کاربر ناشناس
ابن‌حسام قهستانی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Mahboobi بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''شمس‌الدين محمد بن حسام الدين''' معروف به '''اِبْن‌ِ حُسام‌ِ قُهِسْتانى'''، يا خوسفى، از شاعران معروف شيعى سده 9ق/15م. | '''شمس‌الدين محمد بن حسام الدين''' معروف به '''اِبْن‌ِ حُسام‌ِ قُهِسْتانى'''، يا خوسفى، از شاعران معروف شيعى سده 9ق/15م بود. وی مردم آزاده و وارسته بوده و زندگانی را به زراعت مى‌گذرانيد. موضوع اشعار وی غالباً حمد خداوند و نعت [[رسول اکرم(ص)|رسول‌اكرم(ص)]] و منقبت [[امام علی(ع)|على بن ابى طالب(ع)]] و فرزندان اوست و در قصايد بسيار به شرح واقعه [[کربلا]]، شهادت [[حسین بن علی (ع)|حسين بن على(ع)]]، قساوت دشمنان [[اهل بیت(ع)|اهل بيت(ع)]] و موضوعات مشابه پرداخته است. | ||
==ولادت و نسب== | ==ولادت و نسب== | ||
وی در حدود 782ق در [[خوسف]] [[قهستان]] كه اكنون از نواحى [[بیرجند]] است، زاده شد و در همانجا به تحصيل مقدمات علوم پرداخت. به گفته [[مولانا حسامی واعظ]] در مزارنامه، پدران وی اهل علم و ارشاد بوده و در آن ناحيه به [[زهد]] و [[تقوا]] شهرت داشته‌اند.<ref>آيتى، 251-252</ref> | وی در حدود 782ق در [[خوسف]] [[قهستان]] كه اكنون از نواحى [[بیرجند]] است، زاده شد و در همانجا به تحصيل مقدمات علوم پرداخت. به گفته [[مولانا حسامی واعظ]] در مزارنامه، پدران وی اهل علم و ارشاد بوده و در آن ناحيه به [[زهد]] و [[تقوا]] شهرت داشته‌اند.<ref>آيتى، 251-252</ref> | ||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
از دوران جوانى و چگونگى تحصيلات او اطلاعى در دست نيست. تنها حسامى واعظ گويد كه وی نزد امیر [[سید محمد شیرازی]] كه از دانشمندان آن روزگار بوده است به تحصيل علوم پرداخت و از او «رخصت حديث» يافت.<ref>آیتی، 220</ref> | از دوران جوانى و چگونگى تحصيلات او اطلاعى در دست نيست. تنها حسامى واعظ گويد كه وی نزد امیر [[سید محمد شیرازی]] كه از دانشمندان آن روزگار بوده است به تحصيل علوم پرداخت و از او «رخصت حديث» يافت.<ref>آیتی، 220</ref> | ||
==خصوصیات== | ==خصوصیات== | ||
وی مردم آزاده و وارسته بوده و زندگانی را به زراعت | وی مردم آزاده و وارسته بوده و زندگانی را به زراعت مى‌گذرانيد.<ref>آیتی، 251-252</ref> [[دولتشاه سمرقندی]] در تذكرة الشعراء گويد كه وی «از دهقنت [=کشاورزی] نان حلال حاصل كردی و گاو بستى و صباح كه به صحرا رفتى تا شام اشعار خود را بر دسته بيل نوشتى»،<ref>سمرقندی، ص 330</ref> و از همين روی با آنكه در قصيده‌سرايى بسيار توانا بوده به مدح سلاطين و حكام زمان نپرداخته و قصايدش كلاً در ستايش بزرگان [[دین]] و مدح و ثنای [[اهل بیت(ع)|خاندان نبوت]] است. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
در سال وفات او اختلاف است. [[دولتشاه]]<ref>دولتشاه، ص 331</ref> و به تبع او [[قاضی نورالله شوشتری|قاضى نورالله شوشتری]] در مجالس المؤمنين<ref>شوشتری،2/682</ref> وفات او را در 875ق نوشته و [[خواندمیر]] در حبيب السير<ref>خواندمير، 4/336</ref> سال 893ق را و شاگرد خود او حسامى واعظ در مزارنامه<ref>آيتى، 254</ref> روز 23 [[ربیع الثانی]] 873ق را ذكر كرده‌اند. حسامى واعظ شاگرد و حويشاوند نزديك ابن حسام بوده<ref>خواندمير، 4/617</ref> و طبعاً تاريخى كه او ذكر مى‌كند بيش از گفته دولتشاه قابل اعتماد است. حسامى واعظ سالهای عمر استاد خود را 92 سال نوشته<ref>آيتى، 