|
|
| خط ۵۱: |
خط ۵۱: |
| ==اقسام معجزه== | | ==اقسام معجزه== |
| معجزه را بنا به جهات مختلف، به اقسام متعددی تقسیم کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به خواجه نصیر، شرح الاشارات و التنبیهات، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۳۷۲.</ref> [[خواجه نصیرالدین طوسی|خواجه نصیر الدین طوسی]] در شرح الاشارات و التنبیهات، آن را به دو قسم معجزه قولی و معجزه فعلی تقسیم کرده و معجزه قولی را برای خواص اهل معرفت مناسب‌تر دانسته و معجزه فعلی را برای عوام مفیدتر می‌داند.<ref>خواجه نصیر، شرح الاشارات و التنبیهات، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۳۷۲.</ref> قرآن کریم معجزه قولی پیامبر(ص) بود. البته معجزههای عملی نیز برای او نقل کرده‌اند. به‌گفته [[عبدالله جوادی آملی]]، پیامبر(ص) با معجزههای فعلی‌اش عوام مردم را اقناع می‌کرد و خواص اصحاب وی به همان قرآن که معجزه قولی او بود بسنده می‌کردند و از او معجزه فعلی طلب نمی‌کردند.<ref>جوادی آملی، تبیین براهین اثبات خدا، ۱۳۸۴ش، ص۲۶۴.</ref> | | معجزه را بنا به جهات مختلف، به اقسام متعددی تقسیم کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به خواجه نصیر، شرح الاشارات و التنبیهات، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۳۷۲.</ref> [[خواجه نصیرالدین طوسی|خواجه نصیر الدین طوسی]] در شرح الاشارات و التنبیهات، آن را به دو قسم معجزه قولی و معجزه فعلی تقسیم کرده و معجزه قولی را برای خواص اهل معرفت مناسب‌تر دانسته و معجزه فعلی را برای عوام مفیدتر می‌داند.<ref>خواجه نصیر، شرح الاشارات و التنبیهات، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۳۷۲.</ref> قرآن کریم معجزه قولی پیامبر(ص) بود. البته معجزههای عملی نیز برای او نقل کرده‌اند. به‌گفته [[عبدالله جوادی آملی]]، پیامبر(ص) با معجزههای فعلی‌اش عوام مردم را اقناع می‌کرد و خواص اصحاب وی به همان قرآن که معجزه قولی او بود بسنده می‌کردند و از او معجزه فعلی طلب نمی‌کردند.<ref>جوادی آملی، تبیین براهین اثبات خدا، ۱۳۸۴ش، ص۲۶۴.</ref> |
|
| |
| ==هدف و دلالت معجزه==
| |
| هدف از ارائه معجزه را اثبات نبوت (امامت) دانسته‌اند تا از این طریق، مردم به آنان ایمان آورده و از تعالیم‌شان پیروی کرده و به سعادت برسند.<ref>سید مرتضی، الذخیره فی علم الکلام، ۱۴۱۱ق، ص۳۳۲؛ مفید، النکت الاعتقادیه، ۱۴۱۳ق، ص۴۴؛ خویی، البیان فی تفسیر القرآن، منشورات انوار الهدی، ص۳۳؛ ربانی گلپایگانی، کلام تطبیقی، ۱۳۸۵ش، ص۳۹-۴۱. مصباح یزدی، آموزش عقائد، ۱۳۷۷ش، ص۲۱۹-۲۲۳.</ref>
| |
| برخی براین باورند که معجزه براى این است که ارتباط پیامبران با [[خدا]] و [[عالم غیب|عالم غيب]] معلوم شود و سند [[نبوت]] آنها باشد نه آنكه خداوند به دلخواه مردم هر روز يک نوع معجزه تازهاى بفرستد زیرا معجزات پى در پى مردم را از فهم دور و نيروى عقل را از آنها می‌گیرد و سنت خدا را در تربیت بشر و تكامل آنها بر اساس اختيار و مجاهده و [[عمل صالح]] باطل می‌کند زیرا اگر بشر سرِ تسليم و اطاعت داشته باشد با یک معجزه بايد تسلیم شود و اگر سر تسلیم نداشته باشد با معجزات بسیار و متنوع نيز تسليم نشده و آنها را به [[سحر]] و شعبده حمل نموده و براى فرار نفس خود از پيروى پیامبر، هر راه غلط و کجى را طى می‌کند. <ref>حسینی طهرانی، امام شناسی، ج۴، ص۱۸۳.</ref>
| |
| مشهور [[کلام اسلامی|متکلمان]]<ref>سید مرتضی، الذخیره فی علم الکلام، ۱۴۱۱ق، ص۳۳۰؛ قاضی عبدالجبار، المغنی فی ابواب التوحید و العدل، ۱۹۶۲-۱۹۶۵م، ج۱۵، ص۱۶۸؛ حمصی رازی، المنقذ من التقلید، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۸۴؛ تفتازانی، شرح المقاصد، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۱۶.</ref> بر این باورند که اعطای معجزه به مدعی نبوت، تصدیق عملی ادعای او از جانب خداوند است زیرا هرگاه کسی مدعی نبوت باشد و در مقام احتجاج بگوید «خداوندا اگر من در ادعایم راستگو هستم، مرا از طریق نقضِ عادت و انجام کار اِعجازین، تصدیق نما» و سپس آن کار خارق‌العاده اتفاق بیفتد، می‌توان حکم کرد که عملاً خداوند این شخص را در ادعایش تصدیق کرده است؛ شبیه به پادشاهی که از طریق دادن [[انگشتر]] به فرستاده‌اش، به دیگران می‌فهماند که این شخص حقیقتاً فرستاده او است.<ref>ربانی گلپایگانی، کلام تطبیقی، ۱۳۸۵ش، ص۴۸؛ قدردان قراملکی، معجزه در قلمرو عقل و قرآن، ۱۳۸۱ش، ص۲۰۵.</ref><ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، منشورات اعلمی بیروت، ۱۳۹۳ق، ج۱، ص ۸۶</ref>
| |
|
| |
| برخی از محققان تصریح کرده‌اند که معجزه، باواسطه، حقانیت آموزه‌های نبی را نیز اثبات می‌کند؛ یعنی بعد از دلالت بی‌واسطه معجزه بر ارتباط نَبیّ با خدا، می‌فهمیم که آموزه‌های نبی -که برگرفته از وحی و علم خطاناپذیر خدا است- محال است خطا باشند.<ref>قدردان قراملکی، معجزه در قلمرو عقل و قرآن، ۱۳۸۱ش، ص۲۴۵-۲۴۷.</ref>
| |
|
| |
| گروهی از متفکران مسیحی و مسلمان بر این باورند که می‌توان از معجزه برای [[برهان‌های اثبات خدا|اثبات خدا]] نیز استفاده کرد.<ref>ژیلسون، روح فلسفه در قرون وسطی، ۱۳۶۶ش، ص۵۷۱-۵۸۰؛ مراغی، تفسیر المراغی، دارالفکر، ج۱، ص۱۶۳.</ref> این دیدگاه برخلاف نظر مشهور است که دلالت معجزه را محدود به اثبات [[نبوت]] و [[امامت]] می‌داند.<ref>جوادی آملی، تبیین براهین اثبات خدا، انتشارات اسراء، ص۱۵۰؛ قدردان قراملکی، معجزه در قلمرو عقل و قرآن، ۱۳۸۱ش، ص۲۵۰-۲۵۴.</ref>
| |
|
| |
|
| ==برهان معجزه== | | ==برهان معجزه== |
