پرش به محتوا

ابوذر غفاری: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۴۸: خط ۴۸:


==فضائل و مناقب==
==فضائل و مناقب==
[[پیامبر(ص)]] خطاب به او می‌فرماید: مرحبا یا ابوذر! تو از ما [[اهل بیت]] هستی.<ref>طوسی، امالی طوسی، ۱۴۱۴ق، ص۵۲۵؛ طبرسی، مکارم الاخلاق، ۱۳۹۲ق، ص ۲۵۶.</ref> و یا در جایی دیگر درباره او می‌فرماید: آسمان بر کسی سایه نیفکنده و زمین، احدی را نپرورانده که راستگوتر از ابوذر باشد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص۴۰۴.</ref> رسول خدا(ص) در روایتی دیگر، ابوذر را در [[زهد]] و [[ تواضع |فروتنی]] مانند [[عیسی بن مریم]] توصیف کرده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص۴۲۰.</ref> در روایت دیگری حضرت خطاب به ابوذر فرموده: تو مردى از اهل [[بهشت]] هستى و چگونه این طور نباشد و حال آن که بعد از من تو را به جرم محبتت به اهل بیت من از حرم من طرد مى‌کنند و از آن پس تنها زندگى کرده و غریب و تنها خواهى مرد و جماعتى به واسطه تو سعادتمند خواهند شد، آنان کسانى هستند که در تجهیز و [[دفن|تدفین]] تو سعى خواهند نمود، ایشان رفیقان من در بهشت جاوید خواهند بود، همان بهشتى که حقّ تعالى وعده‌اش را به [[تقوا|متّقین]] داده است.{{یاد| أَنَّكَ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ كَيْفَ لَا تَكُونُ كَذَلِكَ وَ أَنْتَ الْمَطْرُودُ مِنْ حَرَمِي بَعْدِي لِمَحَبَّتِكَ لِأَهْلِ بَيْتِي فَتَعِيشُ وَحْدَكَ وَ تَمُوتُ وَحْدَكَ وَ يَسْعَدُ بِكَ قَوْمٌ يَتَوَلَّوْنَ تَجْهِيزَكَ وَ دَفْنَكَ أُولَئِكَ رُفَقَائِي فِي الْجَنَّةِ الْخُلْدِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ}} <ref>شیخ صدوق، علل الشرائع، ج۱، ص ۱۷۶.</ref> این مضمون در باره ابوذر با عبارت مختلف نقل شده است به عنوان نمونه پیامبر(ص)بر اساس نقلی در باره ابوذر فرموده: خدواند او را رحمت کند که تنها زندگی می‌کند و تنها می‌میرد و تنها برانگیخته خواهد شد.<ref>قمی، تفسير القمى، تصحیح: علامه و جزایری، ج۱، ص۲۹۵.</ref> {{یاد| فقال رسول الله: " يااباذر أرحمك الله تعيش وحدك وتموت وحدك وتبعث وحدك، وتدخل الجنة وحدك.}}
[[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] خطاب به او می‌فرماید: مرحبا یا ابوذر! تو از ما [[اهل‌بیت(ع)|اهل بیت]] هستی.<ref>طوسی، امالی طوسی، ۱۴۱۴ق، ص۵۲۵؛ طبرسی، مکارم الاخلاق، ۱۳۹۲ق، ص ۲۵۶.</ref> و یا در جایی دیگر درباره او می‌فرماید: آسمان بر کسی سایه نیفکنده و زمین، احدی را نپرورانده که راستگوتر از ابوذر باشد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص۴۰۴.</ref> رسول خدا(ص) در روایتی دیگر، ابوذر را در [[زهد]] و [[ تواضع |فروتنی]] مانند [[عیسی بن مریم]] توصیف کرده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص۴۲۰.</ref> در روایت دیگری حضرت خطاب به ابوذر فرموده: تو مردى از اهل [[بهشت]] هستى و چگونه این طور نباشد و حال آن که بعد از من تو را به جرم محبتت به اهل بیت من از حرم من طرد مى‌کنند و از آن پس تنها زندگى کرده و غریب و تنها خواهى مرد و جماعتى به واسطه تو سعادتمند خواهند شد، آنان کسانى هستند که در تجهیز و [[دفن|تدفین]] تو سعى خواهند نمود، ایشان رفیقان من در بهشت جاوید خواهند بود، همان بهشتى که حقّ تعالى وعده‌اش را به [[تقوا|متّقین]] داده است.{{یاد| أَنَّكَ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ كَيْفَ لَا تَكُونُ كَذَلِكَ وَ أَنْتَ الْمَطْرُودُ مِنْ حَرَمِي بَعْدِي لِمَحَبَّتِكَ لِأَهْلِ بَيْتِي فَتَعِيشُ وَحْدَكَ وَ تَمُوتُ وَحْدَكَ وَ يَسْعَدُ بِكَ قَوْمٌ يَتَوَلَّوْنَ تَجْهِيزَكَ وَ دَفْنَكَ أُولَئِكَ رُفَقَائِي فِي الْجَنَّةِ الْخُلْدِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ}} <ref>شیخ صدوق، علل الشرائع، ج۱، ص ۱۷۶.</ref> این مضمون در باره ابوذر با عبارت مختلف نقل شده است به عنوان نمونه پیامبر(ص)بر اساس نقلی در باره ابوذر فرموده: خدواند او را رحمت کند که تنها زندگی می‌کند و تنها می‌میرد و تنها برانگیخته خواهد شد.<ref>قمی، تفسير القمى، تصحیح: علامه و جزایری، ج۱، ص۲۹۵.</ref> {{یاد| فقال رسول الله: " يااباذر أرحمك الله تعيش وحدك وتموت وحدك وتبعث وحدك، وتدخل الجنة وحدك.}}
از [[امام علی علیه‌السلام| امام علی(ع)]] درباره ابوذر سؤال شد. امام(ع) فرمود: او دارای علمی است که مردم از آن عاجزند و بر آن تکیه زده در حالی که از آن چیزی کم نمی‌شود.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۵۵.</ref> امیر مؤمنان(ع)، ابوذر را از افرادی می‌داند که بهشت مشتاق آنان است.<ref>صدوق، الخصال، ۱۴۰۳ق، ص۳۰۳.</ref>[[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا(س)]] به [[سلمان فارسی|سلمان]] فرمود: سه خانم بسیار زیبا غروب یک روز پس از وفات پدرم [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر خدا]] بر من وارد شدند و گفتند از زنان بهشتی هستند به نام‌های «ذرّه» بر‌ای ابوذر و «مقدوده» برای مقداد و «سَلمی» برای [[سلمان فارسی|سلمان]] و گفتند [[خدا|خداوند]] بزرگ آنان را برای ابوذر و  مقداد و سلمان آفریده است. <ref>کشی، رجال کشی، ص۳۹؛ مامقانی، تنقیح المقال،ج۱، ص۲۳۶.</ref>
از [[امام علی علیه‌السلام| امام علی(ع)]] درباره ابوذر سؤال شد. امام(ع) فرمود: او دارای علمی است که مردم از آن عاجزند و بر آن تکیه زده در حالی که از آن چیزی کم نمی‌شود.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۵۵.</ref> امیر مؤمنان(ع)، ابوذر را از افرادی می‌داند که بهشت مشتاق آنان است.<ref>صدوق، الخصال، ۱۴۰۳ق، ص۳۰۳.</ref>[[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا(س)]] به [[سلمان فارسی|سلمان]] فرمود: سه خانم بسیار زیبا غروب یک روز پس از وفات پدرم [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر خدا]] بر من وارد شدند و گفتند از زنان بهشتی هستند به نام‌های «ذرّه» بر‌ای ابوذر و «مقدوده» برای مقداد و «سَلمی» برای [[سلمان فارسی|سلمان]] و گفتند [[خدا|خداوند]] بزرگ آنان را برای ابوذر و  مقداد و سلمان آفریده است. <ref>کشی، رجال کشی، ص۳۹؛ مامقانی، تنقیح المقال،ج۱، ص۲۳۶.</ref>


