پرش به محتوا

قصیده میمیه فرزدق: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۴: خط ۳۴:
قصیده میمیه اشعاری است در مدح [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] که فَرَزدَق، شاعر [[قرن اول هجری قمری|قرن اول]] و [[قرن دوم هجری قمری|دوم هجری]] آن را هنگام طواف کعبه در مقابل هشام بن عبدالملک، دهمین خلیفه اموی، در مکه سرود.<ref>انصاری، «وفاداری، بازآفرینی یا آفرینش ادبی در ترجمه شعر (بررسی مقابله‌ای شعر جامی و شعر فرزدق در مدح امام سجاد(ع))»، در مجله پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، ص۱۴۵.</ref> فرزدق در این قصیده به اصالت خانوادگی و بزرگی تبار امام سجاد(ع) اشاره کرده و [[اخلاق|فضائل اخلاقی]] حضرت همچون [[عصمت امامان|عصمت]]، [[تقوا]]، [[وفای به عهد]]، [[سخاوت]] و [[حلم]] را نیز بیان می‌کند.<ref>متن قصیده.</ref> بیشتر ابیات این قصیده به حرف میم ختم می‌شود. ازاین‌رو، به قصیده میمیه معروف شده است.{{مدرک}}
قصیده میمیه اشعاری است در مدح [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] که فَرَزدَق، شاعر [[قرن اول هجری قمری|قرن اول]] و [[قرن دوم هجری قمری|دوم هجری]] آن را هنگام طواف کعبه در مقابل هشام بن عبدالملک، دهمین خلیفه اموی، در مکه سرود.<ref>انصاری، «وفاداری، بازآفرینی یا آفرینش ادبی در ترجمه شعر (بررسی مقابله‌ای شعر جامی و شعر فرزدق در مدح امام سجاد(ع))»، در مجله پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، ص۱۴۵.</ref> فرزدق در این قصیده به اصالت خانوادگی و بزرگی تبار امام سجاد(ع) اشاره کرده و [[اخلاق|فضائل اخلاقی]] حضرت همچون [[عصمت امامان|عصمت]]، [[تقوا]]، [[وفای به عهد]]، [[سخاوت]] و [[حلم]] را نیز بیان می‌کند.<ref>متن قصیده.</ref> بیشتر ابیات این قصیده به حرف میم ختم می‌شود. ازاین‌رو، به قصیده میمیه معروف شده است.{{مدرک}}


قصیده فرزدق مورد توجه برخی شاعران بوده و آن را تخمیس (چندین شعر با وام گرفتن مصرع یا ابیاتی از آن با همان وزن و قافیه سروده شود) کرده‌اند مانند تَخمِیس‌ قصیده‌الفرزدق، سروده محمدبن‌اسماعیل حلی(۱۲۴۷ق)<ref>درایتی، فهرستگان نسخه‌های خطی ایران، ۱۳۹۲ش، ج۲۵، ص۲۸۳.</ref>
قصیده فرزدق مورد توجه برخی شاعران بوده و آن را تخمیس (چندین شعر با وام گرفتن مصرع یا ابیاتی از آن با همان وزن و قافیه سروده شود) کرده‌اند مانند تَخمِیس‌ قصیده‌الفرزدق، سروده محمدبن‌اسماعیل حلی.(۱۲۴۷ق)<ref>درایتی، فهرستگان نسخه‌های خطی ایران، ۱۳۹۲ش، ج۲۵، ص۲۸۳.</ref>


