتر است؛ و زمانی كه قرار شود به جهت بيانات و شروح علاّمۀ مجلسی، ايراد عقلی و علمی بر حضرات معصومين عليهم السّلام وارد گردد، ما حاضر نيستيم آن حضرات را به مجلسی بفروشيم. | علامه طباطبایی معتقد بود که [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] بهترین دائرة‌المعارف [[شیعه]] در زمینه احادیث و دارای یک فصل‌بندی مطلوب و توضیحات مناسب در ذیل احادیث است. ولی از آنجا که [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در مسائل فلسفی مسلط نبوده، گاه در توضیحاتی که درباره احادیث نوشته دچار اشتباه شده است. به همین دلیل بنا شد علامه طباطبایی در چاپ جدید بحارالانوار نکاتی را در حاشیه بیافزاید. این کار تا اوایل جلد هفتم بحار انجام شد و کتاب با توضیحات او منتشر شد. ولی به دلیل این که نقدهای علامه بر نظریات علامه مجلسی خوشایند عده‌ای نبود و از طرفی علامه طباطبایی حاضر نشد از مواضع خود صرف‌نظر کند، این حاشیه‌نویسی ناتمام ماند.<ref>حسینی طهرانی، مهرتابان، ۱۴۲۶ق، ص۵۵-۵۷.</ref>{{یادداشت| حسینی طهرانی پاسخ علامه به منتقدین را چنین نقل کرده: در مکتب شيعه ارزش جعفر بن محمّد الصّادق از علاّمۀ مجلسي بيشتر است؛ و زمانی كه قرار شود به جهت بيانات و شروح علاّمۀ مجلسی، ايراد عقلی و علمی بر حضرات معصومين عليهم السّلام وارد گردد، ما حاضر نيستيم آن حضرات را به مجلسی بفروشيم. | ||
و من از آنچه بنظر خود در مواضع مقرّر، لازم مي‌دانم بنويسم؛ يك کلمه کم نخواهم کرد. | و من از آنچه بنظر خود در مواضع مقرّر، لازم مي‌دانم بنويسم؛ يك کلمه کم نخواهم کرد. | ||
| خط ۲۹۷: | خط ۲۹۷: | ||
در [[ایران]] چندین مرکز آموزشی و تحصیلی به نام علامه طباطبائی نامگذاری شده‌اند که مهم‌ترین آن‌ها دانشگاه علامه طباطبائی در [[تهران]] است. | در [[ایران]] چندین مرکز آموزشی و تحصیلی به نام علامه طباطبائی نامگذاری شده‌اند که مهم‌ترین آن‌ها دانشگاه علامه طباطبائی در [[تهران]] است. | ||
منزل مسکونی [[علامه طباطبایی]] به پیشنهاد [[آیت الله سبحانی]] خریداری و به عنوان دارالقرآن علامه طباطبایی (یکی از شعب دارالقرآن امام «علی») مرکز فعالیت های قرآنی است. <ref>https://shahr20.ir/?p=9198 | منزل مسکونی [[علامه طباطبایی]] به پیشنهاد [[جعفر سبحانی|آیت الله سبحانی]] خریداری و به عنوان دارالقرآن علامه طباطبایی (یکی از شعب دارالقرآن امام «علی») مرکز فعالیت های قرآنی است. <ref>https://shahr20.ir/?p=9198 | ||
</ref> این دارالقرآن برخورداراز پایگاه اطلاع رسانی است. <ref>https://hawzah.net/fa/News/View/95396/ | </ref> این دارالقرآن برخورداراز پایگاه اطلاع رسانی است. <ref>https://hawzah.net/fa/News/View/95396/ | ||
</ref> | </ref> | ||