پرش به محتوا

ابوالعاص بن ربیع: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
جز (تمیزکاری)
خط ۲۸: خط ۲۸:
اَبوالْعاص بن رَبیع بن عَبْدُالعُزّی بن عَبدشَمْس بن عبدمناف از قبیله قریش، خواهرزاده [[حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها|حضرت خدیجه]] و همسر [[زینب دختر رسول خدا (ص)]] بود.<ref> ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۲۲۲.</ref> ابوالعاص [[کنیه]] است. به گفته ابن عبدالبر صحابه‌نگار قرن پنجم قمری، از او بیشتر با نام لقیط یاد شده است.<ref> ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۷۰۱.</ref> با این حال، نام او را قاسم<ref> ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۲۲۲</ref> یا مقسّم،<ref>ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۹م، ص۱۴۱.</ref> و هشیم یا مُهَشِّم نیز گفته‌اند.<ref> ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۷۰۱.</ref>  
اَبوالْعاص بن رَبیع بن عَبْدُالعُزّی بن عَبدشَمْس بن عبدمناف از قبیله قریش، خواهرزاده [[حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها|حضرت خدیجه]] و همسر [[زینب دختر رسول خدا (ص)]] بود.<ref> ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۲۲۲.</ref> ابوالعاص [[کنیه]] است. به گفته ابن عبدالبر صحابه‌نگار قرن پنجم قمری، از او بیشتر با نام لقیط یاد شده است.<ref> ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۷۰۱.</ref> با این حال، نام او را قاسم<ref> ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۲۲۲</ref> یا مقسّم،<ref>ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۹م، ص۱۴۱.</ref> و هشیم یا مُهَشِّم نیز گفته‌اند.<ref> ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۷۰۱.</ref>  


به گفته مورخان، ابوالعاص، بازگارن، ثروتمند، امانت‌دار و از مشاهیر شهر مکه بود.<ref>ابن هشام، السیره النبویه، ج۱، ص۶۵۱.</ref>   
به گفته مورخان، ابوالعاص، بازگارن، ثروتمند، امانت‌دار و از مشاهیر شهر مکه بود.<ref>ابن هشام، السیره النبویه، دار المعرفه، ج۱، ص۶۵۱.</ref>   


به گزارش ابن هشام، هنگامی که پیامبر به [[نبوت]] مبعوث شد، مشرکان قریش درصدد آزار و اذیت او برآمدند و از [[عتبة بن ابی‌لهب]] و ابوالعاص خواستند تا دختران پیامبر را طلاق بدهند، ابوالعاص برخلاف عتبه، درخواست آنان را نپذیرفت.<ref>ابن هشام، السیره النبویه، ج۱، ۶۵۲.</ref> پیامبر نیز از دامادی او به نیکی یاد می‌کرد.<ref>ابن هشام، السیره النبویه، ج۱، ۶۵۲.</ref>
به گزارش ابن هشام، هنگامی که پیامبر به [[نبوت]] مبعوث شد، مشرکان قریش درصدد آزار و اذیت او برآمدند و از [[عتبة بن ابی‌لهب]] و ابوالعاص خواستند تا دختران پیامبر را طلاق بدهند، ابوالعاص برخلاف عتبه، درخواست آنان را نپذیرفت.<ref>ابن هشام، السیره النبویه، دار المعرفه، ج۱، ص۶۵۲.</ref> پیامبر نیز از دامادی او به نیکی یاد می‌کرد.<ref>ابن هشام، السیره النبویه، دار المعرفه، ج۱، ص۶۵۲.</ref>
== اسارت به دست مسلمانان==
== اسارت به دست مسلمانان==
ابوالعاص پیش از [[بعثت]]، با [[زینب دختر پیامبر(ص)|زینب دختر پیامبر]]، [[ازدواج]] کرد. پس از بعثت، با آنکه خدیجه و دخترانش [[ایمان]] آوردند، ابوالعاص اسلام نیاورد.<ref>ابن هشام، السیره النبویه، ج۱، ص۶۵۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۵.</ref> به گزارش مقدسی، پیامبر اکرم(ص) پس از [[هجرت به مدینه]]، [[ابورافع]] و [[زید بن حارثه]] را به مکه فرستاد تا دخترانش را به [[مدینه]] بیاورند؛ اما ابوالعاص، زینب را نگذاشت به مدینه برود.<ref> مقدسی، البدء و التاریخ،  مکتبة الثقافة الدینیه، ج۵، ص۱۸.</ref>  
ابوالعاص پیش از [[بعثت]]، با [[زینب دختر پیامبر(ص)|زینب دختر پیامبر]]، [[ازدواج]] کرد. پس از بعثت، با آنکه خدیجه و دخترانش [[ایمان]] آوردند، ابوالعاص اسلام نیاورد.<ref>ابن هشام، السیره النبویه، دار المعرفه، ج۱، ص۶۵۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۵.</ref> به گزارش مقدسی، پیامبر اکرم(ص) پس از [[هجرت به مدینه]]، [[ابورافع]] و [[زید بن حارثه]] را به مکه فرستاد تا دخترانش را به [[مدینه]] بیاورند؛ اما ابوالعاص، زینب را نگذاشت به مدینه برود.<ref> مقدسی، البدء و التاریخ،  مکتبة الثقافة الدینیه، ج۵، ص۱۸.</ref>  


