پرش به محتوا

فیض الدموع (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان           =فیض الدموع
| عنوان =فیض الدموع
| عنوان اصلی     =
| عنوان اصلی =
| برگرداننده     =
| برگرداننده =
| تصویر           =کتاب فیض الدموع.jpg
| تصویر =کتاب فیض الدموع.jpg
| اندازه تصویر   =180px
| اندازه تصویر =180px
| توضیح_تصویر     =
| توضیح_تصویر =
| نویسنده         =محمد ابراهیم نواب تهرانی‎
| نویسنده =محمد ابراهیم نواب تهرانی‎
| تصویرگر         =
| تصویرگر =
| طراح جلد       =
| طراح جلد =
| زبان           =فارسی
| زبان =فارسی
| مجموعه         =
| مجموعه =
| موضوع           =امام حسین(ع)
| موضوع =امام حسین(ع)
| سبک             =مقتل
| سبک =مقتل
| تاریخ نگارش     =
| تاریخ نگارش =
| ناشر           =هجرت
| ناشر =هجرت
| ناشر فارسی     =
| ناشر فارسی =
| محل انتشارات   =
| محل انتشارات =
| تاریخ نشر       =۱۳۸۴ش
| تاریخ نشر =۱۳۸۴ش
| تاریخ نشر فارسی =
| تاریخ نشر فارسی =
| محل ناشر فارسی =قم
| محل ناشر فارسی =قم
| نوع رسانه       =
| نوع رسانه =
| صفحه           =
| صفحه =
| قطع             =
| قطع =
| شابک           =
| شابک =
| پس از           =
| پس از =
| پیش از         =
| پیش از =
}}
}}
'''فیضُ الدّموع و عبرةُ المُستَهام''' (''ریزش اشک‌ها و اشک محزون و دل‌شكسته'') [[مقتل|مقتلی]] به زبان فارسی نوشته [[محمد ابراهیم نواب تهرانی|محمد ابراهیم نواب تهرانی]] ملقب به بدایع نگار در دوران [[قاجاریه]]. این اثر با نثری ساده و به فارسی فصیح و بلیغ ماجرای [[واقعه عاشورا|عاشورا]] را بازگفته است. ماجرای کتاب با تولد [[امام حسین]] (ع) آغاز و با بازگشت [[اسیران کربلا|کاروان اسرا]] به [[مدینه]] پایان یافته است. نویسنده به تفصیل به وقایع عاشورا پرداخته و از منابع [[شیعه|شیعی]] به‌ویژه ''[[لهوف]]'' [[سید بن طاووس]] بسیار نقل کرده است تا آنجا که برخی ''فیض الدموع'' را ترجمه ''اللُهوف'' دانسته‌اند.
'''فیضُ الدّموع و عبرةُ المُستَهام''' (ریزش اشک‌ها و اشک محزون و دل‌شكسته)، [[مقتل|مقتلی]] به زبان فارسی نوشته [[محمد ابراهیم نواب تهرانی]] ملقب به بدایع‌نگار در دوران [[قاجاریه]]. این اثر با نثری ساده و به فارسی فصیح و بلیغ، ماجرای [[واقعه عاشورا|عاشورا]] را بازگفته است. ماجرای کتاب با تولد [[امام حسین]] (ع) آغاز و با بازگشت [[اسیران کربلا|کاروان اسرا]] به [[مدینه]] پایان یافته است. نویسنده به تفصیل به وقایع عاشورا پرداخته و از منابع [[شیعه|شیعی]] به‌ویژه [[لهوف]] [[سید بن طاووس]] بسیار نقل کرده است، تا آنجا که برخی فیض الدموع را ترجمه اللُهوف دانسته‌اند.


== درباره مؤلف ==
== درباره مؤلف ==
خط ۳۸: خط ۳۸:
== علت نام‌گذاری کتاب ==
== علت نام‌گذاری کتاب ==
بدایع‏‌نگار در پایان كتاب، علت تسمیه آن را چنین می‌‏نویسد:
بدایع‏‌نگار در پایان كتاب، علت تسمیه آن را چنین می‌‏نویسد:
::«''و چون این حدیث مولم و واقعه جانسوز بدین جای رسید و با نازكی بیان و طراز صدق این مایه لطف سیاقت و جمال بلاغت یافت و از فیوضات قدس و سبحات انوار، گویی رشحی بدان درآمیخت؛ زبان و بنان را دیگر باز طاقت تقریر و توان تحریر نماند و دمع فائض و خاطر هائم آن را «فیض الدموع و عبرة المستهام» (ریزش اشك‌ها و اشک محزون و دل‌شكسته) خواند و حقّا كه مطالعت آن از دیده خارا اشک زاید و آشفتگان پریشان را غیرت و حیرت افزاید''.»<ref>فیض الدموع، ص۲۰.</ref>
::«و چون این حدیث مولم و واقعه جانسوز بدین جای رسید و با نازكی بیان و طراز صدق این مایه لطف سیاقت و جمال بلاغت یافت و از فیوضات قدس و سبحات انوار، گویی رشحی بدان درآمیخت؛ زبان و بنان را دیگر باز طاقت تقریر و توان تحریر نماند و دمع فائض و خاطر هائم آن را «فیض الدموع و عبرة المستهام» (ریزش اشك‌ها و اشک محزون و دل‌شكسته) خواند و حقّا كه مطالعت آن از دیده خارا اشک زاید و آشفتگان پریشان را غیرت و حیرت افزاید.»<ref>فیض الدموع، ص۲۰.</ref>


