پرش به محتوا

مرو: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۰۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۹ دسامبر ۲۰۱۹
جز
اصلاح شناسه
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Fayaz
جز (اصلاح شناسه)
خط ۱۹: خط ۱۹:
|شخصیت‌ها            =
|شخصیت‌ها            =
}}
}}
'''مَرْوْ''' نام شهری است باستانی در فرا رودان که امروزه در کشور [[ترکمنستان]] و در استان ماری واقع است. اقلیت بزرگی از [[شیعه]] در این شهر زندگی می‌کنند. قدمت مرو به پیش از میلاد [[مسیح]] می‌رسد. [[داریوش اول]] در [[کتیبه بیستون]] مرو را '''مَرگَوش''' نامیده و با باختر اسم برده است. اما جغرافی‌نویسان قدیم آن را '''مَرگیانا''' نامیده و جداگانه ذکر کرده‌اند. '''مرگیان''' یا مرو از ممالک تابعه پارت به شمار می‌آید.<ref>ایران باستان پیرنیا، ج۲، ص۲۱۸۸ و ۲۶۵۱؛ به نقل دهخدا، ج ۱۳، ۱۳۷۷، ص۲۰۷۱۱، مدخل مرو.</ref>
'''مَرْوْ''' نام شهری است باستانی در [[فرا رود]] که یکی از شهرهای مهم [[خراسان بزرگ]] بود و امروزه در کشور [[ترکمنستان]] و در استان ماری واقع است. اقلیت بزرگی از [[شیعه]] در این شهر زندگی می‌کنند. قیام [[ابومسلم]] علیه [[بنی‌امیه]] از ناحیه مرو آغاز شد. [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا]] به دستور [[مأمون]] بین ۲۰۱تا۲۰۳ق در مرو اقامت اجباری داشت. در زمان [[بنی‌عباس]] برخی از [[علویان]] به این شهر پناه آوردند. قدمت مرو به پیش از میلاد [[مسیح]] می‌رسد. مرو در حمله مغولان تلفات و خسارت بسیاری داد. قدم‌گاه امام رضا در این شهر، مشهور است.


== پیشینه تاریخی ==
== پیشینه تاریخی ==
مرو از شهرهای کهن و باستانی ایران بود که در کتبیه‌های هخامنشی از آن یاد شده است. در دوران ساسانیان مرو شهری آباد بود و بر اساس روایات مشهور تاریخی، یزدگرد آخرین پادشاه ساسانی هنگامی که از اعراب مسلمان می‌گریخت به این شهر آمد و به مرزبان این شهر ماهوی سوری پناه جست اما بعد از مدتی در پی اختلاف با ماهوی از این شهر خارج شد.
مرو از شهرهای کهن و باستانی است که در کتبیه‌های هخامنشی از آن یاد شده است. در دوران ساسانیان مرو شهری آباد بود و بر اساس روایات مشهور تاریخی، یزدگرد آخرین پادشاه ساسانی هنگامی که از اعراب [[مسلمان]] می‌گریخت به این شهر آمد و به مرزبان این شهر، ماهوی سوری پناه جست اما بعد از مدتی در پی اختلاف با ماهوی از این شهر خارج شد.{{مدرک}}


به اعتبار اینکه مرو در کنار [[نیشابور]]، [[هرات]]، و [[بلخ]] یکی از چهار شهر بزرگ [[خراسان]] بوده است، این نام در دوره اعراب، یعنی در قرون وسطی، به یکی از چهار قسمت ایالت خراسان اطلاق می‌شده است.
به اعتبار اینکه مرو در کنار [[نیشابور]]، [[هرات]]، و [[بلخ]] یکی از چهار شهر بزرگ [[خراسان]] بوده است، مرو به یکی از چهار قسمت ایالت خراسان اطلاق می‌شده است. پس از فتح مرو و ورود مسلمانان، مرو تا مدت‌ها مرکز ایالت خراسان و در دوران خلافت [[بنی‌امیه|امویان]] و [[بنی‌عباس|عباسیان]]، دارالاماره و محل استقرار حاکمان بود. ولی بعدها امرای سلسله [[طاهریان]] مرکز فرمانروایی خود را به نیشابور منتقل کردند.<ref>سرزمینهای خلافت شرقی ترجمه فارسی، ص۴۰۸، به نقل دهخدا، ۱۳۷۷، ص۹۶۳۴؛ مدخل خراسان.</ref>


