پرش به محتوا

ابدان اخروی: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۹۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ اکتبر ۲۰۱۴
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>A.atashinsadaf
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mohamadhaghani
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{ویکی‌سازی}}
{{ویکی‌سازی}}
'''اَبْدانِ اُخْرَوی'''، یکی از مسائل مورد بحث [[علم کلام|متکلمان]] و [[فلسفه|فیلسوفان]] و از فروع بحث [[معاد جسمانی]] است. [[ملاصدرا]] با نوآوری‌هایی که در این بحث ارائه کرد و با تکیه بر مبانی خود در [[حکمت متعالیه]] تبیینی فلسفی از جسمانی بودن معاد ارائه نمود.
'''اَبْدانِ اُخْرَوی''' (به معنای بدن‌های آخرتی)، به نظریه ملاصدرای شیرازی در باب چگونگی معاد جسمانی اشاره دارد. مسلمانان بر اساس آیات قرآن معتقدند معاد، جسمانی است و انسان‌ها پس از رستاخیر نیز دارای بدن خواهند بود؛ اما کیفیت و جزئیات این امر مورد اختلاف است. برخی از متکلمان با تکیه بر ظاهر آیات معتقدند انسان‌ها با همین بدن دنیایی خود سر از قبر برداشته و حوادث قیامت آغاز می‌شود. در مقابل برخی از فلاسفه، جسمانی‌بودن معاد را انکار کرده‌اند و قائل به معاد روحانی شده‌اند.  
 
اصل [[معاد]] یکی از [[اصول دین]] بوده و اعتقاد به آن بر هر مسلمانی [[واجب]] است. بنابر این اصل، انسان‌ها پس از مرگ زنده خواهند شد و برای محاسبه اعمالشان در پیشگاه خداوند حاضر خواهند شد.


[[ملاصدرا]]  با تکیه بر مبانی خود در [[حکمت متعالیه]]، جسمانی‌بودن معاد را پذیرفت، اما تبیینی جدید از آن ارئه کرد.


== دیدگاه متکلمان ==
== دیدگاه متکلمان ==
خط ۱۲: خط ۱۱:
* {{متن قرآن|وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَإِذَا هُم مِّنَ الْأَجْدَاثِ إِلَىٰ رَبِّهِمْ يَنسِلُونَ ﴿٥١﴾|ترجمه=و در صور دميده خواهد شد، پس بناگاه از گورهاى خود شتابان به سوى پروردگار خويش مى‌آيند.|سوره=36|آیه=51}}
* {{متن قرآن|وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَإِذَا هُم مِّنَ الْأَجْدَاثِ إِلَىٰ رَبِّهِمْ يَنسِلُونَ ﴿٥١﴾|ترجمه=و در صور دميده خواهد شد، پس بناگاه از گورهاى خود شتابان به سوى پروردگار خويش مى‌آيند.|سوره=36|آیه=51}}


ظاهر بسیاری از آیاتی که درباب معاد است آن است که در قیامت و پس از مرگ، انسان‌ها با همین بدن دنیایی خود سر از قبر برداشته و حوادث قیامت آغاز می شود. بیشتر متکلمان معتقدند این آیات قابل [[تاویل]] نبوده و بدنی که در قیامت انسان با آن محشور می‌شود همین بدن مادی است که در دنیا با آن زندگی می‌کرده است. این اعتقاد، [[معاد جسمانی]] نامیده می شود. از منظر [[کلام امامیه|کلام شیعه]]، اعتقاد به جسمانی بودن معاد بر هر مسلمانی [[واجب]] است. اما اعتقاد و فهم کیفیت و جزئیات آن، جزء واجبات نیست.<ref>مظفر، محمدرضا، عقائدنا، فصل اعتقادنا فی المعاد الجسمانی</ref>
ظاهر بسیاری از آیاتی که درباب معاد است آن است که در قیامت و پس از مرگ، انسان‌ها با همین بدن دنیایی خود سر از قبر برداشته و حوادث قیامت آغاز می‌شود. بیشتر متکلمان معتقدند این آیات قابل [[تاویل]] نبوده و بدنی که در قیامت انسان با آن محشور می‌شود همین بدن مادی است که در دنیا با آن زندگی می‌کرده است. این اعتقاد، [[معاد جسمانی]] نامیده می شود. از منظر [[کلام امامیه|کلام شیعه]]، اعتقاد به جسمانی بودن معاد بر هر مسلمانی [[واجب]] است. اما اعتقاد و فهم کیفیت و جزئیات آن، جزء واجبات نیست.<ref>مظفر، محمدرضا، عقائدنا، فصل اعتقادنا فی المعاد الجسمانی</ref>


