عیسی احمد قاسم: تفاوت میان نسخه‌ها

'''عیسی احمد قاسم''' معروف به '''شیخ عیسی قاسم''' (متولد [[سال ۱۳۱۵ هجری شمسی|۱۳۱۵ش]])، عالم [[شیعه]] و فعال سیاسی اجتماعی در [[بحرین]]. او سابقه تحصیل در [[حوزه علمیه قم در دوره معاصر|حوزه علمیه قم]] و [[حوزه علمیه نجف|نجف]] و شاگردی [[سید محمدباقر صدر]] را دارد و مدتی عضو مجلس قانون‌گذاری و مجلس ملی بحرین بوده است.  

هدف وی از فعالیت‌های اجتماعی مختلف مانند برگزاری [[نماز جمعه]] و تأسیس احزاب و تشکل‌ها، دفاع از حقوق [[شیعه|شیعیان]] بحرینی اعلام شده است. او هم‌اکنون رهبر معنوی قیام مردم بحرین شناخته می‌شود و عضو شورای عالی [[مجمع جهانی اهل‌بیت]] است. حکومت بحرین، در [[۳۱ خرداد]] [[۱۳۹۵ش]] از وی سلب تابعیت کرد. وی هم اکنون در [[قم]] ساکن است.

عیسی احمد قاسم در سال ۱۹۴۱م در روستای دراز در حومه [[منامه]] پایتخت [[بحرین]] به دنیا آمد. خانواده وی از اقشار متوسط جامعه و پدرش ماهیگیر بود. عیسی پدرش را در ۴ سالگی از دست داد و زیر نظر مادرش بزرگ شد.<ref>[http://www.alkawthartv.com/news/98926 «السیرة المختصرة لسماحة آیة الله الْشیخ عیسی أَحمد قاسم»]، سایت الکوثر.</ref>

وی پس از گذراندن دوران ابتدایی و متوسطه، دو سال در تربیت معلم مشغول به تحصیل شد و در سال ۱۹۵۹م مجوز تدریس گرفت و پس از آن در مدارس بحرین مشغول به تدریس شد.<ref>[http://www.alkawthartv.com/news/98926 «السیرة المختصرة لسماحة آیة الله الْشیخ عیسی أَحمد قاسم»]، سایت الکوثر.</ref>

شیخ عیسی قاسم، همزمان با تحصیل در دبیرستان و تربیت معلم، به دروس حوزوی اشتغال داشت. او برای تحصیل دروس حوزوی به النعیم در نزدیک [[منامه]] می‌رفت. و نزد [[علامه علوی الغریفی]]<ref>[http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=162909 رهنما، «نگاهی به زندگی و آثار مرحوم علامه الغریفی»]، سایت تبیان.</ref> و [[شیخ عبدالحسین حلی]] شاگردی کرد.<ref>[http://www.aei.org/article/foreign-and-defense-policy/regional/middle-east-and-north-africa/meoutlook-july2012-farsi/ «میان اصلاح و انقلاب: شیخ قاسم، شیعیان بحرینی و جمهوری اسلامی ایران»].</ref>

وی در سال ۱۹۶۲م، در ۲۱ سالگی، برای ادامه تحصیل به [[نجف]] رفت و ضمن تحصیل در [[جمعیة منتدی النشر|دانشکده فقه]] و اخذ مدرک کارشناسی رشته «فقه الشریعه» از آن دانشکده، در دروس [[سید محمدباقر صدر]] شرکت کرد.<ref>[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/41577/زندگی-و-سوابق-رهبر-انقلابیون-بحرین-تصاویر «زندگی‌نامه رهبر انقلابیون بحرین»]، سایت مشرق‌نیوز.</ref> او در سال ۱۹۶۸م به بحرین بازگشت و به تدریس در مدارس بحرین مشغول شد، اما مجددا در سال ۱۹۷۰ به [[نجف]] بازگشت و دروس حوزوی را ادامه داد.<ref>[http://www.alwasatnews.com/1093/news/read/489333/1.html «صحیفة الوسط؛ شیخ عیسی قاسم»]، مجله الوسط..</ref>

شیخ عیسی قاسم در ابتدای دهه ۱۹۹۰م برای تحصیل وارد [[قم]] شد. اساتید وی در [[قم]] عبارت بودند از [[محمد فاضل لنکرانی]]، [[سید کاظم حائری]] و [[سید محمود هاشمی شاهرودی]]. وی در سال ۲۰۰۱م ([[۱۳۸۰ش]]) به [[بحرین]] بازگشت.{{مدرک}}

