confirmed، templateeditor
۱۲٬۳۱۵
ویرایش
حدیث لولاک: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
جز (جایگزینی متن - '{{شعر جدید' به '{{شعر') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (ویکی سازی) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات روایت|عنوان=حدیث لولاک|عرض=|تصویر=|اندازه تصویر=|عرض تصویر=|نام‌های دیگر=|موضوع=وجود پیامبر | {{جعبه اطلاعات روایت|عنوان=حدیث لولاک|عرض=|تصویر=|اندازه تصویر=|عرض تصویر=|نام‌های دیگر=|موضوع=وجود پیامبر اکرم(ص) هدف از آفرینش هستی|صادره از=[[حدیث قدسی]]|راوی اصلی=[[پیامبر اسلام(ص)]]|راویان=|اعتبار سند=|منابع شیعه=[[علل الشرایع]]، [[الانوار فی مولد النبی]]، [[بحارالانوار]]، [[جنة العاصمة]]|منابع سنی=[[المستدرک علی الصحیحین]]، [[ینابیع المودة]]|مؤید قرآنی=}} | ||
'''حدیث لَوْلاک''' [[حدیث قدسی]] که وجود [[پیامبر | '''حدیث لَوْلاک''' [[حدیث قدسی]] که وجود [[پیامبر اکرم (ص)]] و [[اهل بیت|اهل بیتش(ع)]] را به عنوان هدف آفرینش هستی معرفی می‌کند. | ||
تعبیر «لولاک لما خلقت الافلاک» با این‌که در منابع روایی متقدم [[شیعه]] به‌ویژه [[کتب اربعه]] نیامده، اما در منابع روایی متأخر، متون [[فقه]]ی، [[تفسیر]]ی، [[کلام]]ی و ... کاربرد زیادی داشته است. شبیه محتوای این حدیث در برخی از متون روایی متقدم [[شیعه]] و [[اهل سنت]]، با مضامینی متفاوت، گاه فقط درباره شخص [[پیامبر | تعبیر «لولاک لما خلقت الافلاک» با این‌که در منابع روایی متقدم [[شیعه]] به‌ویژه [[کتب اربعه]] نیامده، اما در منابع روایی متأخر، متون [[فقه]]ی، [[تفسیر]]ی، [[کلام]]ی و ... کاربرد زیادی داشته است. شبیه محتوای این حدیث در برخی از متون روایی متقدم [[شیعه]] و [[اهل سنت]]، با مضامینی متفاوت، گاه فقط درباره شخص [[پیامبر اکرم (ص)]] و گاه درباره پیامبر(ص) و [[اهل بیت(ع)]] آمده است. | ||
در میان احادیث معروف به لولاک، حدیث «یا احمد لولاک لما خلقت الافلاک و لولا علی لما خلقتک و لولا فاطمه لما خلقتکما» شهرت بیشتری در میان [[شیعه]] پیدا کرده است. این حدیث در [[جوامع روایی]] متقدم شیعه نیامده و برای اولین بار [[سید محمدحسن میرجهانی]] در کتاب [[جنة العاصمة (کتاب)|جُنَّة العاصمة]] آن را با استناد به کتابی خطی به نام [[کشف اللئالی]] نوشته [[صالح بن عرندس حلی]] نقل کرده است. | در میان احادیث معروف به لولاک، حدیث «یا احمد لولاک لما خلقت الافلاک و لولا علی لما خلقتک و لولا فاطمه لما خلقتکما» شهرت بیشتری در میان [[شیعه]] پیدا کرده است. این حدیث در [[جوامع روایی]] متقدم شیعه نیامده و برای اولین بار [[سید محمدحسن میرجهانی]] در کتاب [[جنة العاصمة (کتاب)|جُنَّة العاصمة]] آن را با استناد به کتابی خطی به نام [[کشف اللئالی]] نوشته [[صالح بن عرندس حلی]] نقل کرده است. | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
