پرش به محتوا

فرزدق: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۱: خط ۴۱:
فرزدق از [[امام علی(ع)]]، [[امام حسین(ع)]]، [[ابوهریره]]، [[ابوسعید خدری]]، عرفجة بن اسعد، زراره بن کرب و [[طرماح بن عدی]] شاعر روایت نموده است و خالد حذاء، مروان اصغر و حجاج بن حجاج و... نیز از او روایت کرده‌اند.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۹، ص۲۶۵</ref> وقتی [[کمیت بن زید اسدی|کمیت بن زید]]، [[قصائد هاشمیات|قصاید هاشمیات]] را در مدح اهل‌بیت سرود، برای محک‌زدن اشعار خود، نزد فرزدق آمد. فرزدق پس از شنیدن اشعار او در پاسخ چنین گفت:<blockquote>«آفرین پسرم، خوب گفته‌ای که "از اراذل و اوباش دست برداشته‌ای و هرگز تیرت به خطا نخواهد رفت و گفتارت را تکذیب نخواهند کرد"... این اشعار را انتشار بده و با دشمن دست به گریبان شو که تو از همه گذشتگان و حاضران شاعرتری.»<ref>مسعودی، علی بن حسین؛ مروج الذهب، ج۲، ص۲۳۱.</ref></blockquote>
فرزدق از [[امام علی(ع)]]، [[امام حسین(ع)]]، [[ابوهریره]]، [[ابوسعید خدری]]، عرفجة بن اسعد، زراره بن کرب و [[طرماح بن عدی]] شاعر روایت نموده است و خالد حذاء، مروان اصغر و حجاج بن حجاج و... نیز از او روایت کرده‌اند.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۹، ص۲۶۵</ref> وقتی [[کمیت بن زید اسدی|کمیت بن زید]]، [[قصائد هاشمیات|قصاید هاشمیات]] را در مدح اهل‌بیت سرود، برای محک‌زدن اشعار خود، نزد فرزدق آمد. فرزدق پس از شنیدن اشعار او در پاسخ چنین گفت:<blockquote>«آفرین پسرم، خوب گفته‌ای که "از اراذل و اوباش دست برداشته‌ای و هرگز تیرت به خطا نخواهد رفت و گفتارت را تکذیب نخواهند کرد"... این اشعار را انتشار بده و با دشمن دست به گریبان شو که تو از همه گذشتگان و حاضران شاعرتری.»<ref>مسعودی، علی بن حسین؛ مروج الذهب، ج۲، ص۲۳۱.</ref></blockquote>


