پرش به محتوا

اشتغال زن: تفاوت میان نسخه‌ها

اصلاح برخی عبارات و نکات ویراستاری
(اصلاح برخی عبارات و نکات ویراستاری)
خط ۱: خط ۱:
'''اشتغال زن''' به معنی کار وی در بیرون از خانه، از جمله مسائل اجتماعی عصر حاضر بشمار می‌رود. سه نظر از سوی اندیشمندان مسلمان در این زمینه مطرح است: الف. منع مطلق؛ ب. حضور بی‌قید و شرط؛ ج. مشارکت زن در مشاغل با اِعمال برخی محدودیت‌ها. [[مجتهد|فقیهان]] اصل اشتغال بانوان را [[مباح|جایز]] شمرده و اگر لازمهٔ آن خروج زن از منزل باشد، شرط آن را موافقت شوهر دانسته‌اند. [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] اشتغال زن، تا آنجا که با وظیفه اساسی تربیت فرزند و حفظ خانواده مزاحمت نداشته باشد را لازم دانسته و معتقد است، کار زن نباید با [[کرامت انسانی|کرامت]] و ارزش‌های انسانی او منافات داشته باشد.<br>
'''اشتغال زن''' به معنی کار وی در بیرون از خانه، از جمله مسائل اجتماعی عصر حاضر به شمار می‌رود. سه نظر از سوی اندیشمندان مسلمان در این زمینه مطرح است: الف. منع مطلق؛ ب. حضور بی‌قید و شرط؛ ج. مشارکت زن در مشاغل با اِعمال برخی محدودیت‌ها. [[مجتهد|فقیهان]] اصل اشتغال بانوان را [[مباح|جایز]] شمرده و اگر لازمهٔ آن خروج زن از منزل باشد، شرط آن را موافقت شوهر دانسته‌اند. [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] اشتغال زن، تا آنجا که با وظیفه اساسی تربیت فرزند و حفظ خانواده مزاحمت نداشته باشد را لازم دانسته و معتقد است، کار زن نباید با [[کرامت انسانی|کرامت]] و ارزش‌های انسانی او منافات داشته باشد.<br>  
گفته شده با وقوع انقلاب صنعتی در اروپای غربی، فعالیت اقتصادی زنان، از خانه به کارخانه کشیده شد. در ایران نیز با وجود دیدگاه‌های سنتی، ولی ارتباط وسیع با تمدن صنعتی غرب در دوره قاجار و پهلوی، سبب دگرگونی در موقعیت اجتماعی و اقتصادی زنان گردید. در [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]]، زن و مرد از نظر تحصیل و اشتغال با رعایت موازین اسلام، دارای حقوق اجتماعی یکسان دانسته شده‌اند.<br>
 
مخالفان اشتغال زن در خارج از منزل، به [[آیه تطهیر|آیهٔ ۳۳ سورهٔ احزاب]] که [[همسران پیامبر(ص)]] را از خروج از خانه و حضور در بین [[نامحرم|نامحرمان]] منع کرده استناد نموده‌اند. در پاسخ گفته شده این آیه مختص همسران پیامبر است و ارتباطی به موضوع اشتغال زنان ندارد. همچنین برخی، سفارش پیامبر بر عدم حضور زنان در [[نماز جمعه]] و [[نماز جماعت|جماعت]] را دلیلی بر مخالفت اسلام با اشتغال زن دانسته‌اند. در پاسخ گفته شده، منظور از این [[حدیث]] برداشته شدن وجوب نماز جمعه از زنان در زمان [[چهارده معصوم|معصوم(ع)]] است، نه اینکه زنان را از شرکت در نماز جمعه و جماعت منع نماید.<br>
گفته شده با وقوع انقلاب صنعتی در اروپای غربی، فعالیت اقتصادی زنان، از خانه به کارخانه کشیده شد. در ایران نیز با وجود دیدگاه‌های سنتی، ولی ارتباط وسیع با تمدن صنعتی غرب در دوره قاجار و پهلوی، سبب دگرگونی در موقعیت اجتماعی و اقتصادی زنان گردید. در [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]]، زن و مرد از نظر تحصیل و اشتغال با رعایت موازین اسلام، دارای حقوق اجتماعی یکسان دانسته شده‌اند.<br>  
 
