۱۷٬۸۲۳
ویرایش
(←منابع) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) |
||
خط ۵: | خط ۵: | ||
برخی از فقیهان هم گفتهاند: حکم تخییر فقط در محدوده قدیم این مکانها جاری است. | برخی از فقیهان هم گفتهاند: حکم تخییر فقط در محدوده قدیم این مکانها جاری است. | ||
== علت نامگذاری== | ==علت نامگذاری== | ||
اماکن تخییر به مکانهایی گفته میشود که [[مسافر]] میتواند در آنجا نماز را [[نماز شکسته|شکسته]] یا تمام بخواند. به جهت اینکه مسافر در این مکانها میان شکستهخواندن نماز و کاملخواندن آن اختیار دارد، از آنها با نام اماکن تخییر یاد میشود. همچنین بهلحاظ تعداد این مکانها، آنها را اماکن اربعه (چهارگانه) مینامند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به یزدی طباطبایی، العروةالوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۶۲۴.</ref> | اماکن تخییر به مکانهایی گفته میشود که [[مسافر]] میتواند در آنجا نماز را [[نماز شکسته|شکسته]] یا تمام بخواند. به جهت اینکه مسافر در این مکانها میان شکستهخواندن نماز و کاملخواندن آن اختیار دارد، از آنها با نام اماکن تخییر یاد میشود. همچنین بهلحاظ تعداد این مکانها، آنها را اماکن اربعه (چهارگانه) مینامند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به یزدی طباطبایی، العروةالوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۶۲۴.</ref> | ||
== مصادیق== | ==مصادیق== | ||
گفتهاند طبق دیدگاه مشهور فقیهان شیعه، شهرهای [[مکه]] و [[مدینه|مدینه،]]<ref>حسینی عاملی، مفتاح الکرامه، داراحیاء التراث العربی، ج۳، قسم۱، ص۴۹۱.</ref> و نیز [[مسجد کوفه]] و [[حرم امام حسین(ع)]] از اماکن تخییرند.<ref>طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴؛ علامه حلی، منتهی المطلب، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۳۶۶.</ref> [[شیخ طوسی]] گفته است: بنابر برخی [[روایات]] حکم تخییر، شهر [[کوفه]]<ref>طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴.</ref> و [[نجف]]<ref>طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۴۱.</ref>را نیز دربرمیگیرد. برخی از [[فقها|فقیهان]] نیز شهر کوفه را از اماکن تخییر دانستهاند<ref>سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۰۵.</ref> و برخی دیگر، آن را در مکه و مدینه به [[مسجد الحرام]] و [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] منحصر کردهاند.<ref>ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۰۳-۳۰۲؛ علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۳۸.</ref> | گفتهاند طبق دیدگاه مشهور فقیهان شیعه، شهرهای [[مکه]] و [[مدینه|مدینه،]]<ref>حسینی عاملی، مفتاح الکرامه، داراحیاء التراث العربی، ج۳، قسم۱، ص۴۹۱.</ref> و نیز [[مسجد کوفه]] و [[حرم امام حسین(ع)]] از اماکن تخییرند.<ref>طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴؛ علامه حلی، منتهی المطلب، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۳۶۶.</ref> [[شیخ طوسی]] گفته است: بنابر برخی [[روایات]] حکم تخییر، شهر [[کوفه]]<ref>طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴.</ref> و [[نجف]]<ref>طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۴۱.</ref>را نیز دربرمیگیرد. برخی از [[فقها|فقیهان]] نیز شهر کوفه را از اماکن تخییر دانستهاند<ref>سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۰۵.</ref> و برخی دیگر، آن را در مکه و مدینه به [[مسجد الحرام]] و [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] منحصر کردهاند.<ref>ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۰۳-۳۰۲؛ علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۳۸.</ref> | ||
