پرش به محتوا

علائم ظهور: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۲۱۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ دسامبر ۲۰۱۹
جز
افزایش مطلب
جز (تمیزکاری)
جز (افزایش مطلب)
خط ۷: خط ۷:


== زمان و نحوه تحقق==
== زمان و نحوه تحقق==
بر اساس روایات، وقوع تعدادی از نشانه‌های پیش از ظهور و متصل به آن خواهد بود و تعدادی در طول دوران [[غیبت کبرا]] اتفاق می‌افتد.<ref> سلیمیان، دانشنامه مهدویت، ج۱، ص۴۴۵.</ref> همچنین بر پایه روایتی که در [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین صدوق]] نقل شده خروج سفیانی، قیام یمانی، صیحه آسمانی، قتل نفس زکیه و خسف بیداء قبل از قیام امام مهدی(ع) به وقوع می‌پیوندند.<ref> صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۶۵۰، ح۷. </ref> از این‌رو، این علائم به نشانه‌های قیام امام مهدی(ع) نیز نامیده شده‌اند.<ref> سلیمیان، دانشنامه مهدویت، ج۱، ص۴۴۵ (پانویس).</ref>
بر اساس روایات، وقوع تعدادی از نشانه‌های پیش از ظهور و متصل به آن خواهد بود و تعدادی در طول دوران [[غیبت کبرا]] اتفاق می‌افتد.<ref> سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ج۱، ص۴۴۵.</ref> همچنین بر پایه روایتی که در [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین صدوق]] نقل شده خروج سفیانی، قیام یمانی، صیحه آسمانی، قتل نفس زکیه و خسف بیداء قبل از قیام امام مهدی(ع) به وقوع می‌پیوندند.<ref> صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۶۵۰، ح۷. </ref> شیخ مفید از آنان به علائم قیام قائم یاد کرده است.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۶۸.</ref> از این‌رو، این علائم به نشانه‌های قیام امام مهدی(ع) نیز نامیده شده‌اند.<ref> سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ج۱، ص۴۴۵ (پانویس).</ref>


برخی از نشانه‌های ظهور مانند سایر پدیده‌ها به روال طبیعی تحقق می‌یابد و تحقق برخی دیگر مانند [[صیحه آسمانی]]، به طور عادی ممکن نیست و در قالب [[معجزه]] خواهد بود.<ref> سلیمیان، دانشنامه مهدویت، ج۱، ص۴۴۷.</ref>
برخی از نشانه‌های ظهور مانند سایر پدیده‌ها به روال طبیعی تحقق می‌یابد و تحقق برخی دیگر مانند [[صیحه آسمانی]]، به طور عادی ممکن نیست و در قالب [[معجزه]] خواهد بود.<ref> سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۴۴۷.</ref>
==نشانه‌های حتمی و غیرحتمی==
==نشانه‌های حتمی و غیرحتمی==
نشانه‌های ظهور به دو دسته تقسیم می‌شوند:
نشانه‌های ظهور به دو دسته حتمی و غیرحتمی تقسیم می‌شوند:<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۷۰.</ref>
نشانه‏‌های حتمی، علائمی هستند که پدیدار شدن آنها قطعی است و تا آنها واقع نگردد، حضرت مهدی ‏(عج) ظهور نخواهد کرد. نشانه‏‌های غیرحتمی، علائمی که به قطعی بودن آنها تصریح نشده و امکان دارد بدون تحقق آنها امام زمان ظهور کند.{{مدرک}}


