آل خرسان: تفاوت میان نسخه‌ها

|data16 = {{{سایر|معصوم بن احمدبن حسن حائری (عهده دار امور حرم در نجف)، محمدمهدی بن سیدحسن (محقق و نویسنده)}}}

خاندان خرسان در آغاز ساکن شهر [[حلّه]] بودند، سپس برخی از آنان به [[کربلا|کربلا]] مهاجرت کردند تا اینکه [[سیدابوالحسن معصوم]] در [[قرن ششم]] در [[نجف]] اشرف اقامت گزید،<ref>تمیمی، ج ۴، ص۶۱</ref> ازاین رو در [[قرن پنجم]]، ششم و اوایل [[قرن هفتم]] این خاندان به آل معصوم مشهور بودند،<ref>تمیمی، ج ۴، ص۶۱،ر.ک:ضامن بن شدقم، ج ۲، قسم ۲، ص۲۹۷</ref>اما شهرت این خاندان به اخرس، از زمان ابوالفتح ابن ابی محمدبن ابراهیم بن ابی فتیان غنائم بن عبداللّه بن حسن برکه است که به اخرس شهرت داشته و به فرزندان او بنواخرس گفته شده است.<ref>ابن عنبه، ص۲۴۷؛ ضامن بن شدقم، ج ۲، قسم ۲، ص۳۰۳</ref>

ابوالحسن [[معصوم بن احمدبن حسن حائری]]، جد اعلای آل خرسان که در قرن پنجم و ششم می‌زیسته و او را بسیار ستوده‌اند.<ref>ضامن بن شدقم، ج ۲، قسم ۲، ص۳۰۳؛ عبدالحسین امینی، ص۵۷</ref> وی عهده دار امور حرم امام علی علیه‌السلام بود و بدین سبب مَقریزی<ref>مقریزی،ج ۴، قسم ۱، ص۱۶۸ـ۱۷۲</ref> از وی با عنوان «امام مشهد علی» یاد کرده است. در زمان تولیت او [[طلائِع بن رُزِّیک]]، وزیر مقتدر [[فاطمیان]] به زیارت مرقد [[امام علی(ع)]] رفت و ظاهرآ میان این دو مناسبات خوبی برقرار شد، چنان که ابن رُزِّیک سالیانه مبلغی را نزد ابوالحسن معصوم می‌فرستاد.<ref>ضامن بن شدقم، ج ۲، قسم ۲، ص۲۹۸</ref>

[[حسن بن علی بن شکر]]، [[فقیه]] امامی [[قرن سیزدهم]] در حدود ۱۲۰۰ در [[نجف]] به دنیا آمد. [[فقه]] را در محضر [[محمد حسن نجفی|شیخ محمدحسن]] صاحب جواهر (متوفی ۱۲۶۶) آموخت و در همان زمان مجلس درسی برپا کرد که عالمان بسیاری از دانش وی بهره بردند.<ref>تمیمی، ج ۴، ص۶۸</ref> به درخواست برخی از تجار و اعیان [[بغداد]] به آن شهر رفت و تا پایان عمر مرجعیت مردم را برعهده گرفت و در [[سال ۱۲۶۵ هجری قمری|۱۲۶۵ق]] در همین شهر درگذشت و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.<ref>امین، ج ۵، ص۱۸۹؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: الکرام، قسم ۱، ص۳۳۸؛ ر.ک: به روضاتی، ص۱۵۵؛ محمدهادی امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف، ج ۲، ص۴۸۶؛ تمیمی، ج ۴، ص۶۹</ref> او علاوه بر تألیف رساله‌های فقهی، کتابخانه نفیسی داشت که پس از مرگش در آتش سوخت.<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ج ۸، ص۲۹۷؛ روضاتی، ص۱۵۷</ref>

