محمدمهدی نراقی: تفاوت میان نسخه‌ها

}}

'''مُحمدمهدی بن اَبی‌ذَر فاضل نَراقی''' معروف به '''محقق نراقی''' از علمای [[شیعه]] در قرن ۱۲ و قرن ۱۳ [[سال هجری قمری|هجری]] است. محقق نراقی برای تحصیلات علوم دینی دو بار رهسپار [[عتبات عالیات]] شد و در مجلس درس [[وحید بهبهانی]] و [[یوسف بحرانی]] حضور یافت. [[جامع السعادات (کتاب)|جامع السعادات]] مشهورترین اثر ملا مهدی در علم [[اخلاق]] است. او فرزندانی داشت که [[ملا احمد نراقی|ملا احمد]] و ملا مهدی در میان برادران خویش شناخته‌ترند.

===ولادت و وفات===

سال تولد نراقی ضبط نشده است. نخستین بار محمدرضا مظفر (درگذشت: ۱۳۸۳ق) با قرائنی سال ۱۱۲۸ یا پیش از آن را حدس زد و در زمان های بعد، این تاریخ به عنوان تاریخ تولد او جا افتاد<ref>فاطمی، «لغزش ها در شرح حال ملا محمدمهدی نراقی»، ص۲۱۱</ref> اما معاصر نراقی، سید حسن زنوزی مدت حیات او را ۶۳ سال ذکر کرده و با توجه به سخن فرزند او ملا احمد نراقی و عبدالرحیم کلانتر ضرابی (درگذشت: ۱۳۰۸ق) تاریخ  تولد در حدود ۱۱۴۶ق ترجیح دارد.<ref>فاطمی، «لغزش ها در شرح حال ملا محمدمهدی نراقی»، ص۲۱۲</ref>

وی در شب [[شنبه]] [[۸ شعبان]] [[سال ۱۲۰۹ هجری قمری|۱۲۰۹ق]]<ref>فاطمی، «لغزش ها در شرح حال ملا محمدمهدی نراقی»، ص۲۲۴</ref> در [[کاشان]] درگذشت و در کنار [[حرم امیرالمؤمنین(ع)]] در [[نجف اشرف]] به خاک سپرده شد.<ref>مدرس، ریحانة الادب، ج ۶، ص۱۶۵. </ref>

از ملا محمدمهدی نراقی پنج پسر به جای ماند:

بنا به گفته معاصر نراقی، ابوالحسن غفاری کاشانی، جهت تحصیل مقدمات به کاشان رفت و ادبیات را فرا گرفت.<ref>غفاری کاشانی، گلشن مراد، ص۳۹۳.</ref>

او پس از سال‌ها تلاش و تحقیق در [[نجف]] و [[کربلا]]، دوباره به وطن خود بازگشت و در حوزه علمیه کاشان به تدریس علوم دینی و تربیت شاگردان پرداخت. علمای بزرگی همچون [[محمد باقر شفتی]] (م ۱۲۶۰ق)، حاج [[محمد کلباسی]] (م ۱۲۶۲ق) و فرزندش [[ملا احمد نراقی]] (م ۱۲۴۵ق) و دیگران، از شاگردان وی بوده‌اند.<ref>نراقی، جامع السعادات، ج ۱، ص۶.</ref>

{{اصلی|فهرست آثار ملامهدی نراقی}}

[[پرونده:کتاب جامع السعادات.jpg|بندانگشتی|250px|کتاب [[جامع السعادات]]]]

محقق نراقی اشعار بسیاری سروده و تعداد زیادی از آنها از بین رفته و تنها بخش کوچکی یافت شده که بیشتر جنبه [[عرفان|عرفانی]] دارد و به شیوه مثنوی و ساقی‌نامه سروده شده است.<ref>گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج ۱، ص۲۹۳</ref>

{{شعر| جداکننده = \\| متن = ای خوش آن صبح دمی آیت بُشری رسدم\\نفخه روح قُدُس از دمِ عیسی رسدم

جلوه گر یار درآمد ز رخ افکند نقاب\\به وصالش رِسَم و جمله تمنا رسدم}}

از مهم‌ترین ویژگی‌های وی، عزت نفس والای او بوده است. او اکثر روزها را در حوزه کاشان با فقر و تنگدستی سپری کرد. در قسمتی از زندگی او نقل شده که گاهی که توان تهیه شمع یا روغن چراغ را نداشته، با استفاده از روشنایی چراغ‌های وضوخانه و دستشویی مدرسه تا پاسی از شب به مطالعه می‌گذرانده است.{{مدرک}}