نشانه‏‌های حتمی، علائمی که پدیدار شدن آنها قطعی است و تا آنها واقع نگردد، حضرت مهدی ‏(عج) ظهور نخواهد کرد. بر پایه روایتی که [[شیخ صدوق]] نقل کرده، [[خروج سفیانی]]، [[قیام یمانی]]، [[صیحه آسمانی]]، [[قتل نفس زکیه]] و [[خسف بیداء]] از علائم حتمی ظهور هستند.<ref>شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۶۵۰.</ref> نشانه‏‌های غیرحتمی، علائمی که به قطعی بودن آنها تصریح نشده و امکان دارد بدون تحقق آنها امام زمان ظهور کند. برخی از علائم غیرحتمی عبارتند از: خسوف و کسوف،<ref>نعمانی، الغیبه، ۱۳۹۷ق، ص۲۷۲.</ref> مرگ و میرها، زلزله‏‌ها، جنگ‏‌ها و آشوب‏‌های فراگیر، بارش باران‏‌های فراوان<ref>سلیمیان، دانشنامه مهدویت، ج۱، ص۴۴۶-۴۴۷.</ref>  
بر پایه روایتی که [[شیخ صدوق]] نقل کرده، [[خروج سفیانی]]، [[قیام یمانی]]، [[صیحه آسمانی]]، [[قتل نفس زکیه]] و [[خسف بیداء]] از علائم حتمی ظهور هستند.<ref>شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۶۵۰.</ref> همچنین شیخ مفید در کتاب الارشاد فهرستی از علائم ظهور ارائه کرده برخی از آنها عبارتند از: خسوف و کسوف، مرگ و میرها، جنگ‏‌ و آشوب‏‌های فراگیر، [[پرچم‌های سیاه|پرچم‌های سیاه]] از مشرق، باران‌های پیاپی و قتل [[سید حسنی]].<ref>نگاه کنید به مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۶۸-۳۶۹.</ref> برخی با استناد به عبارت «والله اعلم» که شیخ مفید در پایان فهرست مذکور آورده<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۷۰.</ref> گفته‌اند شیخ مفید نسبت به برخی از این علائم تردید کرده است.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ص۴۲۵.</ref>


==آمیختگی با نشانه‌های قیامت==
==آمیختگی با نشانه‌های قیامت==
در برخی از منابع روایی، نشانه‌های ظهور مهدی(عج) با علامت‌های برپایی قیامت آمیخته شده است. به عنوان نمونه [[طلوع خورشید از مغرب]] که در منابع روایی از [[نشانه‌های قیامت]] دانسته شده<ref>سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ص۳۵۷.</ref> برخی آن را به عنوان نشانه ظهور پنداشته‌اند.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۴۹۸، پانویس۴؛ همچنین نگاه کنید به: اسماعیلی، «بررسی نشانه‌های ظهور»، ص۲۲۴.</ref>
در برخی از منابع روایی، نشانه‌های ظهور مهدی(عج) با علامت‌های برپایی قیامت آمیخته شده است. به عنوان نمونه [[طلوع خورشید از مغرب]] که در روایات از [[نشانه‌های قیامت]] دانسته شده<ref>سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ص۳۵۷؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۷۱.</ref> برخی آن را به عنوان نشانه ظهور پنداشته‌اند.<ref> مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۶۸؛ اسماعیلی، «بررسی نشانه‌های ظهور»، ص۲۲۴.</ref>  


همچنین از برخی نشانه‌های ظهور مانند [[خروج سفیانی]] و [[دجال]] در کنار برخی از نشانه‌های قیامت مانند [[دابة الارض]]، خروج عیسی، [[قیام امام زمان]] و [[طلوع خورشید از مغرب]] به عنوان نشانه برپایی قیامت یاد شده است.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۴۳۶.</ref> گفته شده از آن‌جا كه در منابع دينى، قيام حضرت مهدى، از نشانه‌هاى برپايى قيامت شمرده شده،<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۴۳۶.</ref> پاره‌اى از نشانه‌هاى ظهور، نشانه‌هاى قيامت نيز شمرده مى‌شود.<ref>سلیمیان، دانشنامه مهدویت، ج۱، ص۴۴۸.</ref>
همچنین از برخی نشانه‌های ظهور مانند [[خروج سفیانی]] و [[دجال]] در کنار برخی از نشانه‌های قیامت مانند [[دابة الارض]]، خروج عیسی، [[قیام امام زمان]] و [[طلوع خورشید از مغرب]] به عنوان نشانه برپایی قیامت یاد شده است.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۴۳۶.</ref> گفته شده از آن‌جا كه در منابع دينى، قيام حضرت مهدى، از نشانه‌هاى برپايى قيامت شمرده شده،<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۴۳۶.</ref> پاره‌اى از نشانه‌هاى ظهور، نشانه‌هاى قيامت نيز شمرده مى‌شود.<ref>سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۴۴۸.</ref>
 
