پرش به محتوا

عبدالله بن عبدالمطلب: تفاوت میان نسخه‌ها

تکمیل ارجاعات
(تکمیل ارجاعات)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه زندگینامه
{{جعبه زندگینامه
| اندازه جعبه       = 350px
| اندازه جعبه = 350px
| عنوان             =عبداللّه بن عبدالمُطَّلِب
| عنوان =عبداللّه بن عبدالمُطَّلِب
| نام               =  
| نام =  
| تصویر             =
| تصویر =
| اندازه تصویر     =
| اندازه تصویر =
| عنوان تصویر       =
| عنوان تصویر =
| زادروز           = <!-- {{تولد و سن|سال(۴ رقم فارسی)|ماه(۱ یا دو رقم فارسی)|روز(۲ رقم فارسی)}} -->
| زادروز = <!-- {{تولد و سن|سال(۴ رقم فارسی)|ماه(۱ یا دو رقم فارسی)|روز(۲ رقم فارسی)}} -->
| زادگاه           =
| زادگاه =
| تاریخ مرگ         = اندکی پیش یا پس از تولد پیامبر اکرم (ص)
| تاریخ مرگ = اندکی پیش یا پس از تولد پیامبر اکرم (ص)
| مکان مرگ         = [[مدینه]]
| مکان مرگ = [[مدینه]]
| محل زندگی         =
| محل زندگی =
| ملیت             =
| ملیت =
| تابعیت           =
| تابعیت =
| تحصیلات           =
| تحصیلات =
| دانشگاه           =
| دانشگاه =
| پیشه             = تجارت
| پیشه = تجارت
| سال‌های فعالیت     =
| سال‌های فعالیت =
| نهاد             =
| نهاد =
| نماینده           =
| نماینده =
| شناخته‌شده برای   =
| شناخته‌شده برای =
| نقش‌های برجسته     = پدر [[پیامبر اسلام]]
| نقش‌های برجسته = پدر [[پیامبر اسلام]]
| سبک               =
| سبک =
| استادان         =
| استادان =
| شاگردان         =
| شاگردان =
| شهر خانگی         =
| شهر خانگی =
| تلویزیون         =
| تلویزیون =
| لقب               = ذبیح‌
| لقب = ذبیح‌
| حزب               =
| حزب =
| جنبش             =
| جنبش =
| مخالفان           =
| مخالفان =
| هیئت             =
| هیئت =
| دین               = یکتاپرست
| دین = یکتاپرست
| مذهب             =
| مذهب =
| منصب             =
| منصب =
| مکتب             =
| مکتب =
| آثار             =
| آثار =
| خویشاوندان سرشناس = [[پیامبر اسلام]] • [[آمنه]] • [[عبدالمطلب]]
| خویشاوندان سرشناس = [[پیامبر اسلام]] • [[آمنه]] • [[عبدالمطلب]]
| گفتاورد           =
| گفتاورد =
| جوایز             =
| جوایز =
| وبگاه             =
| وبگاه =
| پانویس           =
| پانویس =
}}
}}
'''عَبداللّه بن عبدالمُطَّلِب'''، پدر [[پیامبر اکرم(ص)]] کوچک‌ترین پسر [[عبدالمطلب]]. او به پیشه بازرگانی مشغول بوده و قبل از تولد فرزندش، و به گفته برخی، اندکی پس از تولد او، درگذشته است. بنابر نظریه [[شیعه]]، عبدالله موحد بوده است.
'''عَبداللّه بن عبدالمُطَّلِب'''، پدر [[پیامبر اکرم(ص)]] کوچک‌ترین پسر [[عبدالمطلب]]. او به پیشه بازرگانی مشغول بوده و قبل از تولد فرزندش، و به گفته برخی، اندکی پس از تولد او، درگذشته است. بنابر نظریه [[شیعه]]، عبدالله موحد بوده است.


