مستضعف فکری: تفاوت میان نسخه‌ها

مستضعف فکری به کسی می‌گویند که از به علت کاستی فکری، بدنی یا به دلیل عدم دسترسی به دین [[اسلام]]، قادر به شناسایی حق از باطل و شناخت معارف دین نیست.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۴، ص۸۷</ref> و البته دشمنی با حق هم ندارد، به‌طوری که اگر حقیقت به او عرضه شود از پذیرش آن سر باز نمی‌زند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۵، ص۵۱.</ref> برخی از محققان معتقدند مستضعف فکری در این چند ملاک خلاصه می‌شود: «[[اتمام حجت|تمام‌نشدن حجت]]»، «عدم اطلاع از اختلاف»، «ضعف عقلی»، «منحصردانستن حق در اعتقادات خود» و «[[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] غیر [[ناصبی]] بودن».<ref>یوسفی زاده، «وضعیت مستضعفان فکری در قیامت»، ص۵۸. </ref>

برداشت ناصر مکارم شیرازی یکی از مفسران شیعه، از روایت [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷، ج۲، ص۴۰۶.</ref> این است که مستضعف فکری، یعنی کسی که بَیّنه و دلیلی برای او اقامه نشده و از اختلاف درباره دین و مذهب آگاهی نیافته است؛ اما هنگامی‌که از وجود اختلاف با خبر شود، دیگر مستضعف نیست.<ref>مکارم شیرازی، «مستضعف فکری | آیین رحمت»،

</ref> در [[کلام اسلامی|علم کلام]] و [[فقه]]، بین [[جاهل قاصر]] و مستضعف فکری این همانی وجود دارد.<ref>سروش و حیدری، استکبار و استضعاف در قرآن، قم، ج۱، ص۳۳.</ref> برخی از محققان بین مستضعف دینی و سیاسی تمایز قائل شده‌اند. به باور آنها مستضعف فکری همان مستضعف دینی است.<ref>نقی زاده، «بررسی ماهیت و عاقبت اخروی مستضعفان دینی با تکیه بر آیات و روایات»، ص۸۷.</ref>