confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۶۹۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
این خطبه را به اعتبار بخشی از کلام امام (تِلْکَ شِقْشِقَةٌ هَدَرَتْ ثُمَّ قَرَّتْ) «شِقشِقیّه» (شعله غم)<ref>حکیمی، شرح الخطبة الشقشقیه، ۱۴۰۲ق، ص۱۲۴.</ref> و به اعتبار جمله نخستین آن (واللّهِ لَقَدْ تَقَمَّصَها فلان) «مُقَمّصه» (یعنی: لباس پوشیدن) نامیدهاند.<ref>بیهقی، معارج نهج البلاغه، ۱۴۰۹ق، بخش۲، ص۸۰.</ref> بر اساس نقل ابنعباس، امام(ع) این خطبه را با آمدن نامهای از کوفه قطع کرد و دیگر آن را ادامه نداد. مطابق این نقل، ابنعباس در طول عمر خود بر قطع هیچ کلامی مانند این خطبه، متأسف نشده است.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، خطبه ۳، ص۵۰.</ref> عبدالزهرا حسینی، مؤلف [[مصادر نهج البلاغه و اسانیده (کتاب)|مصادر نهج البلاغه و اسانیده]] معتقد است فردی که سخنان امام علی(ع) را قطع کرد، فردی جاهل یا فردی منافق بود که مانع از ادامه افشاگریهای امام شد.<ref>حسینی، مصادر نهج البلاغه و اسانیده، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳۳۵.</ref> | این خطبه را به اعتبار بخشی از کلام امام (تِلْکَ شِقْشِقَةٌ هَدَرَتْ ثُمَّ قَرَّتْ) «شِقشِقیّه» (شعله غم)<ref>حکیمی، شرح الخطبة الشقشقیه، ۱۴۰۲ق، ص۱۲۴.</ref> و به اعتبار جمله نخستین آن (واللّهِ لَقَدْ تَقَمَّصَها فلان) «مُقَمّصه» (یعنی: لباس پوشیدن) نامیدهاند.<ref>بیهقی، معارج نهج البلاغه، ۱۴۰۹ق، بخش۲، ص۸۰.</ref> بر اساس نقل ابنعباس، امام(ع) این خطبه را با آمدن نامهای از کوفه قطع کرد و دیگر آن را ادامه نداد. مطابق این نقل، ابنعباس در طول عمر خود بر قطع هیچ کلامی مانند این خطبه، متأسف نشده است.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، خطبه ۳، ص۵۰.</ref> عبدالزهرا حسینی، مؤلف [[مصادر نهج البلاغه و اسانیده (کتاب)|مصادر نهج البلاغه و اسانیده]] معتقد است فردی که سخنان امام علی(ع) را قطع کرد، فردی جاهل یا فردی منافق بود که مانع از ادامه افشاگریهای امام شد.<ref>حسینی، مصادر نهج البلاغه و اسانیده، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳۳۵.</ref> | ||
{{جدول واکنشگرا/شروع}} | {{جدول واکنشگرا/شروع}} | ||
{| class="{{جدول واکنشگرا/کلاس پیشفرض}}" | {| class="{{جدول واکنشگرا/کلاس پیشفرض}}" | ||
خط ۴۰: | خط ۳۶: | ||
|} | |} | ||
{{جدول واکنشگرا/پایان}} | {{جدول واکنشگرا/پایان}} | ||
== زمان و مکان خطبه == | |||
به گفته محققان امام(ع) این خطبه را در اواخر عمر خود (اواخر [[سال ۳۸ هجری قمری|سال ۳۸]] یا اوایل [[سال ۳۹ هجری قمری|سال ۳۹ق]]) بیان کرده است؛<ref>جعفری، پرتوی از نهج البلاغه، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۱۲۸.</ref> چون در این خطبه، خلافت سه خلیفه پیشین نقد شده و به جنگ با [[ناکثین]] (واقع شده در سال ۳۶ق<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۱۸۲.</ref>)، [[قاسطین]] (واقع شده در سال ۳۷ق<ref>ابنمزاحم، وقعة صفین، ۱۳۸۲ق، ص۲۰۲.</ref>) و [[مارقین]] (واقع شده در سال ۳۸ق<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۳۶۲.</ref>) اشاره شده است.<ref>خویی، منهاج البراعه، ۱۴۰۰ق، ج۳، ص۳۲.</ref> | |||
مطابق برخی نقلها امام(ع) این خطبه را در «رَحْبه»<ref>مفید، ارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۸۷؛ راوندی، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۳۳.</ref> یا بر منبر مسجد کوفه خوانده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۴، ص۳۴۵.</ref> رحبه، یکی از محلههای کوفه، یا یک آبادی در فاصله هشت فرسخی کوفه<ref>مکارم شیرازی، پیام امام(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۱۹.</ref> یا مکانی در مسجد کوفه بوده است.{{مدرک}} در برخی روایتها نیز تنها به ذکر خطبه بسنده شده و مطلبی درباره مکان خطبه نیامده است.<ref>شیخ صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ص۳۶۱-۳۶۲.</ref> | |||
== محتوا == | == محتوا == |