Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۴۹
ویرایش
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جز (افزودن بخش اندیشه فقهی و مطالب مفصل دیگر) |
||
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
| وبگاه رسمی = | | وبگاه رسمی = | ||
}} | }} | ||
'''سعید بن هبةالله راوندی کاشانی''' معروف به '''قطب راوندی''' (درگذشت: [[سال ۵۷۳ هجری قمری|۵۷۳ق]]) [[محدث]]، [[مفسر]]، [[متکلم]]، [[فقیه]] و مورخ [[شیعه]] در قرن ششم هجری و از شاگردان [[طبرسی]] صاحب تفسیر [[مجمع البیان]] است. معروفترین آثار وی کتاب [[الخرائج و الجرائح]] و [[فقه القرآن (کتاب)|فقه القرآن]] هستند. [[ابن | '''سعید بن هبةالله راوندی کاشانی''' معروف به '''قطب راوندی''' (درگذشت: [[سال ۵۷۳ هجری قمری|۵۷۳ق]]) [[محدث]]، [[مفسر]]، [[متکلم]]، [[فقیه]] و مورخ [[شیعه]] در قرن ششم هجری و از شاگردان [[طبرسی]] صاحب تفسیر [[مجمع البیان]] است. معروفترین آثار وی کتاب [[الخرائج و الجرائح]] و [[فقه القرآن (کتاب)|فقه القرآن]] هستند. [[ابن شهرآشوب مازندرانی]] و [[منتجبالدین رازی]] مشهورترین شاگردان او هستند. | ||
==جایگاه و اهمیت== | ==جایگاه و اهمیت== | ||
قطبالدین راوندی، فقیه، حدیثشناس، مفسر و متکلم شیعه است. [[عبدالحسین امینی]] او را از پیشوایان علمای شیعه، یکی از اساتید [[فقه]] و [[حدیث]] و از نوابغ و رجال علم و ادب دانسته است.<ref>امینی، الغدیر، ج۵، ص۳۷۹.</ref> صاحب [[روضات الجنات]] او را فقیه، فردی شاخص و [[وثاقت|موثق]] توصیف میکند، <ref>خوانساری، روضات الجنات، ج۴، ص۶ و ۷.</ref> و [[افندی اصفهانی]] نیز او را شخصی فاضل، عالم، متبحر، فقیه، [[محدث]]، [[متکلم]]، آشنای به اخبار و احادیث و شاعر معرفی کرده است.<ref>افندی، ریاض العلماء، ج۲، ص۴۱۹.</ref> چنان که [[شیخ عباس قمی]] وی را از بزرگترین محدثان [[شیعه]] میداند.<ref>قمی، الکنی و الالقاب، ج۳، ص۷۲.</ref> و [[ابن حجر عسقلانی]] ازعالمان [[اهل سنت]] از او با عنوان فاضل و صاحب تصنیف در جمیع علوم تعبیر کرده است.<ref>عسقلانی، لسان المیزان، ۱۳۹۰ ق، ج۳، ص۴۸.</ref> | قطبالدین راوندی، فقیه، حدیثشناس، مفسر و متکلم شیعه است. [[عبدالحسین امینی]] او را از پیشوایان علمای شیعه، یکی از اساتید [[فقه]] و [[حدیث]] و از نوابغ و رجال علم و ادب دانسته است.<ref>امینی، الغدیر، ج۵، ص۳۷۹.</ref> صاحب [[روضات الجنات]] او را فقیه، فردی شاخص و [[وثاقت|موثق]] توصیف میکند، <ref>خوانساری، روضات الجنات، ج۴، ص۶ و ۷.</ref> و [[افندی اصفهانی]] نیز او را شخصی فاضل، عالم، متبحر، فقیه، [[محدث]]، [[متکلم]]، آشنای به اخبار و احادیث و شاعر معرفی کرده است.<ref>افندی، ریاض العلماء، ج۲، ص۴۱۹.</ref> چنان که [[شیخ عباس قمی]] وی را از بزرگترین محدثان [[شیعه]] میداند.<ref>قمی، الکنی و الالقاب، ج۳، ص۷۲.</ref> و [[ابن حجر عسقلانی]] ازعالمان [[اهل سنت]] از او با عنوان فاضل و صاحب تصنیف در جمیع علوم تعبیر کرده است.<ref>عسقلانی، لسان المیزان، ۱۳۹۰ ق، ج۳، ص۴۸.</ref> | ||
