confirmed، templateeditor
۱۱٬۰۷۳
ویرایش
واقعه مسجد گوهرشاد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (ویکی سازی) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
|شرح ماجرا = سرکوب مردم معترض توسط نیروهای دولتی | |شرح ماجرا = سرکوب مردم معترض توسط نیروهای دولتی | ||
|طرفین = | |طرفین = | ||
|زمان = تیرماه ۱۳۱۴شمسی | |زمان = [[تیر (ماه)|تیرماه]] سال [[سال ۱۳۱۴ هجری شمسی|۱۳۱۴شمسی]] | ||
|دوره = رضا شاه پهلوی | |دوره = [[رضاشاه|رضا شاه پهلوی]] | ||
|مکان = مسجد گوهرشاد | |مکان = [[مسجد گوهرشاد]] | ||
|علت = اعتراض مردم مشهد و روحانیان به [[قانون تغییر لباس]] و حصر [[سید حسین قمی]] | |علت = اعتراض مردم مشهد و روحانیان به [[قانون تغییر لباس]] و حصر [[سید حسین قمی]] | ||
|اهداف = | |اهداف = | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
==سیاست تغییر لباس== | ==سیاست تغییر لباس== | ||
[[پرونده:رضا خان پهلوی.jpg|بندانگشتی| | [[پرونده:رضا خان پهلوی.jpg|بندانگشتی|[[رضاشاه پهلوی]]]] | ||
یکی از سیاست‌های فرهنگی [[رضاخان]] تغییر لباس بود که بعد از تثبیت قدرت او به مرور و در طول چند سال دنبال شد. قانون اتحاد شکل لباس اتباع ایرانی در داخلۀ مملکت | یکی از سیاست‌های فرهنگی [[رضاخان]] تغییر لباس بود که بعد از تثبیت قدرت او به مرور و در طول چند سال دنبال شد. قانون اتحاد شکل لباس اتباع ایرانی در داخلۀ مملکت در [[۱۰ دی]] سال [[سال ۱۳۰۷ هجری شمسی|۱۳۰۷ش]] در مجلس شورای ملّی وقت تصویب شد. براساس این مصوبه، به جز برخی از روحانیان، کلیه اتباع ذکور [[ایران]] در داخلۀ مملکت مکلّف بودند که ملبّس به لباس متحدالشکل شوند.<ref>تغییر لباس و کشف حجاب به روایت اسناد، ۱۳۷۸، سند شماره ۲، صص ۱۱ ۱۰.</ref> | ||
در ۱۳ فروردین ۱۳۱۴ش جشنی با حضور علی‌اصغر حکمت وزیر معارف در [[شیراز]] برپا گردید. در بخشی از این جشن عده‌ای از دختران بر روی صحنه رفته، ناگهان، نقاب از چهره برگرفتند و با آهنگ ارکستر به [[رقص]] و پایکوبی پرداختند. عده‌ای از مردم شیراز به اعتراض مجلس را ترک کردند و روز بعد تعدادی از مردم در [[مسجد وکیل (شیراز)|مسجد وکیل]] گرد هم آمده و سید حسام‌الدین فالی از علما و فقهای شیراز، برای آن‌ها سخنرانی کرد و در اعتراض به آن، اعمال جشن را تقبیح و محکوم کرد. پس از این ماجرا فالی دستگیر و زندانی شد.<ref>مکی، تاریخ بیست ساله ایران، ۱۳۶۲ش، ص۲۵۲. </ref> | در ۱۳ فروردین ۱۳۱۴ش جشنی با حضور علی‌اصغر حکمت وزیر معارف در [[شیراز]] برپا گردید. در بخشی از این جشن عده‌ای از دختران بر روی صحنه رفته، ناگهان، نقاب از چهره برگرفتند و با آهنگ ارکستر به [[رقص]] و پایکوبی پرداختند. عده‌ای از مردم شیراز به اعتراض مجلس را ترک کردند و روز بعد تعدادی از مردم در [[مسجد وکیل (شیراز)|مسجد وکیل]] گرد هم آمده و سید حسام‌الدین فالی از علما و فقهای شیراز، برای آن‌ها سخنرانی کرد و در اعتراض به آن، اعمال جشن را تقبیح و محکوم کرد. پس از این ماجرا فالی دستگیر و زندانی شد.<ref>مکی، تاریخ بیست ساله ایران، ۱۳۶۲ش، ص۲۵۲. </ref> | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
