ورود (اصول فقه): تفاوت میان نسخه‌ها
←چیستی و جایگاه
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
اصطلاح ورود، بدین معناست که یک دلیل (وارد)، موضوع دلیل دیگر (مورود) را به‌طور حقیقی از میان بردارد و آن‌را از موضوعیت بیاندازد و این امر مستند به نظر [[شارع]] (تعبدی) باشد.<ref>لطفی، «حکومت و ورود»، ص۷۹۹و۸۰۰؛ سبحانی، الموجز، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۴۰۰.</ref> | اصطلاح ورود، بدین معناست که یک دلیل (وارد)، موضوع دلیل دیگر (مورود) را به‌طور حقیقی از میان بردارد و آن‌را از موضوعیت بیاندازد و این امر مستند به نظر [[شارع]] (تعبدی) باشد.<ref>لطفی، «حکومت و ورود»، ص۷۹۹و۸۰۰؛ سبحانی، الموجز، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۴۰۰.</ref> | ||
برای مثال به‌باور [[مجتهد|فقیهان]] رابطهٔ [[أمارات شرعیه|أمارات]] بر [[اصول عملیه|اصول عملیه]] به صورت «ورود» است. آن‌ها گفته‌اند اصول عملیه در جایی کاربرد دارد که بیانی از سوی شارع نیامده باشد، حال‌آنکه در صورت وجود «أماره» یا بیان شرعی، موضوعِ اصلِ عملی که «نبودن بیان شارع» است از بین می‌رود و دیگر نوبت به اجرای آن نمی‌رسد.<ref>لطفی، «حکومت و ورود»، ص۷۹۹و۸۰۰.</ref> برای مثال اگر با جریانِ اصل عملیِ برائت، به جایز بودن شرب «فُقّاع» (نوعی مایع مست کننده) [[فتوا|حکم]] شود اما از سویی دیگر أماره‌ای (دلیل شرعی) | برای مثال به‌باور [[مجتهد|فقیهان]] رابطهٔ [[أمارات شرعیه|أمارات]] بر [[اصول عملیه|اصول عملیه]] به صورت «ورود» است. آن‌ها گفته‌اند اصول عملیه در جایی کاربرد دارد که بیانی از سوی شارع نیامده باشد، حال‌آنکه در صورت وجود «أماره» یا بیان شرعی، موضوعِ اصلِ عملی که «نبودن بیان شارع» است از بین می‌رود و دیگر نوبت به اجرای آن نمی‌رسد.<ref>لطفی، «حکومت و ورود»، ص۷۹۹و۸۰۰.</ref> برای مثال اگر با جریانِ اصل عملیِ برائت، به جایز بودن شرب «فُقّاع» (نوعی مایع مست کننده) [[فتوا|حکم]] شود اما از سویی دیگر أماره‌ای (دلیل شرعی) شُربِ فقاع را همچون دیگر [[خمر|مُسْکَرات]] حرام اعلام کند در این صورت با وجود این حدیث، جایی برای تمسّک به برائت شرعی باقی نمی‌ماند چراکه تمسّک به اصل عملی همچون برائت، مادامی است که بیانی از سوی شارع نباشد.<ref>سبحانی، الموجز، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۴۰۰.</ref> | ||
اگرچه فقیهان پیش از [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ انصاری]] از این روش برای حل تعارض‌های ابتدایی میان ادله استفاده کرده‌اند، اما برخی با بررسی آثار وی معتقدند او نخستین کسی است که با بهره‌گیری از سیرهٔ پیشینیان خود در جمع ادلهٔ متعارض، نظریه‌ٔ «حکومت و ورود» را منسجم و | اگرچه فقیهان پیش از [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ انصاری]] از این روش برای حل تعارض‌های ابتدایی میان ادله استفاده کرده‌اند، اما برخی با بررسی آثار وی معتقدند او نخستین کسی است که با بهره‌گیری از سیرهٔ پیشینیان خود در جمع ادلهٔ متعارض، نظریه‌ٔ «حکومت و ورود» را منسجم و مُدَلّل عرضه کرده است.<ref>مخلصی، «نوآوری‌های شیخ انصاری در دانش اصول»، ص۷۸.</ref> | ||
از «حکومت و ورود» در بخش [[تعادل و تراجیح]] کتب اصولی بحث شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: سبحانی، الموجز، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۳۹۹.</ref> | از «حکومت و ورود» در بخش [[تعادل و تراجیح]] کتب اصولی بحث شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: سبحانی، الموجز، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۳۹۹.</ref> | ||