پرش به محتوا

اربعین حسینی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۹: خط ۹:
{{همچنین ببینید|دلیل بزرگداشت اربعین امام حسین(ع)}}
{{همچنین ببینید|دلیل بزرگداشت اربعین امام حسین(ع)}}
اربعین به معنای [[چهل|چهلم]] است و [[۲۰ صفر]] را که چهل روز بعد از شهادت [[امام حسین(ع)]] در [[روز عاشورا]] است، اربعین حسینی یا روز اربعین می‌نامند.<ref>انوری، فرهنگ سخن، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۳۱۲؛ محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۷۶ش، ص۴۵.</ref> طبق نقل‌های تاریخی، [[جابر بن عبدالله انصاری]]،‌ [[صحابه|صحابی پیامبر اسلام(ص)]]، به همراه [[عطیه بن سعد بن جناده عوفی|عطیه عوفی]] در اولین چهلم شهادت امام حسین(ع) به‌عنوان اولین زائر بر سر [[مزار امام حسین(ع)]] حاضر شده و قبر امام حسین را زیارت کرده است.<ref>طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ص۷۸۷؛ طبری آملی، بشارة المصطفی، ۱۳۸۳ق، ص۷۴و۷۵: حلی، العدد القویة، ۱۴۰۸ق، ص۲۱۹؛ قمی، سفینة البحار، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۳۸۳.</ref> بنابه نقل کتاب «[[اللهوف علی قتلی الطفوف (کتاب)|لهوف]]»، [[اسیران کربلا|بازماندگان حادثه کربلا]] نیز در این روز به [[کربلا]] بازگشته و قبر امام حسین(ع) و سایر [[شهدای کربلا]] را زیارت کرده‌اند؛<ref>نگاه کنید به ابن طاووس، الملهوف علی قتلی الطفوف، ۱۴۱۴ق، ص۲۲۵.</ref> هر چند برخی از عالمان آن را نپذیرفته‌اند.
اربعین به معنای [[چهل|چهلم]] است و [[۲۰ صفر]] را که چهل روز بعد از شهادت [[امام حسین(ع)]] در [[روز عاشورا]] است، اربعین حسینی یا روز اربعین می‌نامند.<ref>انوری، فرهنگ سخن، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۳۱۲؛ محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۷۶ش، ص۴۵.</ref> طبق نقل‌های تاریخی، [[جابر بن عبدالله انصاری]]،‌ [[صحابه|صحابی پیامبر اسلام(ص)]]، به همراه [[عطیه بن سعد بن جناده عوفی|عطیه عوفی]] در اولین چهلم شهادت امام حسین(ع) به‌عنوان اولین زائر بر سر [[مزار امام حسین(ع)]] حاضر شده و قبر امام حسین را زیارت کرده است.<ref>طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ص۷۸۷؛ طبری آملی، بشارة المصطفی، ۱۳۸۳ق، ص۷۴و۷۵: حلی، العدد القویة، ۱۴۰۸ق، ص۲۱۹؛ قمی، سفینة البحار، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۳۸۳.</ref> بنابه نقل کتاب «[[اللهوف علی قتلی الطفوف (کتاب)|لهوف]]»، [[اسیران کربلا|بازماندگان حادثه کربلا]] نیز در این روز به [[کربلا]] بازگشته و قبر امام حسین(ع) و سایر [[شهدای کربلا]] را زیارت کرده‌اند؛<ref>نگاه کنید به ابن طاووس، الملهوف علی قتلی الطفوف، ۱۴۱۴ق، ص۲۲۵.</ref> هر چند برخی از عالمان آن را نپذیرفته‌اند.
===بازگشت اسیران کربلا===
===بازگشت کاروان اسیران به کربلا===
{{روزشمار واقعه عاشورا}}
{{روزشمار واقعه عاشورا}}
{{اصلی|اسیران کربلا}}
{{اصلی|اسیران کربلا}}
درباره بازگشت اسیران به کربلا در روز اربعین سال ۶۲ق میان عالمان شیعه اختلاف‌نظر وجود دارد.
درباره اینکه کاروان اسیران پس  از آزادی به مدینه بازگشتند یا در روز اربعین سال ۶۱ق میان عالمان شیعه اختلاف‌نظر وجود دارد.