فراز «لولاک لما خلقت الافلاک» در [[حدیث قدسی]] لولاک،<ref>مجلسی، مرآةالعقول، ۱۴۰۴ق، ج۲، ۲۸۶؛ فیض کاشانی، الوافی، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۵۲؛ قندوزی، ینابع المودة، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۲۴.</ref> که وجود [[رسول الله(ص)]] را هدف و انگیزه آفرینش هستی خوانده است،<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، مقدمه ج۱، ص۱۷.</ref> در متون فقهی، تفسیری، کلامی، عرفانی و ادبی کاربرد زیادی داشته است.<ref>خالدی، «بررسی سند و متن حدیث لولاک لما خلقت الافلاک»، ص۳۱۳.</ref> | فراز «لولاک لما خلقت الافلاک» در [[حدیث قدسی]] لولاک،<ref>مجلسی، مرآةالعقول، ۱۴۰۴ق، ج۲، ۲۸۶؛ فیض کاشانی، الوافی، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۵۲؛ قندوزی، ینابع المودة، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۲۴.</ref> که وجود [[رسول الله(ص)]] را هدف و انگیزه آفرینش هستی خوانده است،<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، مقدمه ج۱، ص۱۷.</ref> در متون فقهی، تفسیری، کلامی، عرفانی و ادبی کاربرد زیادی داشته است.<ref>خالدی، «بررسی سند و متن حدیث لولاک لما خلقت الافلاک»، ص۳۱۳.</ref> | ||
در روایت لولاک اگرچه سخن از [[فقه]] یا احکام فقهی نیست؛ ولی برخی [[فقها]] برای تأیید برداشت‌های خود به صورت سلبی یا ایجابی، به این [[روایت]] استناد کرده‌اند.<ref>منتظری، کتاب الخمس و الانفال، ۱۳۶۳ش، ص۳۵۹-۳۶۱؛ مکارم شیرازی، انوار الفقاهه، ۱۴۲۵ق، ص۵۳۷.</ref> {{یاد| منتظری در کتاب الخمس در توجیه روایاتی که زمین و دنیا را ملک امامان دانسته می‌گوید: این مالکیت یا برای این است که آنان اولیاء امورند به اذن الله و یا بدین جهت است که مقامات عالیه آنان سبب شده که ثمره آفرینش باشند و این معنای حدیث «لو لاك لما خلقت الافلاك» است. کتاب الخمس، ج۱، ص۳۶۱.}}در کتب کلامی شیعه از این روایت برای اثبات برتری پیامبر اسلام(ص) و همچنین [[اهل بیت(ع)]] بر دیگر موجودات عالم بهره برده شده است.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۴ق، ج۱۱، ص۳۵۰.</ref> [[مفسران]] شیعه و اهل سنت نیز در تفسیر آیاتی که مرتبط با پیامبر اسلام(ص) یا بیان هدف از خلقت است، به این عبارت استناد کرده‌اند.<ref>میبدی، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۷، ص۲۸۷؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۰، ص۱۵۲؛ صادقی تهرانی، الفرقان، ۱۳۶۵ش، ج۱۴، ص۲۱۴.</ref> در نوشته‌های عرفانی در بحث [[انسان کامل]]<ref>آملی، تفسیر المحیط الاعظم، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۴۲۳.</ref> و در سروده‌های ادبی نیز این عبارت نمود زیادی داشته است؛ از جمله در این شعر مولانا: | در روایت لولاک اگرچه سخن از [[فقه]] یا احکام فقهی نیست؛ ولی برخی [[فقها]] برای تأیید برداشت‌های خود به صورت سلبی یا ایجابی، به این [[روایت]] استناد کرده‌اند.<ref>منتظری، کتاب الخمس و الانفال، ۱۳۶۳ش، ص۳۵۹-۳۶۱؛ مکارم شیرازی، انوار الفقاهه، ۱۴۲۵ق، ص۵۳۷.</ref> {{یاد| منتظری در کتاب الخمس در توجیه روایاتی که زمین و دنیا را ملک امامان دانسته می‌گوید: این مالکیت یا برای این است که آنان اولیاء امورند به اذن الله و یا بدین جهت است که مقامات عالیه آنان سبب شده که ثمره آفرینش باشند و این معنای حدیث «لو لاك لما خلقت الافلاك» است. کتاب الخمس، ج۱، ص۳۶۱.}}در کتب کلامی شیعه از این روایت برای اثبات برتری پیامبر اسلام(ص) و همچنین [[اهل بیت(ع)]] بر دیگر موجودات عالم بهره برده شده است.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۴ق، ج۱۱، ص۳۵۰.</ref> [[مفسران]] شیعه و [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] نیز در تفسیر آیاتی که مرتبط با پیامبر اسلام(ص) یا بیان هدف از خلقت است، به این عبارت استناد کرده‌اند.