عذاب ابدی: تفاوت میان نسخه‌ها

[[ابن‌عربی|ابن عربی]] و پیروان مکتب وی، به طور کلی، بر اساس [[نظریه ظهور اسمای الهی|نظریه ظهور و تحقق اسمای الهی]] از جمله رحمان و رحیم، به بحث از خلود پرداخته‌اند. وی می‌گوید ذات برخی انسان‌ها با رحمت و شفقت سرشته شده است و اگر خداوند اجازه نظارت و حاکمیت در امور بندگانش را به آنان می‌داد، رنج و عذاب را از عالم زایل می‌ساختند. حال، خدایی که چنین کمالی را به برخی از بندگانش داده، مسلماً خودش به آن سزاوارتر است و می‌تواند عذاب را تماماً از بین ببرد. خداوند خود را نسبت به بندگانش ارحم الراحمین وصف کرده است.<ref>ابن عربی، الفتوحات المکیه، بی‌تا، ج۳، ص۲۵.</ref> به گفته قیصری کسی که موصوف به رحمانیت و رحیمیت است، هیچ فردی را به عذاب ابدی دچار نمی‌کند و این مقدار عذاب هم که در شریعت از آن خبر داده‌اند برای رساندن آنان به کمالات مقدّرشان است.<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۳۷۵ش، ص۷۲۶؛ نیز: ابن عربی، الفتوحات المکیه، بی‌تا، ج۲، تعلیقات عفیفی، ص۱۲۳-۱۲۴، ۱۳۰.</ref>  

==عذاب ابدی و عدل و حکمت الهی==

برخی از عالمان دینی سازگاری عذاب ابدی و عدل الهی را تنها از طریق نظریه تجسم اعمال ممکن می‌دانند است.<ref>قدردان قراملکی، «تأملی در جاودانگی عذاب کفار ۱»، ص۱۳۸.</ref> از نظر ایشان ناسازگاری عذاب با عدل ناشی از باور به عذاب قراردادی و اعتباری است. زیرا قراردادی‌دانستن عذاب‌های آخرتی زمینه‌ساز پرسش‌هایی در باب امکان عذاب ابدی می‌شود و نمی‌توان انگیزه معقولی برای عذاب ابدی در نظر گرفت؛ چون در آخرت نه تَشَفّیِ خاطر معنا دارد، نه از عذاب ظالم چیزی به مظلوم می‌رسد، و نه کسی عبرت می‌گیرد.<ref>قدردان قراملکی، «تأملی در جاودانگی عذاب کفار ۱»، ص۱۳۸.</ref> به همین جهت گروهی از ایشان برای تبیین عذاب ابدی به نظریه [[تجسم اعمال]] اعمال تمسک جسته‌اند.<ref>قدردان قراملکی، «تأملی در جاودانگی عذاب کفار ۱»، ص۱۳۷.</ref> از سوی دیگر گفته شده نظریه تجسم اعمال هم حداکثر می‌تواند امکان خلود در آتش را اثبات کند نه تحقق قطعی آن را.<ref>قدردان قراملکی، «تأملی در جاودانگی عذاب کفار ۱»، ص۱۳۸.</ref>

==سازگارسازی خلود با برخی آیات قرآن==