گروهی مانند [[شیخ مفید]]،<ref>شیخ مفید، مسار الشیعه، ۱۴۱۳ق، ص۴۶.</ref> [[شیخ طوسی]]،<ref>طوسى، مصباح المتهجّد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۸۷.</ref> [[علی بن یوسف حلی]]<ref>حلی، العدد القویة، ۱۴۰۸ق، ص۲۱۹.</ref> و [[ابراهیم بن علی عاملی کفعمی|کفعمی]]<ref>کفعمی، المصباح للکفعمی، ۱۴۰۵ق، ص۵۱۰.</ref> تصریح کرده‌اند که کاروان اهل‌بیت(ع)، پس از برگشت از شام، به مدینه رفته‌اند نه کربلا؛ اما [[سید ابن طاووس]] در [[اللهوف علی قتلی الطفوف (کتاب)|کتاب لهوف]] نقل کرده است هنگامی که [[اسیران کربلا]] در راه بازگشت از [[شام]]، به [[عراق]] رسیدند، به راهنمایشان گفتند «ما را از راه کربلا ببر». هنگامی که آنها به [[گودال قتلگاه|قتلگاه]] رسیدند، [[جابر بن عبدالله انصاری]] و برخی از [[بنی‌هاشم]] را دیدند که برای [[زیارت امام حسین(ع)|زیارت قبر امام حسین(ع)]] آمده بودند. پس با گریه و اندوه مجلس عزایی برپا کردند و پس از چند روز به [[مدینه]] بازگشتند؛ البته سید ابن طاووس تاریخ ورود اسیران به کربلا را ذکر نکرده است.<ref>ابن طاووس، الملهوف علی قتلی الطفوف، ۱۴۱۴ق، ص۲۲۵.</ref> [[سید محمدعلی قاضی طباطبایی]] (۱۲۹۳-[[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|۱۳۵۸ش]]) در کتاب [[تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهداء (کتاب)|تحقیق درباره اولین اربعین سیدالشهداء(ع)]] نیز بازگشت اسرا به کربلا در اولین اربعین را درست دانسته است.<ref>قاضی طباطبایی، تحقیق درباره اول اربعین، ۱۳۸۳ش، ص۶۰۸.</ref> برخی نیز با توجه به شواهد و قراینی همچون درستی احتمال الحاق [[مقام رأس الحسین|سر امام حسین(ع)]] به بدنش در روز اربعین، محل دفن سر  و وجه [[مستحب|استحباب]] زیارت اربعین، حضور اسرا در کربلا را پذیرفتنی دانسته‌اند.<ref>گروهی از تاریخ‌پژوهان، تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهداء، ۱۳۹۱ش، ج۲، ص۳۰۶-۳۰۸.</ref>
=== مخالفان ===
گروهی مانند [[شیخ مفید]](درگذشت ۴۱۳ق)،<ref>شیخ مفید، مسار الشیعه، ۱۴۱۳ق، ص۴۶.</ref> [[شیخ طوسی]] (درگذشت ۴۶۰ق)،<ref>طوسى، مصباح المتهجّد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۸۷.</ref> [[علی بن یوسف حلی]](قرن هفتم)<ref>حلی، العدد القویة، ۱۴۰۸ق، ص۲۱۹.</ref> و [[ابراهیم بن علی عاملی کفعمی|کفعمی]](درگذشت ۹۰۵ق)<ref>کفعمی، المصباح للکفعمی، ۱۴۰۵ق، ص۵۱۰.</ref> تصریح کرده‌اند که کاروان اهل‌بیت(ع)، پس از برگشت از شام، به مدینه رفته‌اند نه کربلا.
 
برخی مانند [[میرزا حسین نوری|محدث نوری]]<ref>نوری، لؤلؤ و مرجان، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۸-۲۰۹.</ref> و [[شیخ عباس قمی]]<ref>قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۲ش، ص۵۲۴-۵۲۵.</ref> معتقدند به دلیل دوری مسافت، ممکن نیست بازماندگان کربلا چهل روز بعد از عاشورا به کربلا بازگشته باشند؛ زیرا پیمودن مسیر [[کوفه]] تا [[شام]] و سپس بازگشت به کربلا در مدت زمان ۴۰ روز، برای کاروان اسرای کربلا ممکن نبوده است. علاوه بر این، برخی بر این باورند که گزارش معتبری نیز بر اثبات این رویداد در دست نیست.<ref>نگاه کنید به: سبحانی‌نیا، «[http://tarikh.nashriyat.ir/node/417 تحقیقی درباره اربعین حسینی]»؛ رنجبر، «پژوهشی در اربعین حسینی»، ص۱۶۸-۱۷۲.</ref>


عده‌ای همچون سید بن طاووس در [[الاقبال بالاعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة (کتاب)|کتاب اقبال الاعمال]]<ref>ابن طاووس، الاقبال، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۱۰۰ و ۱۰۱.</ref> و [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۳۳۴.</ref> ورود اسرا به کربلا و همچنین مدینه در روز اربعین را بعید دانسته‌اند.
عده‌ای همچون سید بن طاووس در [[الاقبال بالاعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة (کتاب)|کتاب اقبال الاعمال]]<ref>ابن طاووس، الاقبال، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۱۰۰ و ۱۰۱.</ref> و [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۳۳۴.</ref> ورود اسرا به کربلا و همچنین مدینه در روز اربعین را بعید دانسته‌اند.


