confirmed، templateeditor
۱۱٬۵۴۹
ویرایش
شرابخواری: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
جز (ویکی سازی) |
جز (ویکی سازی) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
{{مقاله توصیفی فقهی}} | {{مقاله توصیفی فقهی}} | ||
'''شرابخواری''' یا '''میگُساری''' نوشیدن هر مایع مست‌کننده است. در [[قرآن]] و [[حدیث]]، این عمل از [[گناهان کبیره]] شمرده شده است. در فقه اسلامی، شرابخواری از [[محرمات]] است و مجازات شرابخوار، هشتاد ضربه شلاق تعیین شده است. برای تحریم شرابخواری در روایات، دلیل‌های متعدد جسمی، روحی، مادی و معنوی ذکر شده است. | '''شرابخواری''' یا '''میگُساری''' نوشیدن هر مایع [[خمر|مست‌کننده]] است. در [[قرآن]] و [[حدیث]]، این عمل از [[گناهان کبیره]] شمرده شده است. در [[فقه]] اسلامی، شرابخواری از [[محرمات]] است و مجازات شرابخوار، هشتاد ضربه [[تازیانه|شلاق]] تعیین شده است. برای [[حرام|تحریم]] شرابخواری در روایات، دلیل‌های متعدد جسمی، روحی، مادی و معنوی ذکر شده است. | ||
==مفهوم== | ==مفهوم== | ||
شرابخواری، نوشیدن مایع مست‌کننده را گویند.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۴، ص۶۳۴.</ref> در قرآن<ref>سوره مائده، آیه۹۰. </ref> و | شرابخواری، نوشیدن [[خمر|مایع مست‌کننده]] را گویند.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۴، ص۶۳۴.</ref> در [[قرآن]]<ref>سوره مائده، آیه۹۰. </ref> و [[حدیث]]، این عمل از [[گناهان کبیره]] شمرده شده است.<ref>صدوق، ثواب الأعمال، ۱۳۸۲ش، ص۴۷۹.</ref> در فقه اسلامی، شرابخواری [[حرام]] است. مجازات شرابخواری، [[تازیانه|شلاق]]، تعیین شده است.<ref>هاشمی‌شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۴۹۳.</ref> | ||
==مراحل تحریم شرابخواری== | ==مراحل تحریم شرابخواری== | ||
بنا بر نقل برخی کتب تفسیری، [[قرآن]] به صورت تدریجی شرابخواری را تحریم کرد؛ چرا که شرابخواری، قبل از ظهور [[اسلام]]، رواج زیادی در میان مردم داشت.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۷۰.</ref> از برخی مورخان نقل شده که عشق عرب جاهلی در سه چیز خلاصه می‌شد: شعر، [[خمر|شراب]] و جنگ. حتی بعد از تحریم شراب، مسأله ممنوعیت آن برای بعضی از مسلمانان مشکل بود، تا آن‌جا که می‌گفتند هیچ حکمی بر ما سنگین‌تر از تحریم شراب نبود.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۷۰.</ref> مراحل تحریم شرابخوری عبارتند از: | بنا بر نقل برخی کتب تفسیری، [[قرآن]] به صورت تدریجی شرابخواری را [[حرام|تحریم]] کرد؛ چرا که شرابخواری، قبل از ظهور [[اسلام]]، رواج زیادی در میان مردم داشت.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۷۰.</ref> از برخی مورخان نقل شده که عشق عرب جاهلی در سه چیز خلاصه می‌شد: شعر، [[خمر|شراب]] و جنگ. حتی بعد از تحریم شراب، مسأله ممنوعیت آن برای بعضی از [[مسلمان|مسلمانان]] مشکل بود، تا آن‌جا که می‌گفتند هیچ حکمی بر ما سنگین‌تر از تحریم شراب نبود.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۷۰.</ref> مراحل تحریم شرابخوری عبارتند از: | ||