مخالفان اشتغال زن در خارج از منزل، به [[آیه تطهیر|آیهٔ ۳۳ سورهٔ احزاب]] که [[همسران پیامبر(ص)]] را از خروج از خانه و حضور در بین [[نامحرم|نامحرمان]] منع کرده استناد نموده‌اند. در پاسخ گفته شده این آیه مختص همسران پیامبر است و ارتباطی به موضوع اشتغال زنان ندارد. همچنین برخی، سفارش پیامبر بر عدم حضور زنان در [[نماز جمعه]] و [[نماز جماعت|جماعت]] را دلیلی بر مخالفت اسلام با اشتغال زن دانسته‌اند. در پاسخ گفته شده، منظور از این [[حدیث]] برداشته شدن وجوب نماز جمعه از زنان در زمان [[چهارده معصوم|معصوم(ع)]] است، نه اینکه زنان را از شرکت در نماز جمعه و جماعت منع نماید.<br>  
 
نگاه اسلام به موضوع اشتغال، با تأکید بر مفهوم کار بوده و اولویت برای بانوان، کار منزل دانسته شده است. روایاتی هم نقل شده که بر اجر زنان در [[خانه‌داری]] و [[تربیت فرزند|فرزندپروری]] تأکید دارد. البته فقیهان انجام کارهای خانه را  از نظر [[اسلام]]، بر زن [[واجب]] نمی‌دانند.  
نگاه اسلام به موضوع اشتغال، با تأکید بر مفهوم کار بوده و اولویت برای بانوان، کار منزل دانسته شده است. روایاتی هم نقل شده که بر اجر زنان در [[خانه‌داری]] و [[تربیت فرزند|فرزندپروری]] تأکید دارد. البته فقیهان انجام کارهای خانه را  از نظر [[اسلام]]، بر زن [[واجب]] نمی‌دانند.  