== منبع‌شناسی احادیث ==
منبع علائم ظهور احادیثی است که در منابع روایی شیعه و سنی نقل شده است. البته در اعتبار برخی از آنها تردید شده چراکه گفته‌اند برخی از این روایات از [[معصوم]] صادر نشده است.<ref>صادقی، «تأملی در روایت‌های علائم ظهور»، ص۳۲۲-۳۲۳.</ref> احادیث مذکور در منابع شیعی غالباً در کتاب‌های [[الغیبه نعمانی]]،<ref>نعمانی، الغیبه، ۱۳۹۷ق، ص۲۴۷-۲۸۳.</ref> [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین صدوق]]<ref>صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۶۴۹-۶۵۶.</ref> و [[الغیبه طوسی|الغیبه شیخ طوسی]]<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۴۳۳به بعد.</ref> ذکر شده است<ref>صادقی، «تأملی در روایت‌های علائم ظهور»، ص۳۲۲.</ref> هر یک از منابع مذکور بابی را به علائم ظهور اختصاص داده‌اند.<ref>نعمانی، الغیبه، ۱۳۹۷ق، ص۲۴۷-۲۸۳؛ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۶۴۹-۶۵۶؛ طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۴۳۳به بعد.</ref> در منابع اهل سنت در باب‌های [[ملاحم و فتن]] یا کتاب‌هایی به همین نام مانند الملاحم و الفتن ابن حماد.<ref>صادقی، «تأملی در روایت‌های علائم ظهور»، ص۳۲۲.</ref> همچنین کتاب‌های عقد الدرر في اخبار المنتظر(عج)، العرف الوردي في اخبار المهدی عليه‌السلام و البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان از آثاراهل سنت به علائم ظهور پرداخته‌اند.


== نشانه‌های ظهور منجی در ادیان دیگر==
== نشانه‌های ظهور منجی در ادیان دیگر==
خط ۲۷: خط ۲۵:


