پرش به محتوا

مرتضی مطهری: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۰۰۵ بایت حذف‌شده ،  دیروز در ‏۱۳:۵۴
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱۰۵: خط ۱۰۵:
===مساله حجاب===
===مساله حجاب===
برخی از محققان می‌گویند مطهری موضوع پوشش زن را به عنوان یک مسئله بررسی کرده است.<ref>سوزنچی، [https://www.mehrnews.com/news/3578620 فلسفه حجاب از دیدگاه مطهری]، خبرگزاری مهر.</ref>
برخی از محققان می‌گویند مطهری موضوع پوشش زن را به عنوان یک مسئله بررسی کرده است.<ref>سوزنچی، [https://www.mehrnews.com/news/3578620 فلسفه حجاب از دیدگاه مطهری]، خبرگزاری مهر.</ref>
مسأله پوشش زن فقط درباره این نیست که او در اجتماع چطور ظاهر شود، بلکه مربوط به این است که آیا مردان باید حق داشته باشند از زنان بدون هیچ قید و شرطی استفاده کنند یا نه. در واقع، باید بررسی شود که آیا احترام و حقوق زنان باید حفظ شود یا خیر
مطهری گفته است مسأله پوشش زن فراتر از حضور او در اجتماع است، بلکه مربوط به این است که آیا مردان حق دارند از زنان بدون هیچ قید و شرطی استفاده کنند یا نه؟
اسلام كه به روح مسائل مى‏نگرد جواب مى‏دهد: خير، مردان فقط در محيط خانوادگى و در كادر قانون ازدواج و همراه با يك سلسله تعهدات سنگين مى‏توانند از زنان به عنوان همسران قانونى كامجويى كنند، اما در محيط اجتماع استفاده از زنان‏ بيگانه ممنوع است. و زنان نيز از اينكه مردان را در خارج از كانون خانوادگى كامياب سازند به هر صورت و به هر شكل ممنوع مى‏باشند
اسلام تاکید دارد که مردان فقط باید در چهارچوب خانواده و با تعهدات قانونی از زنان به عنوان همسران خود لذت ببرند و استفاده از زنان بیگانه در اجتماع ممنوع است، همچنین، زنان نیز نباید به مردان در خارج از خانواده کمک کنند.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ص۴۳۲-۴۳۳.</ref>
 
پوشش زن در اسلام اين است كه زن در معاشرت خود با مردان بدن خود را بپوشاند و به جلوه‌‏گرى و خودنمايى نپردازد.ص431
 
===نقد روحانیت===
مطهری معتقد بود که روحانیت [[شیعه]] عوام‌زده شده است. وی علت این اشکال را وابسته بودن معیشت روحانیون به مردم می‌دانست و بر این نظر بود که برای جبران این معضل باید ساختار مالی [[حوزه علمیه]] تغییر کند.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج٢٤ ص٤٩٨.</ref>وی همچنان تز «اسلام منهای روحانیت» را همواره یک تز استعماری دانسته و معتقد است هیچ چیز نمی‌تواند جانشین روحانیت بشود. <ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۲۴، ص۵۰۹.</ref>