تعداد ابیات قصیده میمیه در متون کهن از قرن سوم تا هشتم از دو تا ۴۱ بیت متفاوت نقل شده است مثلاً در مَحاسِن و مَساوِی بیهقی ۱۴ بیت،<ref>بیهقی، المحاسن و المساوی، ۱۴۲۰ق، ص۱۶۱.</ref> أَغانِی اصفهانی (قرن سوم و چهارم قمری) ۲۱ بیت،<ref>اصفهانی، الاغانی، ۱۴۱۵ق، ج۲۱، ص۲۴۶.</ref> وَفَیات‌ُالاَعیان ابن‌خَلَکان (قرن هفتم قمری) ۲۷ بیت،<ref>ابن خلکان، وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان، ۱۳۶۴ش، ج۶، ص۹۵.</ref> [[اختیار معرفة الرجال (کتاب)|رجال کَشِی]] (قرن پنجم قمری)<ref>کشی، رجال الكشي - إختيار معرفة الرجال، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۹.</ref> و تَهذِیب‌ُالکمالِ حافظ مُزِی (قرن هشتم قمری)<ref>حافظ مزی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ۱۴۰۶ق، ج۲۰، ص۴۰۱.</ref> ۲۸ بیت، [[الاختصاص (کتاب)|الاِختِصاص شیخ مفید]](قرن چهارم قمری)<ref>مفید، الإختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۱۹۱.</ref> و [[روضة الواعظین و بصیرة المتعظین (کتاب)|روضةالواعظین نیشابوری]](قرن پنجم قمری)<ref>فَتَّال‌نیشابوری، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص199.</ref>  ۲۹ بیت و در [[مناقب آل ابی‌طالب (کتاب)|مَناقب ابن شهرآشوب]] (قرن ششم قمری)<ref>ابن شهر آشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق‏، ج۴، ص۱۶۸.</ref> ۴۱ بیت ذکر شده است. در [[دیوان الفرزدق|دیوان فَرَزدَق]] که در سال ۱۹۸۴ میلادی چاپ شده، تعداد ابیات قصیده ۲۷ بیت است.<ref>فرزدق، دیوان الفرزدق، ۱۹۸۴م، ج۲، ص۱۷۸.</ref>
تعداد ابیات قصیده میمیه در متون کهن از قرن سوم تا هشتم از دو تا ۴۱ بیت متفاوت نقل شده است مثلاً در مَحاسِن و مَساوِی بیهقی ۱۴ بیت،<ref>بیهقی، المحاسن و المساوی، ۱۴۲۰ق، ص۱۶۱.</ref> أَغانِی اصفهانی (قرن سوم و چهارم قمری) ۲۱ بیت،<ref>اصفهانی، الاغانی، ۱۴۱۵ق، ج۲۱، ص۲۴۶.</ref> وَفَیات‌ُالاَعیان ابن‌خَلَکان (قرن هفتم قمری) ۲۷ بیت،<ref>ابن خلکان، وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان، ۱۳۶۴ش، ج۶، ص۹۵.</ref> [[اختیار معرفة الرجال (کتاب)|رجال کَشِی]] (قرن پنجم قمری)<ref>کشی، رجال الكشي - إختيار معرفة الرجال، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۹.</ref> و تَهذِیب‌ُالکمالِ حافظ مُزِی (قرن هشتم قمری)<ref>حافظ مزی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ۱۴۰۶ق، ج۲۰، ص۴۰۱.</ref> ۲۸ بیت، [[الاختصاص (کتاب)|الاِختِصاص شیخ مفید]](قرن چهارم قمری)<ref>مفید، الإختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۱۹۱.</ref> و [[روضة الواعظین و بصیرة المتعظین (کتاب)|روضةالواعظین نیشابوری]](قرن پنجم قمری)<ref>فَتَّال‌نیشابوری، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص199.</ref>  ۲۹ بیت و در [[مناقب آل ابی‌طالب (کتاب)|مَناقب ابن شهرآشوب]] (قرن ششم قمری)<ref>ابن شهر آشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق‏، ج۴، ص۱۶۸.</ref> ۴۱ بیت ذکر شده است. در [[دیوان الفرزدق|دیوان فَرَزدَق]] که در سال ۱۹۸۴ میلادی چاپ شده، تعداد ابیات قصیده ۲۷ بیت است.<ref>فرزدق، دیوان الفرزدق، ۱۹۸۴م، ج۲، ص۱۷۸.</ref>
confirmed
۲٬۶۶۴

ویرایش