همچنین به باور مسیحیان ضدمسیح یا [[دجال]] فرد یا افرادی‌اند که مسیح بودن عیسی را انکار یا تکذیب می‌کنند،<ref> نامۀ اوّل یوحنای رسول ۲: ۱۸-۲۰.</ref> گفته شده او در [[آخرالزمان]] قیام کرده و هنگامی که مسیح ظهور کند او را از پای در خواهد آورد.<ref> تسالونیکیان،۸:۲ به نقل از دین‌پناه و خواص، «بررسی پیش‌گویی‌های عهدین درباره کشتارهای جمعی پیش از ظهور»، ص۳۳۱.</ref> گسترش فساد، فراگیر شدن جنگ، آشوب، زلزله، بیماری و قطحی، پدیدارشدن نشانه‌هایی در خورشید، ماه و ستارگان از دیگر حوادثی است که به اعتقاد مسیحیان پیش از آمدن مسیح رخ می‌دهد.<ref> لوقا، ۲۱: ۵-۲۹.</ref>  
همچنین به باور مسیحیان ضدمسیح یا [[دجال]] فرد یا افرادی‌اند که مسیح بودن عیسی را انکار یا تکذیب می‌کنند،<ref> نامۀ اوّل یوحنای رسول ۲: ۱۸-۲۰.</ref> گفته شده او در [[آخرالزمان]] قیام کرده و هنگامی که مسیح ظهور کند او را از پای در خواهد آورد.<ref> تسالونیکیان،۸:۲ به نقل از دین‌پناه و خواص، «بررسی پیش‌گویی‌های عهدین درباره کشتارهای جمعی پیش از ظهور»، ص۳۳۱.</ref> گسترش فساد، فراگیر شدن جنگ، آشوب، زلزله، بیماری و قطحی، پدیدارشدن نشانه‌هایی در خورشید، ماه و ستارگان از دیگر حوادثی است که به اعتقاد مسیحیان پیش از آمدن مسیح رخ می‌دهد.<ref> لوقا، ۲۱: ۵-۲۹.</ref>  
== تک‌نگاری==
== کتابشناسی==
کتاب «تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور» اثر نصرت‌الله آیتی درباره [[صیحه آسمانی]]، [[خروج سفیانی]]، [[قیام یمانی]]، [[قتل نفس زکیه]] و [[خسف بیداء]] به عنوان نشانه‌های حتمی ظهور است این کتاب در سال ۱۳۹۰ش توسط مؤسسه آینده روشن منتشر شده است.<ref>[http://www.m-mahdi.com/persian/books-252#3 «تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور».]</ref>
منبع علائم ظهور احادیثی است که در منابع روایی شیعه و سنی نقل شده است. البته در اعتبار برخی از آنها تردید شده چراکه گفته‌اند برخی از این روایات از [[معصوم]] صادر نشده است.<ref>صادقی، «تأملی در روایت‌های علائم ظهور»، ص۳۲۲-۳۲۳.</ref> در هر یک از  کتاب‌های [[الغیبه نعمانی]]،<ref>نعمانی، الغیبه، ۱۳۹۷ق، ص۲۴۷-۲۸۳.</ref> [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین صدوق]]،<ref>صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۶۴۹-۶۵۶.</ref> [[الغیبه طوسی|الغیبه شیخ طوسی]]<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۴۳۳به بعد.</ref> و [[الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد (کتاب)|الارشاد شیخ مفید]]<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۶۸-۳۷۸.</ref> بابی به روایات علائم ظهور اختصاص دارد.<ref>صادقی، «تأملی در روایت‌های علائم ظهور»، ص۳۲۲.</ref> در منابع اهل سنت در باب‌های [[ملاحم و فتن]] یا کتاب‌هایی به همین نام مانند الملاحم و الفتن ابن حماد.<ref>صادقی، «تأملی در روایت‌های علائم ظهور»، ص۳۲۲.</ref>  