== نسب و کنیه ==
== نسب و کنیه ==
عبدالله کوچک‌ترین پسر [[عبدالمطلب]] بود. او، [[ابوطالب]] (پدر [[امام علی(ع)]])، زبیر و پنج نفر از دختران عبدالمطّلب از یک مادر یعنی فاطمه دختر عمرو بن عائذ مخزومی بودند.<ref>ر.ک: ترجمۀ تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۵۲۰ و ابن اثیر، الکامل، ج۲، ص۳۳</ref>
عبدالله کوچک‌ترین پسر [[عبدالمطلب]] بود. او، [[ابوطالب]] (پدر [[امام علی(ع)]])، زبیر و پنج نفر از دختران عبدالمطّلب از یک مادر یعنی فاطمه دختر عمرو بن عائذ مخزومی بودند.<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۱. ابن اثیر، الکامل، ج۲، ص۳۳.</ref>


[[کنیه]] او را «‌أبوقشم‌» و «‌أبومحمّد‌» و «‌ابواحمد‌» و لقبش را «‌ذبیح‌» نوشته‌اند.
[[کنیه]] او را «‌أبوقشم‌» و «‌أبومحمّد‌» و «‌ابواحمد‌» و لقبش را «‌ذبیح‌» نوشته‌اند.
خط ۵۱: خط ۵۱:


== داستان ذبح ==
== داستان ذبح ==
براساس منابع [[عبدالمطلب]] [[نذر]] کرده بود اگر خداوند ده پسر به او بدهد، یکی از آنان را در راه [[خدا]] و در کنار خانه [[کعبه]] [[قربانی]] کند. هنگامی که تعداد پسران او به ده رسید، برای انجام نذرش قرعه‌انداخت و قرعه به نام عبدالله افتاد؛ اما مردم با این عمل مخالفت کردند. تصمیم بر این شد که عبدالله را با ده شتر برابر کنند، آن‌گاه میان آنها قرعه بزند، اگر به نام شتران درآمد که عبدالله نجات یافته و شتران را بکشند و اگر به نام عبدالله درآمد، ده شتر دیگر اضافه کنند و قرعه بزنند و همچنان بر شتران بیفزایند تا وقتی که قرعه به نام شتران درآید. قرعه تا ده بار ادامه یافت تا در نهایت هنگامی که بین عبدالله و صد شتر قرعه کشیدند، قرعه به نام شترها درآمد.<ref>ابن هشام، ''السیره''، ص۱۰۳</ref>
براساس منابع [[عبدالمطلب]] [[نذر]] کرده بود اگر خداوند ده پسر به او بدهد، یکی از آنان را در راه [[خدا]] و در کنار خانه [[کعبه]] [[قربانی]] کند. هنگامی که تعداد پسران او به ده رسید، برای انجام نذرش قرعه‌انداخت و قرعه به نام عبدالله افتاد؛ اما مردم با این عمل مخالفت کردند. تصمیم بر این شد که عبدالله را با ده شتر برابر کنند، آن‌گاه میان آنها قرعه بزند، اگر به نام شتران درآمد که عبدالله نجات یافته و شتران را بکشند و اگر به نام عبدالله درآمد، ده شتر دیگر اضافه کنند و قرعه بزنند و همچنان بر شتران بیفزایند تا وقتی که قرعه به نام شتران درآید. قرعه تا ده بار ادامه یافت تا در نهایت هنگامی که بین عبدالله و صد شتر قرعه کشیدند، قرعه به نام شترها درآمد.<ref>ابن هشام، ''السیره''، ج۱، ص۱۵۳-۱۵۵.</ref>


در روایتی منسوب به پیامبر(ص) به لقب «ذبیح» به معنای قربانی اشاره شده است: {{حدیث|«‌أنا ابنُ الذَبیحَین:}}من فرزند دو قربانی‌ام». از [[امام رضا(ع)]] نقل شده که منظور از دو قربانی یکی [[اسماعیل (ع)|اسماعیل]] و دیگری عبدالله است.<ref>مجلسی، ''بحار الانوار''، ج۱۲، ص۱۲۲.</ref>
در روایتی منسوب به پیامبر(ص) به لقب «ذبیح» به معنای قربانی اشاره شده است: {{حدیث|«‌أنا ابنُ الذَبیحَین:}}من فرزند دو قربانی‌ام». از [[امام رضا(ع)]] نقل شده که منظور از دو قربانی یکی [[اسماعیل (ع)|اسماعیل]] و دیگری عبدالله است.<ref>مجلسی، ''بحار الانوار''، ج۱۲، ص۱۲۲.</ref>


