۱۶٬۵۶۹
ویرایش
ابن متوج بحرانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (←پیوند به بیرون) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه | {{جعبه اطلاعات عالمان شیعه | ||
| عنوان = ابن متوج | | عنوان = ابن متوج | ||
| تصویر = | | تصویر = | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| | | نام کامل = جمال الدین بن عبدالله بن محمد بن على بن حسن بحرانى | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| | | نسب = | ||
| خویشاوندان سرشناس = | | خویشاوندان سرشناس = | ||
| | | تاریخ تولد = | ||
| | | شهر تولد = جزیره اوال [[بحرین]] | ||
| | | کشور تولد = | ||
| | | محل تحصیل = | ||
| | | محل زندگی = | ||
| | | تاریخ وفات = ۸۲۰ق | ||
| شهر وفات = جزیره اکل بحرین | |||
| محل دفن = | |||
| استادان = [[فخر المحققین]] | |||
| شاگردان = [[احمد بن فهد احسایی]] • [[فخرالدین سبیعی]] • [[احمد بن محذم اوائلی]] | |||
| اجازه روایت از = | |||
| اجازه اجتهاد از = | |||
| اجازه روایت به = | |||
| اجازه اجتهاد به = | |||
| تالیفات =[[الناسخ و المنسوخ]] | |||
| فعالیت‌های علمی = | |||
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی = قضاوت | |||
| امضا = | |||
| وبگاه رسمی = | |||
}} | }} | ||
'''جمال الدین بن عبدالله بن محمد بن على بن حسن بحرانى''' مشهور به | '''جمال الدین بن عبدالله بن محمد بن على بن حسن بحرانى''' مشهور به إبن مُتَوَّج، عالم [[امامیه|امامى]] [[بحرین]] در قرن‌های هشتم و نهم [[قمری]] بود. | ||
وی در [[حله]] | وی در [[حله]] نزد [[فخرالمحققین]] شاگردی کرد. مهم‌ترین اثر او کتاب [[الناسخ و المنسوخ]] است. | ||
==زندگی نامه== | ==زندگی نامه== | ||
در برخی منابع لقب او فخرالدین<ref> ابن ابی جمهور احسایی، عوالی اللئالی، ج۱، ص۶ و ۷</ref> و شهاب الدین<ref> حسینی قاری، شرح کتاب الناسخ و المنسوخ، ج۱</ref> نیز آمده است. معتبرترین منبع اطلاعات درباره ابن متوج، نوشته‌های [[سلیمان ماحوزی|ماحوزی]] است<ref> ماحوزی، علماءالبحرین، ص۶۹ -۷۰، جواهر البحرین، ص۸۶ -۹۰</ref> که با گفته‌های [[ابن ابی جمهور]] در آثارش<ref> نک: ابن ابی جمهور احسایی، عوالی اللئالی، ج۱، ص۶؛ لؤلؤة البحرین، ص۱۷۹</ref> و [[حر عاملی|حر عاملی]]<ref> حر عاملی، امل الامل، ج۲، ص۱۶</ref> تکمیل می‌شود. | |||
در | از جزئیات زندگی ابن متوج اطلاعی در دست نیست. تنها می‌دانیم که او اهل [[اُوال]] -از جزایر بحرین- بود و برای تحصیل به [[عراق]] آمد. وی در [[حله]] از محضر [[فخرالمحققین]] (متوفی۷۷۱ق) و دیگران بهره گرفت و پس از دریافت اجازه از آنان به بحرین بازگشت.<ref> ماحوزی، «جواهر البحرین»، ص۸۶ -۸۷</ref> | ||
ابن متوج تا پایان عمر در بحرین به قضاوت و [[امور حسبیه]] اشتغال داشت و در همانجا درگذشت و در ''جزیره اُکل'' به خاک سپرده شد.<ref> ماحوزی، «جواهر البحرین»، ص۸۹</ref> | |||
تاریخ وفات او به صورت قطعی معلوم نیست، لیکن برخی به استناد دست نوشته‌ای به خط فرزندش ناصر، آن را در ۸۲۰ق دانسته‌اند.<ref> نک:امین، اعیان الشیعة، ج۳، ص۱۳</ref> | |||
تاریخ وفات او به صورت قطعی معلوم نیست، لیکن برخی به استناد دست نوشته‌ای به خط فرزندش ناصر، آن را در ۸۲۰ق دانسته‌اند.<ref>نک:امین، اعیان الشیعة، ج۳، ص۱۳</ref> | |||
==شهرت فقهی== | ==شهرت فقهی== | ||
وی [[:رده:فقهای شیعه|فقیهى]] بود كه [[فتوی|فتاوایش]] در نقاط دورتر نیز تا حدودی شهرت داشته است<ref>ابن ابی جمهور احسایی، عوالى اللئالى، ج1، ص6</ref> و مؤلفان برخى اقوال فقهى وی را مورد توجه قرار داده اند.<ref>نك: ماحوزی، «جواهر البحرین»، ص89؛ ریاض العلماء، ج1، ص43</ref> | وی [[:رده:فقهای شیعه|فقیهى]] بود كه [[فتوی|فتاوایش]] در نقاط دورتر نیز تا حدودی شهرت داشته است<ref> ابن ابی جمهور احسایی، عوالى اللئالى، ج1، ص6</ref> و مؤلفان برخى اقوال فقهى وی را مورد توجه قرار داده اند.<ref> نك: ماحوزی، «جواهر البحرین»، ص89؛ ریاض العلماء، ج1، ص43</ref> | ||