شیخ عیسی قاسم، پس از جدایی [[بحرین]] از [[ایران]] در سال ۱۹۷۱م و تشکیل پارلمان تدوین قانون اساسی بحرین، به عنوان یکی از نمایندگان آن انتخاب شد و در کنار جریان اسلام‌گرای پارلمان، در تدوین مواد و بندهای اسلامی در قانون اساسی بحرین نقش ایفا کرده است<ref>.[https://www.farsnews.ir/news/13900912000104/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%DB%8C%D8%AE-%D8%B9%DB%8C%D8%B3% نگاهی به اندیشه‌ها و دیدگاه‌های "شیخ عیسی قاسم" رهبر شیعیان بحرین]، خبرگزاری فارس.</ref> وی همچنین عضو اولین دوره مجلس ملی بحرین بوده است.<ref>[https://www.farsnews.ir/news/13900912000104/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%DB%8C%D8%AE-%D8%B9%DB%8C%D8%B3% نگاهی به اندیشه‌ها و دیدگاه‌های "شیخ عیسی قاسم" رهبر شیعیان بحرین]، خبرگزاری فارس.</ref>

شیخ عیسی قاسم، به همراه برخی دیگر از عالمان بحرینی، احزاب و تشکل‌هایی را در کشور بحرین تأسیس کرده است. مهمترین این مراکز عبارتند از:

* [[جمعیة الوفاق الوطنی الاسلامیه]]: شیخ عیسی قاسم، رهبر معنوی جمعیة الوفاق محسوب می‌شود و دبیرکل آن، [[شیخ علی سلمان]]، از شاگردان وی است.<ref> [https://www.mashreghnews.ir/news/215709/ «لقبی که رهبر‌ انقلاب به شیخ‌ عیسی‌ قاسم دادند/ مردم بحرین تابعیت آل‌خلیفه را لغو می‌کنند»]، سایت مشرق‌نیوز.</ref>

شیخ عیسی قاسم همچنین در برخی مؤسسات خارج از بحرین، از جمله [[مجمع جهانی اهل‌بیت]] حضور و فعالیت داشته است.<ref>[http://www.ahl-ul-bayt.org/fa/معرفی-مجمع «معرفی مجمع»]، سایت مجمع جهانی اهل‌بیت.</ref>

شیخ عیسی قاسم در طول زندگی در بحرین، مواضع خود را در خطبه‌های [[نماز جمعه]] در [[الدراز]] بحرین بیان می‌کرده است. برخی از این مواضع، واکنش دولت بحرین را برانگیخته است.

این تهدید، واکنش علما و شیعیان [[بحرین]] را به دنبال داشت. در [[۱۹ آبان]] [[۱۳۹۱ش]]، کلیه نمازهای جمعه در بحرین از سوی حکومت تعطیل اعلام شد و شیعیان علیرغم موانعی که حکومت در مسیر حرکت به سمت شهر الدراز ایجاد کرده بود و با تحمل ضرب و جرح نیروهای دولتی برای اقامه نماز جمعه، به دراز رفتند و نماز جمعه را به امامت شیخ عیسی قاسم اقامه کردند. این روز در جریان مقاومت مردم بحرین به جمعة التلبیة معروف شده است.<ref>[http://www.alalam.ir/news/1381004 «حشود غفیرة تصلی خلف الشیخ قاسم وتحت شعار "جمعة التلبیة"»]، سایت قناة العالم.</ref>

شیخ عیسی قاسم با توجه به سوابق علمی و مبارزاتی، در میان شیعیان بحرین جایگاه ویژه‌ای دارد و رهبر شیعیان بحرین در جریان [[بیداری اسلامی]] دانسته می‌شود.<ref>باقری و آجیلی، «واکاوی اندیشه سیاسی آیت الله شیخ عیسی احمد قاسم (رهبر انقلاب بحرین)»، ص۵۹.</ref>

وی در آغاز [[انقلاب ۱۴ فوریه بحرین|قیام ۱۴ فوریه]]، در اعتراض به سیاست‌های دولت بحرین، سکوت اختیار کرد<ref>[http://rasanews.ir/fa/news/167946/ «تماس تلفنی آیت‌‎الله ‎سیستانی با شیخ عیسی قاسم برای پیگیری انقلاب بحرین/ شیخ عیسی، آمریکا را شیطان بزرگ می‌‎داند»]، خبرگزاری رسا.</ref> اما بعد، مواضع خود را به صراحت بیان و به عنوان رهبر قیام نقش‌آفرینی کرد و با حضور در جمع معترضان و همچنین [[عیادت بیمار|عیادت]] از مجروحان و زندانیان، به بیان اعتراض خود علیه حکومت بحرین ادامه داد.{{مدرک}}