*'''منکَر خواندن شرابخواری''': به گفته مفسران، خداوند نخست در بعضی از [[سوره مکی|سوره‌های مکی]] اشاراتی به زشتی شرابخواری کرد، چنان‌که در آیه ۶۷ [[سوره نحل]] آن را یک نوشیدنی نامطلوب و در نقطه مقابل غذاهای پاکیزه معرفی می‌کند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۷۰.</ref> | *'''منکَر خواندن شرابخواری''': به گفته مفسران، خداوند نخست در بعضی از [[سوره مکی|سوره‌های مکی]] اشاراتی به زشتی شرابخواری کرد، چنان‌که در آیه ۶۷ [[سوره نحل]] آن را یک نوشیدنی نامطلوب و در نقطه مقابل غذاهای پاکیزه معرفی می‌کند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۷۰.</ref> | ||
*'''تأکید بر غلبه زیان بر منافع''': هنگامی که مسلمانان به [[مدینه]] منتقل شدند و نخستین حکومت اسلامی تشکیل شد، دومین دستور در زمینه منع شرابخواری به صورت قاطع‌تری نازل شد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۷۰.</ref> آیه ۲۱۹ [[سوره بقره]]، به نفع داشتن شراب اشاره می‌کند اما ضرر آن را بیش از منافش دانسته است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۷۰.</ref> بر اساس نقل منابع تاریخی، بخشی از درآمد اقتصادی مردم آن دوره از طریق شراب تأمین می‌شد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۷۰.</ref> | *'''تأکید بر غلبه زیان بر منافع''': هنگامی که مسلمانان به [[مدینه]] منتقل شدند و نخستین حکومت اسلامی تشکیل شد، دومین دستور در زمینه منع شرابخواری به صورت قاطع‌تری نازل شد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۷۰.</ref> آیه ۲۱۹ [[سوره بقره]]، به نفع داشتن شراب اشاره می‌کند اما ضرر آن را بیش از منافش دانسته است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۷۰.</ref> بر اساس نقل منابع تاریخی، بخشی از درآمد اقتصادی مردم آن دوره از طریق شراب تأمین می‌شد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۷۰.</ref> | ||
*'''تشویق به ترک شراب''': به نقل برخی مفسران، پس از نزول آیه ۲۱۹ سوره | *'''تشویق به ترک شراب''': به نقل برخی مفسران، پس از نزول [[آیه ۲۱۹ سوره بقره]]، [[قرآن]] در [[آیه ۴۳ سوره نساء]]، کم‌کم به احکامی درباره شرب خمر اشاره می‌کند و [[مسلمان|مسلمانان]] را به پرهیز و نیاشامیدن آن تشویق می‌کند؛ خصوصا در هنگام [[نماز]]. همچنین بعضی مفسران در تفسیر این آیه می‌گویند: آیه بر جواز شرب خمر در غیر نماز دلالت نمی‌کند؛ بلکه تنها درباره مستی در حال نماز سخن گفته و در مورد غیر نماز سکوت اختیار کرده تا مرحله نهایی حکم شرب خمر برسد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۳۹۶.</ref> | ||
*'''تحریم کامل شرب خمر''': [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|المیزان]] نقل می‌کند آخرین آیه‌ای که در قرآن برای تحریم نوشیدن شراب نازل شد، [[آیه ۹۰ سوره مائده]] است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۶، ص۱۲۰.</ref> خداوند در این آیه، شراب را به طور کامل و قطعی حرام کرد. مفسران می‌گویند اینکه خداوند شراب را در کنار بت‌ها قرار داده و آن را پلید و از رفتارهای شیطانی دانسته، نشان از حساسیت ویژه به تحریم شراب بوده<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۷۲.