برخی پژهشگران تاریخ اسلام از جمله [[علی دوانی]] ماجرای نذر عبدالمطلب را افسانه و ساخته ذهن [[امویان]] می‌دانند که به قصد لطمه‌زدن به [[پیامبر(ص)]] و [[حضرت علی(ع)]] ساخته اند.<ref>دوانی، تاریخ اسلام ازآغازتاهجرت، ص۵۴.</ref>
برخی پژهشگران تاریخ اسلام از جمله [[علی دوانی]] ماجرای نذر عبدالمطلب را افسانه و ساخته ذهن [[امویان]] می‌دانند که به قصد لطمه‌زدن به [[پیامبر(ص)]] و [[حضرت علی(ع)]] ساخته اند.<ref>دوانی، تاریخ اسلام از آغاز تا هجرت، ص۵۴.</ref>


== ازدواج با آمنه ==
== ازدواج با آمنه ==
خط ۶۹: خط ۶۹:
[[پرونده:تصویری قدیمی از محل دفن عبدالله بن عبدالمطلب در مسجد دار النابغه.jpg|بندانگشتی|600px|تصویری قدیمی از محل دفن عبدالله بن عبدالمطلب در مسجد دار النابغه]]
[[پرونده:تصویری قدیمی از محل دفن عبدالله بن عبدالمطلب در مسجد دار النابغه.jpg|بندانگشتی|600px|تصویری قدیمی از محل دفن عبدالله بن عبدالمطلب در مسجد دار النابغه]]


وفات عبدالله بنابر نظریه مشهور، پیش از میلاد رسول خدا بوده است؛{{مدرک}} اما یعقوبی همین نظریه مشهور را خلاف اجماع و به موجب روایتی از [[امام صادق(ع)]]، وفات او را دو ماه پس از ولادت رسول خدا دانسته است.{{مدرک}} [[کلینی]] نیز همین قول را برگزیده <ref> کلینی، ''اصول کافی''، ج۱، ص۴۳۹.</ref> و سپس قول به یک سال پس از [[ولادت پیامبر]] را از دیگران نقل کرده است. ۲۸ ماه پس از ولادت پیامبر و هفت ماه پس از آن هم نقل شده است.<ref>ابن اثیر، ''اسد الغابه''، ج۱، ص۱۳؛ مجلسی، ''بحار الانوار''، ج۱۵ ، ص۱۲۵.</ref> به علاوه مسعودی قول یک ماه پس از تولد و سال دوم تولد را نیز نقل کرده است.<ref>مسعودی، ''التنبیه و الاشراف''، ص ۱۹۶.</ref>
وفات عبدالله بنابر نظریه مشهور، پیش از میلاد رسول خدا بوده است؛<ref>ذهبی، سیر اعلام النبلاء، جلد۱، ص۱۶۵.</ref> اما یعقوبی همین نظریه مشهور را خلاف اجماع و به موجب روایتی از [[امام صادق(ع)]]، وفات او را دو ماه پس از ولادت رسول خدا دانسته است.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، جلد۲، ص۱۰.</ref> [[کلینی]] نیز همین قول را برگزیده است<ref> کلینی، ''کافی''، ج۱، ص۴۳۹.</ref> ۲۸ ماه پس از ولادت پیامبر و هفت ماه پس از آن هم نقل شده است.<ref>ابن اثیر، ''اسد الغابه''، ج۱، ص۲۰؛ مجلسی، ''بحار الانوار''، ج۱۵ ، ص۱۲۵.</ref> به علاوه مسعودی قول یک ماه پس از تولد و سال دوم تولد را نیز نقل کرده است.<ref>مسعودی، ''التنبیه و الاشراف''، ص ۱۹۶.</ref>


