کاربر ناشناس
بابا رکن‌الدین شیرازی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Smnazem جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
| پانویس = | | پانویس = | ||
}} | }} | ||
'''مسعود بن عبدالله بیضاوی'''، معروف به ''' بابا رکن‌الدین شیرازی'''، عالم و عارف ''[[قرن هشتم]]'' [[هجری قمری]] است. تاریخ ولادت او معلوم نیست، ولی اصالتاً، از بیضا (یکی از روستاهای تابع اردکان) از استان فارس بوده و مؤلفِ تاریخ [[اصفهان]] و [[ری]]، او را از خاندان جابری انصاری برشمرده است.<ref>جابری انصاری، تاریخ اصفهان و ری، صص ۳۲۶-۳۲۵.</ref> | |||
در [[مذهب]] بابارکن‌الدین، اختلاف وجود دارد. برخی او را [[شیعه]] دانسته و عده‌ای دیگر او را از [[اهل سنت]] شمرده‌اند.اما سنگ نوشته قبرش حاکی از شیعه بودن اوست. | در [[مذهب]] بابارکن‌الدین، اختلاف وجود دارد. برخی او را [[شیعه]] دانسته و عده‌ای دیگر او را از [[اهل سنت]] شمرده‌اند.اما سنگ نوشته قبرش حاکی از شیعه بودن اوست. | ||
از جهت مسلک عرفانی، او را از پیروان [[ابن‌عربی]] دانسته‌اند. مهم‌ترین اثر تألیف شده وی، [[نصوص الخصوص فی‌ترجمة الفصوص]] است، که شرحی بر [[فصوص‌الحکم]] ابن عربی است. بابارکن الدین در سال ۷۶۹ق در اصفهان درگذشت و در [[تخت فولاد اصفهان]] به خاک سپرده شد. | از جهت مسلک عرفانی، او را از پیروان [[ابن‌عربی]] دانسته‌اند. مهم‌ترین اثر تألیف شده وی، [[نصوص الخصوص فی‌ترجمة الفصوص]] است، که شرحی بر [[فصوص‌الحکم]] ابن عربی است. بابارکن الدین در سال ۷۶۹ق در اصفهان درگذشت و در [[تخت فولاد اصفهان]] به خاک سپرده شد. | ||
== زندگی نامه == | == زندگی نامه == | ||
بابارکن الدین اصالتاً از بیضا_ یکی از روستاهای تابع اردکان_ از استان فارس بود، ولی تاریخ ولادت او معلوم نیست. مؤلفِ تاریخ اصفهان و ری، او را از خاندان جابری انصاری شمرده است.<ref>جابری انصاری، تاریخ اصفهان و ری، ص۳۲۶-۳۲۵.</ref> | بابارکن الدین اصالتاً از بیضا_ یکی از روستاهای تابع اردکان_ از استان فارس بود، ولی تاریخ ولادت او معلوم نیست. مؤلفِ تاریخ اصفهان و ری، او را از خاندان جابری انصاری شمرده است.<ref>جابری انصاری، تاریخ اصفهان و ری، ص۳۲۶-۳۲۵.</ref> | ||
بابارکن‌الدین از اوان کودکی به [[عرفان]] و [[تصوف]] گرایش داشت و پس از آنکه با احوال عارفان آشنایی یافت، به طریق سیرو سلوک گام نهاد. او خود می‌گوید: «از زمان صبا... از خود ادراک معنایی از معانی و شأنی از شؤون توحید می‌کردم ».<ref>بابارکن الدین شیرازی، نصوص الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۴.</ref> | بابارکن‌الدین از اوان کودکی به [[عرفان]] و [[تصوف]] گرایش داشت و پس از آنکه با احوال عارفان آشنایی یافت، به طریق سیرو سلوک گام نهاد. او خود می‌گوید: «از زمان صبا... از خود ادراک معنایی از معانی و شأنی از شؤون توحید می‌کردم ».<ref>بابارکن الدین شیرازی، نصوص الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۴.</ref> | ||
