مرو: تفاوت میان نسخه‌ها

این شهر در ۵۵۰ ق، ده کتابخانه بزرگ عمومی داشت که یکی از آنها دوازده هزار جلد کتاب داشت. مردم مرو [[ایرانی]] و زبانشان [[فارسی]] بوده است.<ref>یادداشتهای دهخدا، به نقل دهخدا، ج ۱۳، ۱۳۷۷، ص ۲۰۷۱۱، مدخل مرو.</ref>

مرو از مشهورترین، قدمیترین و خوش منظرترین شهرهای [[خراسان]] بوده است. که [[ذوالقرنین]] آن را بنا نهاد.<ref>قزوینی، بیتا، ص ۴۵۶.</ref> به اعتبار اینکه مرو در کنار [[نیشابور]]، [[هرات]]، و [[بلخ]] یکی از چهار شهر بزرگ [[خراسان]] بوده است، این نام در دوره اعراب، یعنی در قرون وسطی، به یکی از چهار قسمت [[ایالت خراسان]] اطلاق می‌شده است. پس از فتوحات اول اسلامی، کرسی ایالت خراسان مرو و بلخ بود، ولی بعدها امرای سلسله [[طاهریان]] مرکز فرمانروایی خود را به ناحیه باختر برده؛ نیشابور را که شهری در غربی‌ترین قسمت‌های چهارگانه بود، مرکز امارت خویش قرار دادند.<ref>سرزمینهای خلافت شرقی ترجمه فارسی، ص ۴۰۸، به نقل دهخدا، ۱۳۷۷، ص ۹۶۳۴؛ مدخل خراسان.</ref>

شهر مرو به واسطه نزدیکی به [[خوارزم]] و [[ماوراء النهر]] از یک طرف و اتصال آن به [[سرخس]] و [[نیشابور]] از طرف دیگر از نظر نظامی و تجاری مومقعیتی خاص داشته است به همین جهت در زمان [[ساسانیان]] و در دوره تسلط اعراب تا زمان [[مأمون]] همیشه این شهر دارالملک خراسان بوده است. [[طاهریان]] مرکز خراسان را به نیشابور انتقال دادند. [[سامانیان|سامانیها]] دارالملک را به [[بلخ]] و [[بخارا]] منتقل کردند ولی در موقع فرمانروائی [[سلجوقیان|سلجوقیها]] شهر مرو که در مجاورت یورت آنها بوده مرکز امپراطوری بزرگ سلجوقیها گردید پس از آن سلاطین تیموری شهر [[هرات]] را پایگاه فرمانروائی خود ساختند.<ref>دهخدا، ج۱۳، ۱۳۷۷، ص ۲۰۷۱۲؛ مدخل مرو.</ref>

این شهر در حمله مغول کاملاً ویران شد و در این واقعه هفتصد هزار آدمی کشته شدند و هیچ کس از ساکنان آنجا باقی نماندند.(۶۱۸ه‍.ق.)<ref>دهخدا، ج۱۳، ۱۳۷۷، ص ۲۰۷۱۲؛ مدخل مرو.</ref>