پرش به محتوا

استعمال دخانیات: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{ارتباط با تشیع}}
{{ارتباط با تشیع}}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[آبان]]|روز=[[۷]]|سال=[[۱۴۰۳]]|کاربر=H.ahmadi  }}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[آبان]]|روز=[[۷]]|سال=[[۱۴۰۳]]|کاربر=H.ahmadi  }}
'''استعمالِ دُخانیات'''، تنفس دود ناشی از سوزاندن توتون یا تنباکو است. نخستین بار توتون یا تنباکو از کشورهای غربی به کشورهای اسلامی وارد شد و با رواج استعمال آن در میان [[مسلمان|مسلمانان]]، [[مجتهد|فقیهان]] نیز به بررسی [[احکام شرعی|حکم شرعی]] آن پرداختند. گروهی از فقیهان به [[حرام|حرمت]] و گروهی دیگر به جواز آن [[فتوا]] دادند.
'''استعمالِ دُخانیات'''، تنفس دود ناشی از سوزاندن توتون یا تنباکو است. دسته‌ای از فقیهان مسلمان استعمال دخانیات را [[حرام]] و گروه دیگری، جایز دانسته‌اند. قاعده لاضرر مهم‌ترین دلیلی است که برای حرام بودن استعمال دخانیات به آن استدلال کرده‌اند.  


[[قاعده لاضرر]] مهم‌ترین دلیلی است که قائلان به حرمت استعمال دخانیات به آن استناد کرده‌اند. آنان بر این نظرند که استعمال دخانیات برای سلامتی ضرر دارد و براساس قاعده لاضرر هر چه برای سلامتی ضرر داشته باشد حرام است. این دلیل مورد نقد قائلان به جواز استعمال دخانیات قرار گرفته و گفته‌اند مفهوم ضرر، مفهوم ثابتی نیست و به مزاج‌های مختلف افراد، شرایط زمانی و مکانی و مقدار آن، بستگی دارد. از نظر این فقیهان، استعمال دخانیات، تنها برای برخی افراد ضرر دارد و فقط نسبت به آنان حرام است، لذا نمی‌توان حکم کلی صادر کرد و آن را برای همه حرام دانست.  
براساس این قاعده، هر چیزی که ضرر داشته باشد حرام است و استعمال دخانیات برای بدن ضرر دارد، اما کسانی که استعمال دخانیات را مجاز می‌دانند به این استدلال پاسخ می‌دهند که مفهوم ضرر ثابت نیست و به مقدار آن، شرایط مختلف افراد و زمان و مکان بستگی دارد. آن‌ها بر این باورند که استعمال دخانیات فقط برای برخی افراد ضرر دارد و نمی‌توان حکم کلی برای همه صادر کرد.


فقهای مسلمان معتقدند که هیچ نصی در خصوص حکم شرعی استعمال دخانیات وارد نشده است، با این وجود گروهی از آنان [[اصل احتیاط|احتیاط]] کرده و گروهی دیگر با تمسک به [[اصل برائت]] و [[قاعده حلیت]]، به جواز آن فتوا داده‌اند.
توتون برای اولین بار از کشورهای غربی به کشورهای اسلامی وارد شد و با محبوبیت آن در میان مسلمانان، فقها به بررسی حکم شرعی آن پرداختند؛ از همین رو فقهای مسلمان معتقدند که هیچ نصی در خصوص حکم شرعی استعمال دخانیات وارد نشده است، با این وجود گروهی از آنان [[اصل احتیاط|احتیاط]] و توقف کرده و گروهی دیگر با تمسک به [[اصل برائت]] و [[قاعده حلیت]]، به جواز آن فتوا داده‌اند.


استعمال دخانیات را از مسائل اجتماعی و چالش‌های جدی در حوزه سلامت و بهداشت به شمار آورده‌اند. براساس آیین‌نامه «ممنوعیت استعمال و عرضه سیگار و سایر مواد دخانی در اماکن عمومی»، مصوب [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]]، به‌منظور حفظ حقوق افراد جامعه و تأمین سلامت آن‌ها در برابر زیان‌های ناشی از استعمال دخانیات، استعمال هر گونه سیگار و سایر مواد دخانی در اماکن عمومی مسقف، به هر نحو ممنوع اعلام شده است.  
براساس آیین‌نامه «ممنوعیت استعمال و عرضه سیگار و سایر مواد دخانی در اماکن عمومی»، مصوب [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]]، به‌منظور حفظ حقوق افراد جامعه و تأمین سلامت آن‌ها در برابر زیان‌های ناشی از استعمال دخانیات، استعمال هر گونه سیگار و سایر مواد دخانی در اماکن عمومی مسقف، به هر نحو ممنوع اعلام شده است.  


