پرش به محتوا

محمود گاوان: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات زندگینامه|عنوان=محمود گاوان|تصویر=|اندازه تصویر=|توضیح تصویر=|سرشناسی=وزیر سلسله بهمنیان|نام=محمود|نام کامل=عمادالدین محمود بن محمد گاوان گیلانی|نام مستعار=|لقب/کنیه=خواجه جهان، مخدومه جهانیان،‌ معتمد درگاه سلطان،‌ آصف جم‌نشان، ملک نایب مخدومه جهان|مذهب=شیعه|شهرت=|نسب=|خویشاوندان سرشناس=|زادروز=۸۰۸ق|زادگاه=روستای گاوان یا قاوان گیلان|محل زندگی=ایران،‌ عراق، هند|وفات=۸۸۶ق|شهادت=|محل دفن=شهر بیدَر هند|تحصیلات=|محل تحصیل=ایران و عراق|استادان=|شاگردان=عبدالکریم نیمدهی|آثار=دیوان اشعار، روضه الانشاء،‌ ریاض الانشاء، مناظر الانشاء|تخصص=علوم عقلی،‌ طب، ادبیات|مهارت=|پیشه=|زمینه فعالیت=علمی،‌ اجرایی، سیاسی، اجتماعی|فعالیت‌ها=تاثیر در گسترش و تعمیق تشیع در دکن|منصب=وزیر|جوایز=|وبگاه=|مرتبط=}}
{{جعبه اطلاعات زندگینامه|عنوان=محمود گاوان|تصویر=|اندازه تصویر=|توضیح تصویر=|سرشناسی=وزیر سلسله بهمنیان|نام=محمود|نام کامل=عمادالدین محمود بن محمد گاوان گیلانی|نام مستعار=|لقب/کنیه=خواجه جهان، مخدومه جهانیان،‌ معتمد درگاه سلطان،‌ آصف جم‌نشان، ملک نایب مخدومه جهان|مذهب=شیعه|شهرت=|نسب=|خویشاوندان سرشناس=|زادروز=۸۰۸ق|زادگاه=روستای گاوان یا قاوان گیلان|محل زندگی=ایران،‌ عراق، هند|وفات=۸۸۶ق|شهادت=|محل دفن=شهر بیدَر هند|تحصیلات=|محل تحصیل=ایران و عراق|استادان=|شاگردان=عبدالکریم نیمدهی|آثار=دیوان اشعار، روضه الانشاء،‌ ریاض الانشاء، مناظر الانشاء|تخصص=علوم عقلی،‌ طب، ادبیات|مهارت=|پیشه=|زمینه فعالیت=علمی،‌ اجرایی، سیاسی، اجتماعی|فعالیت‌ها=تاثیر در گسترش و تعمیق تشیع در دکن|منصب=وزیر|جوایز=|وبگاه=|مرتبط=}}


'''محمود گاوان''' (۸۰۸-۸۸۶ق)، مشهور به «خواجه جهان» از دانشمندان، ادیبان، شاعران و وزیر شیعی [[بهمنیان|سلسله بهمنیان]] بود. در زمان وی بهمنیان، بیشترین وسعت جغرافیایی خود را در منطقه دکن، واقع در جنوب [[هند]] یافته و به اوج شکوفایی رسیدند. شخصیت علمی و رونق سیاسی ایجاد شده از سوی او، سبب شد دانشمندان و شاعران ایرانی و شیعی قابل توجهی به آن دیار مهاجرت کرده و سبب گسترش و تعمیق [[شیعه|تشیع]] در آن منطقه گردیدند.
'''محمود گاوان''' (۸۰۸-۸۸۶ق) مشهور به «خواجه جهان» از دانشمندان، ادیبان، شاعران و وزیر شیعی [[بهمنیان|سلسله بهمنیان]] بود. در زمان وی، سلسله بهمنیان به بیشترین وسعت جغرافیایی خود در منطقه دکن، واقع در جنوب [[هند]] دست یافتند و به اوج شکوفایی رسیدند. شخصیت علمی محمود گاوان و رونق سیاسی ایجاد شده از سوی او، سبب شد دانشمندان و شاعران ایرانی و شیعی زیادی به منطقه دکن مهاجرت کرده و سبب گسترش و تعمیق [[شیعه|تشیع]] در آن منطقه گردند.


