پرش به محتوا

سید علی حسینی خامنه‌ای: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۷۱: خط ۱۷۱:


==فعالیت‌های سیاسی اجتماعی==
==فعالیت‌های سیاسی اجتماعی==
آیت‌الله خامنه‌ای از مبارزان علیه حکومت پهلوی بود. نقطه آغاز ورود او به فعالیت‌های سیاسی و مبارزه با نظام سلطنتی پهلوی، دیدار او با [[سید مجتبی نواب صفوی]] در مشهد بوده است.{{مدرک}} او در بهمن ۱۳۴۱ش<ref>جلالی، مشهد در بامداد نهضت اسلامی، ۱۳۷۸ش، ص۱۴۸.</ref> و نیز در ۱۳۴۲ش، واسطه انتقال پیام‌های [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] و [[سید محمدهادی میلانی]] بوده است.<ref>آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۱۲۲۹-۱۲۳۱.</ref>
آیت‌الله خامنه‌ای از مبارزان علیه حکومت پهلوی و روحانیان فعال در [[انقلاب اسلامی ایران]] بود. نقطه آغاز ورود او به فعالیت‌های سیاسی و مبارزه با نظام سلطنتی پهلوی، دیدار او با [[سید مجتبی نواب صفوی]] در مشهد بوده است.{{مدرک}} او به دلیل فعالیت‌های سیاسی از جمله ایراد سخنرانی علیه حکومت پهلوی در شهرهای مختلف ایران بارها دستگیر و زندانی شده است.{{مدرک}} همچنین از ادامه فعالیت‌هایی همچون اقامه نماز جماعت، سخنرانی و تدریس حتی در منزلش منع شده بود.<ref>آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۳۰۴و۳۸۹و۵۷۵.</ref>‌ با این حال جلسات تفسیر و فعالیت‌های خود را به صورت مخفیانه ادامه می‌داد.<ref>آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۵۷۲و۵۷۶.</ref> جلسات درس تفسیر او در [[مدرسه علمیه میرزا جعفر|مدرسه میرزاجعفر]]، مسجد امام حسن و [[مسجد قبله]] و نیز در منزلش در [[مشهد]] برگزار می‌شد. در آذر ۱۳۵۲ش محل اقامه [[نماز جماعت]] و جلسات تفسیر خود را به [[مسجد کرامت]] انتقال داد.<ref>آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۶۱۴.</ref>  


در سال ۱۳۴۲ش، در سفری به بیرجند سخنرانی‌هایی علیه حکومت پهلوی انجام داد<ref>بهبودی، شرح اسم، ۱۳۹۱ش، ص۱۲۹-۱۳۴.</ref> و به همین دلیل در [[۱۲ خرداد]] سال ۱۳۴۲ش/[[۷ محرم]] ۱۳۸۳ق دستگیر و در مشهد زندانی شد.<ref> آرشیو مرکز اسناد، شماره ۶۱۴و۱۲۳۱-۱۲۳۲.</ref> پس از آزادی، محمدهادی میلانی با او دیدار کرد.<ref>آرشیو مرکز اسناد، شماره ۱۲۳۳.</ref> او از روحانیانی بود که در ۱۱ دی ۱۳۴۲ش، به [[سید محمود طالقانی]]، [[مهدی بازرگان]] و [[یدالله سحابی]] که به دلیل حمایت از امام خمینی زندانی شده بودند، پیام فرستاد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۱۳۷۶-۱۳۸۲ش، ج۱، ص۴۶۸.</ref> همچنین در همان زمان طلاب خراسانی حوزه علمیه قم با هدایت سید علی خامنه‌ای، در اعتراض به ادامه حصر امام خمینی، نامه‌ای به حسنعلی منصور، نخست‌وزیر وقت نوشتند.<ref>امام خمینی در آیینه اسناد به روایت ساواک، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۳۹۲.</ref>
آیت‌الله خامنه‌ای، با فعالان علیه حکومت پهلوی همچون سید محمود طالقانی، مهدی بازرگان و یدالله سحابی که به دلیل حمایت از امام خمینی زندانی شده بودند در ارتباط بود و برای آنان پیام می‌فرستاد<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۱۳۷۶-۱۳۸۲ش، ج۱، ص۴۶۸.</ref> همچنین به ملاقات زندانیان سیاسی می‌رفت.<ref>بازرگان، یادداشت‌های روزانه، ۱۳۷۶ش، ۴۲۲-۴۲۳.</ref>
 
آیت‌الله خامنه‌ای در بهمن ۱۳۴۲ش، مقارن با رمضان۱۳۸۳ق برای تبلیغ و تبیین مسائل نهضت اسلامی به [[زاهدان]] رفت.<ref>بهبودی، شرح اسم، ۱۳۹۱ش، ص۱۶۲-۱۶۶.</ref> سخنرانی‌های او در مساجد زاهدان باعث دستگیری و انتقالش به زندان قزل‌قلعه در تهران گردید<ref>آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۱۲۳۴.</ref> او در ۱۴ اسفند ۱۳۴۲ش از زندان آزاد شد.<ref>بهبودی، شرح اسم، ۱۳۹۱ش، ص۱۸۷.</ref> در پاییز ۱۳۴۳ش از [[قم]] به [[مشهد]] بازگشت.<ref>بهبودی، شرح اسم، ۱۳۹۱ش، ص۱۹۲-۱۹۵.</ref>