[[جعفربن احمد بن درویش]]، عالم، ادیب و شاعر، در [[۱۷ ذی‌الحجه]] ۱۲۱۶ به دنیا آمد<ref>تمیمی، ج ۴، ص۷۸</ref> و پس از فراگیری مقدمات علمی در مجلس درس [[مرتضی انصاری|شیخ مرتضی انصاری]] حاضر شد. جعفربن احمد شعر کم می‌سرود،<ref>ر.ک:آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباء، قسم ۱، ص۲۷۸</ref> اما مکاتبات بسیاری با شاعران و ادیبان معاصر خود داشت. امین<ref>امینی،ج ۴، ص۸۱</ref> و خاقانی<ref>خاقانی،ج ۲، ص۶ـ۲۶</ref> بخشی از این مراسلات را ذکر کرده‌اند. او در [[۲ رجب]] ۱۳۰۳ در نجف درگذشت.<ref>حرزالدین، ج ۱، ص۱۶۸؛ محمدهادی امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف، ج ۲، ص۴۸۷</ref> از وی دو مجموعه ادبی برجای مانده است.<ref>ر.ک:آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ج ۹، قسم ۱، ص۱۹۵</ref>

[[عبدالرسول بن محمدحسین بن حسن]]، [[فقیه]] زاهد و مجاهد امامی، پس از خواندن دروس مقدمات، مباحث [[فقه]] و [[اصول]] را نزد [[محمد طه نجف]] و دیگران آموخت. وی از جمله کسانی است که در رکاب فقیه مجاهد [[سیدمحمدسعید حبوبی]] به جنگ با قوای [[انگلیس]] پرداخت.<ref>تمیمی، ج ۴، ص۸۳</ref> او در ۲۱ [[محرم|محرّم]] ۱۳۶۱ درگذشت و در مقبره خانوادگی آل خرسان به خاک سپرده شد.<ref>تمیمی، ج ۴، ص۸۳</ref>

[[عبدالمرتضی بن موسی]]، [[فقیه]] و [[زاهد]] امامی، پس از تکمیل دوره مقدماتی، [[فقه]] و [[اصول]] را نزد فقیهانی چون [[علی بن یاسین رفیش نجفی]] (متوفی ۱۳۳۴) و [[شیخ الشریعه اصفهانی|شیخ الشریعه اصفهانی]] و [[علم رجال]] را از [[ابوتراب خوانساری]] و حکمت را نزد [[شیخ نعمت الله دامغانی]] آموخت.<ref>تمیمی، ج ۴، ص۸۴</ref> وی نیز از مجاهدان و مبارزان با استعمار [[انگلیس]] بود. او در ۲۷ [[ربیع الاول]] ۱۳۶۱ وفات کرد.<ref>تمیمی، ج ۴، ص۸۴ـ۸۵</ref>

[[حسن بن عبدالهادی بن موسی]]، [[فقیه]] و محقق آثار علمای بزرگ [[شیعه]]، تولد وی را به اختلاف ۱۳۲۱<ref>تمیمی، ج ۴، ص۸۵</ref> و ۱۳۲۶<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ج ۱۴، ص۶۷</ref> ذکر کرده‌اند. پس از تکمیل دروس مقدمات، [[فقه]] و [[اصول]] را نزد فقیهانی چون [[سید ابوالحسن اصفهانی|سیدابوالحسن اصفهانی]]، [[میرزای نائینی|میرزای نائینی]]، [[آقا ضیاء عراقی|آقاضیاء عراقی]] و [[رجال]] را نزد [[سیدابوتراب خوانساری]] و [[اخلاق]] را نزد [[شیخ علی قمی]] و حکمت را از محضر [[نعمت الله دامغانی]] کسب کرد.<ref>تمیمی، ج ۴، ص۸۵</ref>

# وی در تحقیق و احیای شماری از آثار علمی [[شیعه]] سهمی اساسی داشت، از جمله تحقیق و چاپ [[تهذیب الاحکام|تهذیب الاحکام]] [[شیخ طوسی|شیخ طوسی]] همراه با شرح مشیخه آن در نجف اشرف در ۱۳۸۲<ref>آقا بزرگ طهرانی، الذریعة، ج ۱۴، ص۶۷؛ محمدهادی امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف، ج ۲، ص۴۸۸</ref> و تحقیق و چاپ [[الاستبصار]] شیخ طوسی همراه با مقدمه و شرح مشیخه آن.<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ج ۱۴، ص۶۷؛ محمدهادی امینی، معجم المطبوعات النجفیة، ص۷۴ـ۷۵</ref>

# وی تمام آثار باقی مانده از [[ابن ادریس حلی|ابن ادریس حلّی]] را تحت عنوان موسوعة ابن ادریس حلّی (قم ۱۳۸۷ش) به چاپ رسانده است.