علت وفات عبداللّه را در [[مدینه]] چنین نوشته‌اند: عبدالله برای تجارت با کاروان قریش رهسپار [[شام]] شد و در بازگشت بر اثر بیماری، در مدینه در میان «‌بنی عدی بن النجّار‌» توقف کرد. او یک ماه بستری بود. چون کاروان [[قریش]] به [[مکه]] رفتند و [[عبدالمطلب|عبدالمطّلب]] از حال وی جویا شد، بزرگ‌ترین فرزند خود حارث را نزد وی به یثرب فرستاد، اما «‌حارث‌» هنگامی به [[یثرب]] رسید که «‌عبداللّه‌» وفات کرده بود.
علت وفات عبداللّه را در [[مدینه]] چنین نوشته‌اند: عبدالله برای تجارت با کاروان قریش رهسپار [[شام]] شد و در بازگشت بر اثر بیماری، در مدینه در میان «‌بنی عدی بن النجّار‌» توقف کرد. او یک ماه بستری بود. چون کاروان [[قریش]] به [[مکه]] رفتند و [[عبدالمطلب|عبدالمطّلب]] از حال وی جویا شد، بزرگ‌ترین فرزند خود حارث را نزد وی به یثرب فرستاد، اما «‌حارث‌» هنگامی به [[یثرب]] رسید که «‌عبداللّه‌» وفات کرده بود.


از «‌عبداللّه‌» کنیزی به نام «‌[[ام ایمن|ام أیمَن]] »، پنج شتر، یک گله گوسفند، شمشیری کهن و پولی نیز به جای ماند که رسول خدا آنها را [[ارث]] برد.<ref>مجلسی، بحار، ج ۱۵ ، ص ۱۲۵ ، ابن اثیر، اسد الغابه، ج ۱ ، ص ۱۴ </ref>
از «‌عبداللّه‌» کنیزی به نام «‌[[ام ایمن|ام أیمَن]] »، پنج شتر، یک گله گوسفند، شمشیری کهن و پولی نیز به جای ماند که رسول خدا آنها را [[ارث]] برد.<ref>مجلسی، بحار، ج ۱۵ ، ص ۱۲۵ ، ابن اثیر، اسد الغابه، ج ۱ ، ص۲۱.</ref>


===بارگاه عبدالله===
===بارگاه عبدالله===
به نقل منابع تاریخی، قبر عبداللَّه، همراه شماری قبر دیگر در محلی در مدینه مشهور به‌دار النابغة بوده است که اکنون در توسعه غربی مسجد، داخل مسجد شده است. بیشتر پژوهشگران در این که او در مدینه درگذشته تردید نکرده‌اند و آنگونه که شهرت یافته، قبر او در محلّی بوده که بعدها به‌دار النابغة شهرت یافته است. از این محل، عکسهایی بر جای مانده و در حال حاضر، در مسجد النبی(ص) قرار دارد. نایب الصدر شیرازی در سال ۱۳۰۵ از این محل دیدن کرده<ref>نک: سفرنامه، ص۲۳۲.</ref> و اشعار ترکی که در آنجا نوشته شده بوده، در کتابش آورده است. بر اساس این اشعار، قبر در گنبد و بارگاهی بوده که در سال ۱۲۴۵ ق. ساخته شده است.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص: ۳۵۲.</ref> به نقل منابع کهن نیز مکان دفن عبدالله تبدیل به مسجد شده و طبق روایات پیامبر اکرم(ص) در آنجا نماز خوانده و قبر پدر خویش را زیارت نموده است.<ref>تاریخ المدینة ابن شبه، ج۱، ص۱۱۷-۱۱۶؛ تاریخ طبری، ج۲، ص۷۶</ref>ابراهیم پاشا رفعت مصری در کتاب خود تصریح کرده که قبر در کنار بقیع بوده و ضریح داشته است.<ref>مرآت الحرمین، ج۱، ص۴۲۷</ref>
به نقل منابع تاریخی، قبر عبداللَّه، همراه شماری قبر دیگر در محلی در مدینه مشهور به‌دار النابغة بوده است که اکنون در توسعه غربی مسجد، داخل مسجد شده است. بیشتر پژوهشگران در این که او در مدینه درگذشته تردید نکرده‌اند و آنگونه که شهرت یافته، قبر او در محلّی بوده که بعدها به‌دار النابغة شهرت یافته است. از این محل، عکسهایی بر جای مانده و در حال حاضر، در مسجد النبی(ص) قرار دارد. نایب الصدر شیرازی در سال ۱۳۰۵ از این محل دیدن کرده<ref>نک: سفرنامه، ص۲۳۲.</ref> و اشعار ترکی که در آنجا نوشته شده بوده، در کتابش آورده است. بر اساس این اشعار، قبر در گنبد و بارگاهی بوده که در سال ۱۲۴۵ ق. ساخته شده است.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۳۵۲.</ref> به نوشته ابراهیم پاشا رفعت مصری قبر ضریح داشته است.<ref>صبری پاشا، مرآت الحرمین، ج۴، ص۷۰۸.</ref>