سید علی خامنه‌ای به همراه افرادی چون [[عبدالرحیم ربانی شیرازی]]، [[سید محمد حسینی بهشتی|سید محمد بهشتی]]، [[علی‌اکبر فیض مشکینی]]، [[احمد آذری قمی]]، [[علی قدوسی]]، [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]، [[سید محمد خامنه‌ای]] و [[محمدتقی مصباح یزدی]]<ref>هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه، ۱۳۷۶ش، ج۲، ص۱۵۶۶.</ref> اعضای گروه یازده نفره‌ای را تشکیل می‌دادند که با هدف تقویت و اصلاح [[حوزه علمیه قم]] برای مبارزه با حکومت پهلوی شکل گرفته بود.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/memory-content?id=26142 «نگاهی گذرا به زندگینامه‌ی حضرت آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای»]، وبگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.</ref>
سید علی خامنه‌ای به همراه افرادی چون [[عبدالرحیم ربانی شیرازی]]، [[سید محمد حسینی بهشتی|سید محمد بهشتی]]، [[علی‌اکبر فیض مشکینی]]، [[احمد آذری قمی]]، [[علی قدوسی]]، [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]، [[سید محمد خامنه‌ای]] و [[محمدتقی مصباح یزدی]]<ref>هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه، ۱۳۷۶ش، ج۲، ص۱۵۶۶.</ref> اعضای گروه یازده نفره‌ای را تشکیل می‌دادند که با هدف تقویت و اصلاح [[حوزه علمیه قم]] برای مبارزه با حکومت پهلوی شکل گرفته بود.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/memory-content?id=26142 «نگاهی گذرا به زندگینامه‌ی حضرت آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای»]، وبگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.</ref>


آیت‌الله خامنه‌ای مدتی در [[مسجد امیرالمؤمنین تهران]] به امامت جماعت پرداخت. در پی دستگیری و تبعید [[سید حسن طباطبایی قمی|سید حسن قمی]] در فروردین [[سال ۱۳۴۶ هجری شمسی|۱۳۴۶ش]] که به دنبال سخنرانی ضد حکومت او در [[مسجد گوهرشاد]] صورت گرفت، آیت‌الله خامنه‌ای از آیت‌الله میلانی خواست به این اقدام اعتراض کند.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک: آیت‌الله میلانی، ۱۳۷۶-۱۳۸۲ش، ج۳، ص۵-۷.</ref>
===تبعید به ایرانشهر===
 
مأموران امنیتی حکومت پهلوی در [[۲۳ آذر]] ۱۳۵۶ش خامنه‌ای را به دلیل فعالیت علیه حکومت وقت دستگیر کردند و به ایرانشهر انتقال دادند.{{مدرک}} به دستور ساواک از [[۹ مرداد]] ۱۳۵۷ش، محل تبعید وی از ایرانشهر به جیرفت در کرمان تغییر یافت.<ref>بهبودی، شرح اسم، ۱۳۹۱ش، ص۶۰۲.</ref>
در [[۱۴ فروردین]] ۱۳۴۶ش، در [[تشییع جنازه|تشییع جنازه،]] [[مجتبی قزوینی|شیخ مجتبی قزوینی]] دستگیر<ref>آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۶۱۴.</ref> و در [[۲۶ تیر]] همان سال آزاد شد.<ref> آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۵۷۴.</ref> اندکی بعد در [[تهران]] به ملاقات زندانیان سیاسی رفت.<ref>بازرگان، یادداشت‌های روزانه، ۱۳۷۶ش، ۴۲۲-۴۲۳.</ref>
 
در پی وقوع زمین‌لرزه بزرگی در جنوب [[خراسان بزرگ|خراسان]] در [[۹ شهریور]] ۱۳۴۷ش، عده‌ای از روحانیان خراسان به سرپرستی آیت‌الله خامنه‌ای با هدف امداد و ساماندهی کمک‌های مردمی به زلزله‌زدگان، عازم فردوس شدند. او در این مدت در مجالس، منابر و هیئت‌های مذهبی، به فعالیت سیاسی خود ادامه داد. این فعالیت‌ها باعث شد به اقامتش در فردوس پایان داده شود.<ref>آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۶۱۴.</ref>
 
او با آنکه تحت پیگرد بود، با برخی از روحانیان مبارز از جمله [[سید محمود طالقانی]]، [[سید محمدرضا سعیدی]]، [[محمدجواد باهنر]]، [[محمدرضا مهدوی کنی]]، [[مرتضی مطهری]]، [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] و [[فضل‌الله محلاتی]] در [[مشهد]] و [[تهران]] ارتباط داشت و با وجود اقامت در [[مشهد]] در بسیاری از جلسات علما و روحانیان مبارز تهران حضور می‌یافت.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک: آیت‌الله سعیدی، ص۲۴۸؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک: آیت‌الله طالقانی، ج۲، ص۴۹۷؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک: آیت‌الله مهدوی کنی، ص۱۴؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک: آیت‌الله محلاتی، ج۱، ص۵۲۱؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک: محمدجواد باهنر، ص۳۵۵.</ref>
 