[[امام محمد باقر علیه‌السلام| امام باقر(ع)]] می‌فرماید: پس از رسول خدا(ص) همه افراد [[ارتداد|مرتد]] شدند و دست از علی(ع) کشیدند مگر سه نفر؛ [[سلمان فارسی| سلمان]]، ابوذر و [[مقداد]]. برای [[ عمار یاسر|عمار]] هم تردیدی عارض شد اما برگشت.<ref>مفید، الاختصاص، ۱۴۱۴ق، ص۱۰.</ref>{{یاد| «فَقُلْتُ فَعَمَّارٌ فَقَالَ: قَدْ كَانَ جَاضَ جَيْضَةً ثُمَّ رَجَعَ» ابوبکر حضرمی راوی حدیث ازامام باقر(ع) درباره عمار پرسید که فرمود او نیز از حق فاصله ای گرفت ولی برگشت. }}  
[[امام محمد باقر علیه‌السلام| امام باقر(ع)]] می‌فرماید: پس از رسول خدا(ص) همه افراد [[ارتداد|مرتد]] شدند و دست از علی(ع) کشیدند مگر سه نفر؛ [[سلمان فارسی| سلمان]]، ابوذر و [[مقداد]]. برای [[ عمار یاسر|عمار]] هم تردیدی عارض شد اما برگشت.<ref>مفید، الاختصاص، ۱۴۱۴ق، ص۱۰.</ref>{{یاد| «فَقُلْتُ فَعَمَّارٌ فَقَالَ: قَدْ كَانَ جَاضَ جَيْضَةً ثُمَّ رَجَعَ» ابوبکر حضرمی راوی حدیث ازامام باقر(ع) درباره عمار پرسید که فرمود او نیز از حق فاصله ای گرفت ولی برگشت. }}  


