|
|
| خط ۳۳: |
خط ۳۳: |
| [[میرزا جواد تبریزی]]، [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] و [[لطف‌الله صافی گلپایگانی|صافی]]، انجام کارهای خلاف شرع همچون [[رقص]] و [[فحاشی|دشنام]] به مخالفان در مجالس نهم ربیع الاول، [[مباح|جایز]] نیست.<ref>تبریزی، استفتائات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۲، ص۵۱۶؛ مکارم، استفتائات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۳،ص۶۱۰؛ صافی، جامع الاحکام، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۲۹.</ref> | | [[میرزا جواد تبریزی]]، [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] و [[لطف‌الله صافی گلپایگانی|صافی]]، انجام کارهای خلاف شرع همچون [[رقص]] و [[فحاشی|دشنام]] به مخالفان در مجالس نهم ربیع الاول، [[مباح|جایز]] نیست.<ref>تبریزی، استفتائات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۲، ص۵۱۶؛ مکارم، استفتائات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۳،ص۶۱۰؛ صافی، جامع الاحکام، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۲۹.</ref> |
|
| |
|
| ==حدیث رفع القلم و نقد آن== | | ==حدیث رفع القلم== |
| {{اصلی|حدیث رفع القلم }} | | {{اصلی|حدیث رفع القلم }} |
| در برخی مجالسی که به مناسبت عیدالزهراء برگزار می‌شود، [[حدیث|روایتی]] بیان می‌شود<ref>حلی، المحتضر، ۱۳۸۲ش، ص۹۵؛ طبرانی نصیری، مجموع الاعیاد، ص۲۶۷؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۱، ص۱۲۰-۱۲۵.</ref> که به رُفِعَ القلم معروف شده و می‌گویند این روز «روز رفع القلم» است و [[گناه|گناهان]] این روز در [[روز قیامت]] محاسبه نمی‌شود. ازاین‌رو می‌توان در این مراسم هر حرفی را زد و هر کاری انجام داد.<ref>[https://www.pasokhgoo.ir/content/%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%C2%AB%D8%B1%D9%81%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%84%D9%85%C2%BB-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D9%87%D9%85-%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%84 «نقد روایت «رفع القلم» در نهم ربیع الاول»]، سایت مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی.</ref> مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی و میرزا جواد تبریزی، از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]]، [[اسناد|سند]] حدیث رفع و محتوای آن را بر اساس دلایلی صحیح ندانسته و مورد نقد قرار داده‌اند.<ref>نگاه کنید به: مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۱۰۸-۱۱۲.</ref> این دلایل عبارتند از:
| | گفته شده روایت رفع القلم، حدیثی منسوب به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] است که در آن گفته شده گناهان در نهم ربیع الاول، ثبت نمی‌شود.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۵، ص۳۵۳.</ref> این حدیث در منابع قرن پنجم به بعد همچون مجموع الاعیاد<ref>طبرانی نصیری، مجموع الاعیاد، ص۲۶۷.</ref> نوشته طبرانی نُصَیری (از سران [[غالیان]] [[قرن پنجم هجری قمری]]) و [[المحتضر]]<ref>حلی، المحتضر، ۱۳۸۲ش، ص۹۵.</ref> نگارش [[حسن بن سلیمان حلی|حسن بن سلیمان حلی]] (شاگرد [[شهید اول]]) نقل شده است. |
| * روایت موسوم به رفع قلم در منابع معتبر وجود ندارد و از جهت سند نامعتبر است.
| |
| * این روایت مخالف [[قرآن|کتاب خدا]] و [[سنت|سنّت]] است.<ref>مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۹.</ref> به عنوان نمونه روایت رفع قلم با [[آیه]] «و من یعمل مثقال ذرة شراً یره؛ هر كه هموزن ذرّه‌اى بدى كند [نتيجه] آن را خواهد ديد.»<ref>سوره زلزال، آیه ۸.</ref> و روایت «لا تُنال ولایتنا الا بالعمل و الورع؛ ولايت و دوستى ما، جز با [[ورع]] و پارسايى دست یافتنی نیست.»<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۲۴۷.</ref> در تضاد است.<ref>مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۳۵.</ref> بر همین اساس انجام دادن [[حرام]] در همه روزها گناه است و فرقی میان نهم ربیع الاول و روزهای دیگر نیست. برداشتن [[تکلیف]] و ثبت نشدن گناه تنها به کودکان نابالغ، دیوانه و کسی که خوابیده است، اختصاص دارد.<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=46496&mid=265954 «جشن‌های روز نهم ربیع الاول»]، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی.</ref> مکارم شیرازی می‌نویسد اهل بیت(ع) هیچ‌گاه اجازه گناه کردن را نمی‌دهند.<ref>مکارم، استفتائات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۳، ص۱۵۸.</ref>
| |
| * روایت رَفْعِ قلم در صورت معتبر بودن به این معنا است که اگر کسی به صورت غیرعمدی مرتکب خطا شود، [[خدا|خداوند]] او را می‌بخشد، نه این که آگاهانه و از روی عمد مرتکب [[گناه]] شود.<ref>نراقی، مستند الشیعة فی احکام الشریعة، ۱۴۱۵ق؛ مامقانی، غایة الآمال، ۱۳۱۶ق، ج۲، ص۳۲۶؛ مکارم، استفتائات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۳، ص۱۵۸.</ref>
| |
|
| |
|
| [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]] دیگر همچون [[محمدتقی بهجت]]، [[حسین نوری همدانی]]، [[سید عبدالکریم موسوی اردبیلی]] نیز رفع قلم را درست ندانسته و برآنند در حرمت گناه تفاوتی میان نهم ربیع و روزهای دیگر نیست.<ref>نگاه کنید به: مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۱۰۷-۱۱۵.</ref> | | از سوی برخی [[محدث|حدیث‌شناسان]] و [[مجتهد|فقیهان]] [[شیعه|شیعی]] اشکالاتی به روایت رفع قلم وارد شده است؛ از جمله تعارض با قرآن،<ref>مکارم، استفتائات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۳، ص۱۵۸.</ref> مجهول بودن بعضی از راویان.<ref>شیردل و بهارزاده، «نقد سندی و دلالی روایت رفع قلم»، ص۱۳۳.</ref> مراجع تقلیدی مثل [[میرزا جواد تبریزی]] و [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] روایت رفع قلم را رد کرده‌اند.<ref>تبریزی، استفتائات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۲، ص۵۱۶.</ref> |
|
| |
|
| ==پانویس== | | ==پانویس== |