[[احمد بن فهد احسایی]]، [[فخرالدین سبیعی]] و [[احمد بن محذم اوائلی]] از ابن متوج بهره برده و [[حدیث|روایت]] کرده‌اند.<ref>ابن ابی جمهور احسایی، عوالی اللئالی، ج۱، ص۶ -۷؛ افندی، ریاض العلماء، ج۱، ص۴۴</ref> | [[احمد بن فهد احسایی]]، [[فخرالدین سبیعی]] و [[احمد بن محذم اوائلی]] از ابن متوج بهره برده و [[حدیث|روایت]] کرده‌اند.<ref> ابن ابی جمهور احسایی، عوالی اللئالی، ج۱، ص۶ -۷؛ افندی، ریاض العلماء، ج۱، ص۴۴</ref> | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
| خط ۷۶: | خط ۵۰: | ||
از آثار به جای مانده او [[الناسخ و المنسوخ]] است. ابن متوج خود می‌گوید،<ref>ابن متوج،الناسخ و المنسوخ، ص۱۱-۱۲</ref> آن را از تفسیر خویش برگرفته است. شرح این رساله از [[عبدالجلیل حسینی قاری]] با تصحیح و ترجمه ''محمد جعفر اسلامی'' در ۱۳۴۴ش در [[تهران]] به چاپ رسیده است. | از آثار به جای مانده او [[الناسخ و المنسوخ]] است. ابن متوج خود می‌گوید،<ref>ابن متوج،الناسخ و المنسوخ، ص۱۱-۱۲</ref> آن را از تفسیر خویش برگرفته است. شرح این رساله از [[عبدالجلیل حسینی قاری]] با تصحیح و ترجمه ''محمد جعفر اسلامی'' در ۱۳۴۴ش در [[تهران]] به چاپ رسیده است. | ||
برخی از آثار وی نیز به صورت خطی بازمانده است: | برخی از آثار وی نیز به صورت خطی بازمانده است: | ||
*[[غرائب المسائل]] | *[[غرائب المسائل]]<ref> فهرست نسخه‌های خطی آستان، ج۲، ص۸۸ -۸۹</ref> | ||
*[[کفایة الطالبین]] | *[[کفایة الطالبین]]<ref> فهرست نسخه‌های خطی آستان، ج۲، ص۱۰۲، ج۵، ص۴۸۲</ref> این رساله با عنوانهای [[هدایة المستبصرین]] و [[ما یجب علی المکلف]] و [[ما یعم به البلوی]] نیز شناخته می‌شده است.<ref> نک: آقابزرگ، الذریعة، ج۱۹، ص۳۵، ۳۶، ج۲۵، ص۱۹۱</ref> | ||
*[[منهاج الهدایة فی تفسیر آیات الاحکام الخمسمأة]]. [[آقابزرگ تهرانی]] نسخه‌ای از آن در کتابخانه‌ای شخصی دیده | *[[منهاج الهدایة فی تفسیر آیات الاحکام الخمسمأة]]. [[آقابزرگ تهرانی]] نسخه‌ای از آن در کتابخانه‌ای شخصی دیده است.<ref> آقابزرگ، الذریعة، ج۲۳، ص۱۸۰-۱۸۱</ref> | ||
*[[وسیلة القاصد فی فتح معضلات القواعد]]، در شرح [[قواعد الاحکام]] [[علامه حلی|علامه حلی]] | *[[وسیلة القاصد فی فتح معضلات القواعد]]، در شرح [[قواعد الاحکام]] [[علامه حلی|علامه حلی]]<ref> فهرست نسخه‌های خطی آستان، ج۵، ص۵۲۸ -۵۲۹</ref> | ||
*[[الثارات]] یا [[قصص الثار]]، منظومه‌ای بلند در [[مرثیه|مراثی]] و [[حماسه‌های شیعه]] با مطلع «علی ّ حرام ان الذّ | *[[الثارات]] یا [[قصص الثار]]، منظومه‌ای بلند در [[مرثیه|مراثی]] و [[حماسه‌های شیعه]] با مطلع «علی ّ حرام ان الذّ بمطعم» | ||
*[[حرز منظوم]].<ref>فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه دانشکده الهیات دانشگاه تهران، ص۲۹۰؛ برای برخی دیگر از اشعار او، نک: طریحی، المنتخب، ص۱۵۳- ۱۵۵؛ خوانساری، روضات الجنات، ج۱، ص۷۰-۷۱</ref> | *[[حرز منظوم]].<ref> فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه دانشکده الهیات دانشگاه تهران، ص۲۹۰؛ برای برخی دیگر از اشعار او، نک: طریحی، المنتخب، ص۱۵۳- ۱۵۵؛ خوانساری، روضات الجنات، ج۱، ص۷۰-۷۱</ref> | ||
همچنین [[سلیمان ماحوزی|ماحوزی]]<ref>ماحوزی، «علماء البحرین »، ص۷۰، «جواهر البحرین»، ص۸۸</ref> و [[افندی اصفهانی|افندی]] <ref>افندی، ریاض العلماء، ج۳، ص۲۲۰</ref> آثار دیگری را از او بر شمرده‌اند. | همچنین [[سلیمان ماحوزی|ماحوزی]]<ref> ماحوزی، «علماء البحرین »، ص۷۰، «جواهر البحرین»، ص۸۸</ref> و [[افندی اصفهانی|افندی]]<ref>افندی، ریاض العلماء، ج۳، ص۲۲۰</ref> آثار دیگری را از او بر شمرده‌اند. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس|اندازه=ریز|3}} | {{پانویس|اندازه=ریز|3}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||