== سرودن اشعار در مدح امام سجاد ==
==سرودن اشعار در مدح امام سجاد==
{{اصلی|قصیده میمیه فرزدق}}
{{اصلی|قصیده میمیه فرزدق}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول ={{وسط‌چین}}'''بخشی از قصیده فرزدق{{سخ}}در توصیف [[امام زین العابدین(ع)]]:'''{{پایان}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول ={{وسط‌چین}}'''بخشی از قصیده فرزدق{{سخ}}در توصیف [[امام زین العابدین(ع)]]:'''{{پایان}}
خط ۸۰: خط ۸۰:
| متن = فالارض لله وَلّاها خلیفتَه\\و صاحب الله فیها غیر مغلوب}}<small>{{وسط‌چین}}زمین از آن خداست که آن را به دست خلیفه‌اش داده و همدم و همنشینِ با خدا در زمین شکست نمی‌خورد..<ref> فرزدق، دیوان الفرزدق، دارصادر، ج۱، ص۲۴.</ref>{{پایان}}</small>برخی، اشعار او در مدح خلفای اموی بیانگر دیدگاه نظری فرزدق درباره جایگاه خلافت می‌دانند.{{مدرک}} البته او در مقابل رفتار برخی از اُمرای عرب که خلاف مبانی اسلام رفتار می‌کردند نیز اشعاری به هجو سروده است. هجو [[زیاد بن ابیه]]<ref>الکامل، ابن اثیر، ج۱۱، ص۳۷؛ تاریخ طبری، ج۷، ص۲۸۵۳.</ref> و [[معاویه]]<ref>ابن هشام؛ السیره النبویه، ج۲، ص۳۵۰.</ref> از این جمله‌اند.
| متن = فالارض لله وَلّاها خلیفتَه\\و صاحب الله فیها غیر مغلوب}}<small>{{وسط‌چین}}زمین از آن خداست که آن را به دست خلیفه‌اش داده و همدم و همنشینِ با خدا در زمین شکست نمی‌خورد..<ref> فرزدق، دیوان الفرزدق، دارصادر، ج۱، ص۲۴.</ref>{{پایان}}</small>برخی، اشعار او در مدح خلفای اموی بیانگر دیدگاه نظری فرزدق درباره جایگاه خلافت می‌دانند.{{مدرک}} البته او در مقابل رفتار برخی از اُمرای عرب که خلاف مبانی اسلام رفتار می‌کردند نیز اشعاری به هجو سروده است. هجو [[زیاد بن ابیه]]<ref>الکامل، ابن اثیر، ج۱۱، ص۳۷؛ تاریخ طبری، ج۷، ص۲۸۵۳.</ref> و [[معاویه]]<ref>ابن هشام؛ السیره النبویه، ج۲، ص۳۵۰.</ref> از این جمله‌اند.
==خاندان==
==خاندان==
همام بن غالب بن صَعْصَعة بن عِقال،<ref>بلاذری، انساب الاشراف،۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۶۵</ref> از بزرگان [[بنی‌تمیم]] به حساب می‌آمد.<ref>مستوفی، تاریخ گزیده، ۱۳۶۴ش، ص۷۰۹</ref> براساس گزارش [[شیخ عباس قمی|محدث قمی]] در [[الکنی و الالقاب (کتاب)|الکنی و الالقاب]] جدِّ فرزدق به‌نام صعصعة بن ناجیه در زمان جاهیلت با هزینه کردن و بخشیدن شتر مانع [[زنده به‌گور شدن دختران]] شده و ۳۶۰ دختر را از زنده به گورشدن رهایی بخشیده است و پیامبر(ص) هم به او وعده دادکه اگر مسلمان بشود اجرت و پاداش کارهایش را بدهد. فرزدق دریکی از سروده‌هایش به این پیشینه اشاره کرده است.(و مِنّا الذي مَنَع الوائدات...کسی که مانع زنده به گور شدن دختران می‌شد از خاندان ماست) <ref>قمی، الکنی والالقاب، ۱۳۶۸ش، ج۳، ص۲۳.</ref> {{یاد| به تصریح شیخ عباس قمی در  کتاب الکنی و الالقاب در رجال اهل سنت، جدِّ فرزدق از اصحاب پیامیر(ص) برشمرده شده است.}}و پدرش غالب نیز بخشنده و از بزرگان قوم خویش بود<ref>امین، مستدرکات اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۲۶۷.</ref> و مادرش لیلی بنت حابِس خواهر [[اقرع بن حابس|اقرع بن حابس تمیمی]] از [[صحابه|صحابه پیامبر(ص)]] بود.<ref>مستوفی، تاریخ گزیده، ص۷۰۹.</ref> در منابع تاریخی سخن دقیقی از سال تولد او به میان نیامده است و با اختلافی که در ثبت تاریخ وفات او وجود دارد، ولادت او را بین سال‌های ۱۹ تا ۲۳ هجری قمری تخمین می‌زنند.{{مدرک}}
همام بن غالب بن صَعْصَعة بن عِقال،<ref>بلاذری، انساب الاشراف،۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۶۵</ref> ملقب ه فرزدق از بزرگان [[بنی‌تمیم]] به حساب می‌آمد.<ref>مستوفی، تاریخ گزیده، ۱۳۶۴ش، ص۷۰۹</ref> براساس گزارش [[شیخ عباس قمی|محدث قمی]] در [[الکنی و الالقاب (کتاب)|الکنی و الالقاب]] جدِّ فرزدق به‌نام صعصعة بن ناجیه در زمان جاهیلت با هزینه کردن و بخشیدن شتر مانع [[زنده به‌گور شدن دختران]] شده و ۳۶۰ دختر را از زنده به گورشدن رهایی بخشیده است و پیامبر(ص) هم به او وعده دادکه اگر مسلمان بشود اجرت و پاداش کارهایش را بدهد. فرزدق در یکی از سروده‌هایش به این مطلب اشاره کرده است<ref>قمی، الکنی والالقاب، ۱۳۶۸ش، ج۳، ص۲۳.</ref> {{یاد| به تصریح شیخ عباس قمی در  کتاب الکنی و الالقاب در رجال اهل سنت، جدِّ فرزدق از اصحاب پیامیر(ص) برشمرده شده است.}}و پدرش غالب نیز بخشنده و از بزرگان قوم خویش بود<ref>امین، مستدرکات اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۲۶۷.</ref> و مادرش لیلی بنت حابِس خواهر [[اقرع بن حابس|اقرع بن حابس تمیمی]] از [[صحابه|صحابه پیامبر(ص)]] بود.<ref>مستوفی، تاریخ گزیده، ص۷۰۹.</ref> در منابع تاریخی سال تولد فرزدوق به میان نیامده است و با اختلافی که در ثبت تاریخ وفات او وجود دارد، ولادت او را بین سال‌های ۱۹ تا ۲۳ هجری قمری تخمین می‌زنند.{{مدرک}}فرزدق بنا به نقل مشهور در [[سال ۱۱۰ هجری قمری|سال ۱۱۰ق]]<ref> الکامل، ابن اثیر، ج۱۴، ص۵۴ و تاریخ گزیده، مستوفی، ص۷۱۰.</ref> در نود و یک سالگی در [[بصره]]<ref>تهرانی، آقابزرگ؛ الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج۱، ص۳۴۴.</ref> وفات یافت.


کنیه او ابوفراس<ref>ابن اعثم، الفتوح، ص۱۰۴۹.</ref> و لقبش فرزدق بود. وی پنج فرزند به نام‌های لبطه، سبطه، خبطه، رکضه و زمعه داشت که زمعه نیز شاعر بود.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۶۶.</ref>  فرزدق بنا به نقل مشهور در [[سال ۱۱۰ هجری قمری|سال ۱۱۰ق]]<ref> الکامل، ابن اثیر، ج۱۴، ص۵۴ و تاریخ گزیده، مستوفی، ص۷۱۰.</ref> در نود و یک سالگی در [[بصره]]<ref>تهرانی، آقابزرگ؛ الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج۱، ص۳۴۴.</ref> وفات یافت.
کنیه فرزدق، ابوفراس بود<ref>ابن اعثم، الفتوح، ص۱۰۴۹.</ref>یکی از فرزندانش به نام زمعه نیز شاعر بود.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۶۶.</ref>   


==پانویس==
==پانویس==