</ref> و همچنین به روایات استناد کرده‌اند که شرابخوار مانند عبادت‌کننده بت است.<ref>عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۳۶۶.</ref> | *'''تحریم کامل شرب خمر''': [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|المیزان]] نقل می‌کند آخرین آیه‌ای که در قرآن برای تحریم نوشیدن شراب نازل شد، [[آیه ۹۰ سوره مائده]] است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۶، ص۱۲۰.</ref> [[خدا|خداوند]] در این آیه، شراب را به طور کامل و قطعی حرام کرد. مفسران می‌گویند اینکه خداوند شراب را در کنار بت‌ها قرار داده و آن را پلید و از رفتارهای شیطانی دانسته، نشان از حساسیت ویژه به تحریم شراب بوده<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۷۲.</ref> و همچنین به روایات استناد کرده‌اند که شرابخوار مانند عبادت‌کننده بت است.<ref>عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۳۶۶.</ref> | ||
==فلسفه تحریم== | ==فلسفه تحریم== | ||
برای حرمت شرابخواری روایات متعددی وارد شده است. از جمله از [[ حضرت محمد صلی الله علیه و آله |پیامبر(ص)]] روایتی را نقل می‌کنند که ایشان ده گروه را که مرتبط با شراب و شرابخواری هستند را لعن می‌کند.<ref>ابن بابویه، ثواب الأعمال، ۱۳۸۲ش، ص۴۷۹.</ref> روایات، دلیل حرمت این عمل را جنبه‌های مختلفی اعم از ضررهای جسمی، مادی، معنوی و اجتماعی دانسته‌اند.<ref>ابن بابویه، علل الشرایع، ج۲، ص۴۷۶، باب۲۲۴، ح۲.</ref>از جمله: | برای حرمت شرابخواری روایات متعددی وارد شده است. از جمله از [[ حضرت محمد صلی الله علیه و آله |پیامبر اکرم(ص)]] روایتی را نقل می‌کنند که ایشان ده گروه را که مرتبط با [[خمر|شراب]] و شرابخواری هستند را [[لعن]] می‌کند.<ref>ابن بابویه، ثواب الأعمال، ۱۳۸۲ش، ص۴۷۹.</ref> روایات، دلیل [[حرام|حرمت]] این عمل را جنبه‌های مختلفی اعم از ضررهای جسمی، مادی، معنوی و اجتماعی دانسته‌اند.<ref>ابن بابویه، علل الشرایع، ج۲، ص۴۷۶، باب۲۲۴، ح۲.</ref>از جمله: | ||
<big>'''دفع ضرر'''</big> | <big>'''دفع ضرر'''</big> | ||
از دلیل‌های تحریم شرابخواری و مدوامت بر آن که در روایات اشاره شده، دفع ضررهای آن است. از [[امام صادق(ع)]] سؤال کردند چرا خداوند شرابخواری را حرام کرده است؟ وی می‌گوید، برای دفع زیان و فسادی که در آن است.<ref>صدوق، علل الشرایع، ج۲، ص۴۷۶، باب۲۲۴، ح۲.</ref> در روایات به مصادیقی از ضررها اشاره شده است از جمله: | از دلیل‌های تحریم شرابخواری و مدوامت بر آن که در روایات اشاره شده، دفع ضررهای آن است. از [[امام صادق(ع)]] سؤال کردند چرا خداوند شرابخواری را [[حرام]] کرده است؟ وی می‌گوید، برای دفع زیان و فسادی که در آن است.<ref>صدوق، علل الشرایع، ج۲، ص۴۷۶، باب۲۲۴، ح۲.</ref> در روایات به مصادیقی از ضررها اشاره شده است از جمله: | ||
*نور قلب و جان و جوانمردی و مروت او از بین می‌رود؛<ref>صدوق، علل الشرایع، ج۲، ص۴۷۶، باب۲۲۴، ح۲.</ref> | *نور قلب و جان و جوانمردی و مروت او از بین می‌رود؛<ref>صدوق، علل الشرایع، ج۲، ص۴۷۶، باب۲۲۴، ح۲.</ref> | ||
*شرابخوار دچار رعشه بدن می‌شود؛<ref>صدوق، علل الشرایع، ج۲، ص۴۷۶، باب۲۲۴، ح۲.</ref> | *شرابخوار دچار رعشه بدن می‌شود؛<ref>صدوق، علل الشرایع، ج۲، ص۴۷۶، باب۲۲۴، ح۲.</ref> | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
