۱۷٬۱۱۷
ویرایش
وضو: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویرایش جزیی
Hasanejraei (بحث | مشارکتها) (←منابع: اصلاح منابع) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (ویرایش جزیی) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
{{مقاله توصیفی فقهی}} | {{مقاله توصیفی فقهی}} | ||
'''وُضو'''، شستن صورت و دست‌ها و همچنین مسح سر و پاها به [[قصد قربت]] و با آدابی خاص که به خودی خود [[مستحب]]، اما شرط درستی [[نماز]] و [[طواف]] و عبادات | '''وُضو'''، شستن صورت و دست‌ها و همچنین مسح سر و پاها به [[قصد قربت]] و با آدابی خاص که به خودی خود [[مستحب]]، اما شرط درستی [[نماز]] و [[طواف]] و برخی دیگر از عبادات است. بدون وضو، لمس خط [[قرآن]] و لمس نام [[خدا]] جایز نیست. وضو گرفتن در مواردی از جمله رفتن به [[مسجد]] و قرائت [[قرآن کریم]]، مستحب است. بنابر منابع تاریخی، وضو در آغاز [[بعثت]] پیامبر، در [[مکه]] تشریع شد. [[آیه وضو|آیه ششم سوره مائده]]، و همچنین بیش از ۴۰۰ روایت از [[معصومان]]، درباره وضوست. | ||
وضو را می‌توان به شیوه‌های ترتیبی و ارتماسی انجام داد. در وضوی ترتیبی، ابتدا صورت و سپس دست‌ها شسته شده و پس از آن، مسح سر و پاها انجام می‌شود، اما در وضوی ارتماسی، صورت و دست‌ها در آب فرو برده می‌شود و پس از آن مسح سر و پا با دست صورت می‌گیرد. در صورتی که باز کردن روی زخم دشوار باشد یا ضرر داشته باشد، باید [[جبیره|وضوی جبیره‌ای]] گرفت. | وضو را می‌توان به شیوه‌های ترتیبی و ارتماسی انجام داد. در وضوی ترتیبی، ابتدا صورت و سپس دست‌ها شسته شده و پس از آن، مسح سر و پاها انجام می‌شود، اما در وضوی ارتماسی، صورت و دست‌ها در آب فرو برده می‌شود و پس از آن مسح سر و پا با دست صورت می‌گیرد. در صورتی که باز کردن روی زخم دشوار باشد یا ضرر داشته باشد، باید [[جبیره|وضوی جبیره‌ای]] گرفت. | ||
[[شیعیان]] و اهل | [[شیعیان]] و [[اهل سنت]]، درباره شستن دست‌ها و همچنین شیوه [[مسح]] سر و پاها در وضو اختلافاتی دارند؛ از جمله اینکه شیعیان شستن دست‌ها از بالا به پایین را [[واجب]] می‌دانند، اما اهل سنت، قائل به شستن دست‌ها از پایین به بالا هستند. بر اساس منابع روایی، تا پایان دوران خلافت [[ابوبکر]] و عمر بن خطاب، اختلاف عمده‌ای در وضو میان مسلمانان نبوده و همه آنان به یک شیوه(شیوه [[امامیه]]) وضو می‌گرفتند.{{یادداشت| در دوران [[عمر بن خطاب]] فقط درباره [[مسح خفین|مَسْح خُفَّین]] (مسح پاها از روی پاپوش)، اختلاف گزارش شده است.}} منابع اسلامی، اختلافات شیعه و سنی در وضو را از دوران [[خلیفه سوم]] گزارش کرده‌اند. | ||
==مفهوم‌شناسی و کلیات== | ==مفهوم‌شناسی و کلیات== | ||