جز نایب الصدر شیرازی، از نویسندگان فارسی زبان، فرهاد میرزا<ref>سفرنامه، ص۱۵۲</ref> و سید اسماعیل مرندی<ref>توصیف مدینه، فصلنامه میقات حج، شماره ۵، ص۱۱۷</ref> و شماری دیگر از سفرنامه نویسان، بارگاه عبدالله را یکی از بارگاههای مدینه معرّفی نموده‌اند. با اینکه وهابی‌ان پس از تسلّط، همه بقعه‌های موجود در بقیع و خارج بقیع را تخریب نمودند امّا ساختمان بقعه عبدالله تا سال ۱۳۵۵ش همچنان باقی بوده است.{{مدرک}}
جز نایب الصدر شیرازی، از نویسندگان فارسی زبان، فرهاد میرزا<ref>سفرنامه، ص۱۵۲.</ref> و سید اسماعیل مرندی<ref>مرندی، «گزارشی از مدینه و بقیع در سال ۱۲۵۵»، فصلنامه میقات حج، ص۱۱۷.</ref> و شماری دیگر از سفرنامه نویسان، بارگاه عبدالله را یکی از بارگاههای مدینه معرّفی نموده‌اند. با اینکه وهابیان پس از تسلّط، همه بقعه‌های موجود در بقیع و خارج بقیع را تخریب نمودند امّا ساختمان بقعه عبدالله تا سال ۱۳۵۵ش همچنان باقی بوده است.{{مدرک}}