خط ۱۴: خط ۱۷:
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]]:{{سخ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]]:{{سخ}}
«اسلام با کارکردن زنان نه تنها موافق است، بلکه تا آنجا که با شغل اساسی او، یعنی تربیت فرزند و حفظ خانواده مزاحم نباشد، شاید لازم هم می‌داند. یک کشور نمی‌تواند از نیروی کار زنان در عرصه‌های مختلف بی‌نیاز باشد؛ اما این کار باید با کرامت و ارزش معنوی و انسانی زن منافات نداشته باشد..»<ref>امامی و دیگران، «الگوی اشتغال بانوان در گفتمان انقلاب اسلامی: بررسی و ترسیم هسته‌های گفتمانی از منظر آیت‌الله خامنه‌ای»، ص۷۴۳.</ref> | منبع = | تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px |رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = وسط}}
«اسلام با کارکردن زنان نه تنها موافق است، بلکه تا آنجا که با شغل اساسی او، یعنی تربیت فرزند و حفظ خانواده مزاحم نباشد، شاید لازم هم می‌داند. یک کشور نمی‌تواند از نیروی کار زنان در عرصه‌های مختلف بی‌نیاز باشد؛ اما این کار باید با کرامت و ارزش معنوی و انسانی زن منافات نداشته باشد..»<ref>امامی و دیگران، «الگوی اشتغال بانوان در گفتمان انقلاب اسلامی: بررسی و ترسیم هسته‌های گفتمانی از منظر آیت‌الله خامنه‌ای»، ص۷۴۳.</ref> | منبع = | تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px |رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = وسط}}
[[مجتهد|فقیهان]] اصل اشتغال بانوان و کسب درآمد توسط آنها را [[مباح|جایز]] شمرده‌اند.<ref>برای نمونه مراجع کنید: امام خمینی، استفتاءات، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۳۵۶؛ بهجت، محمدتقی، استفتاءات، ۱۴۲۸ق، ج۴، ص۵۷.</ref>
[[مجتهد|فقیهان]] اصل اشتغال بانوان و کسب درآمد توسط آنها را [[مباح|جایز]] شمرده‌اند.<ref>برای نمونه مراجع کنید: امام خمینی، استفتاءات، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۳۵۶؛ بهجت، محمدتقی، استفتاءات، ۱۴۲۸ق، ج۴، ص۵۷.</ref> برخی پژوهشگران، آیهٔ «لِلرِّجَالِ نَصِیبٌ مِمَّا اکْتَسَبُوا وَ لِلنِّسَاءِ نَصِیبٌ مِمَّا اکْتَسَبْنَ..»<ref>[[آیه ۳۲ سوره نساء|سوره نساء، آیه ۳۲]].</ref> را بیان‌گر حق مالکیت و کسب و کار افراد دانسته و به طور ضمنی آن را دلیل بر جواز اشتغال زنان دانسته‌اند.<ref>یوسفیان، احکام اقتصادی خانواده، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ص۵۹.</ref> البته اگر زن برای شغلش لازم باشد از خانه خارج شود، به لحاظ شرعی، رضایت شوهر لازم دانسته شده است.<ref>بنی‌هاشمی، توضیح‌المسائل مراجع، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۴۷۶؛ امام خمینی، استفتاءات، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۳۵۶؛ بهجت، محمدتقی، استفتاءات، ۱۴۲۸ق، ج۴، ص۵۷.</ref>
برخی پژوهشگران، آیهٔ «لِلرِّجَالِ نَصِیبٌ مِمَّا اکْتَسَبُوا وَ لِلنِّسَاءِ نَصِیبٌ مِمَّا اکْتَسَبْنَ..»<ref>[[آیه ۳۲ سوره نساء|سوره نساء، آیه ۳۲]].</ref> را بیان‌گر حق مالکیت و کسب و کار افراد دانسته و به طور ضمنی آن را دلیل بر جواز اشتغال زنان دانسته‌اند.<ref>یوسفیان، احکام اقتصادی خانواده، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ص۵۹.</ref> البته اگر زن برای شغلش لازم باشد از خانه خارج شود، به لحاظ شرعی، رضایت شوهر لازم دانسته شده است.<ref>بنی‌هاشمی، توضیح‌المسائل مراجع، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۴۷۶؛ امام خمینی، استفتاءات، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۳۵۶؛ بهجت، محمدتقی، استفتاءات، ۱۴۲۸ق، ج۴، ص۵۷.</ref>


[[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]]، [[مجتهد|فقیه]] و رهبر ایران، در این زمینه معتقد است، [[اسلام]] با کارکردن زنان موافق است و حتی کار را برای او تا آنجا که مزاحم وظیفه اساسی و مهم تربیت فرزند و حفظ خانواده نباشد لازم می‌داند، اما کار زن نباید با [[کرامت انسانی|کرامت]] و ارزش‌های معنوی و انسانی او منافات داشته باشد.<ref>حسین‌خانی، سرمایه‌های فکری، معنوی و انسانی در اندیشه‌های دفاعی امام خامنه‌ای، ۱۳۹۲ش، ص۲۱۶.</ref> بر این اساس گفته شده که سیاست اصلی اسلام در حفظ خانواده است و خانه‌داری برای زنان بر اشتغال اولویت دارد؛ اگرچه که اشتغال در خارج خانه نیز با حفظ حدود شرعی، [[مباح]] و روا شمرده می‌شود.<ref>امامی و دیگران، «الگوی اشتغال بانوان در گفتمان انقلاب اسلامی: بررسی و ترسیم هسته‌های گفتمانی از منظر آیت‌الله خامنه‌ای»، ص۷۳۹.</ref>
[[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]]، [[مجتهد|فقیه]] و رهبر ایران، در این زمینه معتقد است، [[اسلام]] با کارکردن زنان موافق است و حتی کار را برای او تا آنجا که مزاحم وظیفه اساسی و مهم تربیت فرزند و حفظ خانواده نباشد لازم می‌داند، اما کار زن نباید با [[کرامت انسانی|کرامت]] و ارزش‌های معنوی و انسانی او منافات داشته باشد.<ref>حسین‌خانی، سرمایه‌های فکری، معنوی و انسانی در اندیشه‌های دفاعی امام خامنه‌ای، ۱۳۹۲ش، ص۲۱۶.</ref> بر این اساس گفته شده که سیاست اصلی اسلام در حفظ خانواده است و خانه‌داری برای زنان بر اشتغال اولویت دارد؛ هر چند اشتغال در خارج خانه نیز با حفظ حدود شرعی، [[مباح]] و روا شمرده می‌شود.<ref>امامی و دیگران، «الگوی اشتغال بانوان در گفتمان انقلاب اسلامی: بررسی و ترسیم هسته‌های گفتمانی از منظر آیت‌الله خامنه‌ای»، ص۷۳۹.</ref>