سید علی خامنه‌ای در سال [[سال ۱۳۴۸ هجری شمسی|۱۳۴۸ش]] با هدف تبیین مباحث تأثیرگذار در روند مبارزه، به ایراد سخنرانی‌هایی در برخی مراکز فعال سیاسی اسلامی در تهران از جمله [[حسینیه ارشاد]] و [[مسجد الجواد]] تهران دعوت شد.<ref>بهبودی، شرح اسم، ۱۳۹۱ش، ص۳۳۱-۳۳۲و۴۷۰-۴۷۱.</ref>
 
با درگذشت [[سید محسن طباطبائی حکیم|سید محسن حکیم]] در خرداد [[سال ۱۳۴۹ هجری شمسی|۱۳۴۹ش]]، آیت‌الله خامنه‌ای تلاش زیادی برای تحکیم [[مرجعیت امام خمینی]] انجام داد. در [[۲ مهر]] ۱۳۴۹ش دستگیر و مدتی در زندان لشکر خراسان در بازداشت به سر برد.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/memory-content?id=26142 «نگاهی گذرا به زندگینامه‌ی حضرت آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای»]، وبگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.</ref>
 
در مرداد ۱۳۵۰ به ساواک مشهد احضار و مدتی در زندان لشکر خراسان بازداشت شد تا فعالیتی در زمینه جشن‌های ۲۵۰۰ ساله نداشته باشد.<ref>آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۱۲۳و۶۱۴.</ref> پس از آزادی، و در همان سال دو بار دیگر نیز بازداشت شد و در بازداشت دوم به اتهام اقدام بر ضد امنیت داخلی به سه ماه حبس محکوم شد.<ref>آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۶۱۴.</ref> وی پس از آزادی، فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی خود را گسترش داد.
 
جلسات درس و تفسیر او در [[مدرسه علمیه میرزا جعفر|مدرسه میرزاجعفر]] و مسجد امام حسن و [[مسجد قبله]] و نیز در منزلش در [[مشهد]] ادامه داشت. در آذر ۱۳۵۲ش محل اقامه [[نماز جماعت]] و جلسات تفسیر خود را به [[مسجد کرامت]] انتقال داد.<ref>آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۶۱۴.</ref> پس از مدتی سازمان‌های امنیتی وقت، مانع اقامه نماز جماعت در آن مسجد شدند.<ref> یاران امام به روایت اسناد ساواک: آیت‌الله مطهری، ص۴۵۵؛ آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۵۷۳.</ref>
 
در آبان ۱۳۵۳ش به دعوت [[محمد مفتح]] در [[مسجد جاوید تهران]] به سخنرانی پرداخت. در دی [[سال ۱۳۵۳ هجری شمسی|۱۳۵۳ش]] دستگیر و به زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری در تهران منتقل شد.<ref>آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۵۲۷و۵۷۴و۶۱۴.</ref> او در این حبس، اجازه ملاقات نداشت و از وضعیت و محل حبس او اطلاعی به خانواده‌اش داده نشده بود.<ref>آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۵۷۵.</ref>
 
او در [[۲ شهریور]] ۱۳۵۴ش از زندان آزاد شد، اما تحت مراقبت مأموران امنیتی بود و اقامه نماز جماعت، سخنرانی، تدریس و جلسات تفسیر وی حتی در منزلش ممنوع شده بود<ref>آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۳۰۴و۳۸۹و۵۷۵.</ref>‌اما او جلسات تفسیر و فعالیت‌های خود را به صورت مخفیانه پی گرفت.<ref>آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۵۷۲و۵۷۶.</ref>
 
به دنبال درگذشت [[علی شریعتی]] در [[۲۹ خرداد]] ۱۳۵۶ش، آیت‌الله خامنه‌ای در مراسم ترحیم وی حضور یافت<ref>آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۳۸۹و۵۷۲.</ref> و در پی درگذشت [[سید مصطفی خمینی]] فرزند [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] به همراه برخی از مبارزان انقلابی، مراسم ختمی در [[۶ آبان]] در [[مسجد ملاهاشم]] برپا کردند.<ref>آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۳۸۹و۵۷۲.</ref>
 
او از سوی کمیسیون امنیت اجتماعی خراسان به سه سال [[تبعید آیت‌الله خامنه‌ای به ایرانشهر|تبعید در ایرانشهر]] محکوم شد<ref>آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۵۷۶.</ref> و مأموران امنیتی در [[۲۳ آذر]] ۱۳۵۶ش او را دستگیر کردند و به ایرانشهر انتقال دادند.{{مدرک}}به دستور ساواک از [[۹ مرداد]] ۱۳۵۷، محل تبعید وی از ایرانشهر به جیرفت در کرمان تغییر یافت.<ref>بهبودی، شرح اسم، ۱۳۹۱ش، ص۶۰۲.</ref>


==پس از انقلاب اسلامی ایران==
==پس از انقلاب اسلامی ایران==