confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۶۹۱
ویرایش
خطبه حضرت زینب در شام: تفاوت میان نسخه‌ها
←مجلس یزید
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
اين خطبه غرّا، يكى از فصيح ترين و كوبنده ترين خطبه هاى تاريخ اسلام است؛ گويى تمام آن از روح بلند على بن ابى طالب(عليه السلام) و شجاعت بى نظيرش تراوش كرده و بر زبان دخترش زينب كبرى(عليها السلام) جارى شده كه با همان زبان و همان منطق پدر سخن مى گويد.| منبع = '''منبع''': https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=25&lid=0&mid=254317&catid=-2&start=1&pageindex=0 | تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | اين خطبه غرّا، يكى از فصيح ترين و كوبنده ترين خطبه هاى تاريخ اسلام است؛ گويى تمام آن از روح بلند على بن ابى طالب(عليه السلام) و شجاعت بى نظيرش تراوش كرده و بر زبان دخترش زينب كبرى(عليها السلام) جارى شده كه با همان زبان و همان منطق پدر سخن مى گويد.| منبع = '''منبع''': https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=25&lid=0&mid=254317&catid=-2&start=1&pageindex=0 | تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
==مجلس یزید== | ==مجلس یزید== | ||
== معرفی خطبه و جایگاه آن در تاریخ اسلام == | |||
خطبه حضرت زینب در شام را فصیح‌ترین و کوبنده‌ترین خطبه‌های تاریخ اسلام دانسته‌اند.<ref>داوودی، و مهدی رستم‌نژاد، عاشورا، ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها، ۱۳۸۶ش، ص۵۹۲.</ref> [[سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد]]، مؤلف [[درسی که حسین به انسانها آموخت (کتاب)|کتاب درسی که حسین به انسانها آموخت]] چنین خطابۀ تحقیرکننده‌ای از یک زن اسیر را در مقابل بزرگترین مرجع قدرت کشور، بُهت‌انگیز دانسته است.<ref>هاشمی‌نژاد، درسی که حسین به انسانها آموخت، ۱۳۸۲ش، ص۲۲۰-۲۲۱.</ref>این خطبه از چندان اهمیتی برخوردار است که آن را کامل کننده حرکت امام حسین(ع) در کربلا دانسته‌اند.<ref>روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)»، ص۱۳۴.</ref> کورت فریشلر، مؤلف کتاب امام حسین و ایران، این خطبه را یکی از خطبه‌های تاریخی دانسته که نزد شیعیان بسیار بااهمیت است.<ref>فریشلر، امام حسین و ایران، ۱۳۶۶ش، ص۵۱۷.</ref> این خطبه به دلیل اثرگذاری، فصاحت و بلاغت، پیوسته مورد توجه پژوهش‌گران بوده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به مقاله‌های: رنجبرحسینی، و مریم اسلامی‌پور، «تحلیل اقتباس‌های قرآنی خطبه حضرت زینب(س) در شام»؛ رضایی، و محدثه دلارام‌نژاد، «تحلیل فرانقش اندیشگانی خطبه حضرت زینب(س) بر اساس دستور نقش گرای هلیدی»؛ یاراحمدی، و زهرا خیراللهی، «معارف قرآنی در خطبه حضرت زینب(س)»؛ خرسندی، و دیگران، «تحلیل بلاغی خطبه حضرت زینب(س)»؛ نصراوی، «درآمدی بر گفتمان کاوی تاریخی، مطالعۀ موردی خطبه حضرت زینب(س) در شام»؛ روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)».</ref> | |||
این خطبه به جهت مقابله با تحریف واقعه کربلا خوانده شده است؛ زیرا یزید می‌خواست برای مردم، واقعه کربلا را عذابی الهی بر امام حسین(ع) معرفی کند.<ref>روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)»، ص۱۳۴.</ref> به گفته برخی محققان، حضرت زینب بر خلاف خطبه عاطفی خود در کوفه، در خطبه شام بیشتر از مطالب برهانی و استدلالی بهره گرفت و در موارد کمتری مطالب عاطفی به آن اضافه کرد.<ref>روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)»، ص۱۳۴.</ref> سخنان صریح و بی‌پرده زینب(س) در مقابل یزید را نشانه شجاعت بسیار او دانسته‌اند؛ چرا که تا آن روز کسی جرأت نکرده بود، ظلم و فساد یزید را در حضور او به مردم بازگو کند.<ref>فریشلر، امام حسین و ایران، ۱۳۶۶ش، ص۵۲۰.</ref> به گفته کورت فریشلر، با گذشت قرن‌ها از ایراد آن خطبه، باز هم مورّخان از خطبه شجاعانه حضرت زینب حیرت می‌کنند.<ref>فریشلر، امام حسین و ایران، ۱۳۶۶ش، ص۵۲۰.</ref> | |||
