معتز عباسی: تفاوت میان نسخه‌ها

در دوران خلافت او [[طولونیان]] به رهبری [[احمد بن طولون]] در [[مصر]] به قدرت رسیدند.<ref>سمرقندی، تحفة الطالب، ۱۴۱۸ق، ص۱۳۰.</ref> فتح [[کرمان]] توسط [[یعقوب بن لیث|یعقوب بن لیث صفاری]] در [[سال ۲۵۵ هجری قمری|سال ۲۵۵ق]] از جمله حوادث زمان خلافت معتز عنوان شده است.<ref> ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ش، ج۷، ص۱۹۱.</ref>

<div style="display: block;overflow-y: auto;">{{تبارنامه بنی‌عباس}}</div>

[[متوکل عباسی]] دهمین [[فهرست خلفای بنی‌عباس|خلیفه عباسی]] پدر معتز بود.<ref>ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج‌۱۸، ص۳۰۷؛ ابن‌شاکر کتبی، فوات الوفیات، بیروت، ج‌۳، ص۳۱۹.</ref> او از دشمنان [[اهل‌بیت(ع)|اهل‌بیت پیامبر(ع)]] بود و حقد و کینه زیادی نسبت به [[امامان شیعه]] و [[شیعه|شیعیان]] داشت.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۱۹ق، ص۴۷۸.</ref> برادرش [[معتمد عباسی|معتمد]] نیز پانزدهمین خلیفه عباسی بود.<ref>ابن‌عساکر، تاريخ مدينة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج‏۷۱، ص۵۱.</ref> معتز فرزندانی داشت که مشهورترین آنها [[عبدالله بن معتز]] دانسته شده است.<ref>صفدی، الوافی بالوفیات، ۱۴۰۱ق، ج‌۲، ص۲۹۲.</ref> عبدالله که در بین شاعران به ابن‌معتز عباسی شناخته می‌شد،<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج‌۵، ص۱۰۳.</ref> از شاعران<ref>اشرف الرسولی، طرفة الأصحاب، ۱۴۲۲ق، ص۹۶.</ref> مشهور<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج‌۵، ص۱۰۳.</ref> دانسته شده و او را فردی بلیغ و صاحب دیوان شعر<ref>مرتضی زبیدی، جذوة الإقتباس، ۱۴۲۶ق، ص۶۳.</ref> و دیگر کتب ادبی قلمداد کرده‌اند.<ref>برقعی، راهنمای دانشوران، ۱۳۸۴ش، ج‌۲، ص۲۷۴.</ref> عبدالله دشمنی زیادی با اهل‌بیت(ع) داشت.<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج‌۵، ص۱۰۳.</ref> او را از ابداع‌کنندگان [[علم بدیع]] دانسته‌اند.<ref>برقعی، راهنمای دانشوران، ۱۳۸۴ش، ج‌۲، ص۲۷۴.</ref>

==از ولایت عهدی تا کسب خلافت==

در منابع از قیام‌های علویان در زمان معتز سخن به میان آمده است<ref>کاشفی سبزواری، روضة الشهداء، ۱۳۸۲ش، ص۵۰۳؛ منتظرالقائم، تاریخ امامت، ۱۳۸۶ش، ص۲۴۷.</ref> یکی از آنها [[قیام علی بن موسی|قیام علی بن موسی بن اسماعیل]] از نوادگان [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] و از مبلغان آیین امامیه در مصر بود<ref>حسین، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم(عج)، ۱۳۸۵ش، ص۸۶.</ref> که در نهایت توسط حکومت دستگیر شد<ref>حسین، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم(عج)، ۱۳۸۵ش، ص۵۴؛ جباری، سازمان وکالت و نقش آن در عصر ائمه(ع)، ۱۳۸۲ش، ج‌۱، ص۱۶۲.</ref> و در زندان از دنیا رفت.<ref>مسعودی، مروج الذهب،‌ ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۹۵.</ref> یکی دیگر از قیام‌ها، قیام [[اسماعیل بن یوسف]] از نوادگان [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] که توسط حکومت شکست خورده و به قتل رسید. حسن بن یوسف برادر او و همچنین جعفر بن عیسی از نوادگان عبدالله بن جعفر نیز در این واقعه کشته شدند.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، بیروت، ص۵۲۳-۵۲۵.</ref> حکومت عباسی این قیام‌ها را با فعالیت‌های امام هادی(ع) در ارتباط می‌دانست؛ بنابراین محدودیت‌های سختی بر امام و پیروانش تحمیل کرد.<ref>حسین، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم(عج)، ۱۳۸۵ش، ص۵۴.</ref>

معتز در [[رجب]]<ref>ذهبی، الإعلام بوفیات الأعلام، ۱۴۱۳ق، ج‌۱، ص۱۸۱.</ref> یا [[رمضان]] سال [[سال ۲۵۵ هجری قمری|۲۵۵ق]]<ref>ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج‌۱۸، ص۳۱۰؛ ابن‌تغری بردی، مورد اللطافة، ۱۹۷۷ش، ج‌۱، ص۱۶۶.</ref> در ۲۳ سالگی<ref>ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج‌۱۸، ص۳۲۲.</ref> به دست سرداران ترک کشته و در [[سامرا]] به خاک سپرده شد.<ref>خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج‌۲، ص۱۲۳.</ref> وی فردی ضعیف در برابر ترکان دانسته شده است.<ref>سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۱۷ق، ص۴۲۵؛ صفدی، الوافی بالوفیات، ۱۴۰۱ق، ج‌۲، ص۲۹۲؛ ابن‌شاکر کتبی، فوات الوفیات، بیروت، ج‌۳، ص۳۱۹.</ref> معتز سومین [[فهرست خلفای بنی‌عباس|خلیفه عباسی]] بود که از خلافت برکنار شد و چهارمین خلیفه‌ای بود که به قتل رسید.<ref>صفدی، الوافی بالوفیات، ۱۴۰۱ق، ج‌۲، ص۲۹۲.</ref>