بابارکن‌الدین ابتدا نزد [[عبدالرزاق کاشانی]] (د۷۳۶ق/۱۳۳۶م) ، به تعلیم [[عرفان نظری]] و سلوک عملی پرداخت و پس از او از داوود قیصری (د ۷۵۱ق/۱۳۵۰م) بهره برد و نزد آن دو [[فصوص الحکم]] ''[[ابن عربی]]'' را خواند و نیز در حل مشکلات فصوص، از [[نعمان خوارزمی]] کمک گرفت.<ref>بابارکن الدین شیرازی، نصوص الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۵و۲۳۳و۲۴۹.</ref> او همچنین در [[شیراز]] به محضر امین بلیانی شتافته و از وی به بزرگی یاد کرده بود و او را «شیخ المشایخ» می‌خواند.<ref>بابارکن الدین شیرازی، نصوص الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۲۲۳-۲۲۲.</ref> | بابارکن‌الدین ابتدا نزد [[عبدالرزاق کاشانی]] (د۷۳۶ق/۱۳۳۶م) ، به تعلیم [[عرفان نظری]] و سلوک عملی پرداخت و پس از او از داوود قیصری (د ۷۵۱ق/۱۳۵۰م) بهره برد و نزد آن دو [[فصوص الحکم]] ''[[ابن عربی]]'' را خواند و نیز در حل مشکلات فصوص، از [[نعمان خوارزمی]] کمک گرفت.<ref>بابارکن الدین شیرازی، نصوص الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۵و۲۳۳و۲۴۹.</ref> او همچنین در [[شیراز]] به محضر امین بلیانی شتافته و از وی به بزرگی یاد کرده بود و او را «شیخ المشایخ» می‌خواند.<ref>بابارکن الدین شیرازی، نصوص الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۲۲۳-۲۲۲.</ref> | ||
== مذهب او == | == مذهب او == | ||
درباره [[مذهب]] بابارکن‌الدین اختلاف است. برخی او را [[شیعه]] دانسته<ref>جابری انصاری، تاریخ اصفهان و ری، ص۳۲۶-۳۲۵؛ گزی اصفهانی، تذکرةالقبور، ص۴۴-۴۳؛ همایی، بابارکن‌الدین شیرازی: نصوص‌الخصوص فی ترجمة الفصوص،ص۴-۳.</ref> و عده‌ای دیگر او را از [[اهل سنت]] شمرده‌اند.<ref>گزی اصفهانی، تذکرةالقبور، ص۴۴-۴۳؛ همایی، بابارکن‌الدین شیرازی: نصوص‌الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۱۰ و۱۳و ۱۴.</ref>اما سنگ نوشته قبرش حاکی از شیعه بودن اوست. | درباره [[مذهب]] بابارکن‌الدین اختلاف است. برخی او را [[شیعه]] دانسته<ref>جابری انصاری، تاریخ اصفهان و ری، ص۳۲۶-۳۲۵؛ گزی اصفهانی، تذکرةالقبور، ص۴۴-۴۳؛ همایی، بابارکن‌الدین شیرازی: نصوص‌الخصوص فی ترجمة الفصوص،ص۴-۳.</ref> و عده‌ای دیگر او را از [[اهل سنت]] شمرده‌اند.<ref>گزی اصفهانی، تذکرةالقبور، ص۴۴-۴۳؛ همایی، بابارکن‌الدین شیرازی: نصوص‌الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۱۰ و۱۳و ۱۴.</ref>اما سنگ نوشته قبرش حاکی از شیعه بودن اوست. | ||
از جهت مسلک عرفانی، از جمله در باور به [[وحدت وجود]]، او را از پیروان [[ابن‌عربی]] دانسته‌اند. | از جهت مسلک عرفانی، از جمله در باور به [[وحدت وجود]]، او را از پیروان [[ابن‌عربی]] دانسته‌اند. | ||
[[پرونده:تصویری از کتاب نصوص الخصوص فی‌ترجمة الفصوص.gif|بندانگشتی|تصویری از کتاب نصوص الخصوص فی‌ترجمة الفصوص.]] | [[پرونده:تصویری از کتاب نصوص الخصوص فی‌ترجمة الفصوص.gif|بندانگشتی|تصویری از کتاب نصوص الخصوص فی‌ترجمة الفصوص.]] | ||
== تألیفات == | == تألیفات == | ||
آثار و تألیفات علمی وی, عبارتند از: | آثار و تألیفات علمی وی, عبارتند از: | ||
#[[نصوص الخصوص فی‌ترجمة الفصوص]]، که شرحی است بر [[فصوص‌الحکم]] ابن عربی و ظاهراً مهم‌ترین اثر اوست. این کتاب در ۱۳۵۹ش | #[[نصوص الخصوص فی‌ترجمة الفصوص]]، که شرحی است بر [[فصوص‌الحکم]] ابن عربی و ظاهراً مهم‌ترین اثر اوست. این کتاب در ۱۳۵۹ش در [[تهران]] به چاپ رسیده است. | ||
#کشف الضرفی‌نظم‌الدر، یا شرح التائیة الکبری اثر ابن‌فارض، که نسخه‌ای از آن در کتابخانه شماره۲ مجلس شورای اسلامی موجود است.<ref>منزوی، خطی، ج۲، ص۱۳۱۹؛ دانش پژوه، محمدتقی و ایرج‌افشار، نسخه‌های خطی نشریه کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، تهران، ج۶، ص۵۱۶؛ حاجی خلیفه، کشف، ج۱، ص۲۶۶؛ بغدادی، ایضاح، ج۲، ص۳۶۱.</ref> | #کشف الضرفی‌نظم‌الدر، یا شرح التائیة الکبری اثر ابن‌فارض، که نسخه‌ای از آن در کتابخانه شماره۲ [[مجلس شورای اسلامی]] موجود است.<ref>منزوی، خطی، ج۲، ص۱۳۱۹؛ دانش پژوه، محمدتقی و ایرج‌افشار، نسخه‌های خطی نشریه کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، تهران، ج۶، ص۵۱۶؛ حاجی خلیفه، کشف، ج۱، ص۲۶۶؛ بغدادی، ایضاح، ج۲، ص۳۶۱.</ref> | ||
