confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۴۵۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ جعبه اطلاعات روایت | {{ جعبه اطلاعات روایت | ||
| عنوان = خطبه شقشقیه | | عنوان = خطبه شقشقیه | ||
خط ۱۱: | خط ۱۰: | ||
| راویان = | | راویان = | ||
| اعتبار سند = معتبر | | اعتبار سند = معتبر | ||
| منابع شیعه = [[نهج البلاغه]] | | منابع شیعه = [[نهج البلاغه]]، [[علل الشرائع (کتاب)|علل الشرائع]]، [[معانی الاخبار (کتاب)|معانی الاخبار]] | ||
| منابع سنی = | | منابع سنی = | ||
| مؤید قرآنی = | | مؤید قرآنی = | ||
}} | }} | ||
'''خطبه شِقشِقیّه''' یا '''مُقَمِّصه''' از مشهورترین خطبههای [[نهج البلاغه]] است. [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] در این خطبه عملکرد [[خلفای سهگانه]] پیش از خود را نقد و اصل [[خلافت]] آنان را زیر سؤال میبرد. موضعگیری صریح امام علی(ع) درباره مسئله خلافت پیامبر(ص)، سبب شده برخی | '''خطبه شِقشِقیّه''' یا '''مُقَمِّصه''' از مشهورترین خطبههای [[نهج البلاغه]] است. [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] در این خطبه عملکرد [[خلفای سهگانه]] پیش از خود را نقد و اصل [[خلافت]] آنان را زیر سؤال میبرد. موضعگیری صریح امام علی(ع) درباره مسئله خلافت پیامبر(ص)، سبب شده برخی از [[اهل سنت و جماعت|اهلتسنن]]، نه تنها این خطبه، بلکه درستی کل نهج البلاغه را انکار کنند. این در حالی است که خطبه شقشقیه در کتابهای مختلف حدیثی نقل شده و محتوای آن [[تواتر معنوی]] دارد. | ||
مسئله خلافت، اوضاع سیاسی عصر سه خلیفه اول، علت [[سکوت ۲۵ ساله|سکوت ۲۵ ساله امام]]، انگیزههای پذیرش خلافت، گروههای سیاسی عصر امام علی و دلایل انحراف آنها از دین از مباحث اصلی این خطبه است که در اواخر [[سال ۳۸ هجری قمری|سال ۳۸]] یا اوایل [[سال ۳۹ هجری قمری|سال ۳۹ق]] ایراد شده است. علاوه بر ترجمهها و شرحهای کامل نهج البلاغه، شرحهای اختصاصی نیز بر خطبه شقشقیه به زبان فارسی و عربی نوشته شده که از جمله آنها میتوان به شرح الخطبة الشقشقیة تألیف محمدرضا حکیمی و آهی سوزان اثر علیاصغر رضوانی اشاره کرد. | مسئله خلافت، اوضاع سیاسی عصر سه خلیفه اول، علت [[سکوت ۲۵ ساله|سکوت ۲۵ ساله امام]]، انگیزههای پذیرش خلافت، گروههای سیاسی عصر امام علی و دلایل انحراف آنها از دین از مباحث اصلی این خطبه است که در اواخر [[سال ۳۸ هجری قمری|سال ۳۸]] یا اوایل [[سال ۳۹ هجری قمری|سال ۳۹ق]] ایراد شده است. علاوه بر ترجمهها و شرحهای کامل نهج البلاغه، شرحهای اختصاصی نیز بر خطبه شقشقیه به زبان فارسی و عربی نوشته شده که از جمله آنها میتوان به شرح الخطبة الشقشقیة تألیف محمدرضا حکیمی و آهی سوزان اثر علیاصغر رضوانی اشاره کرد. | ||
== معرفی و جایگاه == | == معرفی و جایگاه == | ||