وضو، شستن صورت و دست‌ها و مَسح (دست کشیدن بر) سر و پاها به شیوه خاص است، با قصد قربت و برای انجام فرمان خداوند.<ref>فلاح‌زاده، احکام دین: مطابق با فتاوای مراجع بزرگ تقلید، ۱۳۸۶ش، ص۴۴-۴۵.</ref><ref>حسینی دشتی، «وضوء»، در معارف و معاریف، ج۱۰، ص۳۷۰.</ref> این عمل عبادی، شرط درستی نماز و طواف و همچنین شرط جواز دست زدن به خط [[قرآن]] است.<ref>فلاح‌زاده، احکام دین: مطابق با فتاوای مراجع بزرگ تقلید، ۱۳۸۶ش، ص۴۴-۴۵.</ref><ref>حسینی دشتی، «وضوء»، در معارف و معاریف، ج۱۰، ص۳۷۰.</ref> | وضو، شستن صورت و دست‌ها و مَسح (دست کشیدن بر) سر و پاها به شیوه خاص است، با قصد قربت و برای انجام فرمان خداوند.<ref>فلاح‌زاده، احکام دین: مطابق با فتاوای مراجع بزرگ تقلید، ۱۳۸۶ش، ص۴۴-۴۵.</ref><ref>حسینی دشتی، «وضوء»، در معارف و معاریف، ج۱۰، ص۳۷۰.</ref> این عمل عبادی، شرط درستی نماز و طواف و همچنین شرط جواز دست زدن به خط [[قرآن]] است.<ref>فلاح‌زاده، احکام دین: مطابق با فتاوای مراجع بزرگ تقلید، ۱۳۸۶ش، ص۴۴-۴۵.</ref><ref>حسینی دشتی، «وضوء»، در معارف و معاریف، ج۱۰، ص۳۷۰.</ref> | ||
بنابر منابع تاریخی، وضو در [[مکه]] و در آغاز [[بعثت]] پیامبر تشریع شد | بنابر منابع تاریخی، وضو در [[مکه]] و در آغاز [[بعثت]] پیامبر تشریع شد. [[جبرئیل]]، آن را به [[پیامبر (ص)]] آموزش داد.<ref>قمی، «چگونگی انجام وضو نزد فریقین (۱)»، ص۳۰.</ref> | ||
==احکام== | ==احکام== | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
شیوه انجام وضو و همچنین اهمیت آن در [[قرآن]] و [[احادیث]] ذکر شده است.<ref>سبحانی، «وضو در کتاب و سنت»، ص۴.</ref> حکم وضو در آیه ششم [[سوره مائده]] آمده و از همین رو، [[آیه وضو]] خوانده می‌شود:<ref>مرکز فرهنگ و معارف قرآن، دائرة المعارف قرآن کریم، ۱۳۸۲ش، ص۴۰۷-۴۰۸.</ref> «یا أَیُّها الَّذینَ آمَنوا إِذا قُمتُم إِلَی الصَّلاةِ فَاغسِلوا وُجوهَكُم وَ أَیدیَكُم إِلَی الْمَرافِقِ وَ امسَحوا بِرُءُوسِكُم وَ أَرجُلَكُم إِلَی الكَعبَینِ»<ref>سوره مائده، آیه ۶.</ref>؛ اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، چون به نماز برخاستيد، صورت و دستهايتان را با آرنج بشوييد و سر و پاهايتان را تا قوزک مسح كنيد.<ref>سوره مائده، آیه ۶.</ref> | شیوه انجام وضو و همچنین اهمیت آن در [[قرآن]] و [[احادیث]] ذکر شده است.<ref>سبحانی، «وضو در کتاب و سنت»، ص۴.</ref> حکم وضو در آیه ششم [[سوره مائده]] آمده و از همین رو، [[آیه وضو]] خوانده می‌شود:<ref>مرکز فرهنگ و معارف قرآن، دائرة المعارف قرآن کریم، ۱۳۸۲ش، ص۴۰۷-۴۰۸.</ref> «یا أَیُّها الَّذینَ آمَنوا إِذا قُمتُم إِلَی الصَّلاةِ فَاغسِلوا وُجوهَكُم وَ أَیدیَكُم إِلَی الْمَرافِقِ وَ امسَحوا بِرُءُوسِكُم وَ أَرجُلَكُم إِلَی الكَعبَینِ»<ref>سوره مائده، آیه ۶.</ref>؛ اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، چون به نماز برخاستيد، صورت و دستهايتان را با آرنج بشوييد و سر و پاهايتان را تا قوزک مسح كنيد.<ref>سوره مائده، آیه ۶.</ref> | ||