# کنوزالرموز درعلم حروف، به فارسی.<ref>بابارکن الدین شیرازی، مسعود، نصوص الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۱۵۵.</ref> | # کنوزالرموز درعلم حروف، به فارسی.<ref>بابارکن الدین شیرازی، مسعود، نصوص الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۱۵۵.</ref> | ||
# قلندریه.<ref>اقبال آشتیانی،بابارکن الدین و مقبره او، ص۴۶.</ref> | # [[قلندریه]].<ref>اقبال آشتیانی،بابارکن الدین و مقبره او، ص۴۶.</ref> | ||
#مقدمه نصوص الخصوص: این مقدمه نیز به دلیل مفصل بودنش خود به گونه‌ای تألیف مستقلی است.<ref>نک: بابارکن الدین شیرازی، مسعود، نصوص الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۷.</ref> | #مقدمه نصوص الخصوص: این مقدمه نیز به دلیل مفصل بودنش خود به گونه‌ای تألیف مستقلی است.<ref>نک: بابارکن الدین شیرازی، مسعود، نصوص الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۷.</ref> | ||
== وفات == | == وفات == | ||
بابارکن الدین در اصفهان درگذشت و در [[تخت فولاد اصفهان]] دفن شد. وفات او بر پایه سنگ نوشته سردر آرامگاهش، در ۷۶۹ق/۱۳۶۸م روی داده است.<ref>جابری انصاری، تاریخ اصفهان و ری، ص۳۲۵؛ قمی، هدیةالاحباب، ص۱۰۲؛ همایی، جلال‌الدین، بابارکن‌الدین شیرازی: نصوص‌الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۱۰؛ اقبال آشتیانی، بابارکن الدین و مقبره او، ص۴۲؛ آقابزرگ، الذریعه، ج۲۴، ص۱۸۰.</ref> | بابارکن الدین در اصفهان درگذشت و در [[تخت فولاد اصفهان]] دفن شد. وفات او بر پایه سنگ نوشته سردر آرامگاهش، در ۷۶۹ق/۱۳۶۸م روی داده است.<ref>جابری انصاری، تاریخ اصفهان و ری، ص۳۲۵؛ قمی، هدیةالاحباب، ص۱۰۲؛ همایی، جلال‌الدین، بابارکن‌الدین شیرازی: نصوص‌الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۱۰؛ اقبال آشتیانی، بابارکن الدین و مقبره او، ص۴۲؛ آقابزرگ، الذریعه، ج۲۴، ص۱۸۰.</ref> | ||
== مقبره == | == مقبره == | ||
آرامگاه او که اکنون در [[تخت فولاد اصفهان]] باقی است، همواره محل ذکر و عبادت [[درویش|دراویش]] و [[صوفیه]] بوده است. <ref>همایی، جلال‌الدین، بابارکن‌الدین شیرازی: نصوص‌الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۱۱؛ نیز نک: دائرة المعارف بزرگ اسلامی، بابارکن‌الدین شیرازی، مقبره.</ref> | آرامگاه او که اکنون در [[تخت فولاد اصفهان]] باقی است، همواره محل ذکر و عبادت [[درویش|دراویش]] و [[صوفیه]] بوده است. <ref>همایی، جلال‌الدین، بابارکن‌الدین شیرازی: نصوص‌الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۱۱؛ نیز نک: دائرة المعارف بزرگ اسلامی، بابارکن‌الدین شیرازی، مقبره.</ref> | ||
