کاربر ناشناس
آیات الاحکام: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←قرآن، نخستین منبعِ احکام: لینک کلمات
imported>Salvand جز (←تعریف: لینک کلمات) |
imported>Salvand جز (←قرآن، نخستین منبعِ احکام: لینک کلمات) |
||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
[[قرآن]] نخستین و اساسی‌ترین منبع و مرجع برای [[فقه|فقه اسلامی]] است.<ref>اسلامی، مدخل علم فقه، ص۸۱.</ref> آیات و [[حدیث|روایات]] بسیاری وجود دارند که قرآن را منبعی برای شناخت دین و کتابی شامل [[حلال]] و [[حرام]] معرفی می‌کنند.<ref>صادقی فدکی، «پنج دیدگاه مطرح درباره تعداد آیات الاحکام قرآن کریم»، ص۳۷.</ref> در عین حال برخی از [[شیعه|شیعیان]] که [[اخباریان]] نام گرفته‌اند معتقدند تنها منبع و مرجع برای دستیابی به [[احکام شرعی]]، [[حدیث|اخبار و احادیث]] هستند و قرآن را باید از طریق اخبار شناخت و مراجعه مستقیم به قرآن و استفاده از آن، مستقل از تفسیر [[اهل البیت علیهم السلام|اهل بیت]] ممنوع است.<ref>اسلامی، مدخل علم فقه، ص۸۹.</ref> | [[قرآن]] نخستین و اساسی‌ترین منبع و مرجع برای [[فقه|فقه اسلامی]] است.<ref>اسلامی، مدخل علم فقه، ص۸۱.</ref> آیات و [[حدیث|روایات]] بسیاری وجود دارند که قرآن را منبعی برای شناخت دین و کتابی شامل [[حلال]] و [[حرام]] معرفی می‌کنند.<ref>صادقی فدکی، «پنج دیدگاه مطرح درباره تعداد آیات الاحکام قرآن کریم»، ص۳۷.</ref> در عین حال برخی از [[شیعه|شیعیان]] که [[اخباریان]] نام گرفته‌اند معتقدند تنها منبع و مرجع برای دستیابی به [[احکام شرعی]]، [[حدیث|اخبار و احادیث]] هستند و قرآن را باید از طریق اخبار شناخت و مراجعه مستقیم به قرآن و استفاده از آن، مستقل از تفسیر [[اهل البیت علیهم السلام|اهل بیت]] ممنوع است.<ref>اسلامی، مدخل علم فقه، ص۸۹.</ref> | ||
همه جزئیات احکام شرعی در قرآن نیامده است. آنچه در قرآن آمده احکام کلی و قوانین شریعت است که جزئیات آنها را می‌توان از روایات معصومان به دست آورد؛<ref>رجوع کنید به: طباطبایی، شیعه در اسلام، ص۱۰۸.</ref> برای مثال حکم وجوب نماز، از آیات قرآن قابل برداشت است؛ اما اینکه چند رکعت است و دارای چه ارکانی است و چه ذکرهایی باید در آن خوانده شود، در روایات آمده است. | همه جزئیات احکام شرعی در قرآن نیامده است. آنچه در قرآن آمده احکام کلی و قوانین شریعت است که جزئیات آنها را می‌توان از [[حدیث|روایات]] معصومان به دست آورد؛<ref>رجوع کنید به: طباطبایی، شیعه در اسلام، ص۱۰۸.</ref> برای مثال حکم [[واجب|وجوب]] نماز، از آیات قرآن قابل برداشت است؛ اما اینکه چند [[رکعت]] است و دارای چه [[ارکان نماز|ارکانی]] است و چه ذکرهایی باید در آن خوانده شود، در روایات آمده است. | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
بنابر آنچه در روایات آمده است،<ref>متقی هندی، کنزل العمال، ۱۴۰۹ق، ج۱۶، ص۵۳۷، ح۴۵۷۹۶؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۲ق، باب ۲۳ از ابواب وضو، ح۱ و باب ۳۹، ح۵.</ref> مراجعه به قرآن و برداشت احکام از آیات آن، از زمان پیامبر(ص) و نزول قرآن شروع شده و در میان اصحاب پیامبر و | بنابر آنچه در [[حدیث|روایات]] آمده است،<ref>متقی هندی، کنزل العمال، ۱۴۰۹ق، ج۱۶، ص۵۳۷، ح۴۵۷۹۶؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۲ق، باب ۲۳ از ابواب وضو، ح۱ و باب ۳۹، ح۵.</ref> مراجعه به قرآن و برداشت احکام از آیات آن، از زمان [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[نزول قرآن]] شروع شده و در میان [[صحابه|اصحاب پیامبر]] و یاران [[امامان شیعه|امامان]]، فی‌الجمله معمول و متعارف بوده است. در بسیاری از موارد، امامان حکم شرعی را با استناد به آیات قرآن برای مردم بیان می‌کردند؛ برای مثال نقل شده است عبدالاعلی به [[امام صادق علیه السلام|امام صادق(ع)]] عرض کرد من زمین خوردم و ناخن انگشت پایم کنده شد و ناچار آن را بستم، حال برای [[وضو]] چه کنم. امام فرمود: [حکم] آن و مانند آن از این [[آیه]] فهمیده می‌شود: «[خدا] در دين بر شما سختى قرار نداده است»؛<ref>«مَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَ‌جٍ» (سوره حج، آیه ۷۸).</ref> بر روی همان (زخم بسته شده) مَسح کن.<ref>اسلامی، مدخل علم فقه، ص۹۲.</ref> | ||
فقیهان شیعه همواره برای استخراج احکام شرعی، به قرآن و آیات فقهی آن مراجعه کرده‌اند؛ اما پیشینه گردآوری و تألیف آثاری مستقل در زمینه آیات الاحکام، به قرن دوم هجری برمی‌گردد. گفته شده است نخستین کتاب را در این موضوع، محمد بن سائب کلبی (درگذشت ۱۴۶ق) از یاران امام باقر و امام صادق(ع) نوشت.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذريعة، دار الاضواء، ج۱، ص۴۱.</ref> | [[مجتهد|فقیهان شیعه]] همواره برای استخراج احکام شرعی، به قرآن و آیات فقهی آن مراجعه کرده‌اند؛ اما پیشینه گردآوری و تألیف آثاری مستقل در زمینه آیات الاحکام، به قرن دوم هجری برمی‌گردد. گفته شده است نخستین کتاب را در این موضوع، محمد بن سائب کلبی (درگذشت ۱۴۶ق) از یاران [[امام محمد باقر علیه السلام|امام باقر]] و [[امام صادق علیه السلام|امام صادق(ع)]] نوشت.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذريعة، دار الاضواء، ج۱، ص۴۱.</ref> | ||
==شمار و موضوعات== | ==شمار و موضوعات== | ||