پس از فتوحات اول اسلامی، شهر مرو تا مدت‌ها مرکز ایالت خراسان و در دوران خلافت امویان و عباسیان، دارالاماره و محل استقرار امرا و حاکمان بود. ولی بعدها امرای سلسله [[طاهریان]] مرکز فرمانروایی خود را به نیشابور منتقل کردند.<ref>سرزمینهای خلافت شرقی ترجمه فارسی، ص۴۰۸، به نقل دهخدا، ۱۳۷۷، ص۹۶۳۴؛ مدخل خراسان.</ref>
شهر مرو به واسطه نزدیکی به [[خوارزم]] و [[ماوراء النهر]] از یک طرف و اتصال آن به [[سرخس]] و [[نیشابور]] از طرف دیگر از نظر نظامی و تجاری موقعیتی خاص داشت. در زمان [[ساسانیان]] و در دوره تسلط اعراب تا زمان [[مأمون]] همیشه این شهر، مرکز خراسان بوده است. [[سامانیان|سامانیها]] دارالملک را به [[بلخ]] و [[بخارا]] منتقل کردند ولی در موقع فرمانروائی [[سلجوقیان|سلجوقیها]] شهر مرو که در مجاورت اقامت آنها بوده مرکز سلجوقیها گردید پس از آن سلاطین تیموری شهر [[هرات]] را پایگاه فرمانروائی خود ساختند.<ref>دهخدا، ج۱۳، ۱۳۷۷، ص۲۰۷۱۲؛ مدخل مرو.</ref>
 
آب آشامیدنی اهالی مرو از چشمه‌هایی است که جریان دارد و از رودخانه‌هایی، و [[خراج]] آن داخل در خراج [[خراسان]] است.<ref>یعقوبی، البلدان، ۱۳۵۶ش، ص۵۵.</ref>
 
شهر مرو به واسطه نزدیکی به [[خوارزم]] و [[ماوراء النهر]] از یک طرف و اتصال آن به [[سرخس]] و [[نیشابور]] از طرف دیگر از نظر نظامی و تجاری موقعیتی خاص داشته است به همین جهت در زمان [[ساسانیان]] و در دوره تسلط اعراب تا زمان [[مأمون]] همیشه این شهر دارالملک خراسان بوده است. [[طاهریان]] مرکز خراسان را به نیشابور انتقال دادند. [[سامانیان|سامانیها]] دارالملک را به [[بلخ]] و [[بخارا]] منتقل کردند ولی در موقع فرمانروائی [[سلجوقیان|سلجوقیها]] شهر مرو که در مجاورت یورت آنها بوده مرکز امپراطوری بزرگ سلجوقیها گردید پس از آن سلاطین تیموری شهر [[هرات]] را پایگاه فرمانروائی خود ساختند.<ref>دهخدا، ج۱۳، ۱۳۷۷، ص۲۰۷۱۲؛ مدخل مرو.</ref>


این شهر در حمله مغول کاملاً ویران شد و در این واقعه هفتصد هزار آدمی کشته شدند و هیچ کس از ساکنان آنجا باقی نماندند.(۶۱۸ه‍.ق.)<ref>دهخدا، ج۱۳، ۱۳۷۷، ص۲۰۷۱۲؛ مدخل مرو.</ref>
این شهر در حمله مغول کاملاً ویران شد و در این واقعه هفتصد هزار آدمی کشته شدند و هیچ کس از ساکنان آنجا باقی نماندند.(۶۱۸ه‍.ق.)<ref>دهخدا، ج۱۳، ۱۳۷۷، ص۲۰۷۱۲؛ مدخل مرو.</ref>


دولت [[ایران]] در دوره [[ناصرالدین شاه]] با تسلیم شدن به [[قرارداد آخال]]، که در [[۲۲ محرّم]] ۱۲۹۹/ ۱۲ دسامبر ۱۸۸۱ منعقد شد، عملاً الحاق بخش‌هایی از خاک ایران را به [[روسیه]] پذیرفت.<ref>سارلی، ج ۱، ص۳۱۲؛ گلی، ص۱۶۱ـ۱۶۲؛ به نقل [http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal۲.php?sid=۳۴۷۷]</ref> در ۱۳۰۰/ ۱۸۸۳، روسها جلگۀ تجن در شمال خراسان را تصاحب کردند و در اوایل ۱۳۰۱/ ۱۸۸۴ مرو و سپس [[سرخس]] را به متصرفات خود افزودند.<ref>[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal۲.php?sid=۳۴۷۷]</ref>
دولت [[ایران]] در دوره [[ناصرالدین شاه]] با تسلیم شدن به [[قرارداد آخال]]، که در [[۲۲ محرّم]] ۱۲۹۹/ ۱۲ دسامبر ۱۸۸۱ منعقد شد، الحاق بخش‌هایی از خاک ایران را به [[روسیه]] پذیرفت.<ref>سارلی، ج ۱، ص۳۱۲؛ گلی، ص۱۶۱ـ۱۶۲؛ به نقل [http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal۲.php?sid=۳۴۷۷]</ref> در ۱۳۰۰/ ۱۸۸۳، روسها جلگه تجن در شمال خراسان را تصاحب کردند و در اوایل ۱۳۰۱/ ۱۸۸۴ مرو و سپس [[سرخس]] را به متصرفات خود افزودند.<ref>[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal۲.php?sid=۳۴۷۷]</ref>
{{مسیر حرکت امام رضا}}
{{مسیر حرکت امام رضا}}


کاربر ناشناس