فاسق: تفاوت میان نسخه‌ها

'''فاسِقْ''' کسی که از دستورات خداوند نافرمانی می‌کند. تکذیب آیه‌های [[قرآن]]، پیمان‌شکستن، قطع [[صله رحم|صله‌ رحم]] و فساد کردن از ویژگی‌های فاسق دانسته‌ شده است. فاسق أحکام خاصی در فقه و کلام دارد؛ از جمله این که فاسق نمی‌تواند به مقام [[امامت]] برسد، نمی‌تواند [[امام جماعت]] باشد و شهادتش قابل قبول نیست. متفکران [[امامیه|شیعه امامیه]] معتقدند، فقط [[کفر|کافر]] (نه [[مسلمان]] فاسق) به [[عذاب]] ابدی مبتلا می‌شود.  

[[امامیه|شیعه امامیه]] معتقد است فاسق، کافر نیست؛ و خلود([[عذاب ابدی|جاودانگی عذاب]]) مختص به [[کفر|کافر]] است؛ و [[مسلمان]] حتی اگر فاسق باشد، برای همیشه در عذاب الهی باقی نمی‌ماند و در معرض [[شفاعت]] یا بخشش خداوند است.<ref>علامه حلی، کشف المراد، ۱۳۸۲ش، ص۲۷۴-۲۷۶؛ سبحانی، محاضرات فی الإلهیات، ۱۴۲۸ق، ص۴۶۱-۴۶۳.</ref> <br />اما وعیدیه -که گروهی از [[خوارج]] هستند- معتقدند که [[عمل صالح]] بخشی از [[ایمان]] است<ref>طوسی، قواعد العقائد، ۱۴۱۳ق، ص۱۰۶.</ref>؛ و به همین جهت، کسی که مرتکب [[گناهان کبیره]] می‌شود، کافر می‌شود و در نتیجه، همیشه در [[عذاب]] باقی می‌ماند.<ref>شهرستانی، الملل و النحل، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۱۳۲.</ref><br />[[مرجئه]] در مقابل [[وعیدیه]] است و معتقدند که عمل صالح بخشی از [[ایمان]] نیست و کسی که [[گناهان کبیره|گناه کبیره]] انجام می‌دهد، به ایمانش لطمه وارد نمی‌شود و [[بهشت|بهشتی]] و [[جهنم|جهنمی]] بودنش در [[آخرت]] مشخص می‌شود و فعلا مشخص نیست.<ref>شهرستانی، الملل و النحل، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۱۶۲.</ref><br />اما [[معتزله]] در مخالفت با این نظرات، نظریه [[منزلة بین المنزلتین|«المنزلة بین المنزلتین»]] (جایگاهی میان دو جایگاه کفر و ایمان) را طرح کرده است: فاسق نه [[ایمان|مومن]] است و نه کافر بلکه جایگاهش بین آن دو است؛ و به همین جهت، سرنوشت اخروی او نیز نه پاداش عالی است و نه عذاب شدید بلکه عذاب معمولی است.<ref>قاضی عبدالجبار، شرح الأصول الخمسة، ۱۴۲۲ق، ص۴۷۱-۴۷۲.</ref> به باور معتزله، کسی که در آتش جهنم وارد شود، برای او خروجی از آن نیست.<ref>سبحانی، جعفر، منشور جاوید، ۱۳۸۳ق، ج۵، ص۵۶۱.</ref><br>اختلافی نیست که اگر فاسق [[توبه]] کند، [[خدا|خداوند]] او را می‌بخشاید و [[هدایت]] می‌نماید و به خلود در عذاب گرفتار نمی‌شود:<ref>سبحانی، جعفر، منشور جاوید، ۱۳۸۳ق، ج۵، ص۵۶۱.</ref> «ای کسانی که ایمان آورده اید، به سوی خدا توبه کنید، توبه‌ای خالص؛ امید است(با این کار) پروردگارتان گناهانتان را ببخشد.»<ref>سوره تحریم، آیه ۸.</ref>