== سبک نگارش ==
== سبک نگارش ==
در مقدمه کتاب درباره شیوه نگارش سبکی فیض الدموع آمده است:
در مقدمه کتاب درباره شیوه نگارش سبکی فیض الدموع آمده است:
:::«''نثر بدایع‏‌نگار، نثر مرسل ساده و در برخی عبارات مسجّع ساده از انواع نثر فارسی است و تكلّف و تصنعی در نثر او نیست. سخن‏‌آرایی و نغز گفتاری در تزیین نثر او فراوان است. استخوان‌بندی عبارات، استوار و خوش نقش است. حُسن تألیف، تناسب كلمات، شیوایی و رسایی گفتار، زیبایی نثر او را باز می‏‌نماید. روانی و سلاست، كلام وی را مطبوع و دل‏‌انگیز كرده است. ضعف تألیف، غرابت، اغلاق و ایجاز مخل و كلمات نامأنوس و ناخوش آهنگ در گزینش او جای ندارد. هیچ‌‏گونه تنافری در میان عبارات و الفاظ دیده نمی‌‏شود. افعال منسوخه در مجموع كتاب انگشت‌‏شمار است. از افعال تركیبی به تناسب زمان خویش بهره گرفته و ساختار قدیمی آن را حفظ كرده است.''»{{سخ}}
:::«نثر بدایع‏‌نگار، نثر مرسل ساده و در برخی عبارات مسجّع ساده از انواع نثر فارسی است و تكلّف و تصنعی در نثر او نیست. سخن‏‌آرایی و نغز گفتاری در تزیین نثر او فراوان است. استخوان‌بندی عبارات، استوار و خوش نقش است. حُسن تألیف، تناسب كلمات، شیوایی و رسایی گفتار، زیبایی نثر او را باز می‏‌نماید. روانی و سلاست، كلام وی را مطبوع و دل‏‌انگیز كرده است. ضعف تألیف، غرابت، اغلاق و ایجاز مخل و كلمات نامأنوس و ناخوش آهنگ در گزینش او جای ندارد. هیچ‌‏گونه تنافری در میان عبارات و الفاظ دیده نمی‌‏شود. افعال منسوخه در مجموع كتاب انگشت‌‏شمار است. از افعال تركیبی به تناسب زمان خویش بهره گرفته و ساختار قدیمی آن را حفظ كرده است.»{{سخ}}
صنایع لفظی و معنوی بدیع به خوبی در كتاب فیض الدموع بكار رفته است و در انشای فارسی به بلاغت، سرآمد سخنان عصر اخیر است.<ref> فیض الدموع، ص۶۹.</ref>
صنایع لفظی و معنوی بدیع به خوبی در كتاب فیض الدموع بكار رفته است و در انشای فارسی به بلاغت، سرآمد سخنان عصر اخیر است.<ref> فیض الدموع، ص۶۹.</ref>


خط ۸۶: خط ۸۶:
== اهمیت و اعتبار علمی كتاب‏ ==
== اهمیت و اعتبار علمی كتاب‏ ==
فیض الدموع یک متن ادبی به زبان فارسی فاخر است. اثری است حماسی و مستند به اسناد معتبر تاریخی. بر اساس تحقیقاتی كه شده تاكنون كتابی فارسی با ویژگی‌های یاد شده، چنین شیوا و مستند به منابع دست اول تألیف نشده است. سیف اللّه نواب در مقدمه چاپ دوم می‏‌نویسد:
فیض الدموع یک متن ادبی به زبان فارسی فاخر است. اثری است حماسی و مستند به اسناد معتبر تاریخی. بر اساس تحقیقاتی كه شده تاكنون كتابی فارسی با ویژگی‌های یاد شده، چنین شیوا و مستند به منابع دست اول تألیف نشده است. سیف اللّه نواب در مقدمه چاپ دوم می‏‌نویسد:
::«''به طوری كه مشاهده می‏‌شود، مورّخین اسلامی و متتبّعین غربی، وقایع عاشورا را هر یک با سبكی مخصوص تقریر و انتشار داده‏‌اند و یادداشتهای مورّخین خارجی هم كه بعضی تفصیل داده‌‏اند، مراتبی را متذكّر می‌‏شوند كه در نظر مطالعه كننده تاریخ، قابل بحث و تحقیق است، لكن مرحوم محمد ابراهیم نوّاب در فحص و تحقیق اخبار مراقبت نموده است كه در كلیات واقعه صرف وقت شده و جریانات از روی صحت تقسیم‌‏بندی شده باشد.''».<ref> فیض الدموع، ص۲۳.</ref>
::«به طوری كه مشاهده می‏‌شود، مورّخین اسلامی و متتبّعین غربی، وقایع عاشورا را هر یک با سبكی مخصوص تقریر و انتشار داده‏‌اند و یادداشتهای مورّخین خارجی هم كه بعضی تفصیل داده‌‏اند، مراتبی را متذكّر می‌‏شوند كه در نظر مطالعه كننده تاریخ، قابل بحث و تحقیق است، لكن مرحوم محمد ابراهیم نوّاب در فحص و تحقیق اخبار مراقبت نموده است كه در كلیات واقعه صرف وقت شده و جریانات از روی صحت تقسیم‌‏بندی شده باشد.».<ref> فیض الدموع، ص۲۳.</ref>


== منابع كتاب‏ ==
== منابع كتاب‏ ==
۳۸۳

ویرایش