به [[سید مرتضی|سیدِ مرتَضی]] و [[ابن جنید|ابنجُنَید]] نسبت دادهاند <ref>اسکافی، مجموعه فتاوی ابن الجنید،۱۴۱۶ق، ص۸۹.</ref>که حکم تخییر و [[مستحب|مُستَحَببودن]] کاملخواندن [[نماز]] را نزد قبر همه [[امامان معصوم|امامان معصوم،]] جاری میدانستند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۴، ص۳۳۹.</ref> [[صاحب جواهر|صاحبْجواهر]] این دیدگاه را بیدلیل دانسته است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۴، ص۳۳۹.</ref> | به [[سید مرتضی|سیدِ مرتَضی]] و [[ابن جنید|ابنجُنَید]] نسبت دادهاند <ref>اسکافی، مجموعه فتاوی ابن الجنید،۱۴۱۶ق، ص۸۹.</ref>که حکم تخییر و [[مستحب|مُستَحَببودن]] کاملخواندن [[نماز]] را نزد قبر همه [[امامان معصوم|امامان معصوم،]] جاری میدانستند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۴، ص۳۳۹.</ref> [[صاحب جواهر|صاحبْجواهر]] این دیدگاه را بیدلیل دانسته است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۴، ص۳۳۹.</ref> | ||
== احکام فقهی== | ==احکام فقهی== | ||
[[فقیه|فقیهان]] شیعه از اماکن تخییر در احکام [[نماز]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به شهید اول، البیان، ۱۴۱۲ق، ص۱۵۳.</ref> و [[عبادت استیجاری]] سخن گفتهاند.<ref> انصاری، المکاسب، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۳۴.</ref> بنابر نظر مشهور میان آنان، [[مسافر]] در اماکن تخییر، هم میتواند نماز را [[نماز شکسته|شکسته]] بخواند و هم کامل؛ اما [[مستحب]] است که کامل بخواند.<ref>طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴.</ref> | [[فقیه|فقیهان]] شیعه از اماکن تخییر در احکام [[نماز]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به شهید اول، البیان، ۱۴۱۲ق، ص۱۵۳.</ref> و [[عبادت استیجاری]] سخن گفتهاند.<ref> انصاری، المکاسب، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۳۴.</ref> بنابر نظر مشهور میان آنان، [[مسافر]] در اماکن تخییر، هم میتواند نماز را [[نماز شکسته|شکسته]] بخواند و هم کامل؛ اما [[مستحب]] است که کامل بخواند.<ref>طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴.</ref> | ||
برخی دیگر از [[احکام فقهی]] اماکن تخییر عبارتند از: | برخی دیگر از [[احکام فقهی]] اماکن تخییر عبارتند از: | ||
* حکم تخییر به نماز اختصاص دارد و [[روزه]] را دربر نمیگیرد.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۱۸و۶۲۴.</ref> | *حکم تخییر به نماز اختصاص دارد و [[روزه]] را دربر نمیگیرد.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۱۸و۶۲۴.</ref> | ||
* بیشتر فقیهان گفتهاند: [[احتیاط واجب|احتیاط]] آن است که نمازی که از مسافر در اماکن تخییر [[نماز قضا|قضا]] میشود، شکسته خوانده شود.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۶۲-۶۳؛ حسینی عاملی، مفتاح الکرامه، داراحیاء التراث العربی، ج۳، قسم۱، ص۳۹۸.</ref> | *بیشتر فقیهان گفتهاند: [[احتیاط واجب|احتیاط]] آن است که نمازی که از مسافر در اماکن تخییر [[نماز قضا|قضا]] میشود، شکسته خوانده شود.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۶۲-۶۳؛ حسینی عاملی، مفتاح الکرامه، داراحیاء التراث العربی، ج۳، قسم۱، ص۳۹۸.</ref> | ||
* [[فتوا|بهفتوای]] برخی از فقیهان، | *[[فتوا|بهفتوای]] برخی از فقیهان، نمازگزار در اماکن اربعه میتواند هنگام خواندن نماز، نیتش را از نماز شکسته به نماز کامل یا از کامل به شکسته تغییر دهد.<ref>سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۰۶؛ یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۱۸.</ref> | ||
* طبق فتوای برخی از فقیهان، حکم تخییر تنها در محدوده قدیم این اماکن جاری است.<ref>محمودی، مناسک عمره مفرده، ۱۴۲۹ق، ص۲۴۶.</ref> | *طبق فتوای برخی از فقیهان، حکم تخییر تنها در محدوده قدیم این اماکن جاری است.<ref>محمودی، مناسک عمره مفرده، ۱۴۲۹ق، ص۲۴۶.</ref> | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
*[[نماز شکسته]] | *[[نماز شکسته]] | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* ابنادریس حلی، محمد بن منصور، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۰ق. | * ابنادریس حلی، محمد بن منصور، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۰ق. |
ویرایش