کاربر ناشناس
اصول فقه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←برخی مسائل اصولی اختلافی با اهل سنت
imported>Salvand جز (←استحسان) |
imported>Salvand |
||
| خط ۱۷۴: | خط ۱۷۴: | ||
=== استحسان === | === استحسان === | ||
{{اصلی|استحسان}} | |||
استحسان به معنای نیکوشمردن است و در علم اصول تعاریف مختلف از آن شده است. مثلا «دلیلی که مجتهد به عقل خود آن را نیکو بشمارد»<ref>غزالی، المستصفی، ج۱، ص۲۷۴</ref> | استحسان به معنای نیکوشمردن است و در علم اصول تعاریف مختلف از آن شده است. مثلا «دلیلی که مجتهد به عقل خود آن را نیکو بشمارد»<ref>غزالی، المستصفی، ج۱، ص۲۷۴</ref> | ||
| خط ۱۸۳: | خط ۱۸۴: | ||
=== مصالح مرسله === | === مصالح مرسله === | ||
{{اصلی|مصالح مرسله}} | |||
یکی دیگر از موارد اختلاف بین شیعه و سایر مذاهب اسلامی مسئله حجّیت مصالح مرسله است: مالک بن انس و احمد بن حنبل و پیروان آنان استناد به مصالح مرسله را در مواردی که نص و اجماع وجود ندارد طریق استنباط احکام شرعی دانسته‌اند.<ref>الاصول العامة فی للفقه المقارن، ص ۳۸۴</ref>حتی برخی از حنابله گام فراتر نهاده و در موارد تعارض مصالح مرسله با نصوص و عدم امکان جمع بین آنها مصالح مرسله را بر نصوص، مقدّم داشته‌اند.<ref>همان، ص ۳۸۴ و ۳۹۲، نقل از رسالۀ طوفی (مصادر التشریع، ص ۸۰)</ref> | یکی دیگر از موارد اختلاف بین شیعه و سایر مذاهب اسلامی مسئله حجّیت مصالح مرسله است: مالک بن انس و احمد بن حنبل و پیروان آنان استناد به مصالح مرسله را در مواردی که نص و اجماع وجود ندارد طریق استنباط احکام شرعی دانسته‌اند.<ref>الاصول العامة فی للفقه المقارن، ص ۳۸۴</ref>حتی برخی از حنابله گام فراتر نهاده و در موارد تعارض مصالح مرسله با نصوص و عدم امکان جمع بین آنها مصالح مرسله را بر نصوص، مقدّم داشته‌اند.<ref>همان، ص ۳۸۴ و ۳۹۲، نقل از رسالۀ طوفی (مصادر التشریع، ص ۸۰)</ref> | ||
شافعی و پیروانش استصلاح (استناد به مصالح مرسله) را مانند استحسان، تشریع و پیروی از هوای نفس دانسته‌اند.<ref>مستصفی، ج ۱، ص ۱۴۴</ref><ref>الاصول العامه للفقه المقارن، ص ۳۸۵</ref> | شافعی و پیروانش استصلاح (استناد به مصالح مرسله) را مانند استحسان، تشریع و پیروی از هوای نفس دانسته‌اند.<ref>مستصفی، ج ۱، ص ۱۴۴</ref><ref>الاصول العامه للفقه المقارن، ص ۳۸۵</ref> | ||
| خط ۱۹۰: | خط ۱۹۲: | ||
=== تصویب و تخطئه === | === تصویب و تخطئه === | ||
{{اصلی|تصویب و تخطئه}} | |||
یکی از مهمّ‌ترین مسائلی که بین شیعه و اهل سنّت مورد بحث و خلاف واقع شده است مسئله تصویب و تخطئه است؛ معتزله و بسیاری دیگر از پیشوایان اهل سنّت مانند: ابو یوسف، محمد بن الحسن شیبانی، ابن سریج، مزنی، ابو الحسن اشعری و پیروانش، باقلانی و غزالی و دیگران معتقدند که در غیر موارد منصوصه، حکم خداوند تابع آراء مجتهدان است و یا اگر در واقع حکم دیگری وجود داشته باشد، چنانچه اجتهاد مجتهد برخلاف آن تعلق گرفته باشد حکم واقعی تغییر می‌کند و این عقیده را تصویب خوانند.<ref>مستصفی، ج ۲، ص ۱۰۹</ref><ref>دائرة المعارف اسلامی، ج ۸، ص ۳۶۲-۳۶۳ و ۳۶۵</ref> | یکی از مهمّ‌ترین مسائلی که بین شیعه و اهل سنّت مورد بحث و خلاف واقع شده است مسئله تصویب و تخطئه است؛ معتزله و بسیاری دیگر از پیشوایان اهل سنّت مانند: ابو یوسف، محمد بن الحسن شیبانی، ابن سریج، مزنی، ابو الحسن اشعری و پیروانش، باقلانی و غزالی و دیگران معتقدند که در غیر موارد منصوصه، حکم خداوند تابع آراء مجتهدان است و یا اگر در واقع حکم دیگری وجود داشته باشد، چنانچه اجتهاد مجتهد برخلاف آن تعلق گرفته باشد حکم واقعی تغییر می‌کند و این عقیده را تصویب خوانند.<ref>مستصفی، ج ۲، ص ۱۰۹</ref><ref>دائرة المعارف اسلامی، ج ۸، ص ۳۶۲-۳۶۳ و ۳۶۵</ref> | ||