حضرت زینب این خطبه را هنگامی خواند که یزید به سر بریده امام حسین بی‌احترامی کرد<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۴.</ref> و مردی شامی از یزید خواست، [[فاطمه دختر امام حسین(ع)]] را به کنیزی به او بدهد.<ref>ابن‌نما حلّی، مثیر الأحزان، ۱۴۰۶ق، ص۱۰۰-۱۰۱.</ref> مطابق گزارش‌های تاریخی، هنگامی که اسیران کربلا را به شام بردند، یزید مجلسی تشکیل داد.<ref>سید ابن‌طاووس، اللهوف علی قتلی الطفوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۷۸.</ref> سر امام حسین را در طشتی قرار دادند و اسیران را وارد مجلس کردند.<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۴.</ref> یزید با چوبی که در دست داشت، بر دهان امام حسین(ع) ضربه می‌زد.<ref>ابومخنف، وقعة الطف، ۱۴۱۷ق، ص۲۶۹.</ref> او با خواندن شعری، وحی و نبوت پیامبر را انکار کرده،<ref>فتّال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ص۱۹۱.</ref> اعلام داشت واقعه کربلا را به خونخواهی اجدادِ کافر خود که در جنگ بدر به دست پیامبر و حضرت علی(ع) کشته شدند، انجام داده است.<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۴.</ref> | |||
{{شعر | {{شعر | ||
| جداکننده = \\ | | جداکننده = \\ | ||
| متن = | | متن = | ||
لَیتَ أَشْیاخی بِبَدْر شَهِدُوا\\جَزَعَ الْخَزْرَجِ مِنْ وَقْعِ الاَْسَلْ | لَیتَ أَشْیاخی بِبَدْر شَهِدُوا\\جَزَعَ الْخَزْرَجِ مِنْ وَقْعِ الاَْسَلْ | ||
فَأَهَلُّوا وَ اسْتَهَلُّوا فَرَحاً\\ثُمَّ قالُوا یایزیدُ لاتَشَلْ}} | فَأَهَلُّوا وَ اسْتَهَلُّوا فَرَحاً\\ثُمَّ قالُوا یایزیدُ لاتَشَلْ<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۴.</ref> | ||
لَعِبَتْ هَاشِمُ بِالمُلْکِ فَلا\\خَبَرٌ جَاءَ وَ لَا وَحْیٌ نَزَل<ref>فتّال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ص۱۹۱.</ref>}} | |||
{{شعر | {{شعر | ||
| جداکننده = \\ | | جداکننده = \\ | ||
| متن = | | متن = | ||
کاش بزرگان من در [[غزوه بدر|جنگ بدر]] امروز می‌دیدند که\\[[قبیله خزرج]] چگونه از ضربات نیزه به زاری آمده است. | کاش بزرگان من در [[غزوه بدر|جنگ بدر]] امروز می‌دیدند که\\[[قبیله خزرج]] چگونه از ضربات نیزه به زاری آمده است. | ||
در آن حال، از شادی فریاد می‌زدند\\و می‌گفتند:ای یزید! دستت درد نکند! | در آن حال، از شادی فریاد می‌زدند\\و می‌گفتند:ای یزید! دستت درد نکند! | ||
هاشم با سلطنت بازی کرد\\پس نه خبری آمده و نه وحیی نازل شده است!}} | |||
پس | [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]] رهبر جمهوری اسلامی ایران، بر این باور است که بنیانگذار بنای حفظ حوادث عاشورا با ادبیات و هنر، زینب کبری (سلام‌اللَّه‌علیها) است؛ به گونه‌ای که اگر حرکت و اقدام حضرت زینب و بقیه‌ی اهل بیت (علیهم‌السّلام) و [[امام سجاد علیه‌السلام|حضرت سجاد]] و دیگران نبود، حادثه‌ی عاشورا در تاریخ نمی‌ماند.<ref>https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3309</ref> | ||
== محتوای خطبه == | == محتوای خطبه == | ||