پرش به محتوا

خطبه حضرت زینب در شام: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۳: خط ۲۳:


== معرفی خطبه و جایگاه آن در تاریخ اسلام ==
== معرفی خطبه و جایگاه آن در تاریخ اسلام ==
{{سوگواری محرم}}
خطبۀ حضرت زینب در شام از فصیح‌ترین و کوبنده‌ترین خطبه‌های تاریخ اسلام به شمار آمده است.<ref>داوودی، و مهدی رستم‌نژاد، عاشورا، ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها، ۱۳۸۶ش، ص۵۹۲.</ref> [[سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد]]، پدید‌آورندۀ [[درسی که حسین به انسانها آموخت (کتاب)|درسی که حسین به انسان‌ها آموخت]]، چنین خطابۀ تحقیرکننده از یک زن اسیر در مقابل بزرگترین مرجع قدرت آن دوران را بُهت‌انگیز دانسته است.<ref>هاشمی‌نژاد، درسی که حسین به انسانها آموخت، ۱۳۸۲ش، ص۲۲۰-۲۲۱.</ref> محققان این خطبه را کامل‌کنندۀ [[قیام امام حسین(ع)]] در کربلا دانسته‌اند.<ref>روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)»، ص۱۳۴.</ref> کورْت فریشْلِر، مؤلف [[امام حسین(ع) و ایران (کتاب)|کتاب امام حسین(ع) و ایران]]، با تاریخی خواندن این خطبه، آن را بسیار بااهمیت دانسته است.<ref>فریشلر، امام حسین و ایران، ۱۳۶۶ش، ص۵۱۷.</ref> خطبه حضرت زینب در شام به دلیل اثرگذاری، فصاحت و بلاغت، پیوسته مورد توجه پژوهش‌گران است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به مقاله‌های: رنجبرحسینی، و مریم اسلامی‌پور، «تحلیل اقتباس‌های قرآنی خطبه حضرت زینب(س) در شام»؛ رضایی، و محدثه دلارام‌نژاد، «تحلیل فرانقش اندیشگانی خطبه حضرت زینب(س) بر اساس دستور نقش گرای هلیدی»؛ یاراحمدی، و زهرا خیراللهی، «معارف قرآنی در خطبه حضرت زینب(س)»؛ خرسندی، و دیگران، «تحلیل بلاغی خطبه حضرت زینب(س)»؛ نصراوی، «درآمدی بر گفتمان کاوی تاریخی، مطالعۀ موردی خطبه حضرت زینب(س) در شام»؛ روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)».</ref>
خطبۀ حضرت زینب در شام از فصیح‌ترین و کوبنده‌ترین خطبه‌های تاریخ اسلام به شمار آمده است.<ref>داوودی، و مهدی رستم‌نژاد، عاشورا، ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها، ۱۳۸۶ش، ص۵۹۲.</ref> [[سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد]]، پدید‌آورندۀ [[درسی که حسین به انسانها آموخت (کتاب)|درسی که حسین به انسان‌ها آموخت]]، چنین خطابۀ تحقیرکننده از یک زن اسیر در مقابل بزرگترین مرجع قدرت آن دوران را بُهت‌انگیز دانسته است.<ref>هاشمی‌نژاد، درسی که حسین به انسانها آموخت، ۱۳۸۲ش، ص۲۲۰-۲۲۱.</ref> محققان این خطبه را کامل‌کنندۀ [[قیام امام حسین(ع)]] در کربلا دانسته‌اند.<ref>روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)»، ص۱۳۴.</ref> کورْت فریشْلِر، مؤلف [[امام حسین(ع) و ایران (کتاب)|کتاب امام حسین(ع) و ایران]]، با تاریخی خواندن این خطبه، آن را بسیار بااهمیت دانسته است.<ref>فریشلر، امام حسین و ایران، ۱۳۶۶ش، ص۵۱۷.</ref> خطبه حضرت زینب در شام به دلیل اثرگذاری، فصاحت و بلاغت، پیوسته مورد توجه پژوهش‌گران است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به مقاله‌های: رنجبرحسینی، و مریم اسلامی‌پور، «تحلیل اقتباس‌های قرآنی خطبه حضرت زینب(س) در شام»؛ رضایی، و محدثه دلارام‌نژاد، «تحلیل فرانقش اندیشگانی خطبه حضرت زینب(س) بر اساس دستور نقش گرای هلیدی»؛ یاراحمدی، و زهرا خیراللهی، «معارف قرآنی در خطبه حضرت زینب(س)»؛ خرسندی، و دیگران، «تحلیل بلاغی خطبه حضرت زینب(س)»؛ نصراوی، «درآمدی بر گفتمان کاوی تاریخی، مطالعۀ موردی خطبه حضرت زینب(س) در شام»؛ روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)».</ref>