==مفهوم‌شناسی و جایگاه==
==مفهوم‌شناسی و جایگاه==
خط ۲۱: خط ۲۱:
برپایه ماده یک آیین‌نامه «ممنوعیت استعمال و عرضه سیگار و سایر مواد دخانی در اماکن عمومی»، مصوّب ۷ آبان ۱۳۷۶ش در [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]]، به‌منظور حفظ حقوق افراد جامعه و تأمین سلامت آن‌ها در برابر زیان‌ها و بیماری‌های ناشی از استعمال دخانیات، استعمال هر گونه سیگار و سایر مواد دخانی در اماکن عمومی مسقف، به هر نحو ممنوع اعلام شده است.<ref>[https://rc.majlis.ir/fa/law/show/118081 «آیین نامه ممنوعیت استعمال و عرضه سیگار و سایر مواد دخانی در اماکن عمومی»]، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.</ref>
برپایه ماده یک آیین‌نامه «ممنوعیت استعمال و عرضه سیگار و سایر مواد دخانی در اماکن عمومی»، مصوّب ۷ آبان ۱۳۷۶ش در [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]]، به‌منظور حفظ حقوق افراد جامعه و تأمین سلامت آن‌ها در برابر زیان‌ها و بیماری‌های ناشی از استعمال دخانیات، استعمال هر گونه سیگار و سایر مواد دخانی در اماکن عمومی مسقف، به هر نحو ممنوع اعلام شده است.<ref>[https://rc.majlis.ir/fa/law/show/118081 «آیین نامه ممنوعیت استعمال و عرضه سیگار و سایر مواد دخانی در اماکن عمومی»]، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.</ref>


==تاریخچه ==
==تاریخچه==
گفته می‌شود نخستین‌بار دخانیات از کشورهای غربی به کشورهای اسلامی در سال‌های آخر قرن دهم هجری، وارد شد.<ref>عبد السلام الطویلة، فقه الاشربة و حدها، ۱۴۰۶ق، ص۴۳۶.</ref> همچنین نقل شده است که نخستین بار توتون و تنباکو به کشور [[ترکیه]] در سال ۱۶۰۵م، از طریق قسطنطنیه، به [[دمشق]] در سال ۱۶۰۶م، به [[حجاز]]، [[مکه]] و کشور [[مصر]] در اواخر سال ۱۶۰۱م، وارد گردید.<ref>عتیق، الاحکام الفقهیة المتعلقة بالتدخین، دار المیمان، ص۲۴-۲۵.</ref> بنا به برخی نقل‌ها ورود دخانیات به کشور [[ایران]] از اوایل قرن ۱۱ هجری بوده است.<ref>فتح‌الله‌پور، «دخانیات»، ص۳۸۹.</ref> پس از گسترش دخانیات در کشورهای اسلامی و شیوع استعمال آن در بین مسلمانان، فقها به بررسی حکم شرعی آن پرداختند.<ref>رحیمی، «بررسی آیات فقهی در حلیت یا حرمت استعمال دخانیات در نگاه فریقین»، ص۷۰.</ref> گروهی از فقها آن را [[مباح|جایز]] و گروه دیگری آن را [[حرام]] اعلام کردند.<ref>رحیمی، «بررسی آیات فقهی در حلیت یا حرمت استعمال دخانیات در نگاه فریقین»، ص۷۰.</ref>
گفته می‌شود نخستین‌بار دخانیات از کشورهای غربی به کشورهای اسلامی در سال‌های آخر قرن دهم هجری، وارد شد.<ref>عبد السلام الطویلة، فقه الاشربة و حدها، ۱۴۰۶ق، ص۴۳۶.</ref> همچنین نقل شده است که نخستین بار توتون و تنباکو به کشور [[ترکیه]] در سال ۱۶۰۵م، از طریق قسطنطنیه، به [[دمشق]] در سال ۱۶۰۶م، به [[حجاز]]، [[مکه]] و کشور [[مصر]] در اواخر سال ۱۶۰۱م، وارد گردید.<ref>عتیق، الاحکام الفقهیة المتعلقة بالتدخین، دار المیمان، ص۲۴-۲۵.</ref> بنا به برخی نقل‌ها ورود دخانیات به کشور [[ایران]] از اوایل قرن ۱۱ هجری بوده است.<ref>فتح‌الله‌پور، «دخانیات»، ص۳۸۹.</ref> پس از گسترش دخانیات در کشورهای اسلامی و شیوع استعمال آن در بین مسلمانان، فقها به بررسی حکم شرعی آن پرداختند.<ref>رحیمی، «بررسی آیات فقهی در حلیت یا حرمت استعمال دخانیات در نگاه فریقین»، ص۷۰.</ref> گروهی از فقها آن را [[مباح|جایز]] و گروه دیگری آن را [[حرام]] اعلام کردند.<ref>رحیمی، «بررسی آیات فقهی در حلیت یا حرمت استعمال دخانیات در نگاه فریقین»، ص۷۰.</ref>
===فتوای تاریخی تحریم استعمال تتون و تنباکو===
===فتوای تاریخی تحریم استعمال تتون و تنباکو===
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۹۳۸

ویرایش