او به یکی از اساسی‌ترین عوامل اصلاح جامعه یعنی [[امر به معروف و نهی از منکر]] توجه کرده و معتقد بوده که باید نهاد و سازمانی مسئولیت امر به معروف و نهی از منکر را بر عهده گیرد تا با شناخت صحیح معروف و منکر، به اقدامات مؤثری در بسط معروف و جلوگیری از منکر مبادرت ورزد.<ref>کتاب‌شناخت آثار فاضلین نراقی.</ref>

در میان نقل [[کرامت|کراماتی]] برای ملا مهدی، داستانی نقل شده که در میان علما و طلاب [[نجف‌]] مشهور است‌. این ماجرا بازگو‌کننده تکلم ملا مهدی نراقی با روح مرده‌ای در [[وادی السلام]] نجف و دریافت طعام از [[بهشت]] است.<ref>حسینی طهرانی، معادشناسی، ۱۴۲۷ق، ج۲، صص۲۲۲-۲۲۷[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13911024000688 «ماجرای طعامی که ملا محمدمهدی نراقی از بهشت دریافت کرد»]، خبرگزاری فارس.</ref>

[[مدرس تبریزی]] صاحب [[ریحانة الادب]] نیز داستانی را نقل می‌کند و می‌نویسد: استادم [[سید احمد خسروشاهی]] نقل کرده که وقتی جنازه پدرش حاج [[سید محمد خسروشاهی]] را به نجف منتقل کردند، خودش وارد قبر شده تا جنازه پدر را بگذارد که در این حال دو جنازه ملا مهدی و ملا احمد نراقی را صحیح و سالم دیده؛ به طوری که هیچ آسیبی متوجه آنها نشده است.<ref>نراقی، معراج السعادة، ۱۳۷۷ش، ص۲۷ به نقل از: مدرسی تبریزی، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش، ج ۶، ص۱۶۳</ref>

[[محمد باقر خوانساری]] می‌گوید: ''العالم البارع و الفاضل الجامع قدوة خیل اهل العلم بفهمه الاشراقی مولانا مهدی بن ابی ذرّ الکاشانی النراقی از ارکان علمای متأخرین ما و از اعیان فضلای متبحرین ما است. در اکثر فنون علم و کمال صاحب تصنیف است و در فقه و حکمت و اصول و اعداد و اشکال، صاحب نظری مُسَلّم بوده است.''<ref>نراقی، انیس الموحدین، ص۱۶ به نقل از:  خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۷، ص۲۰۰.</ref>

[[حسن زاده آملی]] در مقدمه کتاب انیس الموحدین می‌نویسد: بی‌شک آن جناب در تبحّر و تَمَهُّر به جمیع علوم عقلی و نقلی حتی در ادبیات و ریاضیات عالیه در عداد طراز اول از اکابر علمای اسلام، و در اتّصاف به فضائل اخلاقی و ملکات ملکوتی از نوادر روزگار است. حضرتش صاحب تصانیف فائقه و تألیفات لائقه در علوم گوناگون است.<ref>نراقی، انیس الموحدین، ۱۳۶۹ش، ص۱۳.</ref>

کنگره سه روزه بزرگداشت فاضلین نراقی، اول تا سوم خرداد ۱۳۸۱ش در [[قم]]، [[کاشان]] و نراق برگزار شد. در این کنگره که به منظور تجلیل از مقام علمی، اخلاقی، سیاسی و اجتماعی دو شخصیت نامدار شیعه، ملا محمدمهدی نراقی و ملا احمد نراقی برگزار شده و جمع زیادی از علما، بزرگان، اساتید و اندیشمندان حوزه و دانشگاه در آن حضور یافتند، جمعی از شخصیت‌ها به سخنرانی پرداختند و گروهی از محققان نیز مقاله‌های خود را ارائه نمودند.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/5427/5439/51024 «گزارشی از کنگره فاضلین نراقی»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>

*[[ملا احمد نراقی]]

{{پانوشت}}

{{یادداشت‌ها}}

{{منابع}}

* [http://www.noorsoft.org/fa/product/کتابخانه-فاضلین-نراقی-رحمهما-الله سایت نور سافت، نرم افزار، کتابخانه فاضلین نراقی،۶۰ جلد از مهم ترین آثار علمی ملا مهدی نراقی و ملا احمد نراقی.]