===اختلاف با شریعتی===
===اختلاف با شریعتی===
خط ۱۲۰: خط ۱۱۵:
به نقل از [[علی احمدی میانجی]] فقیه شیعه؛ مطهری گفته است آمریکا برای ترویج اسلام منهای روحانیت کسی بهتر از شریعتی را پیدا نکرده است.<ref>احمدی میانجی،[https://motahari.org/3527-2/%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AA/%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D8%AA%DB%8C/ دیدگاه استاد درباره شریعتی]، سایت انتشارات صدرا.</ref>
به نقل از [[علی احمدی میانجی]] فقیه شیعه؛ مطهری گفته است آمریکا برای ترویج اسلام منهای روحانیت کسی بهتر از شریعتی را پیدا نکرده است.<ref>احمدی میانجی،[https://motahari.org/3527-2/%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AA/%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D8%AA%DB%8C/ دیدگاه استاد درباره شریعتی]، سایت انتشارات صدرا.</ref>
==آثار مکتوب==
==آثار مکتوب==
{{اصلی|فهرست آثار مرتضی مطهری}}
{{اصلی|مجموعه آثار مرتضی مطهری}}
[[پرونده:آثار شهید مطهری.jpg|بندانگشتی|300px]]
[[پرونده:آثار شهید مطهری.jpg|بندانگشتی|300px]]
مرتضی مطهری، از سال ۱۳۲۵ش آغاز به تألیف آثاری در زمینه‌های مختلف فلسفی، اجتماعی، اخلاقی، فقهی و تاریخی کرد و بیش از ۷۰ اثر از او انتشار یافته است. او در مورد نوشته‌های خود گفته است من در ابتدای جوانی تا حال، حتی یک سطر هم ننوشته‌ام که بعداً ببینم که غلط بود. بحمدالله هر چه از همان روزهای اول تا حالا نوشته‌ام و اندیشیده‌ام، هنوز هم بر همان عقیده‌ام. ... من این را یکی از الطاف بزرگ الاهی به خودم می‌دانم.<ref>سیدناصری و ستوده، پاره‌ای از خورشید (گفته‌ها و ناگفته‌ها از زندگی استاد مطهری)٬ ۱۳۷۷ش٬ ص۳۶۰</ref>
مرتضی مطهری، از سال ۱۳۲۵ش آغاز به تألیف آثاری در زمینه‌های مختلف فلسفی، اجتماعی، اخلاقی، فقهی و تاریخی کرد و بیش از ۷۰ اثر از او انتشار یافته است. او در مورد نوشته‌های خود گفته است من در ابتدای جوانی تا حال، حتی یک سطر هم ننوشته‌ام که بعداً ببینم که غلط بود. بحمدالله هر چه از همان روزهای اول تا حالا نوشته‌ام و اندیشیده‌ام، هنوز هم بر همان عقیده‌ام. ... من این را یکی از الطاف بزرگ الاهی به خودم می‌دانم.<ref>سیدناصری و ستوده، پاره‌ای از خورشید: گفته‌ها و ناگفته‌ها از زندگی استاد مطهری، ۱۳۷۷ش، ص۳۶۰</ref>


در [[سال ۱۳۴۴ هجری شمسی|سال ۱۳۴۴ش]] به خاطر انتشار [[داستان راستان (کتاب)|کتاب داستان راستان]] موفق به دریافت جایزه از یونسكو شد.<ref>[https://psri.ir/?id=elpdaep7 «گاه‌شمار زندگی استاد شهید مطهری»].</ref>
در [[سال ۱۳۴۴ هجری شمسی|سال ۱۳۴۴ش]] به خاطر انتشار [[داستان راستان (کتاب)|کتاب داستان راستان]] موفق به دریافت جایزه از یونسكو شد.<ref>[https://psri.ir/?id=elpdaep7 «گاه‌شمار زندگی استاد شهید مطهری»].</ref>
خط ۱۲۸: خط ۱۲۳:
برخی از آثار او در زمان حیات و برخی دیگر پس از درگذشت وی توسط [[انتشارات صدرا]] چاپ شده است. سخنرانی‌ها و درس‌های مطهری هم در مجلد‌های مختلف چاپ و منتشر شده است. علاوه بر موارد ذکر شده، نزدیک به سی هزار برگ یادداشت و فیش تحقیقی نیز از مطهری باقی مانده است. «[[مجموعه آثار مرتضی مطهری]]»، مجموعه‌ای ۲۸ جلدی حاوی تمامی آثار منتشر شده از وی است که کتاب‌های با موضوعات مشابه، در مجلدات پیاپی جمع‌آوری شده است. این آثار به تفکیک موضوع عبارتند از:  
برخی از آثار او در زمان حیات و برخی دیگر پس از درگذشت وی توسط [[انتشارات صدرا]] چاپ شده است. سخنرانی‌ها و درس‌های مطهری هم در مجلد‌های مختلف چاپ و منتشر شده است. علاوه بر موارد ذکر شده، نزدیک به سی هزار برگ یادداشت و فیش تحقیقی نیز از مطهری باقی مانده است. «[[مجموعه آثار مرتضی مطهری]]»، مجموعه‌ای ۲۸ جلدی حاوی تمامی آثار منتشر شده از وی است که کتاب‌های با موضوعات مشابه، در مجلدات پیاپی جمع‌آوری شده است. این آثار به تفکیک موضوع عبارتند از:  