==تاریخچه==
==تاریخچه==
سابقه اشتغال زنان در فعالیت‌های اقتصادی از قبیل کشاورزی، صنایع دستی و غیره را با تاریخچه زندگی انسان همراه دانسته‌اند.<ref>محمدی، [https://www.asriran.com/fa/news/146450/اشتغال-زنان-در-گذر-تاریخ «اشتغال زنان در گذر تاریخ»]، عصر ایران؛ جارالّهی، تاریخچه اشتغال زن در ایران، ص۲۴۹.</ref>
سابقه اشتغال زنان در فعالیت‌های اقتصادی از قبیل کشاورزی، صنایع دستی و غیره را با تاریخچه زندگی انسان همراه دانسته‌اند.<ref>محمدی، [https://www.asriran.com/fa/news/146450/اشتغال-زنان-در-گذر-تاریخ «اشتغال زنان در گذر تاریخ»]، عصر ایران؛ جارالّهی، تاریخچه اشتغال زن در ایران، ص۲۴۹.</ref> گفته می‌شود با وقوع انقلاب صنعتی در اروپای غربی و تبدیل کارگاه‌های خانگی به کارخانه‌ها و تبدیل نیروی انسان به نیروی ماشین، تحولات اساسی در شکل و مفهوم کار به وجود آمد و فعالیت اقتصادی زن در مقابل دریافت مزد، از خانه به کارخانه کشیده شد.<ref>جارالّهی، تاریخچه اشتغال زن در ایران، ص۲۴۹.</ref>
گفته می‌شود با وقوع انقلاب صنعتی در اروپای غربی و تبدیل کارگاه‌های خانگی به کارخانه‌ها و تبدیل نیروی انسان به نیروی ماشین، تحولات اساسی در شکل و مفهوم کار به وجود آمد و فعالیت اقتصادی زن در مقابل دریافت مزد، از خانه به کارخانه کشیده شد.<ref>جارالّهی، تاریخچه اشتغال زن در ایران، ص۲۴۹.</ref>
 