مقبره و آرامگاه این [[عارف]] نامدار که از آثار [[دوره ایلخانی]]است، در [[تکیه]]ای در تخت فولاد اصفهان قرار دارد.<ref>نک: جابری انصاری، تاریخ اصفهان و ری، ص۳۲۶.</ref> آرامگاه او در ساحل جنوبی زاینده‌رود، در گورستان «تخت فولاد» واقع شده که با توجه به دیگر قبرهای تاریخ‌دار آن، مزار وی از قدمت بیشتری برخوردار است. در گذشته، حتی پس از دوره [[صفویه]] با توجه به شهرت '''بابا رکن‌الدین''' این گورستان را «بابا رکن‌الدین» می‌نامیدند. دامنه این شهرت تا آنجاست که [[پل خواجو]] را نیز که در معبر آن مقبره واقع شده، با همین نام می‌خواندند.<ref>شاردن، سفرنامه: بخش اصفهان، ص۱۸۰؛ مهدوی، تذکرة القبور، ص۱۵۳.</ref> | مقبره و آرامگاه این [[عارف]] نامدار که از آثار [[دوره ایلخانی]]است، در [[تکیه]]ای در تخت فولاد اصفهان قرار دارد.<ref>نک: جابری انصاری، تاریخ اصفهان و ری، ص۳۲۶.</ref> آرامگاه او در ساحل جنوبی زاینده‌رود، در گورستان «تخت فولاد» واقع شده که با توجه به دیگر قبرهای تاریخ‌دار آن، مزار وی از قدمت بیشتری برخوردار است. در گذشته، حتی پس از دوره [[صفویه]] با توجه به شهرت '''بابا رکن‌الدین''' این گورستان را «بابا رکن‌الدین» می‌نامیدند. دامنه این شهرت تا آنجاست که [[پل خواجو]] را نیز که در معبر آن مقبره واقع شده، با همین نام می‌خواندند.<ref>شاردن، سفرنامه: بخش اصفهان، ص۱۸۰؛ مهدوی، تذکرة القبور، ص۱۵۳.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{ستون-شروع|2}} | {{ستون-شروع|2}} | ||
*[[آقابزرگ]]، [[الذریعه]] | *[[آقابزرگ]]، [[الذریعه]] | ||
*اقبال آشتیانی، عباس، «بابارکن الدین و مقبره او» ، یادگار ، تهران، ۱۳۴۲ش، س۲، شم ۴ | *اقبال آشتیانی، عباس، «بابارکن الدین و مقبره او» ، یادگار ، تهران، ۱۳۴۲ش، س۲، شم ۴ | ||
*بابارکن الدین شیرازی، مسعود، نصوص الخصوص فی ترجمة الفصوص، به کوشش رجبعلی مظلومی، تهران، ۱۳۵۹ش | *بابارکن الدین شیرازی، مسعود، نصوص الخصوص فی ترجمة الفصوص، به کوشش رجبعلی مظلومی، تهران، ۱۳۵۹ش | ||
*بغدادی، ایضاح | *بغدادی، ایضاح | ||
*جابری انصاری، حسن، تاریخ اصفهان و ری، تهران، ۱۳۲۱ش | *جابری انصاری، حسن، تاریخ اصفهان و ری، تهران، ۱۳۲۱ش | ||
*حاجی‌خلیفه، کشف | *حاجی‌خلیفه، کشف | ||
*دانش پژوه، محمدتقی و ایرج‌افشار، نسخه‌های خطی نشریه کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، تهران، ۱۳۴۸ش | *دانش پژوه، محمدتقی و ایرج‌افشار، نسخه‌های خطی نشریه کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، تهران، ۱۳۴۸ش | ||
*شاردن، ژان، سفرنامه، بخش اصفهان، ترجمه حسین عریضی، تهران ۱۳۶۲ش | *شاردن، ژان، سفرنامه، بخش اصفهان، ترجمه حسین عریضی، تهران ۱۳۶۲ش | ||
*قمی، عباس، هدیةالاحباب، تهران، ۱۳۶۲ش | *قمی، عباس، هدیةالاحباب، تهران، ۱۳۶۲ش | ||
*گزی اصفهانی، عبدالکریم، تذکرةالقبور، به کوشش ناصرباقری بیدهندی، قم، ۱۳۷۱ق | *گزی اصفهانی، عبدالکریم، تذکرةالقبور، به کوشش ناصرباقری بیدهندی، قم، ۱۳۷۱ق | ||
*منزوی، خطی | *منزوی، خطی | ||
*مهدوی، مصلح‌الدین، تذکرة القبور، اصفهان، کتابخانه ثقفی | *مهدوی، مصلح‌الدین، تذکرة القبور، اصفهان، کتابخانه ثقفی | ||
*همایی، جلال‌الدین، بابارکن‌الدین شیرازی: نصوص‌الخصوص فی ترجمة الفصوص، تهران، ۱۳۵۹ش | *همایی، جلال‌الدین، بابارکن‌الدین شیرازی: نصوص‌الخصوص فی ترجمة الفصوص، تهران، ۱۳۵۹ش | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
منبع مقاله: [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/5013 دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | منبع مقاله: [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/5013 دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | ||
[[ar:بابا ركن الدين الشيرازي]] | [[ar:بابا ركن الدين الشيرازي]] | ||