لیلةالرغائب: تفاوت میان نسخه‌ها

لیله به معنای شب است و کلمهٔ «رغائب» جمع «رغیبه» به معنای چیزی است که مورد رغبت و میل  و نیز به معنای عطا و بخشش فراوان است.<ref>فرهنگ ابجدی عربی فارسی، ج۱، ص ۴۳۶.</ref> بنابراین  «لیله الرغائب» هم می‌تواند به معنای شبی باشد که میل و توجه به آن بسیار است و هم می‌تواند به معنای شبی باشد که در آن عطا و بخشش خدا بسیار است. با توجه به روایتی که در فضیلت این شب نقل شده هر دو معنا درست است. <ref>مکارم شیرازی، مفاتیح نوین، ۱۳۸۵ ش، ص۶۱۸، اعمال ماه رجب. </ref>

حدیث لیلة الرغائب از پیامبر(ص) نقل شده و در کتاب اقبال الاعمال سید بن طاووس آمده است. در این حدیث به جایگاه این شب و اعمال آن اشاره شده است. در این حدیث آمده است این شب را ملائکه، لیلة الرغائب نامیده‌اند. زمانی که یک‌سوم از این شب بگذرد، فرشته‌ای در آسمان و زمین باقی نمی‌ماند، مگر اینکه در کعبه و حوالی آن جمع می‌شوند. خداوند به فرشتگان می‌گوید هرچه می‌خواهید درخواست کنید. فرشتگان گویند درخواست ما بخششِ فرد روزه‌دارِ ماه رجب است. خداوند پاسخ می‌دهد: آن را انجام دادم.<ref>الإقبال بالأعمال الحسنة، ۱۳۷۶ ش، ج۳، ص۱۸۵. </ref>

این حدیث برای اولین بار در کتاب [[الاقبال بالاعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة (کتاب)|اقبال الاعمال]] [[سید بن طاووس]] آمده و پیش از آن در منابع حدیث شیعه نیامده است؛{{مدرک}} اما سید بن طاووس تصریح می‌کند این روایت را از برخی کتاب‌های علمای شیعه نقل می‌کند؛ با این حال سندی برای این حدیث ذکر نکرده است.<ref>الإقبال بالأعمال الحسنة، ۱۳۷۶ ش، ج۳، ص۱۸۵. </ref>سید محمد مشکات این حدیث را جزو احادیثی می‌داند که ابن طاووس از کتاب‌های [[اهل سنت]] وارد کتاب‌های شیعه کرده است.<ref>مشکات، مقدمه مناجات الاهیات، ۱۳۷۸ ش، ص۳۴. </ref> آیت الله [[محمد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی]]، [[استحباب]] نماز لیله الرغائب را نمی‌پذیرد و تنها انجام آن به امید ثواب را جایز می‌داند.<ref>فاضل لنکرانی، جامع المسائل، انتشارات امیر قلم، ج۲، ص۱۷۲. </ref>

در کتاب‌های اهل سنت نیز این حدیث، ساختگی معرفی شده است. ابن جوزی در کتاب الموضوعات به صراحت این حدیث را جعلی معرفی می‌کند.<ref>ابن الجوزی، الموضوعات، ۱۹۶۶، ج۲، ص۱۲۵. </ref> محی الدین نووی نیز در شرح [[صحیح مسلم]]، نماز لیلة الرغائب را بدعتی زشت دانسته که گروهی از علما در رد آن کتاب نوشته‌اند.<ref>النووی، شرح صحیح مسلم، ۱۴۰۷ ق، ج۸، ص۲۰. </ref>

در روایات مرتبط با لیلة الرغائب، برخی اعمال برای این شب ذکر شده است؛ از جمله اینکه اولین پنج شنبه ماه رجب [[روزه]] گرفته شود. علاوه بر این، در شب جمعه، بین نماز مغرب و عشاء دوازده رکعت نماز اقامه شود که هر دو رکعت به یک [[سلام (نماز)|سلام]] ختم می‌شود و در هر رکعت یک مرتبه [[سوره حمد]]، سه مرتبه [[سوره قدر]]، و دوازده مرتبه [[سوره توحید]] خوانده می‌شود و پس از اتمام دوازده رکعت، هفتاد بار ذکر «{{عربی|اَللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحمّدٍ النَّبّیِّ الاُمِّیِّ وَ عَلَی آلِهِ}}» گفته می‌شود. پس از آن در [[سجده]] هفتاد بار ذکر «{{عربی|سُبّوحٌ قُدّوسٌ رَبُّ المَلائِکَةِ وَ الّروحِ}}»، و پس از سر برداشتن از سجده، هفتاد بار ذکر «{{عربی|رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمْ اِنَّکَ اَنْتَ الْعَلِیُّ الْاَعْظَمُ}}» گفته می‌شود. همچنین نمازگذار باید دوباره به سجده رفته و هفتاد مرتبه ذکر «{{عربی|سُبّوحٌ قُدّوس رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرّوحِ}}» بگوید و سپس می‌تواند حاجت خود را از خداوند بخواهد.<ref> ابن طاووس، الإقبال بالأعمال الحسنة، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۱۸۶. </ref>