به نوشتهٔ برخی پژوهشگران، زنان ایران در باور سنتی عصر قاجار ([[سال ۱۱۷۴ هجری شمسی|۱۱۷۴]] - [[سال ۱۳۰۴ هجری شمسی|۱۳۰۴ش]])، از نقش‌های اجتماعی محدودی برخوردار بودند.<ref>رضاپور، تحلیل مبانی تغییر رویکردهای جریانهای فکری شیعه معاصر در حوزه فعالیتهای اجتماعی زنان با تاکید بر اشتغال زنان، ۱۴۰۲ش، ص۱۷.</ref> اما ارتباط وسیع با تمدن صنعتی غرب در این دوره، سبب دگرگونی در موقعیت اجتماعی و اقتصادی زنان در شهرهای بزرگ گردید.<ref>جارالّهی، تاریخچه اشتغال زن در ایران، ص۲۵۸.</ref> این سیر با [[انقلاب مشروطه]] در [[سال ۱۲۸۵ هجری شمسی|سال ۱۲۸۵ش]] و پس از آن، با روی کار آمدن [[رضاشاه|رضاخان]]، شدت گرفت و آزادی‌های بیشتری برای زنان در این عرصه پدید آمد.<ref>جارالّهی، تاریخچه اشتغال زن در ایران، ص۲۶۳-۲۶۵.</ref> البته آزادی‌های بی‌قیدوشرط دورهٔ پهلوی را عملا مانع اشتغال زنانِ باحجاب شمرده‌اند و گفته شده اصرار بر اشتغال زنان با ادعای آزادی نیز، با هدف برداشتن تقیدات مذهبی صورت می‌گرفت.<ref>رضاپور، تحلیل مبانی تغییر رویکردهای جریانهای فکری شیعه معاصر در حوزه فعالیتهای اجتماعی زنان با تاکید بر اشتغال زنان، ۱۴۰۲ش، ص۲۰.</ref>
به نوشتهٔ برخی پژوهشگران، زنان ایران در باور سنتی عصر قاجار ([[سال ۱۱۷۴ هجری شمسی|۱۱۷۴]] - [[سال ۱۳۰۴ هجری شمسی|۱۳۰۴ش]])، از نقش‌های اجتماعی محدودی برخوردار بودند،<ref>رضاپور، تحلیل مبانی تغییر رویکردهای جریانهای فکری شیعه معاصر در حوزه فعالیتهای اجتماعی زنان با تاکید بر اشتغال زنان، ۱۴۰۲ش، ص۱۷.</ref> اما ارتباط وسیع با تمدن صنعتی غرب در این دوره، سبب دگرگونی در موقعیت اجتماعی و اقتصادی زنان در شهرهای بزرگ گردید.<ref>جارالّهی، تاریخچه اشتغال زن در ایران، ص۲۵۸.</ref> این سیر با [[انقلاب مشروطه]] در [[سال ۱۲۸۵ هجری شمسی|سال ۱۲۸۵ش]] و پس از آن، با روی کار آمدن [[رضاشاه|رضاخان]]، شدت گرفت و آزادی‌های بیشتری برای زنان در این عرصه پدید آمد.<ref>جارالّهی، تاریخچه اشتغال زن در ایران، ص۲۶۳-۲۶۵.</ref> البته آزادی‌های بی‌قید و شرط دورهٔ پهلوی را در عمل، مانع اشتغال زنانِ باحجاب شمرده‌اند و گفته شده اصرار بر اشتغال زنان با ادعای آزادی نیز، با هدف برداشتن تقیدات مذهبی صورت می‌گرفت.<ref>رضاپور، تحلیل مبانی تغییر رویکردهای جریانهای فکری شیعه معاصر در حوزه فعالیتهای اجتماعی زنان با تاکید بر اشتغال زنان، ۱۴۰۲ش، ص۲۰.</ref>


در اصل‌های ۳، ۲۱ و ۲۸ [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]]، علاوه بر اینکه بر انجام وظایف مادری برای زنان تأکید شده، زن و مرد از نظر تحصیل علم و اشتغال به کار با رعایت موازین اسلام، دارای حقوق اجتماعی یکسان دانسته شده‌اند.<ref>[https://www.shora-gc.ir/fa/news/4707/قانون-اساسی-جمهوری-اسلامی-ایران «قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»]، وبگاه شورای نگهبان.</ref>
در اصل‌های ۳، ۲۱ و ۲۸ [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]]، علاوه بر اینکه بر انجام وظایف مادریِ زنان، تأکید شده، زن و مرد از نظر تحصیل علم و اشتغال به کار با رعایت موازین اسلام، دارای حقوق اجتماعی یکسان دانسته شده‌اند.<ref>[https://www.shora-gc.ir/fa/news/4707/قانون-اساسی-جمهوری-اسلامی-ایران «قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»]، وبگاه شورای نگهبان.</ref>