==احکام== | ==احکام== | ||
[[فقه]] اسلامی، نوشیدن انواع مشروبات الکلی، کم یا زیاد را [[حرام]] و باعث ثبوت مجازات می‌داند؛ حتی اگر مقدار نوشیدن شراب به حدی نباشد که باعث مستی شود.<ref>هاشمی‌شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۴۹۳.</ref> فقها، حرمت شرابخواری را تا آن‌جا دانسته‌اند که مداواکردن با آن‌ها حتی در صورت انحصار مداوا با مشروبات، بنابر قول مشهور [[مباح|جایز]] نیست.<ref>هاشمی‌شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۴۹۳.</ref> برخی دیگر از احکام شرابخواری عبارت است از: | [[فقه]] اسلامی، نوشیدن انواع مشروبات الکلی، کم یا زیاد را [[حرام]] و باعث ثبوت مجازات می‌داند؛ حتی اگر مقدار نوشیدن [[خمر|شراب]] به حدی نباشد که باعث مستی شود.<ref>هاشمی‌شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۴۹۳.</ref> فقها، حرمت شرابخواری را تا آن‌جا دانسته‌اند که مداواکردن با آن‌ها حتی در صورت انحصار مداوا با مشروبات، بنابر قول مشهور [[مباح|جایز]] نیست.<ref>هاشمی‌شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۴۹۳.</ref> برخی دیگر از احکام شرابخواری عبارت است از: | ||
*حد نوشیدن انواع مشروبات الکلی، هرچند به مقدار اندک، هشتاد [[تازیانه]] است؛<ref>هاشمی‌شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۴۹۳.</ref> | *حد نوشیدن انواع مشروبات الکلی، هرچند به مقدار اندک، هشتاد [[تازیانه]] است؛<ref>هاشمی‌شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۴۹۳.</ref> | ||
*زمان اجرای [[حد شرعی | *زمان اجرای [[حد شرعی]]، پس از رفع حالت مستی شرابخوار است؛<ref>هاشمی‌شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۴۹۳.</ref> | ||
*فردی که دو بار [[خمر|شراب]] نوشیده و هر مرتبه مجازات شده، مرتبه سوم بنابر قول مشهور و مرتبه چهارم بنابر قول برخی، [[اعدام]] می‌شود؛<ref>هاشمی‌شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۴۹۳.</ref> | *فردی که دو بار [[خمر|شراب]] نوشیده و هر مرتبه مجازات شده، مرتبه سوم بنابر قول مشهور و مرتبه چهارم بنابر قول برخی، [[اعدام]] می‌شود؛<ref>هاشمی‌شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۴۹۳.</ref> | ||
*غذا خوردن از سفره‌ای که در آن شراب می‌نوشند، [[حرام]] است؛<ref>هاشمی‌شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۴۹۳.</ref> | *غذا خوردن از سفره‌ای که در آن شراب می‌نوشند، [[حرام]] است؛<ref>هاشمی‌شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۴۹۳.</ref> | ||
*نوشیدن انواع مایعات | *نوشیدن انواع [[خمر|مایعات مست‌کننده]]، باعث [[فاسق|فسق]] شخصِ شرابخوار و عدم پذیرش [[بینه شرعی|شهادت]] او در دادگاه می‌شود.<ref>هاشمی‌شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۴۹۳.</ref> | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
{{ستون|۲}} | {{ستون|۲}} | ||
*[[خمر|شراب]] | * [[خمر|شراب]] | ||
*[[گناهان کبیره]] | * [[گناهان کبیره]] | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||