[[امام صادق(ع)]] درباره عبادت ابوذر فرمود: بیشترین [[عبادت]] ابوذر تفکر بود... آن قدر از ترس خدا گریه کرد تا چشمانش مجروح شد.<ref>صدوق، الخصال، ۱۴۰۳ق، ص۴۰ و ۴۲.</ref> امام صادق(ع) در روایتی دیگر فرمود: ابوذر گفت سه چیز را که مردم با آن دشمن هستند را دوست دارم؛ [[مرگ]]، فقر، بلا. امام(ع) در ادامه می‌فرماید: مراد ابوذر این است که مرگ در اطاعت خدا بهتر است از زندگی در [[گناه|معصیت]] خداوند و بلا در طاعت خدا محبوب‌تر از صحت در نافرمانی خدا و فقر در طاعت خدا بهتر از بی‌نیازی در معصیت خداوند است.<ref>کلینی، کافی، ۱۳۶۳ش، ج۸، ص۲۲.</ref>
[[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] درباره عبادت ابوذر فرمود: بیشترین [[عبادت]] ابوذر تفکر بود... آن قدر از ترس خدا گریه کرد تا چشمانش مجروح شد.<ref>صدوق، الخصال، ۱۴۰۳ق، ص۴۰ و ۴۲.</ref> امام صادق(ع) در روایتی دیگر فرمود: ابوذر گفت سه چیز را که مردم با آن دشمن هستند را دوست دارم؛ [[مرگ]]، فقر، بلا. امام(ع) در ادامه می‌فرماید: مراد ابوذر این است که مرگ در اطاعت خدا بهتر است از زندگی در [[گناه|معصیت]] خداوند و بلا در طاعت خدا محبوب‌تر از صحت در نافرمانی خدا و فقر در طاعت خدا بهتر از بی‌نیازی در معصیت خداوند است.<ref>کلینی، کافی، ۱۳۶۳ش، ج۸، ص۲۲.</ref>


در منابع شیعی، ابوذر غفاری یکی از [[ارکان اربعه شیعه]] در میان [[سلمان]]، [[ مقداد بن عمرو|مقداد]] و [[عمار]] ذکر شده است.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص۵۹۸؛ مفید، الاختصاص، ۱۴۱۴ق، ص۶ و ۷.</ref> [[شیخ مفید]] حدیثی را از [[ امام موسی کاظم علیه‌السلام |امام کاظم(ع)]] روایت می‌کند که در روز [[قیامت]]، منادی ندا می‌دهد کجایند حواریان(یاران خاص) رسول خدا که پیمان‌شکنی نکردند؟ پس سلمان، مقداد و ابوذر از جا برمی‌خیزند.<ref>مفید، الاختصاص، ۱۴۱۴ق، ص۶۱.</ref>
در منابع شیعی، ابوذر غفاری یکی از [[ارکان اربعه شیعه]] در میان [[سلمان]]، [[ مقداد بن عمرو|مقداد]] و [[عمار]] ذکر شده است.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص۵۹۸؛ مفید، الاختصاص، ۱۴۱۴ق، ص۶ و ۷.</ref> [[شیخ مفید]] حدیثی را از [[ امام موسی کاظم علیه‌السلام |امام کاظم(ع)]] روایت می‌کند که در روز [[قیامت]]، منادی ندا می‌دهد کجایند حواریان(یاران خاص) رسول خدا که پیمان‌شکنی نکردند؟ پس سلمان، مقداد و ابوذر از جا برمی‌خیزند.<ref>مفید، الاختصاص، ۱۴۱۴ق، ص۶۱.</ref>
خط ۶۱: خط ۶۱:
[[سید علی‌خان مدنی]] درباره ابوذر می‌نویسد: وی از عالمان بزرگ و زاهدان والامقام بود که در سال، چهارصد دینار بخشش می‌کرد و چیزی را نمی‌اندوخت.<ref>مدنی، الدرجات الرفیعه، ۱۳۹۷ق، ص۲۲۶.</ref>
[[سید علی‌خان مدنی]] درباره ابوذر می‌نویسد: وی از عالمان بزرگ و زاهدان والامقام بود که در سال، چهارصد دینار بخشش می‌کرد و چیزی را نمی‌اندوخت.<ref>مدنی، الدرجات الرفیعه، ۱۳۹۷ق، ص۲۲۶.</ref>