==دلایل مخالفان اشتغال زن==
==دلایل مخالفان اشتغال زن==
خط ۳۷: خط ۳۹:
==دلایل موافقان و پاسخ به مخالفان==
==دلایل موافقان و پاسخ به مخالفان==
موافقان اشتغال زن در خارج از منزل، در پاسخ به دلایل مخالفان گفته‌اند: آیات [[آیه تطهیر|۳۳]] و [[آیه ۵۳ سوره احزاب|۵۳ سوره احزاب]] مخصوص به [[همسران پیامبر(ص)]] بوده و نمی‌توان حکم آنها را به سایر زنان سرایت داد. ضمن اینکه این آیات ارتباطی به موضوع اشتغال زنان ندارد.<ref>خیری، «اشتغال زنان و پیامدهای آن»، ص۱۷۲.</ref>
موافقان اشتغال زن در خارج از منزل، در پاسخ به دلایل مخالفان گفته‌اند: آیات [[آیه تطهیر|۳۳]] و [[آیه ۵۳ سوره احزاب|۵۳ سوره احزاب]] مخصوص به [[همسران پیامبر(ص)]] بوده و نمی‌توان حکم آنها را به سایر زنان سرایت داد. ضمن اینکه این آیات ارتباطی به موضوع اشتغال زنان ندارد.<ref>خیری، «اشتغال زنان و پیامدهای آن»، ص۱۷۲.</ref>
همچنین در پاسخ به روایات گفته شده که این‌گونه روایات بیان‌گر آن است که در صورت وجود کار در خانه و غیرخانه، زن کار در خانه را ترجیح دهد. ضمن اینکه اشتغال زن در بیرون منزل می‌تواند در محیطی صورت گیرد که مردی حضور نداشته باشد تا چشم آنها به یکدیگر نیفتد.<ref>خیری، «اشتغال زنان و پیامدهای آن»، ص۱۷۲.</ref>
همچنین در پاسخ به روایات گفته شده که این‌گونه روایات بیان‌گر آن است که در صورت وجود کار در خانه و غیرخانه، زن کار در خانه را ترجیح دهد. ضمن اینکه اشتغال زن در بیرون منزل می‌تواند در محیطی صورت گیرد که مردی حضور نداشته باشد تا چشم آنها به یکدیگر نیفتد.<ref>خیری، «اشتغال زنان و پیامدهای آن»، ص۱۷۲.</ref>


[[عبدالله جوادی آملی|آیت‌الله جوادی آملی]] از مراجع تقلید، درباره حدیث «لَیْسَ عَلَی النِّسَاءِ جُمُعَة وَ لا جَماعَة» معتقد است، این روایت رُخصت است نه عزیمت؛ یعنی وجوب نماز جمعه و جماعت در زمان معصوم(ع)، از زنان بر داشته شده، نه اینکه بگوید زنان حق شرکت در نماز جمعه و جماعت ندارند و حضور آنها اثر و پاداشی ندارد و نمازشان باطل است.<ref>جوادی آملی، زن در آینه جلال و جمال، ۱۳۷۱ش، ص۳۸۳.</ref> به اعتقاد وی حضور زن در عرصه سیاست و مبارزه علیه ظالمان به [[تقریر معصوم|تقریر معصومان(ع)]] رسیده است.<ref>جوادی آملی، زن در آینه جلال و جمال، ۱۳۷۱ش، ص۴۱۱.</ref> اقدامات زنانی همچون [[سوده همدانی]] یا دختر حرث بن عبدالمطلب که در زمان ائمه در سیاست دخالت می‌کردند، نه تنها توسط معصومان نهی نمی‌شد، بلکه مورد تأیید هم قرار می‌گرفت.<ref>جوادی آملی، زن در آینه جلال و جمال، ۱۳۷۱ش، ص۲۹۷ و ۳۰۵.</ref>
[[عبدالله جوادی آملی|آیت‌الله جوادی آملی]] از مراجع تقلید، درباره حدیث «لَیْسَ عَلَی النِّسَاءِ جُمُعَة وَ لا جَماعَة» معتقد است، این روایت رُخصت است نه عزیمت؛ یعنی وجوب نماز جمعه و جماعت در زمان معصوم(ع)، از زنان بر داشته شده، نه اینکه بگوید زنان حق شرکت در نماز جمعه و جماعت ندارند و حضور آنها اثر و پاداشی ندارد و نمازشان باطل است.<ref>جوادی آملی، زن در آینه جلال و جمال، ۱۳۷۱ش، ص۳۸۳.</ref> به اعتقاد وی حضور زن، در عرصه سیاست و مبارزه علیه ظالمان به [[تقریر معصوم|تقریر معصومان(ع)]] رسیده است.<ref>جوادی آملی، زن در آینه جلال و جمال، ۱۳۷۱ش، ص۴۱۱.</ref> اقدامات زنانی همچون [[سوده همدانی]] یا دختر حرث بن عبدالمطلب که در زمان ائمه در سیاست دخالت می‌کردند، نه تنها توسط معصومان نهی نمی‌شد، بلکه مورد تأیید هم قرار می‌گرفت.<ref>جوادی آملی، زن در آینه جلال و جمال، ۱۳۷۱ش، ص۲۹۷ و ۳۰۵.</ref>  
 