[[علامه مجلسی]] می‌گوید:
[[علامه مجلسی]] می‌گوید:
خط ۲۳: خط ۲۲:
[[فلسفه مشاء|فلاسفه مشاء]]، بنابر مبانی خود معتقد بودند بدن انسان پس از مرگ از بین می رود و چون [[اعاده معدوم]] از لحاظ فلسفی ممتنع است، بدن نمی تواند مجددا باز گردد؛ ولی از آنجا که [[روح]]، موجودی پیراسته از ماده است، فنا و نیستی در آن راه ندارد و پس از قطع علاقه از بدن، باقی خواهد ماند. این گروه چون نتوانسته‌اند اشکالات معاد جسمانی را حل کنند -از جمله شبهه اعاده معدوم- ناچار به معاد روحانی روی آورده و منکر معاد جسمانی شده‌اند، یا آن را از لحاظ فلسفی قابل اثبات ندانسته‌اند.
[[فلسفه مشاء|فلاسفه مشاء]]، بنابر مبانی خود معتقد بودند بدن انسان پس از مرگ از بین می رود و چون [[اعاده معدوم]] از لحاظ فلسفی ممتنع است، بدن نمی تواند مجددا باز گردد؛ ولی از آنجا که [[روح]]، موجودی پیراسته از ماده است، فنا و نیستی در آن راه ندارد و پس از قطع علاقه از بدن، باقی خواهد ماند. این گروه چون نتوانسته‌اند اشکالات معاد جسمانی را حل کنند -از جمله شبهه اعاده معدوم- ناچار به معاد روحانی روی آورده و منکر معاد جسمانی شده‌اند، یا آن را از لحاظ فلسفی قابل اثبات ندانسته‌اند.


== دیدگاه ملاصدرا ==
پس از فیلسوفان مشاء، [[ملاصدرا]] با مبانی [[حکمت متعالیه]]، تبیین دیگری از [[معاد جسمانی]] ارائه کرد. او در نظریه خود قائل شد که اگرچه معاد جسمانی است و آنچه که محشور می شود مجموع همان نفس و بدن است اما در عین حال بدنی که در معاد برانگیخته می شود بدنی است لطیف که در عین اینکه از هر لحاظ مثل این بدن دنیوی است، از استعداد لازم برای [[حیات اخروی]] برخوردار است.
پس از فیلسوفان مشاء، [[ملاصدرا]] با مبانی [[حکمت متعالیه]]، تبیین دیگری از [[معاد جسمانی]] ارائه کرد. او در نظریه خود قائل شد که اگرچه معاد جسمانی است و آنچه که محشور می شود مجموع همان نفس و بدن است اما در عین حال بدنی که در معاد برانگیخته می شود بدنی است لطیف که در عین اینکه از هر لحاظ مثل این بدن دنیوی است، از استعداد لازم برای [[حیات اخروی]] برخوردار است.


این تغییرات حاصل شده در وضع و مقدار و شکل بدن مانع از [[جاودانگی نفس|بقای شخصی]] آن نخواهد بود، چرا که تشخص هر کس به نفس اوست با ماده عام،<ref>ملاصدرا، المظاهر الالهیه، ترجمه حمید طبیبیان، چاپخانه سپهر،1364، ص 66</ref> به همین روست که با دیدن فرد در آخرت حکم می شود که این همان انسان قبلی است، اگرچه خصوصیات ظاهری او تغییر کرده باشد. بنابراین با فرض بقای نفس اعتباری به تبدیل و تبدل ماده نیست.<ref>ملاصدرا، المظاهر الالهیه، ص 266</ref>
این تغییرات حاصل شده در وضع و مقدار و شکل بدن مانع از [[جاودانگی نفس|بقای شخصی]] آن نخواهد بود، چرا که تشخص هر کس به نفس اوست با ماده عام،<ref>ملاصدرا، المظاهر الالهیه، ترجمه حمید طبیبیان، چاپخانه سپهر،1364، ص 66</ref> به همین روست که با دیدن فرد در آخرت حکم می شود که این همان انسان قبلی است، اگرچه خصوصیات ظاهری او تغییر کرده باشد. بنابراین با فرض بقای نفس اعتباری به تبدیل و تبدل ماده نیست.<ref>ملاصدرا، المظاهر الالهیه، ص 266</ref>


== تفاوت بدن‌های اخروی با بدن‌های دنیوی در حکمت متعالیه==
=== تفاوت بدن‌های اخروی با بدن‌های دنیوی===


[[صدرالدین شیرازی]] (ملاصدرا) اختلافات میان ابدان دنیوی و ابدان اخروی را اینگونه بر می شمارد:
[[صدرالدین شیرازی]] (ملاصدرا) اختلافات میان ابدان دنیوی و ابدان اخروی را اینگونه بر می شمارد:
کاربر ناشناس