از جمله اقدامات دیگر خواجه جهان که به رونق تشیع کمک کرد، تاسیس مدارس مختلف و دعوت از اساتید برجسته برای تدریس در این مدارس بود. همچنین خواجه محمود با هدف تعمیق تشیع در منطقه، نامه‌نگاری‌هایی با شخصیت‌های علمی و سیاسی و [[سادات]] معاصر خود داشت.
از جمله اقدامات دیگر خواجه جهان که به رونق تشیع کمک کرد، تاسیس مدارس مختلف و دعوت از اساتید برجسته برای تدریس در این مدارس بود. همچنین خواجه محمود با هدف تعمیق تشیع در منطقه، نامه‌نگاری‌هایی با شخصیت‌های علمی و سیاسی و [[سادات]] معاصر خود داشت.
خط ۹: خط ۹:


==نقش محمود گاوان در گسترش تشیع==
==نقش محمود گاوان در گسترش تشیع==
برخی بر این باورند که محمود گاوان در کنار [[شاه طاهر جنیدی]] (درگذشت ۹۵۶ق) و [[میر محمد مومن استرآبادی]] (درگذشت ۱۰۳۴ق) یکی از برجسته‌ترین و پرنقش‌ترین شخصیت‌های سیاسی علمی شیعی ایرانی در دکن بود.<ref>قلی قرایی، «مقدمه»، در میرمحمدمومن استرآبادی مروج تشیع در جنوب هند، ۱۳۸۷ش، ص۲۳.</ref> این نقش در دو محور قابل بررسی است:
برخی بر این باورند که محمود گاوان در کنار [[شاه طاهر جنیدی]] (درگذشت ۹۵۶ق) و [[میر محمد مؤمن استرآبادی|میر محمد مومن استرآبادی]] (درگذشت ۱۰۳۴ق) از برجسته‌ترین و پرنقش‌ترین شخصیت‌های سیاسی علمی شیعی ایرانی در دکن بود.<ref>قلی قرایی، «مقدمه»، در میرمحمدمومن استرآبادی مروج تشیع در جنوب هند، ۱۳۸۷ش، ص۲۳.</ref> این نقش در دو محور قابل بررسی است:


===شخصیت علمی و فرهنگی محمود گاوان===
===شخصیت علمی و فرهنگی محمود گاوان===
[[پرونده:بهمنیان نقشه.jpg|بندانگشتی|قلمرو [[بهمنیان]] و موقعیت پایتخت‌های ایشان]]
[[پرونده:بهمنیان نقشه.jpg|بندانگشتی|قلمرو [[بهمنیان]] و موقعیت پایتخت‌های ایشان]]
محققان تصریح کرده‌اند که خواجه محمود در ترویج [[شیعه|تشیع]] و کارهای فرهنگی، کاردان بوده است.<ref>عالمی،‌ خدیجه، «محمود گاوان وزیر گمنام شیعی در دکن»، در فصلنامه شیعه‌شناسی،‌ ص۲۱۶.</ref> اعتقاد شخصی محمود گاوان که از منظر برخی محققان شیعه بوده،<ref>هالیستر، تشیع در هند، ۱۳۷۳ش، ص۱۲۳.</ref> در تقویت تشیع موثر بوده است.<ref>عالمی،‌ خدیجه، «محمود گاوان وزیر گمنام شیعی در دکن»، در فصلنامه شیعه‌شناسی،‌ ص۲۱۶.</ref> از سوی دیگر، حضور عالمی گیلانی همچون او در دربار شاهان دکن و آشوبهایی که در آن زمان در گیلان در جریان بود،‌ سبب شد که بسیاری از عالمان و شاعران گیلان به قلمرو بهمنیان مهاجرت کرده و سبب رونق بیش از پیش تشیع در آن منطقه شوند.<ref>جلال جعفرپور و ساسان طهماسبی، «معرفی و شناسایی مهاجران گیلانی هند، با تکیه بر دکن (۱۷۰۰- ۱۴۰۰م)»، ص۵۴.</ref> در زمان محمود، سلطنت بهمنیان به میعادگاه دانشمندان و ادیبان در سراسر هندوستان تبدیل گشت.<ref>قلی قرایی، «مقدمه»، در میرمحمدمومن استرآبادی مروج تشیع در جنوب هند، ۱۳۸۷ش، ص۲۳.</ref>
محققان تصریح کرده‌اند که خواجه محمود در ترویج [[شیعه|تشیع]] و کارهای فرهنگی، کاردان بوده است.<ref>عالمی،‌ خدیجه، «محمود گاوان وزیر گمنام شیعی در دکن»، در فصلنامه شیعه‌شناسی،‌ ص۲۱۶.</ref> اعتقاد شخصی محمود گاوان که از منظر برخی محققان شیعه بوده،<ref>هالیستر، تشیع در هند، ۱۳۷۳ش، ص۱۲۳.</ref> در تقویت تشیع موثر بوده است.<ref>عالمی،‌ خدیجه، «محمود گاوان وزیر گمنام شیعی در دکن»، در فصلنامه شیعه‌شناسی،‌ ص۲۱۶.</ref> از سوی دیگر، حضور عالمی گیلانی همچون او در دربار شاهان دکن و آشوب‌هایی که در آن زمان در گیلان در جریان بود،‌ سبب شد که بسیاری از عالمان و شاعران گیلان به قلمرو بهمنیان مهاجرت کرده و سبب رونق بیش از پیش تشیع در آن منطقه شوند.<ref>جلال جعفرپور و ساسان طهماسبی، «معرفی و شناسایی مهاجران گیلانی هند، با تکیه بر دکن (۱۷۰۰- ۱۴۰۰م)»، ص۵۴.</ref> در زمان محمود، سلطنت بهمنیان به میعادگاه دانشمندان و ادیبان در سراسر هندوستان تبدیل گشته بود.<ref>قلی قرایی، «مقدمه»، در میرمحمدمومن استرآبادی مروج تشیع در جنوب هند، ۱۳۸۷ش، ص۲۳.</ref>


شخصیت برجسته علمی محمود سبب شد تا برخی دانشمندان، شماری از آثار خود را به نام محمود گاوان بنویسند.<ref>قلی قرایی، «مقدمه»، در میرمحمدمومن استرآبادی مروج تشیع در جنوب هند، ۱۳۸۷ش، ص۲۴.</ref> از جمله [[جلال الدین دوانی]] (درگذشت ۹۰۸ق)، شرح هیاکل النورِ [[شهاب‌الدین سهروردی|سهروردی]] (درگذشت ۵۸۷ق)‌ و مولانا رییس شاخنی (درگذشت قرن۹)، حاشیه بر شرح هدایه الحکمه قاضی کمال الدین میبدی (درگذشت ۹۰۴/۹۱۰/۹۱۱ق) و حاشیه بر شرح مطالع را به نام گاوان نوشتند.<ref>قلی قرایی، «مقدمه»، در میرمحمدمومن استرآبادی مروج تشیع در جنوب هند، ۱۳۸۷ش، ص۲۴.</ref>
شخصیت برجسته علمی محمود سبب شد تا برخی دانشمندان، شماری از آثار خود را به نام محمود گاوان بنویسند.<ref>قلی قرایی، «مقدمه»، در میرمحمدمومن استرآبادی مروج تشیع در جنوب هند، ۱۳۸۷ش، ص۲۴.</ref> از جمله [[جلال الدین دوانی]] (درگذشت ۹۰۸ق)، شرح هیاکل النورِ [[شهاب‌الدین سهروردی|سهروردی]] (درگذشت ۵۸۷ق)‌ و مولانا رییس شاخنی (درگذشت قرن۹)، حاشیه بر شرح هدایه الحکمه قاضی کمال الدین میبدی (درگذشت ۹۰۴/۹۱۰/۹۱۱ق) و حاشیه بر شرح مطالع را به نام گاوان نوشتند.<ref>قلی قرایی، «مقدمه»، در میرمحمدمومن استرآبادی مروج تشیع در جنوب هند، ۱۳۸۷ش، ص۲۴.</ref>
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۸۱

ویرایش