راوندی در بین علمای شیعه، نگارنده نخستین کتاب [[آیات الاحکام]] با ترتیب ابواب فقهی به نام [[فقه القرآن (کتاب)|فقه القرآن]] است.<ref>گریوانی، «همراه با دانشنامه آثار فقهی شیعه»، ص۳۳۰.</ref> کتاب او زمینهساز نگارش کتابهای آیات الاحکام در بین فقهای شیعه شده است.<ref>گریوانی، «همراه با دانشنامه آثار فقهی شیعه»، ص۳۳۰.</ref> همچنین یکی از معروفترین کتابها در زمینه معجزات [[امامان شیعه|امامان]] به نام [[الخرائج و الجرائح (کتاب)|الخرائج و الجرائح]] اثر اوست. | راوندی در بین علمای شیعه، نگارنده نخستین کتاب [[آیات الاحکام]] با ترتیب ابواب فقهی به نام [[فقه القرآن (کتاب)|فقه القرآن]] است.<ref>گریوانی، «همراه با دانشنامه آثار فقهی شیعه»، ص۳۳۰.</ref> کتاب او زمینهساز نگارش کتابهای آیات الاحکام در بین فقهای شیعه شده است.<ref>گریوانی، «همراه با دانشنامه آثار فقهی شیعه»، ص۳۳۰.</ref> همچنین یکی از معروفترین کتابها در زمینه معجزات [[امامان شیعه|امامان]] به نام [[الخرائج و الجرائح (کتاب)|الخرائج و الجرائح]] اثر اوست. او همچنین جزو نخستین شارحان نهج البلاغه است به گونهای که [[ابنابی الحدید]] شارح معروف نهجالبلاغه شرح او را قدیمیترین شرح بر نهجالبلاغه دانسته است. <ref>ابن ابیالحدید، شرح نهج البللاغه، چاپ کتابخانه آیتالله مرعشی، ج۱، ص۵.</ref> هر چند [[سید عبدالعزیز طباطبایی|عبدالعزیز طباطبایی]] تراثپژوه سرشناس این مدعا را نادرست ارزیابی کرده است.<ref>طباطبایی، «فی رحاب نهجالبلاغه (۵)»، ص ۱۵۹-۱۶۰.</ref> | ||
آرای فقهی راوندی مورد توجه فقیهان پس از او قرار گرفته است.<ref>گریوانی، «همراه با دانشنامه آثار فقهی شیعه»، | آرای فقهی راوندی مورد توجه فقیهان پس از او قرار گرفته است.<ref>گریوانی، «همراه با دانشنامه آثار فقهی شیعه»، ص۳۳۲؛ پاکتچی، «راوندی، قطبالدین»، ص۵۷۵.</ref> به گفته گریوانی پژوهشگر آثار فقهی، [[ابن ادریس]]، [[محقق حلی]]، [[علامه حلی]]، [[فاضل آبی]] و [[شهید اول]] آراء او را نقل و نقد کردهاند.<ref>گریوانی، «همراه با دانشنامه آثار فقهی شیعه»، ص۳۳۳.</ref> [[محقق کرکی]] کتاب او، فقه القرآن را به عنوان منبعی برای روش اجتهاد از قرآن معرفی کرده است.<ref>گریوانی، «همراه با دانشنامه آثار فقهی شیعه»، ص۳۳۳.</ref> | ||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
==تألیفات== | ==تألیفات== | ||
{{اصلی|فهرست آثار قطبالدین راوندی}} | {{اصلی|فهرست آثار قطبالدین راوندی}} | ||
آثار قطب راوندی نزدیک به ۶۰ کتاب و رساله گزارش شده | پاکتچی راوندی را مؤلفی پرنویس توصیف کرده است که در حوزههای مختلف دانشی قلم زده است.<ref>پاکتچی، «راوندی، قطبالدین»، ص۵۷۵.</ref> | ||
آثار قطب راوندی نزدیک به ۶۰ کتاب و رساله گزارش شده است. در میان تألیفات راوندی، کتاب [[الخرائج و الجرائح]]، مشهورترین اثر اوست که در بیان [[معجزات پیامبر(ص)]] و امامان شیعه است. وی شرحی هم بر کتاب نهجالبلاغه دارد که [[منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه (قطب راوندی)|منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه]] نام دارد.<ref>رک: افندی، ریاض العلماء، مطبعة الخیام، ج۲، ص۴۲۰-۴۳۱.</ref> | |||