[[پرونده:آیت الله سید حسین قمی.jpg|بندانگشتی|[[سید حسین طباطبایی قمی|آیت‌الله سید حسین قمی]] در کنار جمعی از شاگردانش]] | [[پرونده:آیت الله سید حسین قمی.jpg|بندانگشتی|[[سید حسین طباطبایی قمی|آیت‌الله سید حسین قمی]] در کنار جمعی از شاگردانش]] | ||
علمای مشهد، جلساتی برای بحث و گفت‌وگو در مورد این بخشنامه برپا کردند. در یکی از این جلسات که در منزل [[سید یونس اردبیلی]] تشکیل شده بود، پیشنهاد شد که آیت الله سید حسین قمی به تهران برود و با رضاخان در مورد توقف اجرای بخشنامه یادشده و تغییرلباس مذاکره کند. وی در هشتم یا نهم تیرماه به تهران آمد؛ و پس از ورود به باغ سراج الملک، باغ توسط نیروهای دولتی به محاصره درآمد و تحت کنترل مامورین قرار گرفته و ممنوع الملاقات شد.<ref>مکی، تاریخ بیست ساله ایران، ۱۳۶۲ش، ج۶، ص۲۵۳.</ref> | علمای مشهد، جلساتی برای بحث و گفت‌وگو در مورد این بخشنامه برپا کردند. در یکی از این جلسات که در منزل [[سید یونس اردبیلی]] تشکیل شده بود، پیشنهاد شد که آیت الله سید حسین قمی به تهران برود و با رضاخان در مورد توقف اجرای بخشنامه یادشده و تغییرلباس مذاکره کند. وی در هشتم یا نهم تیرماه به تهران آمد؛ و پس از ورود به باغ سراج الملک، باغ توسط نیروهای دولتی به محاصره درآمد و تحت کنترل مامورین قرار گرفته و ممنوع الملاقات شد.<ref>مکی، تاریخ بیست ساله ایران، ۱۳۶۲ش، ج۶، ص۲۵۳.</ref> | ||
روحانیون مشهد در اطلاعیه‌هایی از مردم خواستند که با اعتراض به سیاست مذهبی و اجتماعی رضاخان و محدودیتی که برای آیت الله قمی به‌وجود آورده، دست به اعتصاب و تحصن بزنند و در [[مسجد گوهرشاد]] گرد هم آیند. خود نیز تصمیم گرفتند در آن مسجد به مردم بپیوندند و هر روز، یکی از آن‌ها در خصوص اوضاع جاری کشور برای مردم سخنرانی کند.<ref>حمید بصیرت‌منش، سیاست مذهبی حکومت رضاشاه، ۱۳۷۶ش، ص۴۵۹.</ref> | روحانیون مشهد در اطلاعیه‌هایی از مردم خواستند که با اعتراض به سیاست مذهبی و اجتماعی [[رضاشاه|رضاخان]] و محدودیتی که برای آیت الله قمی به‌وجود آورده، دست به اعتصاب و تحصن بزنند و در [[مسجد گوهرشاد]] گرد هم آیند. خود نیز تصمیم گرفتند در آن مسجد به مردم بپیوندند و هر روز، یکی از آن‌ها در خصوص اوضاع جاری کشور برای مردم سخنرانی کند.<ref>حمید بصیرت‌منش، سیاست مذهبی حکومت رضاشاه، ۱۳۷۶ش، ص۴۵۹.</ref> | ||
==تجمع در مسجد گوهرشاد== | ==تجمع در مسجد گوهرشاد== | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||