خط ۴۱: خط ۴۲:
هاشم با سلطنت بازی کرد\\پس نه خبری آمده و نه وحیی نازل شده است!}}
هاشم با سلطنت بازی کرد\\پس نه خبری آمده و نه وحیی نازل شده است!}}
از منابع شیعه، کتاب‌های [[الاحتجاج علی اهل اللجاج (کتاب)|الإحْتِجاجُ عَلی أهْلِ اللّجاج]]<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۳۰۸-۳۱۰.</ref>، [[مثیر الاحزان و منیر سبل الاشجان (کتاب)|مُثیرُ الأحْزان]]<ref>ابن‌نما حلّی، مثیر الأحزان، ۱۴۰۶ق، ص۱۰۱-۱۰۲.</ref>، [[اللهوف علی قتلی الطفوف (کتاب)|أللُّهوف عَلى قَتْلَى الطُّفوف]]<ref>سید ابن‌طاووس، اللهوف علی قتلی الطفوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۸۱-۱۸۶.</ref>، و از منابع اهل‌سنت، [[بلاغات النساء (کتاب)|بلاغاتُ النّساء]]<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۵-۳۶.</ref> این خطبه را نقل کرده‌اند.
از منابع شیعه، کتاب‌های [[الاحتجاج علی اهل اللجاج (کتاب)|الإحْتِجاجُ عَلی أهْلِ اللّجاج]]<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۳۰۸-۳۱۰.</ref>، [[مثیر الاحزان و منیر سبل الاشجان (کتاب)|مُثیرُ الأحْزان]]<ref>ابن‌نما حلّی، مثیر الأحزان، ۱۴۰۶ق، ص۱۰۱-۱۰۲.</ref>، [[اللهوف علی قتلی الطفوف (کتاب)|أللُّهوف عَلى قَتْلَى الطُّفوف]]<ref>سید ابن‌طاووس، اللهوف علی قتلی الطفوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۸۱-۱۸۶.</ref>، و از منابع اهل‌سنت، [[بلاغات النساء (کتاب)|بلاغاتُ النّساء]]<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۵-۳۶.</ref> این خطبه را نقل کرده‌اند.
== محتوا ==
== محتوا ==
به گفته برخی محققان، حضرت زینب بر خلاف خطبه عاطفی خود در کوفه، در خطبه شام بیشتر از مطالب برهانی و استدلالی بهره گرفت و کمتر به مطالب عاطفی پرداخت.<ref>روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)»، ص۱۳۴.</ref> محتوای خطبه حضرت زینب(س) را مشتمل بر هفت محور دانسته‌اند:  
به گفته برخی محققان، حضرت زینب بر خلاف خطبه عاطفی خود در کوفه، در خطبه شام بیشتر از مطالب برهانی و استدلالی بهره گرفت و کمتر به مطالب عاطفی پرداخت.<ref>روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)»، ص۱۳۴.</ref> محتوای خطبه حضرت زینب(س) را مشتمل بر هفت محور دانسته‌اند:  
confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۶۹۱

ویرایش