عقل: تفاوت میان نسخه‌ها
←عقل نظری و عقل عملی: اصلاح ارقام/افزایش
جز (ویکی سازی) |
(←عقل نظری و عقل عملی: اصلاح ارقام/افزایش) برچسب: برگردانده‌شده |
||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
عقل را به دو قسم عقل نظری و عقل عملی تقسیم کرده‌اند. کارکرد عقل نظری را ادراک واقعیت‌ها و کارکرد عقل عملی را فرمان‌دادن می‌دانند. برخی معتقدند که انسان دو گونه عقل جداگانه ندارد؛ بلکه از یک قوه برخوردار است که ابزار ادراک او است. طبق این دیدگاه، تفاوت عقل نظری و عقل عملی به چیز‌هایی برمی‌گردد که ادراک می‌شوند.<ref>صادقی، عقلانیت ایمان، ۱۳۸۶ش، ص۴۳.</ref> از نظر [[محمد باقر صدر]] کار عقل نظری ادراک امور کلی از نوع شناختن و دانستن است (مما ینبغی ان یُعْلَم= آن چه سزاوار دانستن است) و ربطی به مقام عمل و به کار بستن ندارد؛ مانند: نوع قواعد منطقی ، ریاضی، فلسفی و کلامی که از مقوله دانستن و باور کردن است، مثل: «یک، نصف دو است» یا « دور و تسلسل باطل است». <ref>صدر، محمدباقر، دروس في علم الأصول،۱۴۰۶ق، ج۲، ص۲۵۶. | عقل را به دو قسم عقل نظری و عقل عملی تقسیم کرده‌اند. کارکرد عقل نظری را ادراک واقعیت‌ها و کارکرد عقل عملی را فرمان‌دادن می‌دانند. برخی معتقدند که انسان دو گونه عقل جداگانه ندارد؛ بلکه از یک قوه برخوردار است که ابزار ادراک او است. طبق این دیدگاه، تفاوت عقل نظری و عقل عملی به چیز‌هایی برمی‌گردد که ادراک می‌شوند.<ref>صادقی، عقلانیت ایمان، ۱۳۸۶ش، ص۴۳.</ref> از نظر [[محمد باقر صدر]] کار عقل نظری ادراک امور کلی از نوع شناختن و دانستن است (مما ینبغی ان یُعْلَم= آن چه سزاوار دانستن است) و ربطی به مقام عمل و به کار بستن ندارد؛ مانند: نوع قواعد منطقی ، ریاضی، فلسفی و کلامی که از مقوله دانستن و باور کردن است، مثل: «یک، نصف دو است» یا « دور و تسلسل باطل است». <ref>صدر، محمدباقر، دروس في علم الأصول،۱۴۰۶ق، ج۲، ص۲۵۶. | ||
</ref> | </ref> | ||
[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی]] فیلسوف و الاهی پژوه براین باور است که علم و اندیشه انسان را عقل نظری و عمل و انگیزه انسان را عقل عملی کنترل و رهبری می‌کند در نتیجه کنترل طغیان‌های علمی مانند وهم، خیال، قیاس و گمان، با عقل نظری ولی رام کردن لغزش‌های شهوت و [[خشم|غضب]]، کار عقل عملی است. بنابراین، همه امور ادراکی انسان که از سنخ اندیشه و علم است، تحت رهبری عقل نظری است، ولی اجرای احکام الهی و امور تحریکی انسان که از سنخ عمل است، تحت رهبری عقل عملی است.به اعتقاد وی مرز وظایف عقل نظری و عقل عملی کاملاً متفاوت است، هر چند هردو از شئون نفس انسان و زیر نظر نفس هستند. به تعبیر دیگر «عقل نظری چونان قوّه مقنّنه و عقل عملی بسان قوّه مُجریه است، ولی در حقیقت امامِ اصلی، عقل نظری است، چون عقل عملی از عقل نظری فرمان می گیرد؛ عقل نظری فتوا می دهد که حلال و حرام الهی، زشت و زیبا و حق و باطل کدام است» <ref>جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ج۲۰، ص۴۱۴.</ref> | |||
==جایگاه عقل در اسلام== | ==جایگاه عقل در اسلام== | ||