ابوالعاص در [[غزوه بدر]] در صف مشرکان حضور داشت و به اسارت مسلمانان درآمد.<ref>واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۱، ص۱۳۹؛ ابن هشام، السیره النبویه، ج۱، ص۳۵۲-۳۵۳.</ref> هنگامی که مردم مکه برای آزادی اسیران [[فدیه]] پرداختند، زینب هم فدیه‌ای برای ابوالعاص به مدینه فرستاد که ضمن آن گردن‌بندی از آن خدیجه بود. گفته‌اند که چون چشم [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] بر آن افتاد، متأثر شد و پس از کسب موافقت مسلمانان، ابوالعاص را آزاد ساخت و اموال زینب را پس فرستاد و از ابوالعاص پیمان گرفت که زینب را آزاد گذارد.<ref>ابن هشام، السیره النبویه، ج۱، ص۳۵۳؛ واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۱، ص۱۳۰-۱۳۱؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۶.</ref> او نیز پس از بازگشت به [[مکه]]، زینب را همراه با یاران پیامبر(ص) به مدینه فرستاد.<ref> نگاه کنید به: ابن هشام، السیره النبویه، ج۲، ص۳۰۸-۳۱۰.</ref> با این حال روایتی وجود دارد که براساس آن زینب، همراه پیامبر به مدینه مهاجرت کرده است.<ref>نگاه کنید به:‌ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۶.</ref>
ابوالعاص در [[غزوه بدر]] در صف مشرکان حضور داشت و به اسارت مسلمانان درآمد.<ref>واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۱، ص۱۳۹؛ ابن هشام، السیره النبویه، دار المعرفه، ج۱، ص۶۵۲-۶۵۳.</ref> هنگامی که مردم مکه برای آزادی اسیران [[فدیه]] پرداختند، زینب هم فدیه‌ای برای ابوالعاص به مدینه فرستاد که ضمن آن گردن‌بندی از آن خدیجه بود. گفته‌اند که چون چشم [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] بر آن افتاد، متأثر شد و پس از کسب موافقت مسلمانان، ابوالعاص را آزاد ساخت و اموال زینب را پس فرستاد و از ابوالعاص پیمان گرفت که زینب را آزاد گذارد.<ref>ابن هشام، السیره النبویه، دار المعرفه، ج۱، ص۶۵۳؛ واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۱، ص۱۳۰-۱۳۱؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۶.</ref> او نیز پس از بازگشت به [[مکه]]، زینب را همراه با یاران پیامبر(ص) به مدینه فرستاد.<ref> نگاه کنید به: ابن هشام، السیره النبویه، دار المعرفه، ج۱، ص۶۵۳.</ref> با این حال روایتی وجود دارد که براساس آن زینب، همراه پیامبر به مدینه مهاجرت کرده است.<ref>نگاه کنید به:‌ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۶.</ref>