[[ سید محمدمهدی بحرالعلوم |بحرالعلوم]]، ابوذر را یکی از حواریونی می‌داند که بر روش سیّدالمرسلین حرکت کرد و در ذکر مناقب [[اهل بیت]](ع) و معایب و رذایل دشمنان آنان سرسخت بود.<ref>بحرالعلوم، الفوائد الرجالیه، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۴۹.</ref>
[[ سید محمدمهدی بحرالعلوم |بحرالعلوم]]، ابوذر را یکی از حواریونی می‌داند که بر روش سیّدالمرسلین حرکت کرد و در ذکر مناقب [[اهل‌بیت(ع)|اهل بیت]](ع) و معایب و رذایل دشمنان آنان سرسخت بود.<ref>بحرالعلوم، الفوائد الرجالیه، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۴۹.</ref>


[[ابونعیم اصفهانی]] نیز می‌گوید: ابوذر پیامبر اسلام(ص) را خدمت کرد و اصول را یاد گرفت و غیر آن را کنار گذارد...وی ترک کننده [[ربا|رباخواری]] قبل از نزول شریعت اسلام و احکام الهی بود. در راه حق، سرزنش ملامت‌گران بر وی فائق نمی‌آمد و قدرت حکّام، او را به خواری نمی‌افکند.<ref>اصفهانی، حلیه الاولیاء، ج۱، ص۱۵۶ و ۱۵۷.</ref>
[[ابونعیم اصفهانی]] نیز می‌گوید: ابوذر پیامبر اسلام(ص) را خدمت کرد و اصول را یاد گرفت و غیر آن را کنار گذارد...وی ترک کننده [[ربا|رباخواری]] قبل از نزول شریعت اسلام و احکام الهی بود. در راه حق، سرزنش ملامت‌گران بر وی فائق نمی‌آمد و قدرت حکّام، او را به خواری نمی‌افکند.<ref>اصفهانی، حلیه الاولیاء، ج۱، ص۱۵۶ و ۱۵۷.</ref>


===علاقه به امام علی(ع)===
===علاقه به امام علی(ع)===
[[اربلی]] روایتی را نقل می‌کند که ابوذر، علی(ع) را وصی خویش قرار داد و گفت: به خدا قسم به امیرالمؤمنینِ بر حق وصیت کردم. به خدا قسم او بهاری است که در او آرامش است هر چند از شما جدا گردیده و [[غصب خلافت|حقش در خلافت غصب شده]] باشد.<ref>اربلی، کشف الغمه، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۳۵۳.</ref> [[ابن ابی الحدید]] نیز می‌گوید: ابوذر در [[ربذه]] به ابن رافع گفت که به زودی فتنه‌ای رخ خواهد داد، از خدا بترسید و از علی بن ابی‌طالب(ع) حمایت کنید.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج ۱۳، ص ۲۲۸.</ref> این دوستی و علاقمندی به علی بن ابیطالب(ع) تا آن جا بود که در [[تشییع]] شبانه پیکر [[فاطمه زهرا(س)]] شرکت کرد.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، نشر دار صادر، ج۲، ص۱۱۵.</ref>
[[علی بن عیسی اربلی|اربلی]] روایتی را نقل می‌کند که ابوذر، علی(ع) را وصی خویش قرار داد و گفت: به خدا قسم به امیرالمؤمنینِ بر حق وصیت کردم. به خدا قسم او بهاری است که در او آرامش است هر چند از شما جدا گردیده و [[غصب خلافت|حقش در خلافت غصب شده]] باشد.<ref>اربلی، کشف الغمه، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۳۵۳.</ref> [[ابن‌ابی‌الحدید]] نیز می‌گوید: ابوذر در [[ربذه]] به ابن رافع گفت که به زودی فتنه‌ای رخ خواهد داد، از خدا بترسید و از علی بن ابی‌طالب(ع) حمایت کنید.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج ۱۳، ص ۲۲۸.</ref> این دوستی و علاقمندی به علی بن ابیطالب(ع) تا آن جا بود که در [[تشییع جنازه|تشییع]] شبانه پیکر [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه زهرا(س)]] شرکت کرد.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، نشر دار صادر، ج۲، ص۱۱۵.</ref>


==در زمان خلفاء==
==در زمان خلفاء==
confirmed، protected، templateeditor
۷٬۹۰۹

ویرایش