[[پرونده:مجموعه آثار مطهری.jpg|بندانگشتی|تصویر روی جلد اول از [[مجموعه آثار شهید مطهری]]]]
[[پرونده:مجموعه آثار مطهری.jpg|بندانگشتی|تصویر روی جلد اول از [[مجموعه آثار مرتضی مطهری|مجموعه آثار شهید مطهری]]]]
*'''اصول عقاید'''، از جلد یک تا چهار: حاوی آثاری مانند [[عدل الهی (کتاب)|عدل الهی]]، [[علل گرایش به مادیگری (کتاب)|علل گرایش به مادیگری]]، جهان‌بینی توحیدی، جامعه و تاریخ، ولاها و ولایت‌ها، مدیریت و رهبری در اسلام، و توحید.
*'''اصول عقاید'''، از جلد یک تا چهار: حاوی آثاری مانند [[عدل الهی (کتاب)|عدل الهی]]، [[علل گرایش به مادیگری (کتاب)|علل گرایش به مادیگری]]، جهان‌بینی توحیدی، جامعه و تاریخ، ولاها و ولایت‌ها، مدیریت و رهبری در اسلام، و توحید.
*'''فلسفه'''، از جلد پنج تا ۱۳: حاوی آثاری مانند سیر فلسفه در اسلام، شرح منظومه، [[اصول فلسفه و روش رئالیسم (کتاب)|اصول فلسفه و روش رئالیسم]]، مسئله شناخت، و نقدی بر مارکسیسم.
*'''فلسفه'''، از جلد پنج تا ۱۳: حاوی آثاری مانند سیر فلسفه در اسلام، شرح منظومه، [[اصول فلسفه و روش رئالیسم (کتاب)|اصول فلسفه و روش رئالیسم]]، مسئله شناخت، و نقدی بر مارکسیسم.
خط ۱۴۰: خط ۱۳۵:
پیش از وقوع [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] در [[ایران]]، نویسندگان مذهبی، اندک بودند و آنان نیز به سبک قدیم و با بیانی پیچیده و دور از سلیقه و فهم مخاطبان جدید می‌نوشتند. غالب این نویسندگان نیز چندان نگاهی به نیازهای روز مخاطبان خود نداشتند. همچنین، نوشتن در موضوعات مذهبی با قلم ساده، روان و محسوس دور از‌ شأن علمای دینی محسوب می‌‌شد. مطهری، با شناختی که بخشی از آن ناشی از حضور او در جامعه و فضای دانشگاه‌ها بود، کوشید تا فضایی نو در عرصه نویسندگی مذهبی بگشاید.
پیش از وقوع [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] در [[ایران]]، نویسندگان مذهبی، اندک بودند و آنان نیز به سبک قدیم و با بیانی پیچیده و دور از سلیقه و فهم مخاطبان جدید می‌نوشتند. غالب این نویسندگان نیز چندان نگاهی به نیازهای روز مخاطبان خود نداشتند. همچنین، نوشتن در موضوعات مذهبی با قلم ساده، روان و محسوس دور از‌ شأن علمای دینی محسوب می‌‌شد. مطهری، با شناختی که بخشی از آن ناشی از حضور او در جامعه و فضای دانشگاه‌ها بود، کوشید تا فضایی نو در عرصه نویسندگی مذهبی بگشاید.