شیخ عیسی قاسم در واکنش به اظهارات پادشاه [[بحرین]] که مخالفان دولت را اندک خوانده بود، در خطبه‌های [[نماز جمعه]] ۱۲اسفند [[۱۳۹۰ش]]، ضمن اعلام شرکت خود از تمامی مردم بحرین خواست تا در راهپیمایی [[جمعه]] [[۱۹ اسفند]] با عنوان لبیک یا بحرین شرکت کنند. این تظاهرات در ۱۹ اسفند ۱۳۹۰ش و همزمان با سالروز دخالت نیروهای نظامی [[عربستان سعودی]] برای مقابله با معترضان شیعه بحرینی، با حضور بیش از ۵۰۰ هزار نفر برگزار شد که نسبت به کل جمعیت بحرین، چشمگیر دانسته شده است. تظاهرکنندگان با سردادن شعارهایی خواستار تغییر حکومت بحرین شده با حکومت آل خلیفه بر بحرین مخالفت کردند. آنان همچنین خواستار خروج فوری نیروهای نظامی [[عربستان سعودی]] و آزادی بازداشت‌شدگان سیاسی شدند.<ref>[http://fa.alalam.ir/news/303064 «شیخ عیسی قاسم در جمع ۵۰۰ هزار بحرینی»]، شبکه العالم.</ref>

علاوه بر تهدیدات وزیر دادگستری بحرین، تعداد زیادی از نظامیان مسلح دولت بحرین، در ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۲ش به خانه شیخ عیسی قاسم حمله کردند و با شکستن قفل درها و به هم ریختن و تخریب لوازم منزل، به تفتیش آن پرداختند. نظامیان در طول این عملیات، زنان و کودکان حاضر در خانه را در اتاقی حبس کردند. این اقدام اعتراضات گسترده‌ای را در داخل خارج بحرین به دنبال داشت.<ref>[http://www.abna.co/data.asp?lang=1&Id=420132 «واکنش‌ها به تجاوز به بیت شیخ عیسی قاسم»]، خبرگزاری ابنا.</ref>

دولت بحرین در ادامه فشارهای خود بر شیخ عیسی قاسم، در [[۳۱ خرداد]] ۱۳۹۵ از وی سلب تابعیت کرد.<ref>[http://fa.abna24.com/service/middle/archive/2016/06/20/705024/story.html «مردم بحرین با کفن از شیخ عیسی قاسم حمایت کردند + تصاویر»]، خبرگزاری ابنا.</ref> این اقدام، واکنش‌هایی در داخل بحرین و در سطح بین‌الملل به دنبال داشت.<ref>[http://fa.abna24.com/service/middle/archive/2016/06/20/705032/story.html «مردم بحرین با کفن از شیخ عیسی قاسم حمایت کردند + تصاویر»]، خبرگزاری ابنا؛ [http://www.tabnak.ir/fa/news/599455 «واکنش آمریکا به لغو تابعیت شیخ عیسی قاسم»]، سایت تابناک؛ [http://fa.abna24.com/service/middle/archive/2016/06/20/705043/story.html «حزب‌‎الله سلب تابعیت رهبر شیعیان بحرین را محکوم کرد»]، خبرگزاری ابنا.</ref>

همایش «مسیح بحرین» با هدف تقدیر از شیخ عیسی قاسم، [[۳۱ فروردین]] ۱۳۹۳ش در دانشگاه امیرکبیر در [[تهران]] برگزار شد.<ref>[https://snn.ir/fa/news/307653/ «از مسیح بحرین تجلیل شد»]، خبرگزاری دانشجو.</ref> [[جامعة المصطفی العالمیه]] نیز چهارمین دوره جایزه جهانی المصطفی را با موضوع نکوداشت «آیت‌الله شیخ عیسی قاسم»، با حضور شماری از عالمان [[جهان اسلام]]، [[۹ دی]] ۱۳۹۴ش، در تهران برگزار کرد. در این مراسم از ۴۵ جلد از آثار آیت‌الله شیخ عیسی قاسم رونمایی شد و لوح تقدیر و جایزه جهانی المصطفی به نماینده وی تقدیم شد.<ref>[http://news.miu.ac.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=23&pageid=27636&newsview=67490 «تصاویر/ چهارمین دوره جایزه جهانی المصطفی»]، سایت المصطفی نیوز.</ref>

نرم‌افزار "اسوة الفقاهة و المقاومة" شامل متن ۱۴ عنوان کتاب در ۲۷ جلد از آثار آیت‌الله شیخ عیسی احمد قاسم به زبان عربی (۵ عنوان تصویری و ۹ عنوان متنی) همراه با کتاب همایش بین‌المللی نکوداشت ایشان تحت عنوان «أسوة الفقاهة والمقاومة» و تصاویر و چند مستند کوتاه و فیلم‌های مرتبط از سوی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) در سال ۱۳۹۶ش منتشر شد.<ref>[https://www.noorsoft.org/fa/software/View/15704 اسوه فقاهت و مقاومت (مجموعه آثار آیت‌الله شیخ عیسی احمد قاسم)]، مرکز تحقیقات کامپیوتری نور.</ref>