حتی در بُعد اقتصادی نیز نقل شده که پیامبر(ص) به زنان جوان اجازهٔ خروج از منزل و پهن کردن بساط دست‌فروشی در دو [[عید فطر]] و [[عید قربان|قربان]] را دادند.<ref>شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۲۸۷؛ مجلسی اول، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۷۵۶.</ref> ضمن اینکه اگر دانش در حرفه و شغلی مختص زنان باشد، گفته شده که اشتغال زنان در آن حرفه نه تنها [[مستحب]]، بلکه [[واجب]] است.<ref>خیری، «اشتغال زنان و پیامدهای آن»، ص۱۷۳.</ref>
حتی در بُعد اقتصادی نیز نقل شده که پیامبر(ص) به زنان جوان اجازهٔ خروج از منزل و پهن کردن بساط دست‌فروشی در دو [[عید فطر]] و [[عید قربان|قربان]] را دادند.<ref>شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۲۸۷؛ مجلسی اول، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۷۵۶.</ref> ضمن اینکه اگر دانش در حرفه و شغلی مختص زنان باشد، گفته شده که اشتغال زنان در آن حرفه نه تنها [[مستحب]]، بلکه [[واجب]] است.<ref>خیری، «اشتغال زنان و پیامدهای آن»، ص۱۷۳.</ref>


خط ۴۵: خط ۵۰:
اشتغال زن در منزل [جدا از نگاه غربی] دو صورت می‌تواند داشته باشد: الف. [[خانه‌داری]] و [[تربیت فرزند]]؛ ب. فعالیت‌های اقتصادی؛ همچون قالی‌بافی، خیاطی، بافندگی، نویسندگی و تدریس خصوصی.<ref>یوسفیان، احکام اقتصادی خانواده، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ص۵۸.</ref>
اشتغال زن در منزل [جدا از نگاه غربی] دو صورت می‌تواند داشته باشد: الف. [[خانه‌داری]] و [[تربیت فرزند]]؛ ب. فعالیت‌های اقتصادی؛ همچون قالی‌بافی، خیاطی، بافندگی، نویسندگی و تدریس خصوصی.<ref>یوسفیان، احکام اقتصادی خانواده، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ص۵۸.</ref>