برخی مانند [[میرزا حسین نوری|محدث نوری]]<ref>نوری، لؤلؤ و مرجان، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۸-۲۰۹.</ref> و [[شیخ عباس قمی]]<ref>قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۲ش، ص۵۲۴-۵۲۵.</ref> معتقدند به دلیل دوری مسافت، ممکن نیست بازماندگان کربلا چهل روز بعد از عاشورا به کربلا بازگشته باشند؛ زیرا پیمودن مسیر [[کوفه]] تا [[شام]] و سپس بازگشت به کربلا در مدت زمان ۴۰ روز، برای کاروان اسرای کربلا ممکن نبوده است.   علاوه بر این، برخی بر این باورند که گزارش معتبری نیز بر اثبات این رویداد در دست نیست.<ref>نگاه کنید به: سبحانی‌نیا، «[http://tarikh.nashriyat.ir/node/417 تحقیقی درباره اربعین حسینی]»؛ رنجبر، «پژوهشی در اربعین حسینی»، ص۱۶۸-۱۷۲.</ref>
=== موافقان ===
[[سید ابن طاووس]](درگذشت ۶۶۴ق) در [[اللهوف علی قتلی الطفوف (کتاب)|کتاب لهوف]] نقل کرده است هنگامی که [[اسیران کربلا]] در راه بازگشت از [[شام]]، به [[عراق]] رسیدند، به راهنمایشان گفتند «ما را از راه کربلا ببر». هنگامی که آنها به [[گودال قتلگاه|قتلگاه]] رسیدند، [[جابر بن عبدالله انصاری]] و برخی از [[بنی‌هاشم]] را دیدند که برای [[زیارت امام حسین(ع)|زیارت قبر امام حسین(ع)]] آمده بودند. پس با گریه و اندوه مجلس عزایی برپا کردند و پس از چند روز به [[مدینه]] بازگشتند؛ البته سید ابن طاووس تاریخ ورود اسیران به کربلا را ذکر نکرده است.<ref>ابن طاووس، الملهوف علی قتلی الطفوف، ۱۴۱۴ق، ص۲۲۵.</ref> [[جعفر بن محمد بن نمای حلی|ابن‌نمای حلی]] (درگذشت ۶۸۰ق) نیز بدون ذکر تاریخ نوشته است کاروان اسیران به کربلا رفته و با جابر بن عبدالله ملاقات کردند.<ref>ابن‌نمای حلی، مثیر الاحزان، ۱۴۰۶ق،‌ ص۱۰۷.</ref>  
 
[[سید محمدعلی قاضی طباطبایی]] (۱۲۹۳-[[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|۱۳۵۸ش]]) در کتاب [[تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهداء (کتاب)|تحقیق درباره اولین اربعین سیدالشهداء(ع)]] نیز بازگشت اسرا به کربلا در اولین اربعین را درست دانسته است.<ref>قاضی طباطبایی، تحقیق درباره اول اربعین، ۱۳۸۳ش، ص۶۰۸.</ref> برخی نیز با توجه به شواهد و قراینی همچون درستی احتمال الحاق [[مقام رأس الحسین|سر امام حسین(ع)]] به بدنش در روز اربعین، محل دفن سر  و وجه [[مستحب|استحباب]] زیارت اربعین، حضور اسرا در کربلا را پذیرفتنی دانسته‌اند.<ref>گروهی از تاریخ‌پژوهان، تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهداء، ۱۳۹۱ش، ج۲، ص۳۰۶-۳۰۸.</ref>


گروهی نیز ضمن پذیرش اصل بازگشت کاروان اسرای بازماندگان به کربلا در مسیر [[شام]] به مدینه، زمان آن را حدود پایان [[صفر]] و اوایل [[ربیع الاول]] و یا زمانی بعد از آن دانسته‌اند.<ref>ابن‌فهد حلی، مثیر الأحزان، ۱۴۰۶ق، ص۳۸۳.</ref> برخی دیگر، اربعین سال‌های بعد را زمان این رویداد شمرده‌اند.<ref>شیخ صدوق، الامالی، ص۳۸۵، ح ۲۴۴۸</ref> علامه مجلسی، رفتن اسیران به کربلا در سال دیگر را نیز بعید شمرده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۳۳۴.</ref>
گروهی نیز ضمن پذیرش اصل بازگشت کاروان اسرای بازماندگان به کربلا در مسیر [[شام]] به مدینه، زمان آن را حدود پایان [[صفر]] و اوایل [[ربیع الاول]] و یا زمانی بعد از آن دانسته‌اند.{{مدرک}} برخی دیگر، اربعین سال‌های بعد را زمان این رویداد شمرده‌اند.{{مدرک}} علامه مجلسی، رفتن اسیران به کربلا در سال دیگر را نیز بعید شمرده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۳۳۴.</ref>


===الحاق سر به بدن===
===الحاق سر به بدن===
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۴٬۶۹۵

ویرایش