زیارت قبر عبدالله بن عبدالمطلب در مدینه از [[مستحب|مستحبات]] شمرده شده است.<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/image/13233 کاشف الغطاء، ''قلائد الدرر فی مناسک من حج و اعتمر''، ص۱۰۱ و ۱۱۴].</ref>
زیارت قبر عبدالله بن عبدالمطلب در مدینه از [[مستحب|مستحبات]] شمرده شده است.<ref>کاشف الغطاء، ''قلائد الدرر فی مناسک من حج و اعتمر''، ص۱۱۴.</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۸۷: خط ۸۷:
== منابع==
== منابع==
{{ستون-شروع|2}}
{{ستون-شروع|2}}
*آیتی، محمد ابراهیم، ''تاریخ پیامبر اسلام صلّی الله علیه و آله و سلّم''، تجدیدنظر و اضافات و کوشش: ابوالقاسم گرجی، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۷۸.
* آیتی، محمد ابراهیم، ''تاریخ پیامبر اسلام صلّی الله علیه و آله و سلّم''، تجدیدنظر و اضافات و کوشش: ابوالقاسم گرجی، تهران، دانشگاه تهران،  ۱۳۷۸ش.
*ابن‌اثیر، ''اسد الغابه فی معرفه الصحابه''، بيروت، دار الفکر.
* ابن هشام، عبد الملک بن هشام، ''السیرة النبویة''‏، ابراهیم ابیاری و دیگران، بیروت، دار المعرفة، بی تا.
*ابن‌اثیر، ''الکامل فی التاریخ''، بیروت، دار صادر - دار بیروت، ۱۳۸۵ق/ ۱۹۶۵.
* ابن‌اثیر، علی بن محمد، ''اسد الغابه فی معرفه الصحابه''، بيروت، دار الفکر، ۱۴۰۹ق.
*ابن هشام، ''السیرة النبویة''، ترجمه سید هاشم رسولی‏، تهران، انتشارات کتابچی، چ پنجم، ۱۳۷۵ش.   
* ابن‌اثیر، علی بن محمد، ''الکامل فی التاریخ''، بیروت، دار صادر - دار بیروت، ۱۳۸۵ق/ ۱۹۶۵.
*جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، قم، نشر مشعر، ۱۳۸۴ش، چاپ سوم.
* العاملی، سید جعفرمرتضی، ''الصحیح من سیرة النبی الاعظم''، قم، موسسه علمی فرهنگی دار الحديث، سازمان چاپ و نشر، ۱۴۲۶ق.
*دوانی، علی؛ تاریخ اسلام ازآغازتاهجرت، قم، دفترانتشارات اسلامی، چاپ هشتم، ۱۳۷۳ش.
* جعفریان، رسول، ''آثار اسلامی مکه و مدینه''، قم، نشر مشعر، ۱۳۸۴ش.
*العاملی، سید جعفرمرتضی، ''الصحیح من سیرة النبی الاعظم''، طبعة الخامسه، بیروت، المرکز الاسلامی للدراسات، ۱۴۲۷ق/۲۰۰۶م.
* دوانی، علی، ''تاریخ اسلام از آغاز تا هجرت''، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، ۱۳۷۳ش.
*کاشف الغطاء، احمد، ''قلائد الدرر فی مناسک من حج و اعتمر''، نجف: مؤسسه کاشف الغطاء.
* ذهبی، محمد بن احمد، ''سیر اعلام النبلاء''، قاهره، دار الحدیث، ۱۴۲۷ق/۲۰۰۶م.
*مسعودی، ''تنبیه الاشراف''، تصحیح عبدالله اسماعیل الصاوى، القاهرة، دار الصاوی، [بى‌تا](افست قم: مؤسسة نشر المنابع الثقافة الاسلامیة).
* صبری پاشا، ایوب، ''موسوعة مرآت الحرمین الشریفین و جزیرة العرب''، قاهرة، دار الآفاق العربیة، ۱۴۲۴ق.
*مجلسی، محمدباقر، ''بحار الانوار''،
* کاشف الغطاء، احمد، ''قلائد الدرر فی مناسک من حج و اعتمر''، نجف: مؤسسه کاشف الغطاء، بی تا.
*یعقوبی، احمد بن اسحاق، ''تاریخ یعقوبی''، محمدابراهیم آیتی، تهران، شرکت انتشارات علمی فرهنگی،  ۱۳۷۱ش.
* کلینی، محمد بن یعقوب، ''الکافی''، تصحیح علی اکبر غفاری، تهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۴۰۷ق.
* مجلسی، محمدباقر، ''بحار الانوار''، بیروت، دار احیاء التراث، ١٤٠٣ق/١٩٨٣م.
* مرندی، سید اسماعیل، «گزارشی از مدینه و بقیع در سال ۱۲۵۵»، فصلنامه میقات حج، دوره۲، شماره۵، پاییز۱۳۷۲.
* مسعودی، ''التنبیه و الاشراف''، تصحیح عبدالله اسماعیل الصاوى، قاهره، دار الصاوی، بى تا.
* یعقوبی، احمد بن اسحاق، ''تاریخ یعقوبی''، بیروت، دار صادر، بی تا.
{{پایان}}
{{پایان}}
{{پیامبر اسلام}}
{{پیامبر اسلام}}