با توجه به نقش محوری زن در خانواده و تربیت فرزند، خانه‌داری از مهم‌ترین اشتغال‌های وی شمرده می‌شود.<ref>ندری ابیانه، «خانه داری، اشتغال و زنان ایرانی»، ص۹۱.</ref>
با توجه به نقش محوری زن در خانواده و تربیت فرزند، خانه‌داری از مهم‌ترین اشتغال‌های وی شمرده می‌شود.<ref>ندری ابیانه، «خانه داری، اشتغال و زنان ایرانی»، ص۹۱.</ref> در روایات معصومان(ع) بر اجر زنان در خانه‌داری و فرزندپروری تأکید شده است.<ref>امامی و دیگران، «الگوی اشتغال بانوان در گفتمان انقلاب اسلامی: بررسی و ترسیم هسته‌های گفتمانی از منظر آیت‌الله خامنه‌ای»، ص۷۳۹.</ref> در [[حدیث|حدیثی]] به نقل از رسول خدا(ص)، ارزش اشتغال به کارهای منزل را هم‌ردیف [[جهاد]] در راه خدا دانسته‌ شده است.<ref> فتال نیشابوری، روضة الواعظین ، ۱۳۷۵ش، ج۲، ص۳۷۶.</ref> در [[قرب الاسناد (کتاب)|کتاب قرب الاسناد]] نیز آمده که پیامبر(ص) در تقسیم کار بین [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] و [[حضرت زهرا(س)]]، کارِ خانه را بر عهدهٔ حضرت زهرا قرار دادند.<ref>حمیری، قرب الإسناد، ۱۴۱۳ق، ص۵۳.</ref>
در روایات معصومان(ع) بر اجر زنان در خانه‌داری و فرزندپروری تأکید شده است.<ref>امامی و دیگران، «الگوی اشتغال بانوان در گفتمان انقلاب اسلامی: بررسی و ترسیم هسته‌های گفتمانی از منظر آیت‌الله خامنه‌ای»، ص۷۳۹.</ref> در [[حدیث|حدیثی]] به نقل از رسول خدا(ص)، حضرت، ارزش اشتغال به کارهای منزل را هم‌ردیف [[جهاد]] در راه خدا دانسته‌اند.<ref> فتال نیشابوری، روضة الواعظین ، ۱۳۷۵ش، ج۲، ص۳۷۶.</ref> در [[قرب الاسناد (کتاب)|کتاب قرب الاسناد]] نیز آمده که پیامبر(ص) در تقسیم کار بین [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] و [[حضرت زهرا(س)]]، کارِ خانه را بر عهدهٔ حضرت زهرا قرار دادند.<ref>حمیری، قرب الإسناد، ۱۴۱۳ق، ص۵۳.</ref>
 
البته [[مجتهد|فقیهان]] انجام کارهای خانه از قبیل آشپزی، شستشو و حتی شیردادن به بچه را  از نظر [[اسلام]]، بر زن [[واجب]] ندانسته‌اند.<ref>یوسفیان، احکام اقتصادی خانواده، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ص۵۸.</ref> [[محمدتقی بهجت|آیت‌الله بهجت]] و [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]]، در پاسخ به این پرسش که آیا زن می‌تواند کارهای منزل را انجام ندهد؟ و آیا مرد می‌تواند او را مجبور به این امور نماید؟ پاسخ داده‌اند که مرد حق ندارد همسرش را مجبور به کارِ خانه کند، مگر این که زن با میل خود این کارها را انجام دهد.<ref>بهجت، محمدتقی، استفتاءات، ۱۴۲۸ق، ج۴، ص۵۵؛ مکارم شیرازی، استفتاءات جدید، ج۱، ص۲۱۵.</ref>
البته [[مجتهد|فقیهان]] انجام کارهای خانه از قبیل آشپزی، شستشو و حتی شیردادن به بچه را  از نظر [[اسلام]]، بر زن [[واجب]] ندانسته‌اند.<ref>یوسفیان، احکام اقتصادی خانواده، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ص۵۸.</ref> [[محمدتقی بهجت|آیت‌الله بهجت]] و [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]]، در پاسخ به این پرسش که آیا زن می‌تواند کارهای منزل را انجام ندهد؟ و آیا مرد می‌تواند او را مجبور به این امور نماید؟ پاسخ داده‌اند که مرد حق ندارد همسرش را مجبور به کارِ خانه کند، مگر این که زن با میل خود این کارها را انجام دهد.<ref>بهجت، محمدتقی، استفتاءات، ۱۴۲۸ق، ج۴، ص۵۵؛ مکارم شیرازی، استفتاءات جدید، ج۱، ص۲۱۵.</ref>


confirmed، movedable، templateeditor
۶۲۸

ویرایش