252</ref> و بدين حساب ولادت او در 781ق/782ق بوده است. | در سال وفات او اختلاف است. [[دولتشاه]]<ref>دولتشاه، ص 331</ref> و به تبع او [[قاضی نورالله شوشتری|قاضى نورالله شوشتری]] در مجالس المؤمنين<ref>شوشتری،2/682</ref> وفات او را در 875ق نوشته و [[خواندمیر]] در حبيب السير<ref>خواندمير، 4/336</ref> سال 893ق را و شاگرد خود او حسامى واعظ در مزارنامه<ref>آيتى، 254</ref> روز 23 [[ربیع الثانی]] 873ق را ذكر كرده‌اند. حسامى واعظ شاگرد و حويشاوند نزديك ابن حسام بوده<ref>خواندمير، 4/617</ref> و طبعاً تاريخى كه او ذكر مى‌كند بيش از گفته دولتشاه قابل اعتماد است. حسامى واعظ سالهای عمر استاد خود را 92 سال نوشته<ref>آيتى، 252</ref> و بدين حساب ولادت او در 781ق/782ق بوده است. | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
اين منظومه در [[ایران]] و [[هند]] شهرت و رواج بسيار داشته است. به سبب سرودن اين منظومه ابن حسام را «فردوسى ثانى» لقب داده‌اند<ref>اته، .(I/560</ref> خاوران نامه در سده 11ق به دست شاعری دكنى متخلص به رستمى برای [[خدیجه سلطان شهربانو|خديجه سلطان شهربانو]]، همسر [[سلطان محمد عادلشاه|سلطان محمد عادلشاه]] پادشاه [[دکن]] (1037- 1067ق/ 1627-1656م) به زبان دكنى ترجمه شد.<ref>اته، .(I/560</ref> | اين منظومه در [[ایران]] و [[هند]] شهرت و رواج بسيار داشته است. به سبب سرودن اين منظومه ابن حسام را «فردوسى ثانى» لقب داده‌اند<ref>اته، .(I/560</ref> خاوران نامه در سده 11ق به دست شاعری دكنى متخلص به رستمى برای [[خدیجه سلطان شهربانو|خديجه سلطان شهربانو]]، همسر [[سلطان محمد عادلشاه|سلطان محمد عادلشاه]] پادشاه [[دکن]] (1037- 1067ق/ 1627-1656م) به زبان دكنى ترجمه شد.<ref>اته، .(I/560</ref> | ||
===نظم نثراللالى=== | ===نظم نثراللالى=== | ||
«نظم نثر اللالى» ترجمه منظوم شماری از كلمات قصار [[حضرت علی(ع)|حضرت على(ع)]] است. شاعر در اين كار به رساله معروف [[رشیدالدین وطواط|رشيدالدين وطواط]]، نثر اللالى من كلام اميرالمؤمنين على، نظر داشته، و هر «كلمه» را در يك بيت به نظم درآورده است. | «نظم نثر اللالى» ترجمه منظوم شماری از كلمات قصار [[حضرت علی(ع)|حضرت على(ع)]] است. شاعر در اين كار به رساله معروف [[رشیدالدین وطواط|رشيدالدين وطواط]]، نثر اللالى من كلام اميرالمؤمنين على، نظر داشته، و هر «كلمه» را در يك بيت به نظم درآورده است. | ||
===دلائل النبوة و نسب‌نامه=== | ===دلائل النبوة و نسب‌نامه=== | ||
«دلائل النبوة و نسب‌نامه»، منظومه‌ای است در ذكر دلايل [[نبوت]] [[پیامبر اکرم(ص)|پيامبر اكرم(ص)]] كه در پى آن نسب‌نامه آن حضرت تا [[حضرت آدم(ع)|حضرت آدم(ع)]] به نظم درآمده و ضمن ديوان او<ref>دلائل النبوه، ص 485- 548</ref> به طبع رسيده است. | «دلائل النبوة و نسب‌نامه»، منظومه‌ای است در ذكر دلايل [[نبوت]] [[پیامبر اکرم(ص)|پيامبر اكرم(ص)]] كه در پى آن نسب‌نامه آن حضرت تا [[حضرت آدم(ع)|حضرت آدم(ع)]] به نظم درآمده و ضمن ديوان او<ref>دلائل النبوه، ص 485- 548</ref> به طبع رسيده است. | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
این مقاله با تلخیص از [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1605 دائره المعارف بزرگ اسلامی] اخذ شده است. | این مقاله با تلخیص از [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1605 دائره المعارف بزرگ اسلامی] اخذ شده است. | ||
[[رده:شاعران شیعه قرن 9(قمری)]] | |||