درباره نشانه‌های ظهور آثاری به صورت مستقل نیز نوشته شده است برخی از این آثار به گردآوری احادیث اهتمام داشته و برخی دیگر با رویکردی تحلیلی و انتقادی به بررسی علائم ظهور پرداخته‌اند. برخی از این آثار عبارتند از:
*دراسة فی علامات الظهور اثر [[جعفر مرتضی عاملی]] است که با رویکرد تحلیلی و انتقادی علائم ظهور را بررسی کرده است.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ص۴۲۲.</ref>
*نوائب الدهور فی علائم الظهور اثر [[محمدحسن میرجهانی]] که در سال ۱۳۸۳ق در دو جلد چاپ شده است.
*مأتان و خمسون علامة، محمدعلی طباطبایی در این کتاب ۲۵۰ علامت برای ظهور ذکر شده است.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ص۴۲۲.</ref>
*«تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور» اثر نصرت‌الله آیتی درباره [[صیحه آسمانی]]، [[خروج سفیانی]]، [[قیام یمانی]]، [[قتل نفس زکیه]] و [[خسف بیداء]] به عنوان نشانه‌های حتمی ظهور است. مؤسسه آینده روشن این کتاب را در سال ۱۳۹۰ش منتشر شده است.<ref>[http://www.m-mahdi.com/persian/books-252#3 «تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور».]</ref>
همچنین کتاب‌های عقد الدرر في اخبار المنتظر(عج)، العرف الوردي في اخبار المهدی عليه‌السلام و البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان از آثاراهل سنت به علائم ظهور پرداخته‌اند.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ص۴۲۲.</ref>
== جستارهای وابسته==
== جستارهای وابسته==
* [[آخر الزمان]]
* [[آخر الزمان]]
خط ۴۱: خط ۴۶:
*حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، ۱۴۰۹ق.
*حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، ۱۴۰۹ق.
*دین‌پناه و خواص، حسن و امیر، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1192162 بررسی پیش‌گویی‌های عهدین درباره کشتارهای جمعی پیش از ظهور]»، مشرق موعود، شماره ۴۱، ۱۳۹۶ش.
*دین‌پناه و خواص، حسن و امیر، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1192162 بررسی پیش‌گویی‌های عهدین درباره کشتارهای جمعی پیش از ظهور]»، مشرق موعود، شماره ۴۱، ۱۳۹۶ش.
*سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، بنیاد فرهنگی مهدی موعود(عج).  
*سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، قم، بنیاد فرهنگی مهدی موعود(عج)، ۱۳۸۸ش.
*سیوطی، عبدالرحمن، الدر المنثور فی التفسیر بالماثور، قم، انتشارات آیت‌الله مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
*سیوطی، عبدالرحمن، الدر المنثور فی التفسیر بالماثور، قم، انتشارات آیت‌الله مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
*شیخ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، تهران، تصحیح علی‌اکبر غفاری، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۹۵ق.
*شیخ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، تهران، تصحیح علی‌اکبر غفاری، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۹۵ق.
*شیخ طوسی، محمد بن حسن، الغیبه للحجه، تصحیح عبادالله تهرانی و علی احمد ناصح، قم، دار المعارف الاسلامیه، ۱۴۱۱ق.
*شیخ طوسی، محمد بن حسن، الغیبه للحجه، تصحیح عبادالله تهرانی و علی احمد ناصح، قم، دار المعارف الاسلامیه، ۱۴۱۱ق.
*شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، تصحیح مؤسسه آل البیت علیهم السلام، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
*صادقی، مصطفی، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/857862 تأملی در روایت‌های علائم ظهور]»، شماره ۸ و۹، تابستان و پاییز ۱۳۸۲ش.
*صادقی، مصطفی، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/857862 تأملی در روایت‌های علائم ظهور]»، شماره ۸ و۹، تابستان و پاییز ۱۳۸۲ش.
*صدوق، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، تصحبح: علی‌اکبر غفاری، تهران، اسلامیه، ۱۳۹۵ق.
*صدوق، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، تصحبح: علی‌اکبر غفاری، تهران، اسلامیه، ۱۳۹۵ق.
*مرکز الدراسات التخصصیه فی الامام المهدی، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1275070 دفاع از احادیث نشانه‌های ظهور]، مشاهده ۲۳ آذر ۱۳۹۸ش.
*نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه للنعمانی، تصحیح علی‌اکبر غفاری، تهران، نشر صدوق، ۱۳۹۷ق.
*نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه للنعمانی، تصحیح علی‌اکبر غفاری، تهران، نشر صدوق، ۱۳۹۷ق.
* محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امام مهدی(عج) بر پایه قرآن(ج۷)، حدیث و تاریخ، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۹۳ش.
== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20110111092424-0%20%283%29.pdf سنت‌های تاریخی و علائم ظهور]
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20110111092424-0%20%283%29.pdf سنت‌های تاریخی و علائم ظهور]
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120426101652-2178-250.pdf گوشه‌ای از علائم ظهور مهدی موعود]
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120426101652-2178-250.pdf گوشه‌ای از علائم ظهور مهدی موعود]
* [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1275070 دفاع از احادیث نشانه‌های ظهور]
{{مهدویت}}
{{مهدویت}}
[[ar:علامات الظهور]]
[[ar:علامات الظهور]]