کاربر ناشناس
ستون حنانه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Dayyani جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{دیگر کاربردها|حنانه}} | {{دیگر کاربردها|حنانه}} | ||
'''ستون حَنّانه''' (به معنای ستون گریه‌کننده) | '''ستون حَنّانه''' ، به عربی «اسطوانة الحَنّانة» (به معنای ستون گریه‌کننده)، نام یکی از ستون‌های [[مسجد النبی]] است. این ستون در محل درخت نخلی قرار دارد که بنا بر گزارش‌های تاریخی از هجرت [[پیامبر (ص)]] نالید. | ||
== شرح ماجرا == | == شرح ماجرا == | ||
[[شیخ عباس قمی]] در کتاب [[منتهی الآمال]] | [[شیخ عباس قمی]] در کتاب [[منتهی الآمال]] هنگام ذکر [[معجزه|معجزات]] [[پیامبر اکرم (ص)]] جریان این واقعه را چنین نقل می‌کند: | ||
::خاصّه و عامّه به سندهای بسیار روایت کرده‌اند که چون حضرت رسول (ص) به مدینه هجرت نمود و مسجد را بنا کرد در جانب مسجد درخت خرمائی خشک کهنه بود و هرگاه که حضرت [[خطبه]] می‌خواند بر آن درخت تکیه می‌فرمود پس مردی آمد و گفت: یا رسول‌اللّه، رخصت ده که برای تو منبری بسازم که در وقت خطبه بر آن قرار گیری و چون مرخص شد برای حضرت منبری ساخت که سه پایه داشت و حضرت بر پایه سوم می‌نشست، اول مرتبه که آن حضرت بر منبر برآمد آن درخت به ناله آمد، مانند ناله‌ای که ناقه در مفارقت فرزند خود کند؛ پس حضرت از منبر به زیر آمد و درخت را دربرگرفت تا ساکن شد. حضرت فرمود: اگر من آن را دربرنمی‌گرفتم تا [[قیامت]] ناله می‌کرد.<ref>منتهی الامال، جلد اول، ذیل عنوان "معجزات پیامبر صلی الله علیه و آله" </ref> | ::خاصّه و عامّه به سندهای بسیار روایت کرده‌اند که چون حضرت رسول (ص) به مدینه هجرت نمود و مسجد را بنا کرد در جانب مسجد درخت خرمائی خشک کهنه بود و هرگاه که حضرت [[خطبه]] می‌خواند بر آن درخت تکیه می‌فرمود پس مردی آمد و گفت: یا رسول‌اللّه، رخصت ده که برای تو منبری بسازم که در وقت خطبه بر آن قرار گیری و چون مرخص شد برای حضرت منبری ساخت که سه پایه داشت و حضرت بر پایه سوم می‌نشست، اول مرتبه که آن حضرت بر [[منبر]] برآمد آن درخت به ناله آمد، مانند ناله‌ای که ناقه در مفارقت فرزند خود کند؛ پس حضرت از منبر به زیر آمد و درخت را دربرگرفت تا ساکن شد. حضرت فرمود: اگر من آن را دربرنمی‌گرفتم تا [[قیامت]] ناله می‌کرد.<ref>منتهی الامال، جلد اول، ذیل عنوان "معجزات پیامبر صلی الله علیه و آله" </ref> | ||
این ستون به جهت ناله‌ای كه سر داد و نیز آمدن تعبیر «حنّ الی» در حدیث نبوی،<ref>رجوع کنید به صنعانی، ج ۳، ص ۱۸۵ـ۱۸۶</ref> به «حنّانه» شهرت یافته است.<ref>قطب راوندی، ج ۱، ص ۱۶۵</ref> | این ستون به جهت ناله‌ای كه سر داد و نیز آمدن تعبیر «حنّ الی» در حدیث نبوی،<ref>رجوع کنید به صنعانی، ج ۳، ص ۱۸۵ـ۱۸۶</ref> به «حنّانه» شهرت یافته است.<ref>قطب راوندی، ج ۱، ص ۱۶۵</ref> | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