==اندیشه فقهی== | |||
به گفته احمد پاکتچی پژوهشگر علوم دینی، با آنکه راوندی در روزگاری میزیست که اکثر فقیهان تحت تأثیر شیخ طوسی و سید مرتضی بودند ولی او در اندیشه فقهی مکتبی مستقل دارد. <ref>پاکتچی، «راوندی، قطبالدین»، ص۵۷۵.</ref> چنانکه او نخستین عالمی است<ref>پاکتچی، «راوندی، قطبالدین»، ص۵۷۵.</ref> که دستگاه چهارگانه مرکب از کتاب، سنت، عقل و اجماع را در بین شیعیان مطرح کرده است،<ref>راوندی، فقه القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۶.</ref>. با این حال با تألیف کتاب فقه القرآن تلاش کرده است که حجیت ظواهر قرآن را در فقه تقویت کند<ref>پاکتچی، «راوندی، قطبالدین»، ص۵۷۵.</ref> او همچنین به قرائتهای مختلف قرآن توجه کرده و معتقد است اگر از یک آیه دو قرائت صحیح داشته باشد هر دو حجت است.<ref>راوندی، فقه القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۵۵.</ref> بنا به پژوهش پاکتچی راوندی در موارد مختلف نشان داده است که عمومات کتاب را نمیتوان با خبر واحد تخصیص زد. <ref>پاکتچی، «راوندی، قطبالدین»، ص۵۷۵.</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس2}} | {{پانویس2}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
* ابن ابی الحدید، عبدالحمید بن هبة الله، شرح نهج البلاغه، قم، کتابخانه آیتالله مرعشی. بیتا. | |||
* افندی، عبدالله، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، قم، مطبعة الخیام، بیتا. | * افندی، عبدالله، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، قم، مطبعة الخیام، بیتا. | ||
* امین، محسن، اعیان الشیعه، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۲۱ق. | * امین، محسن، اعیان الشیعه، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۲۱ق. | ||
* امینی، عبدالحسین، الغدیر، بیروت، دار الکتاب العربی، بیتا. | * امینی، عبدالحسین، الغدیر، بیروت، دار الکتاب العربی، بیتا. | ||
* خوانساری، محمد باقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، قم، اسماعیلیان، بیتا. | * خوانساری، محمد باقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، قم، اسماعیلیان، بیتا. | ||
* پاکتچی، احمد، «راوندی، قطبالدین»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲۴. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، ۱۳۹۸ش. | |||
* طباطبایی، سید عبدالعزیز، «فی رجاب نهج البلاغه(۵)- نهجالبلاغه عبر القرون»، مجله تراثنا، شماره ۳۵-۳۶، ۱۴۱۴ق. | |||
* عسقلانی، ابن حجر، لسان المیزان، بیروت، الاعلمی، ۱۳۹۰ ق. | * عسقلانی، ابن حجر، لسان المیزان، بیروت، الاعلمی، ۱۳۹۰ ق. | ||
* قمی، عباس، الکنی و الالقاب، تهران، مکتبة الصدر، بیتا. | * قمی، عباس، الکنی و الالقاب، تهران، مکتبة الصدر، بیتا. |