الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة (کتاب) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۱ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۲۲
، ۲۱ مهٔ ۲۰۲۳بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| نسخه الکترونیکی=http://lib.eshia.ir/71465 | | نسخه الکترونیکی=http://lib.eshia.ir/71465 | ||
}} | }} | ||
'''اًَلْحِکمَةُ الْمُتَعالیة فِی الْاَسْفارِ العَقلیّة الاَربَعَة''' مشهور به '''اَلاْسْفارُ الاْرْبَعَة''' عنوان اثر مشهور فلسفی [[ملاصدرا|صدرالدین شیرازی]]، ملقب به '''صدر المتألهین''' و '''ملاصدرا''' (حدود ۹۷۹-۱۰۵۰ق) | '''اًَلْحِکمَةُ الْمُتَعالیة فِی الْاَسْفارِ العَقلیّة الاَربَعَة''' مشهور به '''اَلاْسْفارُ الاْرْبَعَة''' عنوان اثر مشهور فلسفی [[ملاصدرا|صدرالدین شیرازی]]، ملقب به '''صدر المتألهین''' و '''ملاصدرا''' (حدود ۹۷۹-۱۰۵۰ق) است که در سال‌های آخر عمر وی نگاشته شده‌است. | ||
این کتاب از جهت جامعیت و دامنۀ تأثیر بر حوزه حکمت اسلامی در سده‌های اخیر - به ویژه جریان «حکمت شیعی» - جایگاه ممتازی دارد. بسیاری از آثار حکمای نسل‌های بعد با اقتباس یا الهام گرفتن از این اثر پدید آمده‌اند. نویسنده این کتاب، برای اثبات ادعاهای فلسفی خویش از براهین عقلی، آیات، روایات و کشف و شهود عرفانی استفاده کرده است. | این کتاب از جهت جامعیت و دامنۀ تأثیر بر حوزه حکمت اسلامی در سده‌های اخیر - به ویژه جریان «حکمت شیعی» - جایگاه ممتازی دارد. طرح نظریاتی نو همچون اصالت وجود و حرکت جوهری از عوامل پررنگ شدن تاثیرگذاری این اثر هستند. بسیاری از آثار حکمای نسل‌های بعد با اقتباس یا الهام گرفتن از این اثر پدید آمده‌اند. شروح و حواشی زیادی بر این اثر نوشته شده است که از جمله آن‌ها می‌توان به حواشی ملاهادی سبزواری و سید محمدحسین طباطبایی اشاره کرد. | ||
مؤلف نام کتاب را از چهار سفر یک حکیم متأله بهره اقتباس کرده است. سفرهای چهارگانه عبارتند از: من الخلق الی الحق؛ فی الحق بالحق؛ من الحق الی الخلق بالحق؛ فی الخلق بالحق. مباحث کتاب نیز بر اساس همین سفرهای چهارگانه ترتیب داده شده است. | |||
نویسنده این کتاب، برای اثبات ادعاهای فلسفی خویش از براهین عقلی، آیات، روایات و کشف و شهود عرفانی استفاده کرده است. همچنین برای تدوین این اثر از آثار پیشینیان بهره برده شده است. | |||
== زمان نگارش == | == زمان نگارش == | ||
| خط ۶۶: | خط ۷۰: | ||
==شیوه مولف== | ==شیوه مولف== | ||
* '''استفاده همزمان استدلال عقلی و شهود:''' از دیدگاه مولف در حکمت راستین، [[برهان]] و [[کشف]] دو وجه جدایی ناپذیر و کامل کننده یکدیگرند. وی بارها در اسفار و دیگر آثار خود از درآمیختن روش شناخت فلسفی و طریقه شهود عرفانی سخن می‌گوید و بر سستی روش هایی که تنها به یکی از این دو دیدگاه تکیه دارند، تأکید می‌ورزد. در مقدمه کتاب به کسانی که به دنبال حکمت هستند، توصیه می‌کند که پیش از خواندن کتاب به تزکیه نفس بپردازد و بدین گونه [[حکمت]] و معرفت را بر بنیانی استوار نهد و از اشتغال به سخنان عوام [[صوفیه]]، و اعتماد به گفته‌های متفلسفان<ref>متفلسف، کسی که ادعای فلسفه دانی دارد ولی تخصص کافی در آن ندارد.