او با نوشتن کتاب هایی مثل [[داستان راستان]]، روایات اخلاقی و دینی را در قالب داستان‌های فارسی پرجاذبه‌ای در اختیار مخاطبان قرار داد. از سوی دیگر، علوم اسلامی مانند [[فقه]]، [[عرفان نظری|عرفان]] و [[فلسفه اسلامی]] را به زبان ساده و همه‌فهم، در کتاب‌هایی مانند «آشنایی با علوم اسلامی»{{یاد| مجموعه‌ای از درس گفته های مرتضی مطهری است، این سلسه دروس ، در اصل ، تقریرات درس‌های آن استاد برای دانشجویان‌ سال‌های اول و دوم دانشکده " الهیات و معارف اسلامی "است که در زمان حیات‌ استاد و با اجازه ایشان ، به دفعات متعدد در دانشگاه صنعتی شریف تدریس‌ می‌شده است . استاد شهید قصد داشت این سلسه دروس را قبل از انتشار مورد بازبینی‌ قرار دهد و در آن جرح و تعدیل و نظم و ترتیب تازه‌ای اعمال کند ... ولی با شهادت وی این فرصت از دست رفت ...شاگردان آن شهید با آنکه از قصد و نیت او برای تجدید نظر در این‌ نوشته‌ها آگاه بودند ، پس از شهادت استاد ، بهتر آن دانستند که این‌ مجموعه را بی هیج تغییر و تبدیل وتقریبا به همان صورت که بود ، منتشر سازند . مطهری، مرتضی، آشنایی با علوم اسلامی، ج۱، مقدمه کتاب، ص۱۰. }} در اختیار قشر تحصیل‌کرده و دانش‌پژوه نهاد.
او با نوشتن کتاب‌هایی مثل [[داستان راستان (کتاب)|داستان راستان]]، روایات اخلاقی و دینی را در قالب داستان‌های فارسی پرجاذبه‌ای در اختیار مخاطبان قرار داد. از سوی دیگر، علوم اسلامی مانند [[فقه]]، [[عرفان نظری|عرفان]] و [[فلسفه اسلامی]] را به زبان ساده و همه‌فهم، در کتاب‌هایی مانند «آشنایی با علوم اسلامی»{{یاد| مجموعه‌ای از درس گفته های مرتضی مطهری است، این سلسه دروس ، در اصل ، تقریرات درس‌های آن استاد برای دانشجویان‌ سال‌های اول و دوم دانشکده " الهیات و معارف اسلامی "است که در زمان حیات‌ استاد و با اجازه ایشان ، به دفعات متعدد در دانشگاه صنعتی شریف تدریس‌ می‌شده است . استاد شهید قصد داشت این سلسه دروس را قبل از انتشار مورد بازبینی‌ قرار دهد و در آن جرح و تعدیل و نظم و ترتیب تازه‌ای اعمال کند ... ولی با شهادت وی این فرصت از دست رفت ...شاگردان آن شهید با آنکه از قصد و نیت او برای تجدید نظر در این‌ نوشته‌ها آگاه بودند ، پس از شهادت استاد ، بهتر آن دانستند که این‌ مجموعه را بی هیج تغییر و تبدیل وتقریبا به همان صورت که بود ، منتشر سازند . مطهری، مرتضی، آشنایی با علوم اسلامی، ج۱، مقدمه کتاب، ص۱۰. }} در اختیار قشر تحصیل‌کرده و دانش‌پژوه نهاد.


کتاب داستان راستان مطهری، با شمارگان بالا منتشر می‌شد و این نشان داد که روایات دینی و تاریخی را می‌توان به زبان روز جامعه و ساده و دور از پیچیدگی‌های مصطلح بازنوشت و با استقبال نیز رو به رو شد. سبک ساده‌نویسی مطهری در موضوعات مذهبی و تبیین آموزه‌های دینی به زبان فارسی و آسان‌یاب، الگویی برای نویسندگان پس از انقلاب گشت.
کتاب داستان راستان مطهری، با شمارگان بالا منتشر می‌شد و این نشان داد که روایات دینی و تاریخی را می‌توان به زبان روز جامعه و ساده و دور از پیچیدگی‌های مصطلح بازنوشت و با استقبال نیز رو به رو شد. سبک ساده‌نویسی مطهری در موضوعات مذهبی و تبیین آموزه‌های دینی به زبان فارسی و آسان‌یاب، الگویی برای نویسندگان پس از انقلاب گشت.
خط ۱۵۶: خط ۱۵۱:
[[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت الله سید علی خامنه‌ای]] معتقد است مطهری با نیت خالص و درک نیازهای زمان خود به فعالیت‌های علمی و اجتماعی می‌پرداخت.<ref>خامنه‌ای، [https://farsi.khamenei.ir/memory-content?id=33097 اخلاص و نیازشناسی شهید مطهری]، khamenei.ir.</ref> و آثار او را از مبانی فکری [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] برشمرده است.<ref>جمشیدی، [https://farsi.khamenei.ir/others-note?id=29570 مطهری خوانی چرا و چگونه]، khamenei.ir.</ref>
[[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت الله سید علی خامنه‌ای]] معتقد است مطهری با نیت خالص و درک نیازهای زمان خود به فعالیت‌های علمی و اجتماعی می‌پرداخت.<ref>خامنه‌ای، [https://farsi.khamenei.ir/memory-content?id=33097 اخلاص و نیازشناسی شهید مطهری]، khamenei.ir.</ref> و آثار او را از مبانی فکری [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] برشمرده است.<ref>جمشیدی، [https://farsi.khamenei.ir/others-note?id=29570 مطهری خوانی چرا و چگونه]، khamenei.ir.</ref>