<ref>میبدی، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۷، ص۲۸۷؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۰، ص۱۵۲؛ صادقی تهرانی، الفرقان، ۱۳۶۵ش، ج۱۴، ص۲۱۴.</ref> در نوشته‌های عرفانی در بحث [[انسان کامل]]<ref>آملی، تفسیر المحیط الاعظم، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۴۲۳.</ref> و در سروده‌های ادبی نیز این عبارت نمود زیادی داشته است؛ از جمله در این شعر مولانا: | ||
{{شعر | {{شعر | ||
|با محمد بود عشقِ پاک، جفت\\بهر عشق او را خدا لولاک گفت | |با محمد بود عشقِ پاک، جفت\\بهر عشق او را خدا لولاک گفت | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
== متن حدیث == | == متن حدیث == | ||
متن حدیث لولاک در برخی از متون روایی شیعه و [[اهل سنت]]، با مضامین متفاوتی گاه فقط درباره شخص [[پیامبر | متن حدیث لولاک در برخی از متون روایی شیعه و [[اهل سنت]]، با مضامین متفاوتی گاه فقط درباره شخص [[پیامبر اکرم(ص)]] و گاه درباره پیامبر و [[اهل بیت(ع)|اهل بیتش(ع)]] آمده است: | ||
*{{حدیث|... وَ أَنْتَ خِیرَتِی مِنْ خَلْقِی فَوَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَوْلَاک مَا خَلَقْتُ الْأَفْلَاک وَ لَا الدُّنْیا وَ لَا الْأَرْض...<ref>بکری، الانوار فی مولد النبی، ۱۴۱۱ق، ص۵؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۵، ص۲۸.</ref>|ترجمه= و تو بهترین خلق من هستی. به عزت و جلالم قسم اگر تو نبودی افلاک را خلق نمی‌کردم و نه دنیا و نه زمین را...}} | *{{حدیث|... وَ أَنْتَ خِیرَتِی مِنْ خَلْقِی فَوَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَوْلَاک مَا خَلَقْتُ الْأَفْلَاک وَ لَا الدُّنْیا وَ لَا الْأَرْض...<ref>بکری، الانوار فی مولد النبی، ۱۴۱۱ق، ص۵؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۵، ص۲۸.</ref>|ترجمه= و تو بهترین خلق من هستی. به عزت و جلالم قسم اگر تو نبودی افلاک را خلق نمی‌کردم و نه دنیا و نه زمین را...}} | ||
*{{حدیث|... یا آدَمُ، إِنَّهُ لَأُحِبُّ الْخَلْقِ إِلَی ادْعُنِی بِحَقِّهِ فَقَدْ غَفَرْتُ لَک وَلَوْلَا مُحَمَّدٌ مَا خَلَقْتُک...<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۱۵۸۳، ح۴۲۲۸.</ref>|ترجمه=ای آدم همان او محبوب‌ترین خلق نزد من است مرا به حق او بخوان که به خاطر او تو را بخشیدم و اگر محمد نبود تو را خلق نمی‌کردم... {{یاد|به نقل [[علامه امینی]] برخی دیگر از علمای اهل سنت از جمله سبکی در شفاء السقام ص۱۲۰ و سمهودی در وفاء الوفاء ص۴ این حدیث را صحیح دانسته‌اند. (امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۴۳۵.)}}}} | *{{حدیث|... یا آدَمُ، إِنَّهُ لَأُحِبُّ الْخَلْقِ إِلَی ادْعُنِی بِحَقِّهِ فَقَدْ غَفَرْتُ لَک وَلَوْلَا مُحَمَّدٌ مَا خَلَقْتُک...<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۱۵۸۳، ح۴۲۲۸.</ref>|ترجمه=ای آدم همان او محبوب‌ترین خلق نزد من است مرا به حق او بخوان که به خاطر او تو را بخشیدم و اگر محمد نبود تو را خلق نمی‌کردم... {{یاد|به نقل [[علامه امینی]] برخی دیگر از علمای اهل سنت از جمله سبکی در شفاء السقام ص۱۲۰ و سمهودی در وفاء الوفاء ص۴ این حدیث را صحیح دانسته‌اند. (امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۴۳۵.)}}}} | ||