این داستان در منابع دیگری نیز با اندکی تفاوت در جزئیات نقل شده است.<ref>رجوع کنید به صنعانی،المصنَّف، ج ۳، ص ۱۸۵ـ۱۸۶؛ دارمی،سنن الدارمی، ج ۱، ص ۱۶؛ بخاری، صحیح، ج ۴، ص ۱۷۳ـ۱۷۴؛ ابونعیم اصفهانی،دلائل النبوة، ص ۳۴۰ـ۳۴۵</ref> برخی از مفسران در ذیل آیه ۷۴ [[سوره بقره]] درباره اعطای فهم به جمادات، به این قضیه اشاره کرده‌اند.<ref>رجوع کنید به طبری؛ میبدی؛ قرطبی، ذیل آیه</ref> | این داستان در منابع دیگری نیز با اندکی تفاوت در جزئیات نقل شده است.<ref>رجوع کنید به صنعانی،المصنَّف، ج ۳، ص ۱۸۵ـ۱۸۶؛ دارمی،سنن الدارمی، ج ۱، ص ۱۶؛ بخاری، صحیح، ج ۴، ص ۱۷۳ـ۱۷۴؛ ابونعیم اصفهانی،دلائل النبوة، ص ۳۴۰ـ۳۴۵</ref> برخی از مفسران در ذیل آیه ۷۴ [[سوره بقره]] درباره اعطای فهم به جمادات، به این قضیه اشاره کرده‌اند.<ref>رجوع کنید به طبری؛ میبدی؛ قرطبی، ذیل آیه</ref> | ||
== | == ستون حنانه در گذر تاریخ == | ||
امروزه ستونی به این نام در [[مسجد النبی]] وجود ندارد. درباره سرنوشت این ستون اقوال مختلفی مطرح شده است. | امروزه ستونی به این نام در [[مسجد النبی]] وجود ندارد. درباره سرنوشت این ستون اقوال مختلفی مطرح شده است. | ||
[[پرونده:روضه شریفه.jpg|بندانگشتی|چپ|روضه شریفه]] | [[پرونده:روضه شریفه.jpg|بندانگشتی|چپ|روضه شریفه]] | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
برخی نالیدن این ستون را از [[معجزات پیامبر (ص)]] ذکر کرده‌اند. شافعی این معجزه را برتر از زنده کردن مردگان توسط [[حضرت عیسی]] (ع) دانسته است.<ref>رجوع کنید به بیهقی،الاعتقاد و الهدایة الی سبیل الرشاد علی مذهب السلف و اصحاب الحدیث، ص ۲۷۱ـ۲۷۲</ref> [[قاضی عبدالجبار]]<ref>قاضی عبدالجبار، المغنی فی ابواب التوحید و العدل، ج۱۵، ص ۲۰۴</ref>، در این مورد دوگانه برخورد کرده است، در جایی می‌گوید که برخی، ناله این ستون و [[تسبیح]] سنگ‌ریزه در دست پیامبر و این قبیل امور را از معجزات پیامبر نمی‌دانسته‌اند، زیرا انجام چنین کارهایی توسط انسان‌های دیگر محال نیست؛ اما در جای دیگر<ref>قاضی عبدالجبار، المغنی فی ابواب التوحید و العدل، ج ۱۶، ص ۴۱۶ـ۴۱۷</ref> به‌تفصیل این قضیه را نقل کرده و آن را از معجزات پیامبر و اصل خبر را [[تواتر|متواتر]] دانسته است.<ref>نیز رجوع کنید به قاضی عیاض، الشفا بتعریف حقوق المصطفی، ج ۱، ص ۳۰۳</ref> | برخی نالیدن این ستون را از [[معجزات پیامبر (ص)]] ذکر کرده‌اند. شافعی این معجزه را برتر از زنده کردن مردگان توسط [[حضرت عیسی]] (ع) دانسته است.<ref>رجوع کنید به بیهقی،الاعتقاد و الهدایة الی سبیل الرشاد علی مذهب السلف و اصحاب الحدیث، ص ۲۷۱ـ۲۷۲</ref> [[قاضی عبدالجبار]]<ref>قاضی عبدالجبار، المغنی فی ابواب التوحید و العدل، ج۱۵، ص ۲۰۴</ref>، در این مورد دوگانه برخورد کرده است، در جایی می‌گوید که برخی، ناله این ستون و [[تسبیح]] سنگ‌ریزه در دست پیامبر و این قبیل امور را از معجزات پیامبر نمی‌دانسته‌اند، زیرا انجام چنین کارهایی توسط انسان‌های دیگر محال نیست؛ اما در جای دیگر<ref>قاضی عبدالجبار، المغنی فی ابواب التوحید و العدل، ج ۱۶، ص ۴۱۶ـ۴۱۷</ref> به‌تفصیل این قضیه را نقل کرده و آن را از معجزات پیامبر و اصل خبر را [[تواتر|متواتر]] دانسته است.<ref>نیز رجوع کنید به قاضی عیاض، الشفا بتعریف حقوق المصطفی، ج ۱، ص ۳۰۳</ref> | ||