خطبه شِقشِقیّه از مشهورترین [[فهرست خطبههای نهج البلاغه|خطبههای نهج البلاغه]] است<ref>شیخ مفید، الجَمَل، ۱۳۷۱ش، ص۱۲۶.</ref> که [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|سنی]] آن را نقل کردهاند.<ref>حکیمی، شرح الخطبة الشقشقیة، ۱۴۰۲ق، ص۱۲۶.</ref> این خطبه را از مهمترین خطبههای نهج البلاغه دانستهاند؛ چون در | خطبه شِقشِقیّه از مشهورترین [[فهرست خطبههای نهج البلاغه|خطبههای نهج البلاغه]] است<ref>شیخ مفید، الجَمَل، ۱۳۷۱ش، ص۱۲۶.</ref> که [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|سنی]] آن را نقل کردهاند.<ref>حکیمی، شرح الخطبة الشقشقیة، ۱۴۰۲ق، ص۱۲۶.</ref> این خطبه را از مهمترین خطبههای نهج البلاغه دانستهاند؛ چون در آن، مسائل مربوط به [[خلافت|خلافت پیامبر(ص)]]، به صورت صریح بیان شده است.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۱۸.</ref> از آنجا که [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] در این خطبه از خلیفه شدن خلفای پیش از خود شکایت میکند این خطبه از خطبههای بحثبرانگیز [[نهج البلاغه]] شده است؛<ref>ابنمیثم بحرانی، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۵۱.</ref> چرا که موضعگیری صریح امام علی(ع) درباره مسئله خلافت پیامبر(ص)، برخی شبهات اهلسنت درباره این خطبه را پدید آورده است<ref>مکارم شیرازی، پیام امام(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۱۸.</ref> و سبب شده برخی سنیمذهبان، نه تنها این خطبه، بلکه درستی کل نهج البلاغه را انکار کنند.<ref>حکیمی، شرح الخطبة الشقشقیة، ۱۴۰۲ق، ص۱۲۶.</ref> | ||
در این خطبه، دوره کامل تاریخ [[خلفای سهگانه|سه خلیفه نخست]] از نگاه امام(ع) بیان میشود. محور اصلی این خطبه مسئله خلافت، اوضاع سیاسی عصر سه خلیفه اول، علت [[سکوت ۲۵ ساله|سکوت ۲۵ ساله امام]]، انگیزههای پذیرش خلافت، گروههای سیاسی عصر امام علی و دلایل انحراف آنها از دین است.<ref>نگاه کنید به: نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، خطبه ۳، ص۴۸-۵۰.</ref> این خطبه را به اعتبار بخشی از کلام امام (تِلْکَ شِقْشِقَةٌ هَدَرَتْ ثُمَّ قَرَّتْ) «شِقشِقه» ( شعله آتشى که از دل زبانه کشد)<ref>مکارم شیرازی، پیام امام(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۱۸.</ref> و به اعتبار جمله نخستین آن (واللّهِ لَقَدْ تَقَمَّصَها فلان) «مُقَمِّصه» (یعنی: لباس پوشیدن) نامیدهاند.<ref>بیهقی، معارج نهج البلاغه، ۱۴۰۹ق، بخش۲، ص۸۰.</ref> | در این خطبه، دوره کامل تاریخ [[خلفای سهگانه|سه خلیفه نخست]] از نگاه امام(ع) بیان میشود. محور اصلی این خطبه مسئله خلافت، اوضاع سیاسی عصر سه خلیفه اول، علت [[سکوت ۲۵ ساله|سکوت ۲۵ ساله امام]]، انگیزههای پذیرش خلافت، گروههای سیاسی عصر امام علی و دلایل انحراف آنها از دین است.<ref>نگاه کنید به: نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، خطبه ۳، ص۴۸-۵۰.</ref> این خطبه را به اعتبار بخشی از کلام امام (تِلْکَ شِقْشِقَةٌ هَدَرَتْ ثُمَّ قَرَّتْ) «شِقشِقه» ( شعله آتشى که از دل زبانه کشد)<ref>مکارم شیرازی، پیام امام(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۱۸.</ref> و به اعتبار جمله نخستین آن (واللّهِ لَقَدْ تَقَمَّصَها فلان) «مُقَمِّصه» (یعنی: لباس پوشیدن) نامیدهاند.<ref>بیهقی، معارج نهج البلاغه، ۱۴۰۹ق، بخش۲، ص۸۰.</ref> |