شهربانو: تفاوت میان نسخه‌ها

*در [[حکومت حضرت علی(ع)]]: بر پایه روایتی که در [[الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد (کتاب)|الاِرشاد]]،<ref> شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۳۷.</ref> [[اعلام الوری باعلام الهدی (کتاب)|اعلام الوری]]،<ref> طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۴۸۰.</ref> [[روضة الواعظین و بصیرة المتعظین (کتاب)|روضة الواعظین]]،<ref> فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۲۰۱.</ref> [[تاج الموالید (کتاب)|تاج الموالید]]<ref> طبرسی، تاج الموالید، ۱۴۲۲ق، ص۸۹.</ref> و [[کشف الغمة فی معرفة الائمة (کتاب)|کشف الغمه]]<ref> اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۸۳.</ref> نقل شده کارگزار امام علی(ع) در مشرق دو دختر یزدگرد را به سوی او فرستاد امام علی(ع) شهربانو را به حسین(ع) و دیگری را [[محمد بن ابی‌بکر]] بخشید.

*در خلافت عثمان: بنا به روایتی که در [[عیون اخبار الرضا (کتاب)|عیون اخبار الرضا]] نقل شده این ماجرا در زمان خلافت عثمان رخ داده و [[عثمان بن عفان|عثمان]] او را به امام حسین(ع) بخشیده است.<ref>صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۱۲۸، ح۶.</ref> محمدهادی یوسفی غروی (متولد ۱۳۲۷ش) در کتاب الموسوعة التاریخ الاسلامی نیز همین نقل را پذیرفته است.<ref> یوسفی غروی، الموسوعة التاریخ الاسلامی، ۱۴۱۷ق، ج۶، ص۳۵۷ و ۶۵۲</ref>

به گفته مرتضی مطهری در کتاب [[خدمات متقابل اسلام و ایران (کتاب)|خدمات متقابل اسلام و ایران]]، ازدواج دختر شهربانو با امام حسین(ع) از نظر مدارک تاریخی مشکوک است و برخی از محققان نسبت به آن تردید کرده و داستان را ساختگی می‌دانند.<ref> مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، صدرا، ص۱۱۶-۱۱۷.</ref> [[سید جعفر شهیدی]] (درگذشته ۱۳۸۶ش) در کتاب زندگانی علی بن حسین(ع) ناشناخته بودن شهربانو را در قرن دوم نزد [[بنی‌هاشم]] از شواهد این تردید ذکر کرده است. او برای اثبات این ادعا، به گزارشی تاریخی استناد کرده است بر اساس این گزارش [[منصور عباسی|منصور دوانیقی]] (حکومت:۱۳۶-۱۵۸ق) از خلفای عباسی در پاسخ نامه محمد بن عبدالله مشهور به [[نفس زکیه]] که فضیلت خاندان خود را برشمرده بود، مادر امام سجاد(ع) را [[ام ولد|اُم وَلد]] (کنیز) ذکر کرده بود.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۷ق، ج۳، ص۱۰۱.</ref> به گفته سید جعفر شهیدی، او واژه ام ولد را برای تحقیر نفس زکیه به‌کار برده است و اگر داستان شهربانو واقعیت داشت منصور این تعبیر را به کار نمی‌برد و اگر دروغ نوشته بود، نفس زکیه پاسخ او را می‌داد که مادر امام سجاد(ع) کنیز نبوده است.<ref> شهیدی، زندگانی علی بن الحسین، ۱۳۶۵ش، ص۲۴.</ref>   

به گفته برخی از مورخان، مادر امام سجاد(ع) هنگام تولد او از دنیا رفته‌است.<ref> مسعودی، اثبات الوصیه، ۱۴۲۶ق، ص۱۷۰.</ref> پس از وفات او، وشیکه دایه امام سجاد(ع) شد از این رو امام او را مادر خطاب می‌کرد.<ref> ابن‌داود حلی، الرجال، ۱۳۴۲ش، ص۳۷۲.</ref> به گفته [[علی بن حسین مسعودی]] (درگذشته ۳۴۶ق) تاریخ‌نگار، وقتی امام بزرگ شد وشیکه را به ازدواج غلام خود در آورد، برهمین اساس [[بنی‌امیه]] امام را سرزنش کرده و می‌گفتند: علی بن حسین مادر خود به ازدواج غلامش در آورده است.<ref> مسعودی، اثبات الوصیة، ۱۴۲۶ق، ص۱۷۰.</ref> با این حال در کتاب الطبقات الکبری (نوشته شده در قرن سوم قمری)، نقل شده که شهربانو پس از امام حسین(ع) با زُبَید غلام امام، ازدواج کرده و فرزندی به نام عبدالله برای او به دنیا آورده است.<ref> ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۱۶۳.</ref> همچنین نقل شده که شهربانو پس از [[واقعه کربلا]] از [[کربلا]] به [[ایران]] رفت و در کوهی در نزدیکی [[ری]] ناپدید شد.<ref>شهیدی، زندگی علی بن حسین، ص۲۷.</ref> از این رو [[تعزیه‌خوانی (آیین)|تعزیه‌هایی]] درباره او خوانده می‌شود.<ref> «متن تعزیه‌نامه شهربانو، ص۷۵.»</ref> [[میرزا حسین نوری|محدث نوری]] (درگذشته ۱۳۲۰ق) محدث شیعه این مسأله را از [[تحریف‌های عاشورا|تحریفات عاشورا]] دانسته است.<ref> محدث نوری، لؤلؤ و مرجان، ۱۳۸۸ش، ص۲۵۳.</ref> همچنین به گفته  [[آقابزرگ تهرانی]] (درگذشته ۱۳۸۹ق) کتابشناس شیعه این داستانی خیالی است که در کتاب منشور مبارک (رساله ساختگی درباره نسب پادشاهان طبرستان به امام علی(ع)) آمده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۲۳، ص۴۶.</ref>