== در شعر عربی و فارسی== | == ستون حنانه در شعر عربی و فارسی== | ||
در شعر عربی و فارسی نیز نالیدن این ستون از معجزات پیامبر و از موارد شعور نباتات دانسته شده است و شاعران متعددی در قصاید خود در مدح پیامبر به این قضیه اشاره کرده‌اند.<ref>برای دیگر اشعار رجوع کنید به شرف‌الدین بوصیری،دیوان، ص ۱۷۶؛ صفی‌الدین حلّی،دیوان، ج ۱، ص ۱۴۸؛ مقدسی، ج ۵، ص ۳۷؛ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج ۱، ص ۸۰؛ مَقَّری،ازهار الریاض فی اخبار عیاض، ج ۳، ص ۲۵۱</ref> [[جلال‌الدین مولوی بلخی]] نیز این داستان را در [[مثنوی معنوی]]<ref>مولوی، مثنوی معنوی، ج ۱، دفتر۱، بیت ۲۱۱۳ـ۲۱۲۲</ref> آورده و چندین بار نیز در ''غزلیات'' خود <ref>برای نمونه رجوع کنید به مولوی، ج ۱، ص ۱۶۱، ۱۶۳، ۲۴۸، ج ۲، ص ۳، ۱۵۲، ج ۵، ص ۱۱، ۱۲۰</ref> به آن اشاره کرده است.<ref>مولوی، مثنوی معنوی، دفتر اول، بخش ۱۰۵ - نالیدن ستون حنانه چون برای پیغامبر (ص) منبر ساختند کی جماعت انبوه شد گفتند ما روی مبارک ترا بهنگام وعظ نمی‌بینیم و شنیدن رسول و صحابه آن ناله را و سال و جواب مصطفی صلی الله علیه و سلم با ستون صریح.</ref> | در شعر عربی و فارسی نیز نالیدن این ستون از معجزات پیامبر و از موارد شعور نباتات دانسته شده است و شاعران متعددی در قصاید خود در مدح پیامبر به این قضیه اشاره کرده‌اند.<ref>برای دیگر اشعار رجوع کنید به شرف‌الدین بوصیری،دیوان، ص ۱۷۶؛ صفی‌الدین حلّی،دیوان، ج ۱، ص ۱۴۸؛ مقدسی، ج ۵، ص ۳۷؛ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج ۱، ص ۸۰؛ مَقَّری،ازهار الریاض فی اخبار عیاض، ج ۳، ص ۲۵۱</ref> [[جلال‌الدین مولوی بلخی]] نیز این داستان را در [[مثنوی معنوی]]<ref>مولوی، مثنوی معنوی، ج ۱، دفتر۱، بیت ۲۱۱۳ـ۲۱۲۲</ref> آورده و چندین بار نیز در ''غزلیات'' خود <ref>برای نمونه رجوع کنید به مولوی، ج ۱، ص ۱۶۱، ۱۶۳، ۲۴۸، ج ۲، ص ۳، ۱۵۲، ج ۵، ص ۱۱، ۱۲۰</ref> به آن اشاره کرده است.<ref>مولوی، مثنوی معنوی، دفتر اول، بخش ۱۰۵ - نالیدن ستون حنانه چون برای پیغامبر (ص) منبر ساختند کی جماعت انبوه شد گفتند ما روی مبارک ترا بهنگام وعظ نمی‌بینیم و شنیدن رسول و صحابه آن ناله را و سال و جواب مصطفی صلی الله علیه و سلم با ستون صریح.</ref> | ||
{{شعر}}{{ب|استن حنانه از هجر رسول|ناله می‌زد همچو ارباب عقول}}{{ب|گفت پیغامبر چه خواهی ای ستون|گفت جانم از فراقت گشت خون}}{{پایان شعر}} | {{شعر}}{{ب|استن حنانه از هجر رسول|ناله می‌زد همچو ارباب عقول}}{{ب|گفت پیغامبر چه خواهی ای ستون|گفت جانم از فراقت گشت خون}}{{پایان شعر}} | ||