</ref> به شدت پرهیز کند.<ref>صدرالدین شیرازی، اسفار، ج۱، ص۱۲.</ref> و خودش نیز از این که بخشی از عمرش را در تتبع نظریات متفلسفین و جدال کنندگان کلامی ضایع ساخته فراوان استغفار می کند. <ref>صدرالدین شیرازی، اسفار، ج۱، ص۱۱.</ref>{{یادداشت|و إني لأستغفر الله كثيرا مما ضيّعتُ شطراً من عمري- في تتبع آراء المُتفلسفة و المُجادلين من أهل الكلام و تدقيقاتهم و تعلم جربزتهم في القول و تفننهم في البحث}} | * '''استفاده همزمان استدلال عقلی و شهود:''' از دیدگاه مولف در حکمت راستین، [[برهان]] و [[کشف]] دو وجه جدایی ناپذیر و کامل کننده یکدیگرند. وی بارها در اسفار و دیگر آثار خود از درآمیختن روش شناخت فلسفی و طریقه شهود عرفانی سخن می‌گوید و بر سستی روش هایی که تنها به یکی از این دو دیدگاه تکیه دارند، تأکید می‌ورزد. در مقدمه کتاب به کسانی که به دنبال حکمت هستند، توصیه می‌کند که پیش از خواندن کتاب به تزکیه نفس بپردازد و بدین گونه [[حکمت]] و معرفت را بر بنیانی استوار نهد و از اشتغال به سخنان عوام [[صوفیه]]، و اعتماد به گفته‌های متفلسفان<ref>متفلسف، کسی که ادعای فلسفه دانی دارد ولی تخصص کافی در آن ندارد.</ref> به شدت پرهیز کند.<ref>صدرالدین شیرازی، اسفار، ج۱، ص۱۲.</ref> و خودش نیز از این که بخشی از عمرش را در تتبع نظریات متفلسفین و جدال کنندگان کلامی ضایع ساخته فراوان استغفار می کند. <ref>صدرالدین شیرازی، اسفار، ج۱، ص۱۱.</ref>{{یادداشت|و إني لأستغفر الله كثيرا مما ضيّعتُ شطراً من عمري- في تتبع آراء المُتفلسفة و المُجادلين من أهل الكلام و تدقيقاتهم و تعلم جربزتهم في القول و تفننهم في البحث}} | ||
* '''نقل قول های گسترده از پیشینیان:''' شیوه تدوین کتاب، چنانکه از گفته‌های مؤلف برمی‌آید، متأثر از گرایش او به جستجو و سازگار کردن آرای گوناگون از دو مکتب [[مَشّاء]] و [[اشراق]] است.<ref>صدرالدین شیرازی، اسفار، ج۱، ص۵، صدرالدین شیرازی، المبدأ...، ص۶.</ref> ضمن آنکه وی خواسته است که با آگاه کردن خواننده از عقاید پیشینیان، او را در فهم و قبول نظر خاص خویش یاری کند.<ref>صدرالدین شیرازی، اسفار، ج۱، صص۱۰-۱۱؛ نیز نک: ۸۵.</ref> | * '''نقل قول های گسترده از پیشینیان:''' شیوه تدوین کتاب، چنانکه از گفته‌های مؤلف برمی‌آید، متأثر از گرایش او به جستجو و سازگار کردن آرای گوناگون از دو مکتب [[مَشّاء]] و [[اشراق]] است.<ref>صدرالدین شیرازی، اسفار، ج۱، ص۵، صدرالدین شیرازی، المبدأ...، ص۶.</ref> ضمن آنکه وی خواسته است که با آگاه کردن خواننده از عقاید پیشینیان، او را در فهم و قبول نظر خاص خویش یاری کند.<ref>صدرالدین شیرازی، اسفار، ج۱، صص۱۰-۱۱؛ نیز نک: ۸۵.</ref> به عقیده حسن زاده آملی، نظر ملاصدرا را باید از میان نقل قول‌ها و بیان نظرات دیگران درک کرد و اینگونه نیست که هرچه در اسفار باشد نظر خودش باشد.<ref>حسن زاده، شرح فارسی الاسفار الاربعه، ۱۳۸۷ش، ص۸۲.</ref> | ||
==گوناگونی مطالب== | ==گوناگونی مطالب== | ||