نزول قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بحث درباره نزول قرآن به معنای فرستادن [[آیه|آیات قرآن]] توسط [[وحی]] از سوی خدا بر پیامبر اسلام (ص)،<ref>حکیم، علوم القرآن، ۱۴۱۷ق، ص۲۵.</ref> بحث درباره زمان آغاز نزول، چگونگی نزول، مدت نزول، یکباره یا تدریجی بودن نزول قرآن و مباحثی دیگر در این رابطه به لحاظ دانشی در حوزه [[علوم قرآن]] قرار می‌گیرد.<ref>معرفت، علوم قرآنی، ۱۳۸۸ش، ص۹؛ میرمحمدی، تاریخ و علوم قرآن، ۱۳۷۵ش، ص۵.</ref> [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی]] مفسر شیعه نزول قرآن را ناظر به ظاهر آن می‌داند، زیرا بر این باور است که [[باطن قرآن]] قابل نزول و تنزّل نیست و پیامبر با ترقّی روحی به مقامی می‌رسد که می‌تواند باطن قرآن را درک کند.<ref>جوادی آملی، قرآن در قرآن، ۱۳۸۶ش، ص۴۴.</ref>

[[محمدهادی معرفت]] قرآن‌پژوه و فقیه، در کتاب‌های علوم قرآنی خود مباحثی مثل آغاز نزول، مدت نزول، اولین و آخرین آیه و سوره‌ی نازل‌شده، تفاوت [[سوره‌های مکی و مدنی]]، ترتیب نزول، [[اسباب نزول]]، و مانند آن را جزو مباحث پیوسته نزول قرآن آورده است.<ref>معرفت، علوم قرآنی، ۱۳۸۸ش، ص۴.</ref>

از آنجا که قرآن جسم نیست که از مکانی بالا به مکانی پایین‌تر حرکت کند، نزول به معنای لغوی یا مادی آن را درباره [[قرآن]] صحیح نمی‌دانند؛ زیرا مبدأ نزول آن خداوند است که منزه از مکان و جسم است و محل نزول آن هم طبق آیات ۱۹۴و ۱۹۵ [[سوره شعراء]]<ref>«نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِینُ *عَلَیٰ قَلْبِکَ لِتَکُونَ مِنَ الْمُنذِرِ‌ینَ». روح الامین آن (قرآن) را نازل کرده است *بر قلب تو، تا از انذارکنندگان باشی!</ref> قلب پیامبر بوده است؛<ref>احمدی، قرآن در قرآن، ۱۳۷۴ش، ص۱۱۵.</ref> طبق این نظر مراد از نزول قرآن، ظهور وحی بر پیامبر (ص) است و چون آن حضرت وحی را از جانب خداوند دریافت می‌کرده، طبق عرف اهل زبان به نزول تعبیر شده است؛<ref>حکیم، علوم القرآن، ۱۴۱۷ق، ص۲۵.</ref> به همین دلیل برخی از باب تشبیه معقول به محسوس استفاده از واژه نزول درباره قرآن را به معنای مجازی آن صحیح دانسته‌اند.<ref>عابدینی، «معناشناسی نزول در قرآن …»، ص۹۸–۹۹.</ref>