[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]] مطهری را افزون بر برخورداری از [[تقوا]] و انسانیت و جهات اخلاقی، بهره‌مند از هوشی فوق العاده‌ای دانسته که هیچ حرفی که به او گفته می‌شد ضایع نمی‌شد و هدر نمی‌رفت.
[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]] مطهری دانشمندی متفکر و محقق بود که هوشی سرشار، فکری روشن و ذهنی واقع بین داشت.<ref>علامه طباطبایی، «مقدمه»، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۱۱.</ref>
 
[[سید محمدحسین حسینی تهرانی|علامه طهرانی]] مطهرى را کسی دانسته که پس از يک عمر درس و بحث و تدریس و خطابه و کتابت و موعظه و تحقيق و تدقيق در امور فلسفيّه... چند ساله آخر عمر چون شمعى که دائما بسوزد و آب شود، یا پروانه‏‌اى كه خود را به آتش زند، و همانند [[ایمان|مؤمن]] متعهّدى شوریده‌‏وار و دلباخته، پای در میدان اتصال به باطن و ارتباط با خدای منان و اِشراب دل از فیوضات ربانیه نهاد وی بیدارى شب‌‏هاى تار و گريه و مناجات در خلوت سحرگاه و توغّل در [[ذکر]] و فکر و ممارست درس [[قرآن]] و دورى گزيدن از اهل دنيا و هواپرستان، و پيوستن به اهل الله و اولیاى خدا را نشانه سیر و سلوک مطهری برشمرده است. <ref>حسینی طهرانی، سیدمحمدحسین، رساله لب اللباب، ص۱۷.</ref>


[[اکبر هاشمی رفسنجانی]] براین باور است که اگر استاد مطهری زنده بود می‌توانستیم بزرگترین دانشگاه تاریخ اسلام را در دنیا به وجود بیاوریم.
[[سید محمدحسین حسینی طهرانی|علامه طهرانی]] مطهری پس از سال‌ها تلاش علمی و تدریس، در سال‌های پایانی عمر خود به ارتباط عمیق با خدا و انجام مناجات و ذکر مشغول بود و از دنیای مادی فاصله گرفت.<ref>حسینی طهرانی، سیدمحمدحسین، رساله لب اللباب، ۱۴۲۶ق، ص۱۷.</ref>


==آثاری درباره شهید مطهری==
==آثاری درباره شهید مطهری==
خط ۱۹۶: خط ۱۸۹:
==منابع==
==منابع==
*امام خمینی، روح‌الله،  صحيفه امام‏، تهران، موسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى(ره)، ۱۳۸۹ش‏.
*امام خمینی، روح‌الله،  صحيفه امام‏، تهران، موسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى(ره)، ۱۳۸۹ش‏.
*حسینی طهرانی، محمدحسین، رساله لب اللباب در سیر و سلوک، مشهد، ناشر علامه طباطبایی، ۱۴۲۶ق.
*مطهری، مرتضی، سیری در زندگانی استاد مطهری، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۷۶ش.
*مطهری، مرتضی، سیری در زندگانی استاد مطهری، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۷۶ش.
*سیدنژاد، میرصادق، [https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3282/4763/39204 «حکمت مطهَّر ویژه سالروز شهادت استاد مرتضی مطهری»]، پایگاه اطلاع رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۸ آبان ۱۳۹۰ش، تاریخ بازدید: ۲۹ آذر ۱۴۰۳ش.
*سیدنژاد، میرصادق، [https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3282/4763/39204 «حکمت مطهَّر ویژه سالروز شهادت استاد مرتضی مطهری»]، پایگاه اطلاع رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۸ آبان ۱۳۹۰ش، تاریخ بازدید: ۲۹ آذر ۱۴۰۳ش.
confirmed
۷۲۴

ویرایش