وضو گرفتن به خودی خود [[مستحب]] است<ref>غضنفری، ره رستگاری، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۳۲۵.</ref> و برای خواندن [[نماز]] (جز نماز میت)، انجام [[طواف]]، لمس خط [[قرآن]]، و لمس نام [[خدا]] [[واجب]] می‌شود.<ref>فلاح‌زاده، احکام دین: مطابق با فتاوای مراجع بزرگ تقلید، ۱۳۸۶ش، ص۴۹.</ref> بنابر [[احتیاط واجب]]، | وضو گرفتن به خودی خود [[مستحب]] است<ref>غضنفری، ره رستگاری، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۳۲۵.</ref> و برای خواندن [[نماز]] (جز [[نماز میت]])، انجام [[طواف]]، لمس خط [[قرآن]]، و لمس نام [[خدا]] [[واجب]] می‌شود.<ref>فلاح‌زاده، احکام دین: مطابق با فتاوای مراجع بزرگ تقلید، ۱۳۸۶ش، ص۴۹.</ref> بنابر [[احتیاط واجب]]، دست زدن به نام [[پیامبر]]، [[ائمه]] و [[حضرت زهرا (س)]] هم باید با وضو باشد.<ref>فلاح‌زاده، احکام دین: مطابق با فتاوای مراجع بزرگ تقلید، ۱۳۸۶ش، ص۵۰.</ref> وضو گرفتن در مواردی [[مستحب]] است؛ از جمله رفتن به [[مسجد]] و [[حرم|حرم امامان]]، خواندن و همراه داشتن [[قرآن]]، رساندن جایی از بدن به جلد یا حاشیه [[قرآن]] و همچنین [[زیارت]] اهل قبور.<ref>فلاح‌زاده، احکام دین: مطابق با فتاوای مراجع بزرگ تقلید، ۱۳۸۶ش، ص۵۰.</ref> | ||
===وضوی ترتیبی، ارتماسی، جبیره‌ای=== | ===وضوی ترتیبی، ارتماسی، جبیره‌ای=== | ||
در شرایط عادی می‌توان وضو را به شیوه ترتیبی یا ارتماسی انجام داد<ref>نگاه کنید به: «احکام وضو»، ص۱۸۹-۱۹۰.</ref> و در شرایط خاصی لازم است به شکل جبیره‌ای انجام شود.<ref>نگاه کنید به: «احکام وضو»، ص۲۰۰.</ref> در برخی موارد، تیمم به جای وضو واجب می‌شود: در صورتی که وقت نماز به قدری تنگ باشد که وضو گرفتن باعث شود تمام یا بخشی از نماز، بعد از وقت خوانده شود.<ref>فلاح‌زاده، احکام دین: مطابق با فتاوای مراجع بزرگ تقلید، ۱۳۸۶ش، ص۴۶.</ref> | در شرایط عادی می‌توان وضو را به شیوه ترتیبی یا ارتماسی انجام داد<ref>نگاه کنید به: «احکام وضو»، ص۱۸۹-۱۹۰.</ref> و در شرایط خاصی لازم است به شکل جبیره‌ای انجام شود.<ref>نگاه کنید به: «احکام وضو»، ص۲۰۰.</ref> در برخی موارد، [[تیمم]] به جای وضو واجب می‌شود: در صورتی که وقت نماز به قدری تنگ باشد که وضو گرفتن باعث شود تمام یا بخشی از نماز، بعد از وقت خوانده شود.<ref>فلاح‌زاده، احکام دین: مطابق با فتاوای مراجع بزرگ تقلید، ۱۳۸۶ش، ص۴۶.</ref> | ||
[[Image:آموزش وضو 1.mp4|thumb|240px| آموزش نیت و شستن صورت]] | [[Image:آموزش وضو 1.mp4|thumb|240px| آموزش نیت و شستن صورت]] | ||