==اسلام ابوالعاص==
==اسلام ابوالعاص==
خط ۴۰: خط ۴۰:


==ازدواج مجدد با زینب==
==ازدواج مجدد با زینب==
ابوالعاص پس از چندی به [[مدینه]] بازگشت و پیامبر(ص) در [[محرم]] [[سال ۷ هجری قمری|سال ۷ق]] زینب را با همان عقد زناشویی پیشین نزد او فرستاد.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۵۴؛ ابن هشام، السیره النبویه، ج۱، ص۶۵۹؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۷.</ref> بعضی گفته‌اند که زینب با [[مهریه]] و [[نکاح]] جدید به همسری  ابوالعاص درآمد.<ref> ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۲۲۲.</ref>
ابوالعاص پس از چندی به [[مدینه]] بازگشت و پیامبر(ص) در [[محرم]] [[سال ۷ هجری قمری|سال ۷ق]] زینب را با همان عقد زناشویی پیشین نزد او فرستاد.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۵۴؛ ابن هشام، السیره النبویه، دار المعرفه، دار المعرفه، ج۱، ص۶۵۹؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۷.</ref> بعضی گفته‌اند که زینب با [[مهریه]] و [[نکاح]] جدید به همسری  ابوالعاص درآمد.<ref> ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۲۲۲.</ref>


زینب برای ابوالعاص دختری پسری به نام علی و دختری به نام [[امامه بنت ابوالعاص|امامه]] به دنیا آورد. <ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۳۸۵ق، ج۶، ص۱۳۰؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۵.</ref> امامه، پس از شهادت [[حضرت زهرا]]،<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۵.</ref> بنا به سفارش آن حضرت، با [[امام علی علیه السلام|امام علی(ع)]]، نخستین [[امام]] شیعیان، ازدواج کرد.<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۲۲.</ref> و [[محمد اوسط بن علی|محمد اوسط]] را برای او به دنیا آورد.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۳، ص۳۹۷.</ref>
زینب برای ابوالعاص دختری پسری به نام علی و دختری به نام [[امامه بنت ابوالعاص|امامه]] به دنیا آورد. <ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۳۸۵ق، ج۶، ص۱۳۰؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۵.</ref> امامه، پس از شهادت [[حضرت زهرا]]،<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۵.</ref> بنا به سفارش آن حضرت، با [[امام علی علیه السلام|امام علی(ع)]]، نخستین [[امام]] شیعیان، ازدواج کرد.<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۲۲.</ref> و [[محمد اوسط بن علی|محمد اوسط]] را برای او به دنیا آورد.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۳، ص۳۹۷.</ref>
خط ۵۴: خط ۵۴:
*ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، بیروت،‌ دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
*ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، بیروت،‌ دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
*ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم، المعارف، به کوشش ثروت عکاشه، قاهره، بی‌نا، ۱۹۶۹م.
*ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم، المعارف، به کوشش ثروت عکاشه، قاهره، بی‌نا، ۱۹۶۹م.
*ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، به کوشش مصطفی سقا و دیگران، قاهره، بی‌نا، ۱۳۷۵ق/ ۱۹۵۵م.
*ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، به کوشش مصطفی سقا و دیگران، بیروت، دار المعرفه، بی‌تا.
*بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، به کوشش محمد حمیدالله، قاهره، بی‌نا، ۱۹۵۹م.
*بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، به کوشش محمد حمیدالله، قاهره، بی‌نا، ۱۹۵۹م.
*مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، بورسعید، مکتبة الثقافة الدینیه، بی‌تا
*مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، بورسعید، مکتبة الثقافة الدینیه، بی‌تا